Þjóðviljinn - 01.05.1984, Blaðsíða 9

1. maí
Þriðjudagur 1. maí 1984 'ÞJÓÐVILJINN *— SÍÐA 9

„Við getum vel hugsað okkur að fiskvinnslan, hugsanlega sjávarútvegurinn allur, yrði talin ein starfsgrein. Þarsemfélögineigaaðgrundvallastástarfsgreinumsamkvæmtþessuskipulagiyrði
að mynda stéttarfélög starfsfólks í fiskvinnslu eða sjávarútvegi."
öflugum þjónustumiðstöðvum um allt land.
Ýmiskonar blöndur af öllum þessunt kost-
um geta auðvitað einnig komið til greina.
- Myndi fyrirkomulag af þessu tagi ekki
auka á fámennisvald?
Jú það er vissulega hætt við því. Mér
sýnist líka að engum muni detta í hug í
alvöru að þær reyndust framkvæmanlegar.
Verður einhverju breytt?
- En er nokkur sérstök ástæða til að gera
veigamiklar brcytingar á verkalýðshreyf-
ingunni?
•- Um það eru auðvitað skiptar skoðanir.
Ég held þó, að samtöl manna um þessi efni
nú í vetur hafi leitt í ljós að ástæða sé til að
gera einhverjar lagfæringar. Það er svo
annað mál hvort þær eiga að vera á starfs-
háttum eða skipulagi. Eg tel ekki, að gera
eigi breytingar breytinganna vegna. Verði
þær gerðar þurfi þær að þjóna ákveðnum
grundvallaratriðum.
- Hvaða grundvallaratriðum?
- Fyrst og fremst þeim að verða að gagni
fyrir félagsmenn verkalýðssamtakanna,
geri hreyfinguna betra baráttutæki og
öflugri þjónustustofnun, því að þessum
hlutverkum báðum verður hún að geta
sinnt af myndugleik í þjóðfélagi nútímans.
- Sinnir verkalýðshreyfíngin félagslegum
þörfum fólks?
- Ekki í nægilega ríkum mæli. Á þeim
vettvangi hafa þó á undanförnum árum ver-
ið gerðar ýmsar áhugaverðar tilraunir sem
Menningar- og fræðslusambandið hefur
haft forgöngu um, en auk þess hafa ýmis
félög bryddað upp á markverðum nýjung-
um í því efni. Hópurinn sem tekið hefur
þátt í þessu starfi er hins vegar allt of lítill.
Ég tel að verkalýðsfélögin eigi að sinna
afar fjölbreyttu félagsstarfi og verða með
því raunverulegur valkostur fyrir fólk í frí-
stundum. Samkeppnin á því sviði er afar
hörð en verkalýðsfélögin verða að vera
reiðubúin til að taka þátt í þeirri samkepp-
ni. Baráttuhæfni þeirra byggist fyrst og
fremst á því að félagsmennirnir hafi áhuga,
finni sig í að félögin séu þeirra félög og komi
þeim við.
í því þjóðfélagsástandi sem orðið er á
íslandi dugir ekki að verkalýðshreyfingin
byggi starf sitt eingöngu á áhuga félags-
manna fyrir kaupi og kjaramálum almennt.
Hvað sem öllu skipulagi líður mun afl
hreyfingarinnar, félagslegur styrkur og
hæfni til að sækja fram og veita skjól alltaf
ráðast af félagslegum áhuga félagsmann-
anna sjálfra og vilja þeirra til að leggja
eitthvað af mörkum, þó að fjárhagslegur
ávinningur fyrir hvern og einn sé ekki endi-
lega augljós í andartakinu.
Gíffurleg...
Framhald af bls. 7 •
öllu svo haganlega fyrirkomið að enginn
mannlegur máttur fái nokkru umþokað.
Nauðsynlegt er að hafa í huga að við kjör
í trúnaðarstöður gilda í aðalatriðum tvenns-
konar reglur. Annars vegar bein kosning á
fundi. Þannig eru langsamlega flestar
stjórnir verkalýðsfélaganna kjörnar og
þannig eru líka fulltrúar flestra félaga
kjörnir á hin ýmsu þing samtakanna.
Hins vegar eru svo allsherjaratkvæða-
greiðslurnar sem eru algengari í stórum fé-
lögum. Báðar þessar aðferðir hafa kosti og
galla. Sú fyrri hefur þann kost að þeir sem
áhugasamastir eru og mæta á fundi taka á
sig meiri ábyrgð á félögunum en hinir sem
engan áhuga sýna. Með henni er einnig
mjög auðvelt að skipta um fólk í trúnaðar-
stöðum. Gallinn er hins vegar sá að hætt er
við að raunverulegur vilji hins mikla fjölda
sem í félögunum er komi ekki fram, vegna
þess að vel getur verið að menn vilji gera
breytingar þó þeir ekki láti sjá sig á fundum.
Aðalókostur allsherj ar-atkvæðagreiðsl-
unnar er einfaldlega sá hve mikið fyrirtæki
hún er. Kosturinn er hins vegar sá, að með
henni eru gerðar kröfur um almennan vilja.
Verulegur hópur þarf að standa á bak við
framboð og hún gefur betri kost á almennri
þátttöku. Ég held því að kosningaaðferð-
irnar séu alls ekki ástæðan fyrir hægfara
skiptum í forystuliði.
- Lýðræði er fleira en kosningar, ekki
satt?
- Já vissulega. Ég er ekki í vafa um að
breytingar á starfsháttum eru nauðsyn-
legar. Félagar sem vilja koma sjónarmiðum
sínum á framfæri, hafa áhrif á það sem gert
er í hinu daglega starfi, verða að hafa til
þess aðstöðu. Þess vegna skiptir allt vinnu-
lag og starfshættir mjög miklu máli.
Fjölþætt fundahöld
á döfinni
- Hvaða tilgangi þjóna atvinnugreina-
fundirnir, sem ætlunin er að halda á næst-
unni?
- Með þeim er ætlunin að leita svara við
þeirri spurningu hve mikið samstarf sé
nauðsynlegt innan atvinnugreinarinnar og
hvaða skipulagsform henti best slíku sam-
starfi.
- Koma margir skipulagskostir til greina?
- Já áreiðanlega. Fyrir nú utan þann kost
sem við þekkjum, það er að segja að verka-
lýðshreyfingin sé í aðalatriðum skipulögð
eftir starfi og menntun með faglærða menn í
sérstökum félögum, ófaglærða í öðrum og
skrifstofufólk í enn öðrum o.s.frv. þá mætti
hugsa sér atvinnugreinaskipulag eins og
margumræddar tillögur gera ráð fyrir. Það
þýðir að allir á sama vinnustað eru í sama
stéttarfélagi. Rétt er að leggja áherslu á að í
slíku skipulagi er ekki gert ráð fyrir að fé-
lögin verði jafn mörg vinnustöðunum eins
og tillögur Vilmundar heitins Gylfasonar
gengu í raun og veru út á. Þá má nefna að
hreyfingin yrði einskonar deildaskipt
landsfélag. Mætti þá hugsa sér að í hverju
kjördæmi starfaði eitt félag sem allir væru í
sem þýddi miðað við núverandi kjördæma-
skipan að deildirnar yrðu átta talsins. Svo
mætti einnig hugsa sér að Alþýðusam-
bandið væri landsfélag án deilda en í báðum
síðastnefndu tilvikunum yrði að koma upp
„Uppbygglng verkalýöshreyfingarinnar hefur sáralitlum breytingum tekið á öllu æviskeiði
Alþý&usambandsins. Mættl kallast í meira lagi merkilegt, ef ekki reyndist nauðsynlegt a& gera
nokkrar lagfæringar, laga hreyfinguna að breyttu þjóðfélagi. Þessa er ekki síst að gæta nú,
þegar tölvubyltingin er nýlega hafin á íslandi, með ófyrirsjáanlegum afleiðlngum.“
(Úr kynningarbæklingi ASÍ)