Þjóðviljinn - 30.05.1984, Qupperneq 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐYILJINNÍMiðvikudagur 30. mai 1984
DIÚÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Auglysingastjori: ólafur Þ. Jónsson.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Stvrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir.Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Haukur Már Haraldsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Atli Arason, Einar Karlsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Sigríður Þorsteinsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir og Aðalbjörg Óskarsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtum.: Brynjólfur Vilhjálmsson
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglysingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Markaðsbrask
í skólakerfinu
í viðtölum við Þorstein Pálsson formann Sjálfstæðis-
flokksins um verkefni ríkisstjórnarinnar á næstu mán-
uðum hefur komið fram mikil óvissa um stefnuáhersl-
ur. Þó hefur formaðurinn tekið fram að á einu sviði væri
verið að vinna tímamótaverk. Ragnhildur Helgadóttir
menntamálaráðherra hefði nú tekið forystuna fyrir al-
gerri uppstokkun í skólakejfi og menningarmálum.
Þorsteinn Pálsson útskýrði hins vegar ekki í hverju
þessar mikilvægu breytingar væru fólgnar en í Þjóðvilj-
anum í gær er greint frá því hvernig Sjálfstæðisflokkur-
inn er á fullri ferð við að innleiða markaðsbraskið sem
vinnulögmál í stefnu og starfi íslenskra skóla.
í frétt Þjóðviljans kemur fram að menntamálaráð-
herra hefur látið gera skýrslu um grundvallarbreytingar
á gerð og dreifingu námsefnis. I tillögum Ragnhildar
Helgadóttur er að finna forskrift að innreið markaðsb-
rasksins í skólana. Samning á námsefni, m.a. á kennslu-
bókum, á ekki lengur að fara fram innan Námsgagnast-
ofnunar heldur á að efna til útboða á markaðsgrund-
velli og síðan velja úr tilboðum á sama hátt og Davíð
Oddsson braskar með lóðauppboðin í Reykjavík.
Samkvæmt þessum tillögum Sjálfstæðisflokksins á
ríkið ekki lengur að taka þátt í kostnaði við útgáfu
námsbóka. Foreldrar og sveitafélög eiga nú að borga
þann brúsa. Á þá engu að skipta þótt fjárhagur foreldra
og litlu sveitafélaganna geti verið mjög bágborinn.
Markaðshyggjan hefur ætíð verið miskunnarlaus í garð
hinna efnaminni.
Formaður Kennarasambands íslands fordæmir í við-
tali við Þjóðviljann vinnubrögð menntamálaráðherra
við þessa tillögugerð og telur að samkvæmt þessum
hugmyndum sé stefnt að því að auka verulega mismun-
inn í þjóðfélaginu.
Markaðsbraskið með námsefnið er bara einn þáttur
þeirra breytinga sem Þorsteinn Pálsson var að fagna í
viðtali við Morgunblaðið um síðustu helgi. Þegar for-
maðurinn var framkvæmdastjóri VSÍ predikaði hann
ágæti hinna hörðu markaðslögmála á öllum sviðum. Nú
telur hann greinilega Sjálfstæðisflokknum helst til
tekna að völdin í menntamálaráðuneytinu geri kleift að
útrýma jafnaðarstefnunni í íslenska skólakerfinu og
setja markaðsbraskið í hásæti. Skólarnir verði vett-
vangur útboða, tilboða og uppboða þar sem afl hinna
fjársterku verði alls ráðandi.
Verðlagsráð
hafnar hug-
myndum Jónasar
Fyrir nokkrum mánuðum skýrði Þjóðviljinn frá því
að Jónas Bjarnason settur forstöðumaður Framleiðslu-
eftirlits sjávarafurða væri að reyna að pína í gegn nýjar
reglur á mati, svonefnt punktakerfi, án þess að hafa
samráð við sjómenn og fiskverkendur. Varaði Þjóðvilj-
inn við því að efnt væri til stríðs og átaka á þessu
viðkvæma en mikilvæga sviði. Engu að síður gaf Jónas
Bjarnason út stóryrtar stríðsyfirlýsingar og lét frá sér
fara skammaflaum í garð forystumanna sjómanna og
fiskverkenda.
Nú er komið í ljós að bæði kaupendur og seljendur í
Verðlagsráði sjávarútvegsins hafa algerlega hafnað
hugmyndum Jónasar Bjarnasonar um punktakerfi í
fiskmati og hefur sjávarútvegsráðherra fengið bréf um
þessa niðurstöðu.
Jónas Bjarnason heldur hins vegar áfram fyrri vinnu-
brögðum og segir í viðtali við Þjóðviljann í gær að
forystumenn sjómanna og útgerðarmanna hafi ekki
skilning á málinu. Þessi vinnubrögð hafa komið um-
ræðum um breytingar í algert óefni.
klippt
58
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29.1
Varla verjandi að krakkai
geti lokið 9. bekk án þess
að vita hvað tölva er
Rætt við Þráin Guömundsson hjá Fræðsluráði
um tölvukennslu í grunnskólum borgarinnar
„ÚtbúAu forrit sem lætur tölvu
margfalda tölur. Sídan bíður hún eft-
ir svari þfnu og skrifar RÉIT ef viA
á, annars REYNDU AFTUR. Þú ‘
ur þrjár ágiskanir, en
svariA birt.
og byrjaAi aftur
verkefni sem ner.
Laugalckjarskóla
í síAasta tölvufræi
skólaári.
Tölvukennsla á
hefur í vetur farið
grunnskólum
Breiöholtsskóla og
skóla. Er þar um at
fyrir nemendur í 9.
fyrir utan hefur /
Reykjavíkur boðið uj
námskeið fyrir ungling
sem töivur skólanna .
notaðar í tómstundast
enda og foreldra. Kennsi
unum tveimur hefur ve
raunaskyni og
aðstande<
tö>-
væðingu skólanna þannig að alli
nemend'— ' þessum aldri eigi kos
tjón af því hvað tölv
leyti er það varl
\r að krakkar gei
lanámi án þess a
er. Vinnumarka?
meira og minn
mörg hver hald
'um 9. bekk. Þa
a grunnskólan
iu fari ekki út
byggir á tækr
% og hafa ekl

Tölvudýrð
Það fer víst ekki fram hjá
neinum að við lifum á tölvuöld.
Tölvukennsla er m.a. komin inn í
tvo grunnskóla borgarinnar og er
viðtal um þau mál í Morgunblað-
inu í gær við Þráin Guðmundsson
hjá Fræðsluráði Reykjavíkur.
Hann segir á þá leið að það sé
markmið þessarar kennslu að
gera fólk „tölvulæst“ sem kallað
er. Hann bætir svo við:
„Fyrir mitt leyti er það varla
verjandi lengur að krakkar geti
lokið grunnskólanámi án þess að
vita hvað tölva er. Vinnumarkað-
urinn í dag er meira og minna
tölvuvæddur og mörg hver halda
út á hann að loknum níunda
bekk. Það hiýtur því að vera
grunnskólans að sjá til þess að
þau fari ekki út á vinnumarkað
sem byggir á tækni sem þau ekki
þekkja og hafa ekki átt kost á að
kynnast".
Hœpnar staðreyndir
Hér eru saman komnar margar
staðhæfingar sem rétt er að gera
athugasemd við.
Það er rangt að það þurfi að
kenna á tölvur í grunnskólum til
að börn viti hvað tölva er. Börn
vita sem betur fer af miklu fleiri
hlutum en þeim, sem fjallað er
um í grunnskólum: aldrei vafðist
það til dæmis fyrir þeirri kynslóð
sem upplifði tæknibyltingu á
borð við flugið að átta sig á því
hvað þá var að gerast, eins þótt
flug væri ekki á dagskrá í skólum.
Það er mjög hæpin kenning að
ekki megi senda börn út á vinnu-
markað „sem byggir á tækni sem
þau ekki þekkja“. Ef þessi kenn-
ing væri rétt hefði fyrir löngu átt
að taka fræðslu um t.d. bfla, með-
ferð á þeim og viðgerðir á þeim,
upp í almennum skólum, því ekk-
ert hefur verið talið „hagnýtara“
bæði á vinnumarkaði og í einka-
lífí en að hafa full tök á bflagaldri.
Sannleikurinn er sá, að það er
vonlítið að ætla að leysa uppeldis-
vanda með því að grunnskólar
séu á hverjum tíma að eltast við
þær breytingar sem verða á vinn-
umarkaði og þeirri tækni sem þar
er tekin upp. Viðleitni til að
„fylgjast með tímanum“ er vitan-
lega eðlileg og skiljanleg. En
menn veita hinu síður athygli, að
hver og einn lærir ótrúlega mikið
af því sem til starfa þarf, eftir að
hann byrjar að vinna. Og svo er á
hitt að líta: það er dýrt og
seinvirkt að breyta heilu skóla-
kerfí í takt við tæknina. Og
árangurinn hæpinn meðal annars
vegna þess, að þegar breyting-
arnar eru komnar í gegnum
skólakerfið hefur tæknin gert þær
úreltar: eins víst að námið sé ávís-
un á kunnáttu sem hefur þegar
týnt notagildi.
Eitt er nauðsynlegt
Það er vitanlega ekkert á móti
því að böm skemmti sér við að
leika sér að tölvum. Hitt er svo
hrollvekjandi, hve vel innræting-
armeisturam hefur tekist að
koma þeirri ár fyrir borð, að hver
sá sem ekki kann á tölvu sé glat-
aður maður í nútímasamfélagi.
Sá sölumennskusigur segir meira
en flest annað um ráðleysi samtí-
mans. Eða dettur engum það í
hug, að það er hægt að hamast
svo rækilega við að gera börn
tölvulæs að það farist fyrir að
gera þau læs á bækur?
Og það er satt að segja aðeins
eitt sem er „ekki verjandi" í ís-
lenskum skólum: Og það er að
gefast upp við að kenna börnum
íslensku. Því hvað stoðar það
ungling þótt hann kunni að fara
með eitt eða þrjú tölvumál ef
hann hefur misst tökin á eigin
tungu?
Spillingin
í borgarkerfinu
Þjóðviljinn hefur undanfarið
gert nokkra grein fyrir því hvern-
ig Sjálfstæðisflokkurinn í borgar-
stjórn Reykjavíkur skirrist ekki
við að láta ættartengsl einstakra
borgarfulltrúa sinna hafa forgang
umfram hagsmuni borgarbúa.
Þetta kom berlega í ljós í af-
skiptum flokksins af Hamarshús-
inu, þar sem heimilaðar vora
breytingar sem munu hafa í för
með sér dágóðan fjárhagslegan
ávinning fyrir fyrirtæki sem
bróðir eins borgarfulltrúans, Vil-
hjálms Þ. Vilhjálmssonar veitir
forstöðu. Málið er enn soralegra
fyrir þá sök, að Vilhjálmur veitir
forstöðu þeirri nefnd borgarinnar
sem þurfti að samþykkja
breytingarnar, til að þær gætu
orðið að veraleika.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
svaraði uppljóstranum Þjóðvilj-
ans hér í blaðinu með heldur ó-
sannfærandi hætti, og gerði ekki
drjúga tilraun til að afneita því að
fjölskylda hans átti hagsmuna að
gæta í þeim ákvörðunum sem
hann sjálfur var aðili að, og mælti
raunar fyrir, bæði á vettvangi
Skipulagsnefndar og í borgar-
stjórn.
Þögn Morgun-
blaðsins
Það er nokkur trygg þumal-
fingursregla, að þegi Morgun-
blaðið þegar sakir eru bornar á
fulltrúa S j álfstæðisflokksins í
stjórnkerfi, þá eru ásakanirnar á
rökum reistar. Morgunblaðið,
þrátt fyrir allt, hefur sínar siða-
reglur sem það stígur ekki út fyrir
þó í húfi sé pólitísk virðing og
frami einstakra flokksmanna.
Það er því nokkurrar athygli
vert, að í gervallri umræðunni um
Hamarshúsmálið og afskipti
borgarfulltrúa Vilhjálms Þ. Vil-
hjálmssonar af því, þá hefur ekki
birst einn stafkrókur um málið í
Morgunblaðinu, meira að segja
ekki í Staksteinum, sem þó era
nokkurs konar pólitískur forar-
pyttur blaðsins sem ekki hefur
alltaf greint vel mörkin milli þess
sem siðlegt er og siðlaust.
Og spyrja má: Er ekki Morg-
unblaðið með því að láta hjá líða
að bregða skildi til varnar téðum
borgarfulltrúa, í rauninni að fall-
ast á að ósæmileg hagsmuna-
tengsl kunni að hafa blandast inn
í þá ákvörðun að leyfa hinar mjög
svo umdeildu breytingar á Ham-
arshúsinu?
-ÖS