Þjóðviljinn - 23.08.1984, Blaðsíða 11

VIÐHORF
Krafan er 4-6000 krónur á mánuði
eftir Harald Steinþórsson
Eru kröfur
BSRB ofháar?
Meginkrafa bandalagsins um
30% hækkun á föstum launum í
stað 3% hækkunar 1. sept. hefur
eðlilega vakið mikið umtal og er
vafalaust einnig talsvert umdeild.
Prósentutölur eru mörgum
framandi og vekja gjarnan tor-
tryggni - 27% viðbót á lágu
launin okkar í dag bætir þó alls
ekki nema um hluta af skerðingu
þeirri, sem kaupið okkar hefur
orðið fyrir á rúmu ári.-Þó er afar
líklegt að fólk átti sig ekki á þessu
og telji jafnvel að verið sé að villa
um fyrir því með talnaleik og
áróðri.
Ef BSRB hefði tekið upp kröf-
ur um allar þær hækkunarleiðir,
sem búið er að innleiða hér á
landi varðandi launakjör (álags-
greiðslur, yfirborganir, bónus
o.fl.) þá hefðu kröfurnar orðið
mun hærri. - Launakerfi opin-
berra starfsmanna er hins vegar
fastmótað og lítið sveigjanlegt og
því hljótum við að gera kröfur um
leiðréttingu og jöfnuð við launa-
kjör annarra í samræmi við gild-
andi kerfi og þá með einfaldri
kröfugerð. Að vandlega athug-
uðu máli taldi samninganefnd
BSRB, að næst yrði komist þeim
launum, sem almennt væru ríkj-
andi í þjóðfélaginu með því að
krefjast sömu prósentukröfu á öll
laun.
Blöskra þér
þessar tölur?
Ástæða er til að gera nokkra
grein fyrir því, sem raunverulega
felst í þessum kröfum BSRB.
Lægstu útborguð laun hækka
úr 12.913 kr. í 16.787 kr. eða um
nærri 4 þúsund krónur - og samt
sem áður hrykkju þau tæplega
fyrir framfærslu fjölskyldu.
Það er þriðjungur ríkisstarfs-
manna (og áreiöanlega svipað
hlutfall bæjarstarfsmanna) sem
fær laun neðar en í 13. launa-
flokki (14.700 -16.400 kr.). Þessi
hópur mundi fá innan við 5 þús.
krónu hækkun 1. sept. ef krafan
næðist fram að fullu.
Fjölmennustu starfshóparnir
eða tæplega helmingur félags-
manna í BSRB er í 14. -19. launa-
flokki og laun þar eru undir 20
þús. kr. á mánuði. Enda þótt
kaup þessara starfsmanna hækk-
aði um 5-6 þús. kr. þá næði það
engan veginn samjöfnuði við
launakönnun ýmissa starfshópa,
sem Ásgarður hefur áður kynnt
lesendum.
Upplýsingar þessar lágu fyrir í
sérkjarasamningum banda-
lagsfélaganna, sem nýlokið er, og
var þeim óspart beitt af banda-
lagsfélögum okkar bæði gagnvart
viðsemjendum hjá ríki og
sveitarfélögum, svo og í málflutn-
ingi fyrir kjaranefnd hjá þeim fé-
lögum sem þangað leituðu.
Vegna dræmra undirtekta og lít-
ils árangurs í sérkjarasamningum
er réttlátur samanburður við
launakjör annarra starfshópa
ennþá einn meginþátturinn í
kröfum BSRB núna.
Opinberir starfsmenn eru
hvattir til að skýra öllum þeim
sem telja kröfur okkar of háar frá
því lága kaupi, sem þeir í raun
búa við. - Almenningur þarf
nefnilega að sannfærast um, að
kröfur okkar stefna að því einu
að bæta úr augljósu ranglæti. -
Við höfum svo sannarlega dregist
aftur úr og það verður ekki bætt
nema með almennri launahækk-
un.
Geta ríkið og
sveitarfélögin
borgað?
Sú viðbára er jafnan nærtæk,
að fjárskortur ríkis og sveitarfé-
laga sé svo mikill, að þau beri
ekki hærri launagreiðslur.
Á sama tíma er það almennt
viðurkennd staðreynd, að af-
koma atvinnurekenda hefur stór-
batnað og hagnaður fyrirtækja
hefur aldrei reynst meiri. Hluti
gróðans kemur m.a. fram í formi
yfirborgana til starfsmanna.
Þessum aðilum hefur auk þess
verið og er hlíft við skattlagningu
enda hefur það verið stefna
stjórnvalda að undanförnu að
létta stöðugt álögum og útgjöld-
um af fyrirtækjum á sama tíma og
útsvör og skattar á einstaklinga
hækka.
Þannig hefur fjármálaráðherra
haft forgöngu um afnám gjalds á
ferðamannagjaldeyri, leyfis-
gjalda af bflum, vörugjalds af til-
teknum innflutningi að upphæð
300 milljónir svo og ívilnanir
vegna arðs af hlutabréfum og
skattfrelsi vegna fjárfestinga.
Við þetta bætist svo sú al-
menna vitneskja, að skattsvik eru
bæði stórfelld og algeng og þau
stuðla að gífurlegum ójöfnuði í
þjóðfélaginu. Ríki og sveitarfé-
lög gætu með auknu og bættu
skattaeftirliti stóraukið tekjur
sínar og reynst þannig megnug að
greiða laun til jafns við aðra.
Það verður reynt
að sundra okkur
Fyrstu viðbrögð ríkisins við
kröfum BSRB um leiðréttingar
gefa ekki tilefni til bjartsýni, og
benda til átaka og e.t.v. verkfalls-
boðunar með tilheyrandi sáttatil-
lögu og allsherjaratkvæða-
greiðslu.
Þá verður leitast við að sundra
okkur og veikja samtakamáttinn.
Reynt er m.a. að ala á tortryggni
milli starfshópa, svo og varðandi
kröfugerðina og síðast en ekki
síst verður ógnað með því að
verðbólguskriða hljóti að koma f
kjölfar hækkana.
Félagsmenn BSRB eru innan
við fimmtungur af heildarfjölda
launafólks hér á landi.
Kauphækkun til þessa hóps til
samræmingar við almenn launa-
kjör í landinu getur því vart
hleypt af stað stórfelldri skriðu,
nema því aðeins að stjórnvöld
kjósi að nota það sem átyllu til
frekari hækkunar opinberrar
þjónustu, sem hefur eins og allir
vita margfaldast á síðastliðnu
kj araskerðingarári.
Hins vegar sverja íslenskir
ráðamenn sig sannarlega í ætt við
atvinnurekendakórinn, sem í
flestum löndum stefnir að því að
veikja áhrif stéttarfélaga með því
að hræða launafólk annaðhvort
með verðbólgu eða atvinnu-
leysisgrýlu.
Þörfin fyrir verulegri kjarabót
er alveg ótvíræð og afar brýn fyrir
alla félagsmenn BSRB. - Þeir
lægstlaunuðu þurfa að eiga fyrir
nauðþurftum og lifa
mannsæmandi lífi. - Fjölmenn-
ustu starfshóparnir hafa dregist
svo langt afturúr í launaþróun
undanfarinna ára, að það ástand
er algerlega óviðunandi. Megin-
hluti opinberra starfsmanna er
kominn á slíkt láglaunastig, að
það þjappar mönnum saman til
baráttu.
Oft er þörf, en nú er nauðsyn
að sanna getu og mátt stéttarsam-
takanna og standa þéttan vörð
um réttmætar kröfur.
(Grein þessi birtist í nýútkomnu tölu-
blaði Ásgarðs, blaðs BSRB, en Har-
aldur Steinþórsson veitti Þjóðviljan-
um góðfúslega leyfi til að birta hana
hér.
Haraldur Steinþórsson er fram-
kvæmdastjóri BSRB).
„Hins vegar sverja íslenskir ráðamenn sig
sannarlega í œtt við atvinnurekendakórinn sem í
flestum löndum stefnir að því að veikja áhrif
stéttarfélaga með því að hrœða launafólk annað-
hvort með verðbólgu eða atvinnuleysisgrýlu“.
FRÁ LESENDUM
„Var enginn í heimi þeim jafn“
í því felst hin œðsta snilli
að iðka það sem mitt er á milli.
Undir blaktandi fánum og herlúðrum hvellum og gjöllum
sig hópaði þjóðanna safn.
Þangað fór og af íslandi flokkur af keppendum snjöllum
og fékk á sig töluvert nafn:
í þeirri íþrótt að komast aftur úr öllum
var enginn í heimi þeim jafn.
Svo kvað læknir einn fyrir fáum árum, og greindi menn þá nokkuð á
um, hvernig skilja bæri vísdóminum, - einkum þar sem skáldmenni
þetta hefur drjúgum látið að því liggja, að hann ætti greiðan aðgang að
öðru - og betra? - tilverusviði, og hefur sökum trúar margra hérlendis
á miðlum og hindurvitnum aflað sér verulegra tekna með þessum
hætti, að því er kunnugir telja.
Á þessu fræga ári, 1984, kom svo fram í útvarpi einn af forvígis-
mönnum í svokallaðri Ólymípunefnd, og kvað það ætlun og markmið,
að okkar menn yrðu „um miðju“ í Los Angeles. Ekki var nú markið
sett hátt, enda kannske ekki von eftir allar hrakfarir íslendinga þar um
áratuga skeið. Því var full ástæða til þess að Jón prófessor Helgason
skyldi setja saman alkunnan kviðling þar að lútandi, en hann er á þessa
leið:
Telja má víst, að ýmsir álíti óviðeigandi, að rifja upp þennan kveð-
skap nú um þessar mundir, þegar íslendingar eru rétt nýbúnir að fá
brons í Los Angeles (eða var það kannske hálft brons, sem þeir hlutu
þar, af því að tveir deildu þeim verðlaunum?) - og eru nú að rifna af
monti yfir afrekinu. - Ja, hvað skyldi gerast, ef einhver íslendingur
einhvern tímann hlyti gullverðlaun?
Hvað sem hver segir, þá ætla ég hiklaust að láta í ljós þá skoðun
mína, að enn sem fyrr sé árangur okkar manna næsta rýr í roðinu.
Ekkert skorti þó á fjölda fararstjóra, liðsstjóra, þjálfara, aðstoðar-
manna og jafnvel blaðafulltrúar og læknar voru með í förinni. Sagt er,
að sumir í hópnum hafi einnig haft konur sínar með í för. Svo mikið er
víst að þær sáust innan um hópinn við ýmis tækifæri. Þá voru og í
fararstjórn þarna menn, sem lítið hafa lagt á sig árum saman fyrir
íþróttirnar, annað en að fara hverja förina á fætur annarri á Ólympíu-
leika út um allan heim (ef þessu verður mótmælt, mun ég nefna nöfn í
næsta pistli mínum um þessi efni).
Nei - það ætti að taka upp sama háttinn og 1956. Eins og kunnugt er,
Árið 1956 voru sendir tveir keppendur og einn fararstjóri á Ólympíuleika og
sneru þeir heim með ein silfurverðlaun. Nú er sendur herskari keppenda,
fararstjóra ofl. og menn halda vart vatni yfir einu bronsi.
voru þá sendir héðan þrír menn: Tveir kepperidur og einn fararstjóri
og árangurinn var: Silfrið hans Vilhjálms Einarssonar.
Guðmundur Jónsson
Æsufelli 2.
Eiga hvergi
höfði sínu
að halla
Árni Bergmann og fleiri blaða-
menn skrifa á stundum að menn
eigi „hvergi höfði sínu að halla“.
Rétt er hins vegar að segj a að þeir
eigi hvergi höfði sínu að að halla.
Skrifað stendur: „Refir eiga
greni, fuglar himins hreiður, en
manns sonurinn á hvergi höfði
síriu að að halla“. (Matt. 8.20).
NN.
Leiðrétting
Hagstofustjóri
borinn
röngum sökum
Soffía Ingadóttir á Hagstofunni
hringdi:
í slúðurdálkum Sunnudags-
blaðs Þjóðviljans var sagt að
Hagstofustjóri hefði ekki heilsað
uppá nema suma starfsmenn
stofnunarinnar. Þetta á ekki við
nein rök að styðjast. Hinn ný-
ráðni Hagstofustjóri hefur ekki
hafið störf og hefur þarafleiðandi
ekki heldur heilsað uppá sam-
starfsmenn sína á stofnuninni.
Mér er fullkunnugt um að þessi
frétt Um Hagstofustjóra er því
hreinasta slúður - og á því ekki
við nein rök að styðjast.
Fimmtudagur 23. ágúst 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11