Þjóðviljinn - 08.09.1984, Page 11

Myndlist
Septem sem kvintett
Guðmundur Benediktsson sýnir með hópnum
Um síðustu heigi voru þrjár
sýningar opnaðar að Kjarvals-
stöðum. Meðal þeirra er sýning
Septem-hópsins í vestursalnum.
Þetta er tólfta sýning Septem-
manna frá því samtökin voru
reist, eða endurreist, allt eftir því
hvemig menn vilja líta á þau.
Fráfall Þorvaldar Skúlasonar
hvílir óneitanlega yfir salarkynn-
um og blómabúkettar við myndir
hans minna sýningargesti á að
Septem-sýningin í ár er eins kon-
ar „posthumus-sýning“ þessa
mikla meistara.
Það hlýtur að vera erfitt fyrir
þá sem eftir eru að halda uppi
sama kraftinum, þegar stór skörð
eru höggvin í raðir þeirra. Með
þeim Sigurjóni og Þorvaldi eru
horfnir elstu og reyndustu lista-
menn hópsins og fyrir bragðið
verður heildin ekki nema svipur
hjá sjón. Þá vantar tilfinnanlega
Karl Kvaran sem nú sýnir í
Listmunahúsinu. Hann hefur
mér fundist jafnbestur gegnum
árin og gefa Septem-sýningunum
það pund sem svona hópsýningar
þurfa til að standa undir sér list-
rænt séð.
Minningarsýning
Skyldi þá ekkert vera bitastætt
í vestursalnum? Jú, því þrátt fyrir
lát Þorvaldar standa verk hans
óhögguð sem vottur um mikla
andlega frjósemi til hinstu stund-
ar. Og við minnumst ekki ein-
göngu eins manns, því Kristján
Davíðsson sýnir okkur mikla og
stórbrotna mynd málaða í minn-
ingu Ragnars í Smára.
Kristján er aldrei betri en þeg-
ar hann fæst við alvöruna í náttúr-j
unni þar sem mætast himinn, haf
og jörð, mörk lífs og dauða. í'
fiæðarmálinu og á Rauðasandi
öðlast verk hans þá dýpt sem gera
hann tvímælalaust að okkar besta
landslagsmálara, a.m.k þegar
hann vill það við hafa. Náttúran
virðist ljá frjálsum abstrakt-
myndum hans einhvem heim-
spekilegan tón sem stórlega
eykur gildi þeirra.
Guðmundur Benediktsson er
gestur Septem-hópsins að þessu
sinni. Mig grunar að ekki líði á
löngu þar til hann verði fullgildur
meðlimur. Ekki mun vanta pláss-
ið. Auk þess sver hann sig í ætt
við þau norm sem gilda innan
Septem-hópsins. Þau má finna
samkvæmt staðli gefnum upp í
listaverkabókum um það hvernig
vönduð eftirstríðsáralist skuli
vera. „Látið Paris gefa tóninn“
minnir mig að ein þessara bóka
heiti, en þær eru fleiri.
Misskilin
klassík
Guðmundur er þrátt fyrir allt
góður listamaður og þótt stíll
hans sé örlítið klemmdur og var-
færinn, bera myndir hans vott um
íhygli og kunnáttu samfara ljóð-
rænni vitund.
Og svo er hér allt í einu fígúrat-
iv mynd eftir Jóhannes Jóhannes-
son. Hún jaðrar að vísu við flott-
heit í fínessum sínum, en hér
kveður við nýjan tón og það veit á
eitthvað forvitnilegt.
Hið sama verður víst ekki sagt
um verk Guðmundu Andrésdótt-
ur. Ef því hefur einhvem tíma
verið fram haldið að stflræn stað-
festa væri aðalsmerki góðrar list-
ar, hefur Guðmunda löngu hrak-
ið þá kenningu með því að snúa
henni upp í háðulegt skop. Nú er
svo komið að enginn getur lengur
sagt mér hvort þessar myndir séu
þær sem hún sýndi í fyrra eða
hittifyrra, ellegar fyrir tíu ámm.
Hið eina sem ég veit er að einu
sinni var blár eða brúnn þar sem
nú er grænn. Einnig rámar mig f
hringi þar sem nú em bylgjur, en
hvar eða hvenær er mér ómögu-
legt að muna. Ef tilveran er
stöðnuð og tilbreytingalaus, þá
em verk Guðmundu sönnust af
öllu sönnu.
HALLDÓR *
B. RUNÓLFSSOf
Vandamál Valtýs Péturssonar
em annars eðlis og miklu augljós-
ari. Þar er um hreint afturhvarf
að ræða til skólabókarinnar. Allir
anfarin 50 ár eða meir, hafa um
leið gengið gegnum sinn Céz-
anne. Ég hef alltaf haldið að það
væri til að efla með mönnum
formrænna hugsun, en ekki svo
þeir sætu fastir í stfl þessa ágæta
málara.
En eftir að nemendur Ingres
höfðuendanlega rúið sígildan stfl
Rafaels öllu innihaldi, fóm menn
að þreifa fyrir sér um nýjan klass-
ískan staðal sem hægt væri að
byggja á nútímalegan akadem-
isma. Aumingja Cézanne varð
fyrir valinu og þrátt fyrir það að
Braque leiddi kenningar hans til
lykta á fyrstu ámm aldarinnar (og
Jón Stefánsson hér á landi),
héldu vissir menn áfram að apa
eftir stíl hans eins og ekkert hefði
í skorist.
Fyrir Valtý eins og aðra céz-
annista hefur listin sjálf verið til
lykta leidd með kenningum
meistarans frá Aix. Ekkert er
eftir nema endurtekningin. Þetta
er synd þegar þess er gætt að
Valtýr var annars sinnis fyrir
Málverk eftir Þorvald Skúlason
þrem áratugum, þegar hann stóð
í fylkingarbrjósti fyrir vissri form-
byltingu. Að skólabok Thénots
(útgefin 1838) skuli nú kitla hann
nærri 150 ámm eftir útkomu er
hreint furðulegt. -HBR
Hér nýtur japanskt hugvit sín til fulls. Elektrónískar ritvélar með minni gerast ekki
léttari og fyrirferðaminni. Brother verksmiðjurnar framleiða um eina milljón véla
árlega, sem er um 15% af markaðsþörf. Það ætti ekki að_þurfa fleiri meðmæli.
CE 50 sú létta
1. Skiptanleg leturkróna
2. Kasettuborðar
3. Síritun allra lykla
4. Sjálfvirk 5 bila inndrögun
5. Hraðvirk afturfærsla
6. Sjálfvirk endurstaðsetning
eftir leiðréttingu
7. Uppsetning talnadálka
8. Stillanlegur ásláttarþungi
9. Vz stafabil
10. Sjálfvirk 1 línu leiðrétting
11. Lok með handfangi GISLI J. JOHNSEN
SKRIFSTOFUBÚNADUR SF
Smiðjuvegi 8 - Simi 73111
n i
3912 C
CE 60
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11
Auglýsingastofa Gunnars