Þjóðviljinn - 20.01.1985, Blaðsíða 4

Baráttan
fátœkt
Olafur Ragnar
Grímsson
siturá beinínu,
um pólitískt starf á
alþjóðavettvangi
(vikunni spuröust út ýmsar
fréttir sem legið hafa í láginni
að undanförnu: íslendingur,
forseti alþjóðasamtaka þing-
manna sem undirbúið hefur
leiðtogafund sex virtra þjóð-
arleiðtoga, hlaut friðarverð-
laun í Kanada, og ýmislegt
fleira af alþjóðlegum vett-
vangi sem tengdist nafni
Ólafs Ragnars Grímssonar.
Þetta þótti Þjóðviljanum meira
en ærið tilefni til að biðja Ólaf
Ragnar að setjast á beinið og
veita okkur upplýsingar.
Þú ert forseti PWO, hinna al-
þjóðlegu þingmannasamtaka;
hvers konar samtök eru þetta?
- Þetta eru ung samtök, stofn-
uð 1980, sem vilja beita sér fyrir
aðgerðum á tveimur sviðum : í
afvopnunarmálum og til að bæta
samskipti hinna ríku þjóða í
norðri og þeirra fátæku í suðri.
Félagar í þessum samtökum geta
þeir orðið sem setið hafa á þjóð-
þingum á yfirstandandi kjörtíma-
bili, þingmenn og varaþingmenn.
í samtökunum eru nú yfir 650
einstaklingar frá 31 landi. Flestir
koma þeir frá Vestur-Evrópu,
Bandaríkjunum, Kanada, lýð-
ræðisríkjum S-Ameríku, Ind-
landi og Japan.
Hvernig er starfsemin fjár-
mögnuð?
- Það fer nú reyndar eftir
verkefnum sem unnið er að
hverju sinni. Þannig styðja ýmsir
sjóðir og stofnanir sem vinna að
afvopnunarmálum það sem við
erum að gera á því sviði. Þá hafa
alþjóðlegar stofnanir svosem
Sameinuðu þjóðirnar veitt okkur
fyrirgreiðslu, húsnæði og starfs-
aðstöðu. Þá má nefna ýmis þjóð-
þing, einsog t.d. Kanada, sem
styðjur mjög við bakið á sam-
tökunum.
Hver er tilgangurinn með
starfseminni?
- Hann er fyrst og fremst sá að
tengja saman þá stjórnmálamenn
sem áhuga hafa á að láta verkin
tala í þeim tveim málaflokkum
sem heitast brenna á mannkyni:
kjarnorkuvopnaógnuninni og fá-
tækt í heiminum. Þótt alþjóð-
legar stofnanir og stærri samtök
vinni að þessum markmiðum eru
þau oft þung í vöfum. Við viljum
styðja við bakið á allri starfsemi í
þágu friðar, mannréttinda og
baráttu gegn hungrinu.
Nú hafa sumir viljað meina að
nýtt heimsskipulag, sem samtök-
in kenna sig við, skerði fullveldi
ríkjanna sem eiga fulltrúa í sam-
tökunum.
- Þetta er nú einhver meiri-
háttar misskilningur, nema menn
telji að friðarsamlegar lausnir á
deilumálum, útrýming fátæktar
og reglur til að koma í veg fyrir
styrjaldir skerði fullveldi ríkja.
Nei, staðreyndin er sú, að til að
komast hjá þeim ógnum sem við
mannkyni blasa þarf nýtt skipu-
lag, í þeim almenna skilningi að
bæta þannig samskipti þjóða og
ríkja að komi ekki til kjarnorku-
átaka og þjóðarmorða vegna
hungurs.
Það fór ekki mikið fyrir því í
fyrravor, að PWO, alþjóðlegu
þingmannasamtökin þar sem þú
ert í forsæti, átti hugmyndina að
friðarfrumkvæði þjóðarleitog-
anna sex. Hvernig er það til kom-
ið?
- í stuttu máli, þá unnum við í
PWO að því í marga mánuði að
hvetja til þess arna og höfum síð-
an unnið með leiðtogunum. Þeir
eru Palme Svíþjóð, Papandreou
Grikklandi, Alfonsin Argentínu,
de la Madrid, Mexíkó, Nyerer
Tansaníu og Indira Ghandi Ind-
landi. Frumkvæði þeirra fólst í
yfirlýsingu um að beita sér fyrir
virkari aðgerðum í kjarnorkuaf-
vopnun, tillögum um frystingu og
afvopnun í áföngum. Óhjá-
kvæmilegt væri að fleiri þjóðir og
reyndar mannkyn allt kæmi til
sögunnar í afvopnunarmálum en
léti ekki risaveldunum það eftir
að ráðskast með líf okkar allra.
Þetta mál varðar alla jarðarbúa.
Hvert varð svo framhald máls-
ins?
- Við frá PWO höfum starfað
náið með leiðtogunum frá því til-
kynningin var gefin út í fyrravor
og nýr leiðtogafundur hafði verið
ákveðinn á fundi okkar í október.
Þegar Indira Ghandi var myrt
skapaðist nokkur óvissa um
þennan fund, en Rahiv Ghandi
ákvað þegar á annarri viku valda-
ferils síns að boða til fundarins í
Dehli 28. janúar. Saman höfum
við í PWO og ráðgjafar leiðtog-
anna unnið að stefnuyfirlýsingu
fyrir fundinn og áætlun um að-
gerðir 1985.
Hvernig verður leiðtogafund-
inum í Dheli háttað? Er að vænta
stórtíðinda þaðan?
- Á fundinum sitja þeir sex
ásamt tveimur ráðgjöfum hvers
þeirra. Svo verða fjórir frá PWO.
Þeir eru auk mín Relvs ter Beek
formaður utanríkisnefndar hol-
lenska þingsins, Tom Downey
þingmaður í bandaríska þinginu
og Nick Dunlop framkvæmda-
stjóri PWO. í lok fundarins verð-
ur gefin út yfirlýsing. Ætli matið á
tíðindum fari ekki eftir ákvörð-
unum á fundinum.
Og hvað verður svo næsta
skref?
- Þremur dögum síðar verður
haldin 40 manna ráðstefna í
Aþenu, þar sem taka þátt for-
ystumenn í afvopnunarmálum,
stjórnmálamenn, trúarleiðtogar
og vísindamenn. Þennan fund
höfum við í PWO, alþjóðasam-
tökum þingmanna, skipulagt í
samráði við Papandreou, enda
verður fjallað um yfirlýsingu
leiðtogafundarins í Dehli við
þetta tækifæri og áætlun um að-
gerðir á þessu ári.
Nú hefur þú á liðnum misser-
um komið víða við í alþjóðlegum
stjórnmálum: forseti PWO, al-
þjóðlegu þingmannasamtak-
anna, formaður fjölmennustu
ráðstefnu á vegum Evrópuráðs-
ins um Norður-Suður í Lissabon í
fyrra, hefur verið á fundum með
þjóðarleiðtoga úr öllum heimsálf-
um og svona mætti lengi upp
telja; Þú hefur löngum verið sak-
aður um ýmislegt annað en hóg-
værð í fjölmiðlum, samt hefur
sáralítið birst í hérlendum fjöl-
miðlum; Hvers vegna?
- Það er alveg rétt, það hefur
verið minna um fréttir og frá-
sagnir hér heima en efni standa
máske til. En fjölmiðlarnir fengu
send ítarleg gögn um Norður-
Suður ráðstefnuna í Lissabon og
sjónvarpið greindi frá þátttöku
minni við undirbúning friðar-
fundar þjóðarleiðtoganna sex í
fyrra og sagði þá í fréttum að ég
væri stjórnarformaður í PWO.
Staðreynd málsins er sú að fjöl-
miðlar hér hafa ekki verið ýkja
áhugasamir um þetta mál. Sjálfur
hef ég verið hálfpartinn innan-
búðar á Þjóðviljanum, svo ég hef
ekki kunnað við að beita tengsl-
um mínum þar vegna þessara
mála. En með fréttum og frá-
sögnum í þessari viku má ætla að
skapist jarðvegur fyrir eðlilegar
frásagnir og fréttaflutning af
þessum vettvangi.
Svipað er að segja um friðar-
verðlaunin sem þú hlaust, það
hefur lítið spurst um þau.
- Friðarverðlaunin voru af-
hent í byrjun nóvember í Ottawa
í Kanada. Þetta var á sama tíma
og hin miklu verkfallsátök heima
á Islandi voru í fullum gangi. Þeg-
ar um hægðist fannst mér nokkuð
um liðið til að segja frá þessu og
svo kann ég betur við að verkin
tali en sé sjálfur að tilkynna um
formlegar viðurkenningar.
Hvers konar verðlaun eru
þetta?
— Þetta eru árleg friðarverð-
laun sem afvopnunarsamtök í
Kanada hafa veitt sl. fjögur ár
fyrir það sem þau kalla „merka
nýjung á sviði afvopnunarmála".
Arið 1983 fékk formaður banda-
rísku læknasamtakanna gegn
kjarnorkuvá þessi verðlaun,
Hellen Coldicutt, fyrir þau þátta-
skil sem urðu með skipulögðu
starfi lækna gegn kjarnorku-
vopnakapphlaupinu. Eg hlaut
þau fyrir hlutdeildina að friðar-
frumkvæði þjóðarleiðtoganna
sex.
Sú kenning hefur skotið upp
kollinum í sambandi við þetta
starf þitt á alþjóðlegum vett-
vangi, að enginn sé spámaður í
sínu föðurlandi. Á þetta við um
Þ»g?
- Er þetta ekki gamalt, gott og
gilt máltæki? _ó„
4 SÍÐA - ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 20. janúar 1985