Þjóðviljinn - 07.03.1985, Blaðsíða 14

HEIMURINN
Nám í flugumferðarstjórn
Flugmálastjórn hyggst taka nokkra nemendur til náms
í flugumferðarstjórn í vor.
Skilyrði fyrir inntöku og námi í flugumferðarstjórn er að
umsækjandi hafi lokið stúdentsprófi, tali skýrt mál, riti
greinilega hönd, hafi gott vald á íslenskri og enskri
tungu og fullnægi tilskildum heilbrigðiskröfum.
Námið fer að mestu leyti fram við erlendar
menntastofnanir og að hluta sem starfsþjálfun á
vinnustöðum hérlendis.
Þeir er áhuga hafa á slíku námi og starfa vilja við
flugumferðarstjórn sæki umsóknareyðublöð, útfylli og
skili, ásamt staðfestu stúdentsprófsskírteini og saka-
vottorði til flugmálastjórnar á Reykjavíkurflugvelli fyrir
23. þ.m..
Umsóknareyðublöð liggja frammi á símaafgreiðslu
flugmálastjórnar á 2. hæð í flugturninum á Reykjavík-
urflugvelli og á skrifstofu flugmálastjórnar á Keflavík-
urflugvelli.
6. mars 1985
Flugmálastjóri.
Til sölu:
15 rúmlesta fiskiskip úr trefjaplasti, smíðað árið 1979,
9 rúmlesta fiskiskip úr trefjaplasti, smíðað árið 1978,
9 rúmlesta fiskiskip úr furu og eik, smíðað árið 1981 og
7 rúmlesta fiskiskip úr furu og eik, smíðað árið 1975.
Allar nánari upplýsingar veittar á skrifstofu Fiskveiða-
sjóðs íslands í síma 28055 og hjá Valdimar Einarssyni
í síma 33954.
Tilboð óskast send Fiskveiðasjóði íslands fyrir 21.
mars nk.
Fiskveiðasjóður íslands.
T Útboð - innrétting
Hafnarfjarðarbær leitar tilboða í innréttingu III. áfanga
öldutúnsskóla. Áfanginn er 3 hús byggð úr
steinsteypueiningum, tengd saman með tengigangi,
samtals um 1600 fm. Húsinu á að skila fullbúnu í
þremur verkþáttum, þeim síðasta í ársbyrjun 1987.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu bæjarverkfræð-
ings Strandgötu 6, gegn kr. 10.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 21.
mars kl. 11.00.
Bæjarverkfræðingur.
UOaHWNN
Öðruvísi
_____fréttir
VARA-Cfd
JHULJTIRm
vERKFÆRI
Viftureimar, platínur, kveikjuhamar og þéttir,
bremsuvökvi, varahjólbarði, tjakkur og nokkur verkfæri.
Sjúkrakassi og slökkvitæki hafa hjálpaö mörgum
á neyðarstundum.
yUMFERÐAR
RÁÐ
Útför móður okkar, ömmu og langömmu
Guðrúnar H. Sæmundsdóttur
Reykjavíkurvegi 29,
Skerjafirði
sem andaðist í Hafnarbúðum 1. mars, fer fram frá Fossvogs-
kapellu föstudaginn 8. mars kl. 10.30.
Fyrir hönd vandamanna
Högni Jónsson.
Stéttabarátta
Verkalýðshreyfing
í vamarstöðu
Ósigur námumanna í Bretlandi mun hafa víðtœk áhrif
Agreiningur um baráttuaðferðir
Samtök launafólks í Evrópu í félagslegri kreppu
Þegar námuverkamenn í Bret-
landi halda aftur til vinnu er lokið
sögufrægum kafla í glímu verka-
lýðshreyfingarinnar við hörðustu
hægri stjórn álfunnar. Thatcher
fór með sigur af hólmi. Aform
Scargills, forseta samtaka námu-
verkamanna, um að knésetja rík-
isstjórn Ihaldsflokksins runnu út í
sandinn. Þessi niðurstaða mun
um langa framtíð verða tilefni
mikilla umræðna og átaka innan
verkalýðshreyfingarinnar í Bret-
landi og reyndar einnig í öðrum
Evrópulöndum þar sem launafólk
glímir við fjandsamlegt ríkisvald.
Það verður hart deilt um ástæður
ósigursins og ekki verður skortur
á ásökunum í garð ólíkra söku-
dólga. Atvinnurekendur og harð-
línumenn í hægri flokkunum
munu efalaust einnig nota þessa
atburðarás til að afla fylgis við þá
kenningu að það borgi sig að sýna
verkalýðshreyfingunni fulla
hörku. Það sé hægt að brjóta
hana á bak aftur.
Atvinnuleysi
og hægri bylgja
Þegar atvinnuleysið tók að
vaxa í Evrópu á síðasta áratug
töldu margir að það yrði til að
efla samstöðu og baráttuþrek
innan verkalýðshreyfingar. Nið-
urstaðan hefur hins vegar í mörg-
um Iöndum orðið önnur.
Atvinnuleysingjarnir snerust oft
gegn verkalýðsfélögunum vegna
þess að forystunni hafði mistekist
að koma í veg fyrir atvinnuleysið.
Það voru í reynd gerðar sams
konar kröfur til verkalýðsforyst-
unnar og ríkisvaldsins. Báðir að-
ilamir áttu að tryggja atvinnu.
Þessi krafa kann í fyrstu að virð-
ast ósanngjörn en hún á sér þó
sögulegar skýringar.
Á undanförnum tveim eða
þremur áratugum höfðu forystu-
Vígbúnaður
Framhald af bls. 13
var svarað með ábendingum um
að rannsóknaáætlun sem kostaði
í heild um 30 billjónir dollara
hlyti að knýja Sovétríkin til að
svara í sömu mynt. Ráðamenn í
Moskvu myndu leggja höfuðá-
herslu á að þróa vopn sem gætu
eyðilagt varnarvegg geimvopn-
anna. Spennan í samskiptum ris-
aveldanna myndi stóraukast
strax á fyrstu rannsóknaárunum.
Þegar rannsóknarrökin höfðu
glatað glansinum fóru ýmsir for-
ráðamenn í Pentagon að setja
fram nýja útgáfu. „Stjörnu-
stríðs“-vopnin væm í raun
nauðsynleg til að verja langdræg-
ar kjarnorkueldflaugar Banda-
nkjanna. Það sem átti í upphafi
að koma í staðinn fyrir kjarnork-
uvopnin var nú orðið nauðsyn-
legur hlekkur í þróun kjarnorku-
vígbúnaðarins. Þessi rök Pen-
tagon fela einnig í sér að nota eigi
geimvopnin til að gera Banda-
ríkjunum kleift að gera óvænta
kjarnorkuárás og nota kjarnork-
menn verkalýðshreyfingarinnar í
mörgum löndum Evrópu haft
mjög nána samvinnu við ríkis-
stjórnir. Þessi samvinna var oft
byggð á áhrifum jafnaðarmanna-
flokkanna í ríkisstjórnum en
innan þessara flokka mynduðu
ráðherrarnir og verkalýðsforin-
gjarnir mikilvægasta áhrifahóp-
inn. Einnig hafði fests í sessi sú
siðvenja að allar ríkisstjórnir
höfðu margvísleg samráð við
verkalýðsforystuna og foringjar
launafólks höfðu oft bent á ár-
angur slíkra kerfisbundinna við-
ræðna. Þegar atvinnuleysið varð
vaxandi ógnvaldur og miljónir
launafólks sátu heima án verk-
efna var eðlilegt að kröfur um úr-
bætur beindust ekki síður að
verkalýðsforystunni sem árum
saman hafði stundað margvíslega
samvinnu við ríkisvaldið. Þegar
svo engar lausnir komu í ljós bitn-
uðu vonbrigðin einnig á verka-
lýðsfélögunum. Á undanförnum
árum hefur því gætt vaxandi
sinnuleysis í mörgum löndum
Evrópu varðandi þátttöku í starfi
verkalýðsfélaganna og víða hefur
félögum fækkað.
Hin hugmyndafræðilega sókn
hægri aflanna hefur einnig veitt
ríkisstjórnum íhaldsafla og sam-
tökum atvinnurekenda aukinn
kraft. Kenningar markaðskredd-
unnar boða nauðsyn þess að
brjóta verkalýðsfélögin á bak aft-
ur. Baráttufélagar Thatchers
telja sig vera að sinna sögulegri
nauðsyn. Þeir eru haldnir sams
konar draumsýn og kreppukom-
mamir gömlu sem töldu að ef
þeir væru bara nógu harðir þá
væri framtíðaríkið handan við
næsta hom. Þessi hægri bylgja
hefur enn fremur komið verka-
lýðshreyfingunni í opna skjöldu.
Hana hefur skort fersk rök og
þjálfun í þessum nýja orðræðust-
fl. Sjónarmið verkalýðsforyst-
uhótunina á áhrifaríkari hátt en
áður.
Þessi röksemdafærsla þótti
stinga nokkuð í stúf við friðarvilj-
ann í sumum ræðum forsetans í
kosningabaráttunni og þá pólit-
ísku nauðsyn að sýnast meina
eitthvað í alvöru með hinum nýju
samningaviðræðum í Genf. Þá
var gripið til þess ráðs að gera
„stjömustríðs“-áætlunina að
skiptimynt í samningum við So-
vétríkin. Hún myndi knýja Rússa
til samninga þar eð þeir hefðu
ekki efni á að svara í sömu mynt. í
leiðara New York Times er bent
á að ljóst sé að Sovétmenn viti nú
þegar að hin nýju geimvopn muni
ekki veita Bandaríkjunum það
öryggi sem Reagan hampaði í
upphafi og afleiðingin verði bara
brjálæðislega dýr stigmögnun í
vígbúnaðarkapphlaupinu. Þess
vegna hafi Rússar hafnað
geimvopnahugmyndunum á
sama grundvelli og Bandaríkin
ættu að hafna þeim.
unnar hafa því oft borið keim af
gömlum tíma og kerfismennsku.
Harka - Ósigrar
Þessi þróun hefur víða skapað
kröfur um meiri hörku í baráttu
verkalýðshreyfingarinnar. f
Bretlandi sóttu stuðningsmenn
þeirrar stefnu rök í baráttu námu-
verkamanna gegn ríkisstjórn He-
ath en þeim tókst að fella hana á
fyrri hluta síðasta áratugs. Flestir
gerðu sér þó grein fyrir því að leið
hörkunnar væri ekki fær nema
mikil og víðtðæk samstaða væri
meðal launafólks. Það skorti
mjög á að svo væri nú. Fljótlega
kom í ljós mikill klofningur í
röðum námuverkamanna sem
magnaðist þegar Arthur Scargill
neitaði að láta fara fram allsherj-
aratkvæðagreiðslu meðal námu-
verkamanna. Einnig reyndust
önnur verkalýðsfélög ekki vera
reiðubúin til að styðja námu-
verkamenn. Tillögur um allsherj-
arverkfall allra launastétta til að
greiða ríkisstjórninni rothöggið
fengu ekki hljómgrunn.
Osigur námuverkamanna
verður sjálfsagt af hinum hógvær-
ari talinn vera dauðadómur yfir
leið hinnar miklu hörku. Innan
verkalýðssamtaka í öðrum
löndum Evrópu verður það sjón-
armið stutt lærdómi verkalýðs-
hreyfingarinnar í Hollandi. Þar
var efnt til harðra verkfallsátaka
til að koma í veg fyrir launalækk-
anir og niðurskurð á velferðar-
þjónustu. Þau átök runnu út í
sandinn og ríkisstjórnin var
sterkari á eftir. Á síðustu mánuð-
um hafa verkalýðsforingjarnir í
Hollandi orðið að verjast ásöku-
num frá félagsmönnum um að
verkalýðshreyfingunni hafi mis-
tekist að tryggja kjörin. Þess
vegna verði launafólk að leita
annarra leiða en þeirra sem felast
í baráttu verkalýðsfélaganna.
ór
í lok leiðarans er rifjað upp að
Ronald Reagan hafi sagt að það
sé ekki til umræðu að hætta við
„stjörnustríðs“-áætlunina. Blað-
ið spyr: Ef hún er gagnslaus til að
verja borgir, ónauðsynleg til að
verja eldflaugar, of risavaxin til
að vera bara rannsóknaverkefni
og haldslaus sem skiptimynt í
samningum - hvað er hún þá? Og
svar leiðarahöfundar er skýrt:
Hún er fáránlegasta og fljótfærn-
islegasta aðgerð sem fram hefur
komið á kjarnorkuöld.
Efasemdirnar sem Paul Nitze
setti fram í Ffladelfíu gefa til
kynna að hann sé á sömu skoðun.
Það er þó fokið í flest skjól þegar
virtasti samningamaður forsetans
og áhrifaríkasta blað Bandaríkj-
anna fórna höndum yfir vitleys-
unni. En efasemdum rök-
hyggjumanna hefur svo sem áður
verið ýtt til hliðar ef nógu margir
fást til að hrópa húrra. Hvað þá
heldur þegar forsetinn sjálfur sit-
ur á fremst bekk.
Ólafur Ragnar.
14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 7. mars 1985