Þjóðviljinn - 09.06.1985, Page 15

Bjarki Bjarnason:
Dagbók af sjó
Annar hluti
Viö höldum áfram birt-
ingu á Dagbók af sjó eftir
Bjarka Bjarnason. í dag er
vikið meðal annars að mat-
arvenjum þjóða, vindmyllu
í Grímsey og þaðan til Don
Kíkóta...
Mánudagur
30. ágúst
í dag byrjaði veiðin að glæðast
dulítið hjá okkur, þetta allt upp í
tvö tonn í hali, en það var allt ufsi
og ekki fæst nema 60% af þorsk-
verðinu fyrir hann blessaðan.
Það er annars merkilegt hvað
matarvenjur eru misjafnar eftir
þjóðum sem eiga kannski allar að
teljast siðmenntaðar menningar-
þjóðir. Til dæmis vilja íslending-
ar helst ekki setja ufsann inn fyrir
sínar varir eins og ég áður sagði, á
meðan Þjóðverjar kaupa hann
dýrum dómum. Ég tala nú ekki
um ef hann er niðursoðinn í legi
undir nafninu sjólax (á þýsku:
Seelachs), guð má vita hvers kon-
ar kvikindi það er, en þetta er
fínasta álegg, á meðan við étum
túnfisk sem verið er að útrýma í
Suðurhöfum. Ellegar danskan
krækling, dreginn geislavirkan
upp úr Limafirðinum.
Svo eru til fisktegundir t.d.
skötuselurinn (lat: Lophius pisc-
atorius), sem enginn sannur ís-
lendingur lagði sér til munns, þar
til menn fréttu að barónar og
lordar dekkuðu borð sín með
þessum ófríða fiski í Englandi og
víðar. Síðan hefur skötuselurinn
verið einn dýrasti matur sem
hægt er að panta á íslenskum
veitingahúsum, og gera það helst
engir nema geðbilaðir menn og
þeir sem eru á biðilsbuxunum.
Svona hefur þetta líka verið hér á
íslandi fyrr á tímum. Mig minnir
að ég hafi lesið að Vestfirðingar
hafi étið steinbít von úr viti og
notað svo roðið í skó, á meðan
þeir fyrir austan hafi hent honum
umsvifalaust fyrir borð ef hann
tók á færið.
Og ekki tekur betra við úti í
hinum grænu löndum að okkur
finnst. Okkur óar við að verið sé
að skjóta lóur sér til matar en það
er nú reyndar gert í SKOTlandi.
Já sinn er siður í landi hverju - og
jafnvel innanlands.
Allt þetta spjall fer að minna
mig á brandarann (?) um Kín-
verjann sem setti skál fulla af
hrísgrjónum á leiðið hjá konunni
sinni. Vesturlandabúi sem kom
aðvífandi fór að glotta og spyrja
hvenær hann héldi að konan risi
upp frá dauðum og færi að gæða
sér á hrísgrjónunum. „Ætli það
verði ekki um svipað leyti og þín
kona stígur upp frá dauðum og
,fer að lykta af rósavendinum frá
þér,” svaraði Kínverjinn og
sprakk af harmi, því konan hans
var nýdáin.
Þriðjuáagur
31. ágúst
Jæja, núna eru Grímseyingar
búnir að fá vindmyllu í eyna (hún
fór í gang í gær). Þetta er mjög
merkilegt apparat og ætla þeir að
nota mylluna til að hita upp vatn í
húsin sín. Við skulum vona að
vindmyllan í Grímsey eigi eftir að
snúast bæði vel og lengi og ylja
eyjarbúum um hjartaræturnar,
og víðar því ekki er að spyrja að
kuldanum norður í Grímsey, þar
sem 110 manns búa rétt við
heimskautsbauginn. Þetta er
annars merkilegt með
heimskautsbauginn í Grímsey og
annars staðar, því að hann er
sagður færast norður um 14
metra á ári hverju. Það er því
engin byggð í Grímsey lengur
fyrir norðan bauginn nema þá
helst fuglabyggð. Próf. dr.
Trausti Einarsson jarðeðlis-
fræðingur skýrði málið á þennan
veg, þegar hann var eitt sinn
inntur eftir því hvar heimskauts-
baugurinn lægi nákvæmlega: „Ef
til vill kemur svarið nokkuð á
óvart,” sagði Trausti, „því að
lega baugsins er engan veginn
einfalt mál. Lega hans ákveðst af
halla jarðmönduls við brautar-
flötinn, sem er um 23°5, og verð-
ur baugurinn þá nærri 66°5. Ná-
kvæmari tala er 23°27 en hið rétta
er, að meðalhallinn sem miða
verður við, minnkar hægt og hægt
með tímanum. Hann var 23°27
’08” um síðustu aldamót, en er nú
23°26 ’37”. Þessi breyting svarar
sem næst til þess að baugurinn
færist norður um 14 metra á ári.”
Og af því að við vorum byrjuð
að snakka um vindmyllur þá tók
ég af tilviljun bók nokkra út á sjó,
sem heitir Don Kíkóti frá Manc-
ha, og er eftir Spánverjann Cer-
vantes (d. 1616). í þeirri sögu er
gert óspart grín að riddarasögum
þeim sem voru mjög svo vinsælar
á dögum höfundar.
Aðalsöguhetjan Don Kíkóti
telur sjálfan sig göfugan riddara,
og býr sér til margs konar ímynd-
uð baráttumál til að sanna hreysti
sína. Við grípum hér niður í bók-
inni í 8. kafla. „Rétt í þessu komu
þeir félagar auga á þrjátíu eða
fjörutíu vindmyllur þarna á slétt-
unni, og óðar en Don Kíkóti sá
þær sagði hann við skjald-
sveininn: Gæfan stjórnar betur
málum okkar en hugsanlegt er fé-
lagi Sansjó. Sjáðu hvar þarna
gnæfa ófreskir risar, þrjátíu eða
þar um bil, og hef ég í hyggju að
eiga við þá bardaga og svipta þá
lífinu... Hvaða risa? Spurði San-
sjó Pansa. Þú sérð þá þarna með
sína löngu handleggi, svaraði
húsbóndinn. Sumir risar hafa
næstum tveggja mflna víðan
faðm. Gætið nú vel að yðar náð,
bað Sansjó. Þetta eru ekki risar
heldur vindmyllur.”
- Ekki skal það rakið hér
hvemig viðureign riddarans við
vindmyllurnar lyktaði, en síðan
er það haft að orðtaki víða um
lönd, að berjast við vindmyllur.
Sr. Guðbergur Bergsson hefur
þýtt söguna af Don Kíkóta og á
þýðingin að koma út í átta bind-
um. Fyrsta bindið kom út hjá Al-
menna bókafélaginu árið 1981.
Ég mæli með þessari lesningu
bæði fyrir þá sem eru á sjó og
landi.
Takk fyrir í dag.
Sunnudagur 9. júni 1985 ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 15
Opinn fundur um
kjaramál
verður haldinn á mánudagskvöld 10. júní kl. 20.30 á
Hallveigarstöðum.
Konur fjölmennum á fundinn undir kjörorðinu: Lausa
samninga í haust.
Samtök kvenna á vinnumarkaðnum.
Laugarvatnsstúdentar
Aðalfundur og árshátíð Nemendasambands ML
verða haldin sunnudaginn 16. júní á Hótel Borg og
hefjast kl. 19.30. Matur verður framreiddur kl. 20.30
(kalt borð) og dagskrá meðan borðhald stendur. Þátt-
töku í borðhaldi og skemmtidagskrá þarf að ákveða
fyrir 12. júní.
Aðgöngumiðar eru til sölu í Félagsstofnun stúdenta
(Atli) og í Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar við
innganginn (Harpa).
Miðapantanir á kvöldin í símum 26973, 39329 og
45737, svo og hjá bekkjarfulltrúum.
Verð aðgöngumiða kr. 800 (allt innifalið), en eftir borð-
hald og dagskrá um kl. 22.30 verða miðar seldir á kr.
300 við innganginn.
Auglýsing um
almenna skoðun ökutækja
í Reykjavík 1985
Skráð ökutæki skulu færð til almennrar skoðunar
1985 sem hér segir:
1. Eftirtalin ökutæki sem skráð eru 1984 eða fyrr:
a. Bifreiðir til annarra nota en fólksflutninga.
b. Bifreiðir, er flytja mega 8 farþega eða fleiri.
c. Leigubifreiðir til mannflutninga.
d. Bifreiðir, sem ætlaðar eru til leigu í atvinnuskyni
án ökumanns.
e. Kennslubifreiðir.
f. Lögreglu-, sjúkra- og björgunarbifreiðir.
g. T engi- og festivagnar, sem eru meira en 1500 kg
að leyfðri heildarþyngd.
2. Aðrar bifreiðir en greinir í lið nr. 1, sem skráðar eru
nýjar og í fyrsta sinn 1982 eða fyrr.
Sama gildir um bifhjól.
Auglýsing um skoðun léttra bifhjóla verður birt síð-
ar.
Skoðun fer fram virka daga aðra en laugardaga frá kl.
08.00 til 16.00 hjá Bifreiðaeftirliti ríkisins, Bíldshöfða 8,
Reykjavík, á tímabilinu frá 3. júní til 18. október:
3. júní til 28. júní
1. júlí til 12. júlí
26. ág. til 30. ág.
2. sept. til 30. sept.
1. okt. til 18. okt.
ökutæki nr. R-43001 - R-55000
ökutæki nr. R-55001 - R-60000
ökutæki nr. R-60001 - R-62000
ökutæki nr. R-62001 - R-70000
ökutæki nr. R-70001 - R-74000
Við skoðun skulu ökumenn leggja fram gild ökuskír-
teini, kvittun fyrir greiðslu bifreiðaskatts og vottorð um
að vátrygging ökutækis sé í gildi.
Skráningarnúmer skulu vera vel læsileg. Á leigubif-
reiðum skal vera sérstakt merki með bókstafnum L,
einnig gjaldmælir sem sýnir rétt ökugjald á hverjum
tíma.
í skráningarskírteini skal vera áritun um það að
aðalljós bifreiðar hafi verið stillt eftir 31. júlí 1984.
Lögreglustjórinn i Reykjavík,
5. júní 1985
Sigurjón Sigurðsson.
ffl Laus staða
Iflhjá Reykjavíkurborg
Reykjavíkurborg vill ráða starfsmann til eftirtalins
starfs. Starfskjör samkvæmt kjarasamningum.
• Fóstra eða starfsmaður með aðra uppeldis-
fræðilega menntun óskast frá og með 12. ágúst á
skóladagheimilið í Breiðagerðisskóla.
Umsóknum ber að skila til starfsmannahalds Reykja-
víkurborgar, Pósthússtræti 9, 6. hæð, á sérstökum
umsóknareyðublöðum sem þar fást, fyrir kl. 16.00
mánudaginn 10. júní 1985.