Þjóðviljinn - 21.06.1985, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 21.06.1985, Blaðsíða 4
___________LEHE)ARI Þjóðháskaleg Fiskveiöar og fiskvinnsla hafa frá fornu fari verið helsta verömætalind okkar og um ófyrir- sjáanlega framtíð munum viö standa og falla með vinnslu sjávarafla. Nú hefur þaö gerst, aö ríkisstjórn sem styöur sig við milliliðamógúla þjóöfélagsins og hyglar þeim helst, hefur setiö við völd í rösk tvö ár. Á þessum tíma hefur hagur verslunarinnar og þjónustunnar, atvinnugreina sem ekki skapa auö, veriö „meö skásta móti“ einsog segir í opinberum skýrslum. En í sama bili hefur kvarnast svo úr undirstöðu fiskvinns- lunnar í landinu, aö þessi gamla mjólkurkú landsmanna er að falla úr hor. Rekstrargrund- völlur hennar hefur aldrei veriö jafn rækilega rústaður og á síðustu tveimur árum. Kjartan Ólafsson, þingmaöur Vestfiröinga, nefndi þessari hrikalegu þróun glögg dæmi til staðfestu á þingi fyrr í vikunni. Hann upplýsti, aö samkvæmt nýjum útreikningum Seðlabankans hefði eiginfjárstaða fiskvinnslufyrirtækjanna rýrnað á síðustu fjórum árum úr 56,7 prósent í 41 prósent, eöa um 6 miljarða króna. Stærsti hlutinn af þessari eignaupptöku hefur orðið á síðustu tveimur árum. Erlendu lánsfé hefur verið stefnt inn í landið á síðustu árum í meiri mæli en nokkru sinni fyrr. Þessum lánum hefur ekki verið varið í arðbærar framkvæmdir heldur að verulegu marki í neyslu og þjónustu. Fólksflótti frá undirstöðugreinun- um til verslunarinnar og þjónustu hefur svo siglt í kjölfarið. Fiskvinnslan er ekki lengur sam- keppnisfær um vinnuafl sökum hróplega lágra launa fiskverkafólks með þeim afleiðingum að oft og tíðum er ekki einu sinni hægt að vinna afla í verðmætustu pakkningarnar. En það er ekki bara Þjóðviljinn og vinstri vængurinn sem hefur bent á þetta. í gagnmerkri ræðu sem forseti Sameinaðs þings, Þorvaldur Garðar Kristjánsson, hélt á ísafirði á 17. júní gagnrýndi hann einmitt þessi atriði á afdráttar- lausan hátt: „Heil hjörð spekinga situr við mæla á milli- metramál minnstu hreyfingu á þjóðarfram- leiðslu og þjóðartekjum svo að þjóðin megi vita hvern dag hvort upp gengur eða niður. Á sama tíma er vegið kerfisbundið að rótum undirstöðu- atvinnuvegar þjóðarinnar, sem varðar hana mestu um efnahagslega velferð og fjárhagslegt sjálfstæði. Gengisstefnan, sem fylgt er nú, tryggir ekki sjávarútveginum nauðsynlegan rekstrargrundvöll og stefnir arðsemi og eigin- fjárstöðu þessa höfuðatvinnurekstrar í fullkomið óefni. Jafnframt hafa verið opnaðar flóðgáttir fyrir erlendu fjármagni, sem ráðstafað hefur verið fyrst og fremst til neyslu og hinna ýmsu þjónustugreina. í kjölfarið hefur mann- aflinn fylgt í stöðugt ríkari mæli frá undirstöðuat- vinnuvegunum. Svo er nú komið, að sjávar- stefna útvegurinn skortir fólk til að geta hagnýtt sem best fiskmarkaði okkar erlendis, þar sem at- vinnurgreinin er ekki samkeppnisfær um vinnu- aflið. Þannig mergsýgur erlenda skuldasöfn- unin sjávarútveginn, þann atvinnuveginn sem við eigum mest undir til þess að geta greitt okkar erlendu skuldir og haldið okkar fjárhagslega sjálfstæði. Hér erum við íslendingar komnir í hinn viðsjárverðasta vítahring. Afleiðingarnar blasa við hvers manns augum. Þrengingarnar í sjávarplássunum úti á landsbyggðinni og þensla þjónustugreinanna á höfuðborgarsvæðinu tala sínu máli. Fólksflótti frá strjálbýli til þéttbýlis er staðreynd í dag. Byggðaröskun blasir við alvarlegri en áður ef ekki er að gert“. Þessi þungi dómur yfir afleiðingum stjórnar- stefnunnar er kveðinn upp af gamalreyndum þingmanni Sjálfstæðisflokksins. Þarf frekari vitnanna við? Sýnir þetta ekki einmitt það sem Þjóðviljinn hefur verið að hrópa í eyðimörkinni: stjórnarstefnan er þjóðháskaleg. Hún er að eyðileggja sjávarútveginn, undirstöðu þjóðar- innar. Hún hefur steypt þjóðinni í forað erlendra skulda. Þjóðarháskinn sem Þorvaldur Garöar Krist- jánsson talar um er einfaldlega afleiðing stjórn- arstefnu sem er í stórum dráttum alvarlega röng. _ös KUPPT OG SKORIÐ Vísbendingar Að undanförnu hefur margt verið að gerast í svokölluðum kjaramálum á íslandi. SVo sem venja er hafa borgarafjölmiðl- arnir, Morgunblaðið og DV sér- staklega barist með klóm og kjafti fyrir atvinnurekendur en Þjóðviljinn varist af kappi. Oft hefur mönnum fundist sem ríkis- fjölmiðlarnir leituðust við að vera hlutlægari á slíkum stundum heldur en Þjóðviljinn og Morg- unblaðið - og getað nýtt sér þá stöðu sem ríkisfjölmiðlar telja sér til tekna umfram pólitísk mál- gögn á borð við áðurnefnd dag- blöð. En í fjölmiðlafárinu að undan- förnu þegar hinar sérstæðu við- ræður og samningsgerð hefur verið í gangi hefur mjög mörgum þótt bregða til verri vegar í frétta- flutningi útvarpsins. Svo mjög, að margir telja að ríkisfjölmiðl- arnir hafi hreinlega tekið sér stöðu í fylkingu atvinnurekenda og skoðanabræðra þeirra miðri. Nýr sjónarhóll Engu er líkara en flestir fjöl- miðlanna hafi tyllt sér á sjónarhól VSÍ - uppí Garðastræti, - og efa- semdir og eðlileg nauðsynleg gagnrýni hafi ekki læðst að nokkrum einasta manni sem strokkaði kjarasmérið oní hlust- endur og lesendur blaðanna. Fyrir ekki mörgum misserum hefði fréttaflutningur og „gefin viðhorf" fréttamanna í þessum dúr flokkast undir tjónkun við öfgaöfl, - þau öfgaöfl sem kenndu sig við frjálshyggju í þá tíð. Kollsteypan En nú er öðru að heilsa. Fréttir virðast nú til dags byggjast allt eins á persónulegum skoðun- um einstakra manna á útvarps- bænum. Dæmi um þennan fréttaflutning er sá sjónarhóll sem Morgun- blaðið og Garðastrætisgengið hefur búið til og hver apar eftir öðrum m.a. fréttamenn ríkisút- varpsins, kauphækkanir leiði til „kollsteypu". Þá er gjaman vitn- 'að til „kollsteypunnar" sl. haust sem hafi orðið vegna kauphækk- ana í samningum. Staðreynd máls er hins vegar sú, að kaupið var einungis leiðrétt að hluta til sl. haust, - og gengisfellingin sem vel að merkja var réttlætt með kaupsamningum var löngu fyrirsjáanleg af öðrum ástæðum. Allir talsmenn sjávar- útvegsins, hagfræðingar og aðrir sem til þekkja allir búnir að lýsa yfir að mikil gengisfelling yrði gerð. Hún átti rætur sínar að rekja til þeirrar stefnu ríkis- stjórnarinnar að þrengja að sjá- varútvegi - og í anda þeirra hagsmuna sem verið hafa alfa og Omega hennar: allt fyrir verslun- arauðvaldið og braskarana í Reykjavík. Hvað um það; ekki einn einasti fræðimaður á sviði efnahagsmála hefur faglega látið frá sér fara að „kollsteypan“ sl. haust hafi verið vegna kauphækkana. Þjóðar- tekjurnar Með sama hætti hefur ekki ver- ið hægt að skilja fréttamenn ríkis- fjölmiðlanna öðmvísi en sem svo, að við lifðum á tímum rýrn- andi þjóðarframleiðsiu og minnkandi þjóðartekna. Þetta hafa þeir fyrir fréttamönnunum Þorsteinn Pálsson og Steingrímur Hermannsson og étur nú hver fagmaðurinn á eftir öðmm á fréttastofunum úr lófa þessara kalla. Þegar kjarasamningar voru gerðir snemma árs 1984 og reyndar alltaf áður í kjarasamn- ingum hefur verið höfðað til þess sama, - menn verði nú að taka tillit til þess hve þjóðarfram- leiðslan hafi dregist saman og þjóðartekjurnar séu hverfandi. Þjóðhagsstofnun hefur oft á tíð- um spáð í þessum dúr þrenging- anna þó raunin hafi orðið önnur. Sú þjóðarlygi sem enn er verið að suða uppí landsmenn að þjóð- arframleiðslan fari minnkandi verður ekki leiðrétt hér af síðasta móhikananum. En samt skal bit- ið í skjaldarrendur. Þjóðarfram- leiðsla jókst í fyrra um rúmlega 2,5%, útflutningsframleiðslan um nœr 12%, þjóðartekjur um 0,7%, - og þannig mætti lengi telja. Engu að síður er haldið áfram að halda hinu gagnstæða fram. Kauplækkun verður kauphækkun Útlitið í ár er heldur ekki slæmt. Hins vegar hefur launa- þjóðin ekki fengið að njóta í samningsbundnum launum þess- arar auknu árgæsku. Þvert á móti er búið að staðfesta kjaraskerð- inguna frá 1983. Það er svo í sama dúr þegar fréttirnar duna fyrir eyrum manns um að VSÍ-tilboðið feli í sér tuga prósenta kauphækkun og einungis sé vitnað til verka- lýðsforingja og félaga sem voru ánægð með það tilboð. Og það er í saman streng togað þegar sagt er gagnrýnislaust án tilvísunar til heimildar að aðilar vinnumark- aðarins séu þegar farnir að kanna leiðir til að bæta kjör fiskvinnslu- fólks, - þó einmitt þeim hópi hafi verið sleppt útúr samningunum á dögunum, þrátt fyrir yfirlýsing- arnar. Og þegar kemur að því sem í raun og sann hefur verið aðalmálið - kauptryggingu, - þá er það orð „tabú“, bannorð í út- varpinu. Jamm við söknum mörg faglegrar rýni á fréttastofunum, - vantar ekki örlitla gagnrýni gagnvart upplýsingaflæðinu úr Aðalstræti og Garðastræti? -óg DJDÐVIUINN Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis og verkalýðshreyfingar Útgefandl: Útgáfufélag Þjóöviljans. Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphéðinsson. Ritstjórnarfulltrúl: Oskar Guðmundsson. . Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson. Blaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Guðjón Friðriksson, Helgi Guðmundsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla- son, Mörður Ámason, Páll Valsson, Sigriður Pétursdóttir, Sævar Guð- bjömsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þröstur Haraldsson. Ljósmyndir: Einar Ólason, Valdís Óskarsdóttir. Útllt og hönnun: Filip Franksson, Svava Sigursveinsdóttir. Handrita- og prófarkaleatur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar. Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir. Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson. Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson. Utbreiðalustjóri: Sigriður Pétursdóttir. Auglýalngastjóri: Ragnheiður Óladóttir. Auglýaingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Clausen. Afgreiðsiustjóri: Baldur Jónasson. Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir. Simavarsla: Jenny Borgedóttir, Sigríður Kristjánsdóttir. Húsmæður: Bergljót Guðjónsdóttir, ólöf Húnflörð. Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Bjömsson. BHstjóri: Ólöf Sigurðardóttir. Utkeyrsla, afgrelðsla, auglýsingar, ritstjóm: Síðumúla 6, Reykjavík, síml 81333. Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf. Prentun: Blaðaprent hf. Olga Verft J lausasölu: 30 kr. Sunnudagsverð: 35 kr. Áskrtftarverð á mánuöi: 360 kr. Afgreiðsla blaðsins er opin á laugardögum frá kl. 9 til 12, beinn sími: 81663. 4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN * Föstudagur 21. júní 1985

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.