Þjóðviljinn - 01.03.1986, Page 4

LEHDARI
Ný launastefna - daglaunastefna
í leiðara Þjóðviljans í gær var fjallað um vinnu-
þrælkunina á íslandi; afleiðingar hennar á félags- og
fjölskyldulíf, martröðina í nútímaþjóðfélaginu, sem
stjórnendur þjóðfélagsins reyna að vita sem minnst
af.
Stefán Ólafsson lektor fjallar um sama mál í grein í
Morgunblaðinu í gær, þarsem hann færir rök að því
að láglaunastefnan sé óeðlileg og óþörf, skaðleg
fyrir íslenskt þjóðfélag og íslenskt atvinnulíf.
( grein sinni minnir Stefán á könnun, sem VSÍ
framkvæmdi á dögum yfirvinnubannsins sæla 1977.
Könnuð voru afköst í fyrirtækjunum strax í kjölfar
yfirvinnubannsins. Niðurstaðan var sú, að í 85%
fyrirtækjanna voru sömu afköst eða þau jukust, þrátt
fyrir að vinnutími hafi verið styttur um 8-10 stundir á
viku.
Þannig er auðsætt af reynslunni, að það er hægt
og það er skynsamlegt að stytta heildarvinnutíma
jafnframt því að dagvinnulaunin séu hækkuð veru-
lega.
Vinnuþrælkunin á Islandi er alger forneskja og
ekkert réttlætir hana, siðferðislega, félagslega eða
efnahagslega.
í grein Stefáns Ólafssonar segir frá því hvernig
þjóðir Ameríku og Evrópu hafa stytt vinnutíma á
þessari öld, meðan ísland situr eftir á hinni öldinni;
öld vinnuþrældóms og láglauna. Reynsla annarra
þjóða hefur ótvírætt leitt í Ijós, að með styttingu vinn-
utíma aukast afköst starfsliðsins. „Framleiðní eykst
jafnvel þó stytt sé úr 42 stundum í 40 stundir á viku,
eða úr 40 í 38 stundir á viku. Á íslandi hefur þorri fólks
á milli 50 og 60 stunda viðvist á vinnustöðum. Eng-
inn þarf að láta sér detta í hug að fólk geti slglað
fullum afköstum í svo langan tíma.Aukavinnuþræll-
inn verður eðlilega að spara kraftana til að endast út
vinnuvikuna - og til að geta svo unnið við húsbygg-
ingu sína að auki.“
Greinarhöfundur bendir á að íslendingar séu
meðal 10 til 15 ríkustu þjóða heims, - þjóðartekjur
eru það miklar í landinu. Samtímis eru dagvinnulaun
meðal þeirra lægstu sem þekkjast í álfunni. Spurt er
hvað réttlæti þetta misræmi milli ríkidæmis jöjóðar-
innar og lélegra launakjara?
Nú er það Ijóst að fjölmörgum eigendum og for-
stjórum fyrirtækja hefur ofboðið sú lágtaxtastefna
sem er við lýði og hafa greitt mun hærra verð fyrir
vinnuaflið. Félagslegar afleiðingar þess hafa oft orð-
ið mjög slæmar, tortryggni og mismunun útum allt
þjóðfélagið.
Stefán Ólafsson bendir á í grein sinni, að ef dag-
launastefna yrði tekin upp í stað lágtaxtastefnunnar
myndi margt færast til betri vegar í þjóðfélaginu:
afköstin myndu aukast, fjárfestingar yrðu skynsam-
legri, vinnusiðgæði batnaði, fjölskyldulífið og uppeldi
barnanna yrði eðlilegra og margt fleira.
En eitt er alveg morgunljóst, að óbreyttur
kaupmáttur launanna þokar launafólki og þjóðfé-
laginu ekki nær því marki, að fólk geti lifað
mannsæmandi lífi af dagvinnulaunum sínum. Enn
einu sinni verða daglaunamenn að brjóta af sér
þrældómsok vanans til að eygja dagsbrún hins nýja
tíma, tíma mannsæmandi lífs af átta stunda vinnu-
degi. Til þess þurfum við að gefa forneskjunni langt
nef. Höfnum láglaunastefnunni. Mótum nýja
launastefnu, - daglaunastefnu.
Natódekur ríkisins
Það hefur ekki farið mikið fyrir því hneyksli sem
Þjóðviljinn sagði frá í sl. viku að ríkisstjórnin hefur
ausið fé í fámennan ofstækisklúbb Natódýrkenda á
íslandi. I frásögn Þjóðviljans kom fram, að Varðbergi
hafði verið afhent fjármagn á síðustu árum að upp-
hæð 167 þúsund krónur í fargjöld bara til þess eins
að Natóstrákarnir gætu hitt skoðanabræður sína.
Þegar hefur komið í Ijós að ríkið borgaði fyrir forsæt-
isráðherra til að hann gæti farið á fund framsóknar-
flokka í Madrid. Hvaða umboð hefur ríkisstjórnin til
að fara svo með skattfé almennings? Á hvaða sið-
ferðisstigi er slík ríkisstjórn? Hver getur treyst slíkri
ríkisstjórn?
Þá hefur einnig komið í Ijós, að ríkissjóður hefur á
síðustu tveimur árum greitt jafnvirði 185 þúsunda
króna í ferðakostnað og uppihald fyrir Björn Bjarna-
son aðstoðarritstjóra Morgunblaðsins, en hann fékk
borgað fyrir að vera meðreiðarsveinn Geirs Hallg-
rímssonar utanríkisráðherra og stjórnarformanns út-
gáfufélags Mbrgunblaðsins. Með fullri virðingu fyrir
útgáfu Morgunblaðsins, þá nær ekki nokkurri átt að
það sé líka lagt á íslenska launamenn að greiða Birni
Bjarnasyni aðstoðarritstjóra dagpeninga útí heimi.
Hver er réttlæting ríkisstjórnarinnar? Hver er réttlæt-
ing Morgunblaðsins? Á að þagga þetta hneyksli nið-
ur? - óg.
Ljósmynd: Einar Ól.
LJOSOPIÐ
DJÓÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphéðinsson.
Rit8tjórnarfulltrúi: Öskar Guðmundsson.
Fréttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Biaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjör-
leifsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason,
Sigurdór Sigurdórsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þórunn Sigurðar-
dóttir, Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlit: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Sfmvar8la: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bflstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Sfðumúla 6, Reykjavfk, sfmi 681333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð f lausasölu: 40 kr.
Helgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA - ÞJÖÐVILJINN Laugardagur 1. mars 1986