Þjóðviljinn - 13.04.1986, Blaðsíða 4

AF SJONARHÓLI
Ólafur Haukur Símonarson, rithöfundun
Af menningarumrœðu
og fimm flöskum
af rússneskum vodka
„Vissulega eru þessir djöflar ekki á sjó...aö afla þess sem skríllinn í landi eyöir og sóar, en þeir gera manni lífið þó bærilegt
í landlegum!"
SANDGERÐI 1963
Það er búið að landa 15 tonn-
um af fiski og spúla lestina og
dekkið og það er myljandi rok.
Það verður ekki róið í nótt,
segir kallinn og dregur upp þrjár
vodkaflöskur í lúgarnum og lyft-
ist þá heldur brúnin á mann-
skapnum.
Þvoið ykkur fyrst helvítin ykk-
ar, segir karlinn sjálfur grútskít-
ugur og hlammar sér niður við
þríhyrnt borðið og enginn hlýðir
þessari skipun, heldur teygja
menn sig hver í sína könnu á bit-
anum. Og karlinn hellir í ótæpi-
lega. Kabyssan er rauðglóandi og
malar notalega og báturinn nudd-
ar sér utaní bryggjustólpana eins-
og hross að klóra sér. Ég er
fimmtán ára gamall og verða að
fara að ósk karlsins að láta mér
blandið nægja, enda hefi ég meiri
áhuga á því en áfengingu.
Það er talað um fískerí nokkra
stund, raktar hlálegar sögur af
formönnum og vélstórum á öðr-
um fleytum; þá er komið að póli-
tíkinni. Ég sperri mín fimmtán
ára gömlu eyru; hér er ekki töluð
nein tæpitunga. Og ég fæ að vita
(ekki í fyrsta skipti) að það búa
tvær þjóðir í þessu landi, helvítin
í landi sem aldrei gera ærlegt
handtak, og sjómennirnir sem
afla verðmætanna. Það geysar
borgarastyrjöld: annarsvegar
landkrabbarnir, hinsvegar sjó-
mennirnir. Og það hallar á sjó-
mennina og því er allt á leið til
andskotans. Svo er Alþingi og
hyskið sem þar rolast sent norður
og niður og á eftir því nokkur
stykki ráðuneyti, fyrst Sjávarút-
vegsráðuneytið og í kjölfar þess
fiskifræðingastóðið alltsaman, og
síðan bankastjórar, og þá koll af
kolli uns verulega er tekið að
fækka stjórum og öðrum valds-
mönnum á höfuðborgarsvæðinu.
Þriðja vodkaflaskan ' er af-
meyjuð.
Já, ekki má gleyma þessum
djöflum sem riðlast á þjóðfé-
laginu og þykjast vera listamenn,
segir kokkurinn (flóttamaður frá
Akureyri), þessu atómskálda-
pakki sem aldrei hefur komið
saman óbrjálaðri stöku, hvaðþá
meir.
Og eru nú listamenn úr hinum
ýmsu greinum flegnir lifandi eða
slegnir af á meðan þriðja vodka-
flaskan er tæmd.
Allt þetta þykir mér, fimmtán
ára strákfjanda, afar skemmti-
legt, en af einhverri dularfullri
ástæðu er ég mönnunum við
. <•> ðið ekki sammála, hvorki um
eitt né neitt. En mér er skítsama.
Ogþað er hitasvækja í lúgarnum,
táfyfa og mikil nálægð við
dauðann, sem enginn nefnir
nokkru sinni.
Kallfjandinn, lumar hann ekki
á tveimur flöskum til viðbótar!
Það er ekki á hann logið, harðari
en stálnagli og þurrkuntulegri en
ráðuneytisstjóri fyrir utan hafn-
argarða, en meyr og mjúkur eins-
og folaldakjöt uppvið bryggju og
allra aumingja hjálparhella í
landi.
Nú er komið að yfirnáttúr-
legum sögum. Það er vélstjóra-
dýrið sem sér um þann dagskrár-
lið. Hann er sjór af draugasögum
og eyrun á mér lengjast og halda
áfram að lengjast. Fylgjur, fyrir-
boðar, ógæfutákn, sjó- og vatna-
skrímsl, munurinn á sjódraug og
landdraug, yfirnáttúrlegir hæfi-
leikar, afdrifaríkar draumfarir.
(Síðar gerði ég mér Ijóst að
mannhelvítið var þrautlesinn í ís-
lenskum þjóðsögum, en færði
þær notalega í stílinn, tengdi þær
verstöðvum, skipum og for-
mönnum, sem við jafnvel þekkt-
um af orðspori. Og hann sagði vel
frá. Kalt vatn gusaðist milli
skinns og hörunds!!)
Skál drengir! Karlinn færir
okkur beina leið inní síldarævint-
ýrið mitt. Það er hans ævisaga að
stórum hluta. Á silfurfati færir
hann okkur í skýrri og hnitmið-
aðri útgáfu merkan kafla úr
atvinnusögu þjóðarinnar. Eyrun
blakta á þessum unglin^i; hér er
komin skemmtilegasta fslands-
saga sem hann hefur heyrt.
Kokkurinn skorar á stýrimann-
inn að taka fáein lög. Stýri dregur
lúinn gítar útúr kojunni, stillir
hann með stórum höndum sínum
og styrkir sig á gúlsopa af vodka
áður en hann tekur að flytja
syrpu af ljóðum eftir Halldór
Laxness, Davíð Stefánsson, Stein
Steinarr og Jóhannes úr Kötlum,
við lög eftir þekkt eða óþekkt
tónskáld.
Þetta lag er eftir þig, segir
kokkurinn.
Þegiðu ormurinn þinn, hvæsir
stýrimaðurinn.
Það vill einnig til að kokkurinn
kann Davíð Stefánsson utan-
bókar, og nú fylgir verulega fjöl-
breytt Davíðsdagskrá, sem endar
með einsöng kafteinsins (Dala-
kofinn).
Nu þarf ég unglingsskjátan að
monta mig og fer með þessar fáu
línur sem ég kann úr Tímanum og
vatninu. Og það er einsog hellt sé
olíu á eld, menn ryðja útúr sér
ljóðmælum meðan kálað er end-
anlega fjórðu flöskunni og sú
fimmta opnuð.
Á þeirri fimmtu koma til um-
ræðu eftirgreindir aðilar og efnis-
flokkar þeint tengdir: Helgi Pét-
„Og eru nú
listamenn úr
hinumýmsu
greinumflegnir
lifandi eða
slegnirafmeðan
þriðja
vodkaflaskan er
tœmd.“
urs (Nýall), Helgi Hjörvar (lestur
og andi Islendingasagna), Kiljan
(snilligáfa), Páll Pétursson (mis-
skilin séní), Gunnlaugur Sche-
ving (okkar maður), Kjarval (ís-
lensk náttúra í myndlist og geð-
veiki), Guðmundur Jónsson
(Hann skal svo syngja mig í
gröfina sá fjandi!)
Niðurstaða skipstjórans sam-
þykkt af öllum viðstöddum, þó
ekki án umræðu: ísland þarfnast
snillinga!!
Rökstuðningur kallsins: Hvað
værum við án snillinga? Róðrar-
stöð útí hafsauga sem gæti sokkið
til helvítis án þess að nokkur tæki
eftir því!
Frekari rökstuðningur: Vissu-
lega eru þessir djöflar ekki á sjó
(kallað frammí: Kjarval var á
skútu, Þórbergur líka) að afla
þess sem skríllinn í landi eyðir og
sóar, en þeir gera manni lífið þó
bærilegt í landiegum!
Enn frekari rökstuðningur
(kokkurinn): Ég mundi ekki
nenna að lifa nema af því ég sá,
þegar ég var strákur á Akureyri,
að Davíð Stefánsson lét sig hafa
það að lifa, þótt hann sæi engan
tilgang í því, nema til að yrkja
fáein ljóð.
Vélstjórinn: Ég hef lifað í von-
inni um það alla ævi að fá að sjá
draug.
Stýrimaður: Ég ætla að læra al-
mennilega á hljóðfæri í næsta lífi.
Ég vil að börn læri á hljóðfæri!
Háseti: Kiljan er mesta skáld í
heimi. Það kemst enginn í hálf-
kvisti við hann.
Annar háseti: (lemurí borðið).
Við eigum fullt af skáldum sem
geta bakað tjallann, eða að
minnsta kosti dani!
Fyrsti háseti: Hafiði lesið
Steinar Sigurjónsson, Ástar-
sögu? Mikið djöfull er það
skemmtileg bók!
Kallinn: Jæja, haldið nú kjafti
strákar mínir og farið að sofa í
hausinn á ykkur. Við þurfum að
steina niður tvær trossur í fyrra-
málið.
Umræðum lokið og listrænum
flutningi tónlistar og talaðs máls.
Fimmtán ára bólugrafinn ung-
lingur fer úr saltstokknum galla-
buxum og veltir sér inní kojuna.
Hann starir uppí neðra borðið á
þilfarinu, sem er þrjátíu senti-
metra frá nefi hans, og hugsar:
Ég er ekki að segja þessum tudd-
um að ég ætla að verða skáld. En
ef ég skrifa einhverntíma
eitthvað, þá ætla ég að hafa það
þannig, að þeir nenni að lesa það.
Frá Grunnskóla
Garðabæjar
VORSKÓLI
Innritun sex ára barna þ.e. barna sem eru fædd á
árinu 1980 fer fram í Flataskóla s. 42656 og
Hofsstaðaskóla s. 41103 vikuna 14.-18. apríl kl.
10-15.
Skólahverfi Hofsstaðaskóla er norðan Vífils-
staðavegar og austan Bæjarbrautar. Önnur
hverfi ásamt Hnoðraholti eru í Flataskóla. Það er
mjög áríðandi að foreldrar láti innrita börnin á
þessum tilgreinda tíma, eigi þau að stunda for-
skólanám næsta vetur.
ERTU AÐ FLYTJA í GARÐABÆ?
Innritun skólaskyldra barna og unglinga sem
flytja í Garðabæ fyrir næsta vetur fer fram í skól-
unum vikuna 14.-18. apríl.
Það er mjög áríðandi vegna nauðsynlegrar
skipulagningar og undirbúningsvinnu að öll börn
og unglingar, sem svo er ástatt um, verði skráð á
ofangreindum tíma.
Nemendur sem fara í 6.-9. bekk næsta vetur eru
innritaðir í Garðaskóla s. 44466 og í 3.-5. bekk í
Flataskóla.
Nemendur í forskóla, 1. og 2. bekk skiptast eftir
skólahverfum milli Hofsstaðaskóla og Flata-
skóla.
Þeir sem hyggjast flytja úr bænum fyrir upphaf
næsta skólaárs tilkynni það vinsamlegast á skrif-
stofur skólanna.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
Skólaf ulltrúi