Þjóðviljinn - 13.04.1986, Blaðsíða 7

gangsár í borginni, því í næstu
kosningum þar á eftir, 1978, unn-
um við mesta sigur okkar og feng-
um fimm fulltrúa af fimmtán. Eg
man það glöggt að fyrstu atkvæð-
atölur sem þá bárust voru jafnhá-
ar niðurstöðutölunum í kosning-
unum á undan. Og þá fórum við í
samstarf með Framsóknar-
flokknum og Alþýðuflokknum.
Mér er óhætt að segja að þau
samstarfsár hafi verið mjög
ánægjuleg, en jafnframt verulega
erfið. Við höfðum mjög tæpan
meirihluta, sem stóð og féll með
einum borgarfulltrúa og það kom
fyrir oftar en einu sinni að sam-
starfsmennirnir brugðust í
ákveðnum málum, þannig að
vinstri meirihlutinn gat ekki alltaf
beitt sér að fullu til úrbóta.
A.m.k. ekki eins og við hefðum
kosið. Það er enginn vafi á því að
ef meirihlutinn sem var þá hefði
verið heilsteyptari og gallaminni,
hefði verið hægt að koma mun
meiru í verk. En þrátt fyrir það
náðist margt fram og störf okkar
þetta kjörtímabil skildu mikið
eftir sig.“
Aukið lýðræði
„Það var mjög brýnt og við
lögðum áherslu á það eftir ára-
tuga valdasetu íhaldsins, að efla
lýðræðið í borginni.Og það tókst.
Við heimiluðum t.d. starfsmönn-
um setu í stjórnum fyrirtækja
borgarinnar. Við settum á fót
nefndir kjörinna fulltrúa til að
fjalla um mál sem eingöngu
eembættismenn höfðu fjallað um
áður, eins og til dæmis fram-
kvæmdir borgarinnar. Og við
réðum í fyrsta skipti í sögunni
borgarstjóra sem starfsmann
borgaranna allra, ópólitískan.
Mann sem átti að vinna að því
eingöngu að vera framkvæmda-
stjóri borgarinnar, en ekki að
vera varðhundur einhvers sér-
staks flokks eða einhverra sér-
stakra skoðana.
Lýðræðisskerðing
„Nú það verður að segjast eins
og er að flest af því sem okkur
tókst að koma á í lýðræðisátt, það
er búið að taka til baka á þessu
kjörtímabili. Borgarfulltrúum
verður núna fækkað niður í
fimmtán sem er sama tala og þeir
voru í árið 1907. Kjörnum fulltrú-
um verður fækkað í öllum nefnd-
um á vegum borgarinnar. Það er
búið að leggja niður framkvæmd-
aráð og borgarstjóri í Reykjavík
hefur sjaldan sýnt eins mikið of-
ríki og sá sem nú situr og það er
óhætt að segja að hann er tryggur
varðhundur síns flokks innan
borgarkerfisins."
Ertu með þessu að segja að of-
ríkið og valdníðslan sé það sem
einkenni störfþess meirihluta sem
nú situr í borgarstjórn?
„Já, það má segja að þessi
meirihluti beiti sér með þeim
hætti að ef það er ekki bara borg-
arstjóri einn sem tekur ákvarðan-
ir þá eru þær teknar einhvers
staðar af mjög þröngum hóp,
annars staðar en í borgarstjórn og
í borgarráði, því að þegar mál
koma þangað eru þau ýmist þeg-
ar ákvörðuð, eða það er alveg
ljóst að borgarstjórn er ekki að
fjalla um þau til þess að komast
að niðurstöðu, heldur er ein-
göngu um formsatriði að ræða.
Allt er ákveðið fyrir fram.“
Flokksræöiö algjört
„Við höfum oft orðið fyrir því
sem sitjum í borgarráði að lesa í
Morgunblaðinu um ákvarðanir
sem lagðar verða fyrir fund síðar.
Þetta er eitt dæmi um ofríki.
Annað er fólgið í því að minni-
hlutanum er skipulega haldið frá
upplýsingum. Þegar verið var að
semja um land Keldna við ríkið,
lagði ég fram tillögu um að
skipuð yrði til þess kjörin nefnd
borgarfulltrúa, en þeirri tillögu
var hafnað, eingöngu til að koma
í veg fyrir að minnihlutinn fengi
að fylgjast með samningsgerð-
inni. Þannig er auðvitað hægt að
taka fjölmörg dæmi og það síð-
asta er tilnefningin á stjórnar-
mönnum í Granda h.f. Sem sagt,
réttur minnihluta er einskis virt-
ur, flokksræðið er algjört.
Það má segja að að ýmsu leyti
hafi þetta ekki verið ólíkt þegar
Sjálfstæðisflokkurinin hefur áður
verið í meirihluta, en þó fullyrði
ég að það hafi verið meira lýð-
ræði á tímabilinu 1970-1978. Á
tímabilinu 1978-1982 var
stjórnkerfið hins vegar opið, það
áttu allir aðgang að því.“
Hvernig kemur stjórnarand-
staða út gagnvart slíku
stjórnkerfi? Hafið þið haft ein-
hver tök á því að koma málum
fram?
„Þegar við komum málum
fram, gerist það með ákaflega
sérkennilegum hætti. í fyrsta lagi
getur það gerst þannig að í um-
ræðum, sérstaklega í nefndum,
þá er hægt að hafa áhrif á niður-
stöðu, einkum ef það kemur
hvergi fram að það sé fyrir áhrif
frá minnihlutanum. í öðru lagi
kemur það fyrir hvað eftir annað,
að við flytjum tillögu í borgar-
stjórn, sem er felld, en kemur síð-
an fram frá Sjálfstæðisflokknum
nokkrum mánuðum seinna og er
þá auðvitað samþykkt. Um þetta
er hægt að nefna mörg dæmi. Nú
eitt og eitt mál fer síðan í gegn, og
þess er skemmst að minnast að
það hefur verið tekin ákvörðun
um það að hefja sérstakt endur-
mat á röðun þeirra starfa, sem
konur eru fjölmennar í, í launa-
flokka, sem ég met sem meiri-
háttar árangur."
Einkaheilsugæsla
— staðnað atvinnulíf
Hvað er það sem borgarfulltrú-
ar Alþýðubandalagsins hafa lagt
áherslu á að fá framgengt á þess-
um fjórum árum?
„Það má nú eiginlega segja að
mestur tími á þessum fjórum
árum hafi farið í það að standa í
vörn. Vörn, í fyrsta lagi gegn því
að lýðræði verði afnumið jafn
gróflega og gert hefur verið. Við
Sunnudagur 13. apríl 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
höfum barist gegn því að Bæjar-
útgerðin væri lögð niður með
þeim hætti sem gert hefur verið.
Við höfum barist gegn því að
óskapnaðurinn við Skúlagötuna,
Skúlagötuskipulagið, verði fram-
kvæmdur, eða að minnsta kosti
að draga úr verstu annmörkum
þeirrar hugmyndar. Og það að
við skulum hafa verið í vörn er
kannski ekki óeðlilegt þar sem
við erum minnihlutaaðili og höf-
um ekki tök á stjórnkerfinu og
fáum ekki að fylgjast með því
eins og eðlilegt væri.
Við höfum beitt okkur fyrir
ýmsum málum. Við höfum lagt á
það mikla áherslu að koma
heilsugæslustöðvakerfinu í gang,
sem hefur gengið mjög illa því að
Sjálfstæðisflokkurinn virðist vera
að stefna einkaframtakinu inn í
þann málaflokk. Við höfum einn-
ig beitt okkur og flutt tillögur um
atvinnumál. Við höfum áhyggjur
af því og teljum hættu á því að
atvinnulíf í Reykjavík geti orðið
tæpt innan tiltölulega skamms
tíma. Hér hefur á undanförnum,
árum lítið sem ekkert verið gert
til að efla atvinnu á sviði fram-
leiðslu.
Það er veruleg hætta á því að
mjög muni draga úr byggingum í
borginni. Bæði vegna þess að al-
menningur hefur þurft að þola
slíka kjaraskerðingu að hann hef-
ur ekki efni á því að standa í bygg-
ingum, og einnig vegna þess að
hér hefur verið byggt langt um-
fram eðlilega endurnýjun.
Nú er ég ekki að segja að við
höfum neinar allsherjarlausnir á
þessum vanda, en við höfum lagt
fram ítarlegar tillögur til úrbóta í
atvinnumálum. Við höfum til
dæmis lagt til að borgin beiti sér
fyrir því að komið verði á fót
fyrirtækjum í nýjum framleiðslu-
greinum, og komi þeim til að-
stoðar við fjárfestingu og fleira.
Við viljum að stofnáður verið
iðnþróunarsjóður í Reykjavík og
lagt verði í hann fé af hálfu borg-
arinnar. Ég nefni þetta hér sem
dæmi. Það er alveg ljóst að það
þarf að byggja hér upp atvinnulíf
sem byggir á framleiðslu, en ekki
eingöngu á þjónustu."
Gæðingum hyglað
Nú er kosningabarátta að hefj-
ast og reyndar þegar hafin. Hvað
heldurðu að muni bera þar hœst í
ykkar málflutningi?
„Auk þess sem ég hef verið að
tala um hér áður, má nefna mál
eins og kaup íhaldsins á landi Ölf-
usvatns, sem er við Þingvallavatn
og er keypt vegna hugsanlegrar
stækkunar Nesjavallavirkjunar.
Fyrir þetta voru greiddar um 60
miljónir, rúmlega 70 á núvirði, en
það er hins vegar ekkert sem
bendir til þess að þörf verði fyrir
þetta fyrr en hugsanlega seinni-
partinn á næstu öld.
Bæjarútgerðina hef ég þegar
nefnt. Það var farið í það strax í
upphafi kjörtímabilsins að reka
framkvæmdastjórana sem voru
og fá í það mann sem var hand-
genginn meirihlutanum. Síðan
voru seldir tveir togarar, ein-
hverjum kunningjum, og báðir
voru þeir seldir á 30-40 miljónum
króna undir markaðsverði. Þá
kom sameining við fsbjörninn,
sem var ákaflega tæpur fjárhags-
lega, og hagsmunir borgarbúa
voru gjörsamlega fyrir borð
bornir í því dæmi.
Það er hægur vandi að nefna
fjölmörg dæmi þess hvernig
íhaldsmeirihlutinn hefur leynt og
ljóst verið að hygla gæðingum
sínum á kostnað borgarbúa, allt
kjörtímabilið út í gegn.“
Sigurstranglegur
listi
Snúum okkur að öðru. íforval-
inu í vetur var hressilega tekist á
um sœti á listanum og má segja að
ífyrsta sinn hafi verið háð barátta
á þessum vettvangi.
„Já, þetta var alveg nýtt fyrir
mér. Ég var upphaflega valinn á
lista af uppstillingarnefnd flokks-
ins og kunni ekki þau vinnubrögð
sem þarna voru viðhöfð, og
kunni þeim þar að auki illa. Það
var hins vegar áberandi í þessari
baráttu að það kom ekki fyrir að
rnenn níddu niður þá sem þeir
voru að keppa við, og þar af
leiðandi er ekki um það að ræða
að menn séu ekki sáttir að forvali
loknu. Það hefur reynst auðvelt
að ná saman sterku liði í þessa
baráttu. Mér finnst þessi listi
mjög góður, hann er sigurstrang-
legur og við erum þegar farin að
starfa mikið saman. Eins og
gengur eru uppi ólík sjónarmið
um ýmis mál, en það eru engir
flokkadrættir, hvergi.“
Alþýðubandalagiö
í sókn
Alþýðubandalagið kom vel út í
skoðanakönnun í borginni ný-
lega. Hvað viltu segja um þœr nið-
urstöður?
„Ég tek skoðanakönnunum
alltaf með mjög ákveðnunt fyrir-
vara. En það að Alþýðubanda-
lagið skuli fá vel yfir 20% at-
kvæða, leiðir að mínu mati í ljós
að það eru tvö meginöfl að eigast
við í Reykjavík, Alþýðubanda-
lagið og Sjálfstæðisflokkurinn.
Ég tel vel að svo sé, því ef það á
að efla andstöðuna gegn íhald-
inu, verður fólk að fylkja sér um
Alþýðubandalagið. Þegar kraftar
minnihlutans eru svo dreifðir sem
nú er veikir það óhjákvæmilega
stjórnarandstöðuna.“
Hvernig líst þér á baráttuna
framundan? Á Alþýðubandalag-
ið sóknarmöguleika í borgar-
stjórnarkosningunum?
„Ég er sannfærður um að Al-
þýðubandalagið á sóknarmögu-
Ieika í borginnni. Málefnastaða
okkar er mjóg traust og hefur
alltaf verið það, og við göngum
auðvitað til þessarar baráttu stað-
ráðin í að bæta við okkur. Ég er
bjartsýnn á að það takist,“ sagði
Sigurjón að lokum.
—gg-