Þjóðviljinn - 08.10.1986, Blaðsíða 5

Kristín
Ólafsdóttir
niðmnuiNN
Danmörk
ÆTLA
HEIM
ÞEGAR
ÉG
VERÐ
GÖMUL
segir 79 ára Guðrún Eiríksdóttir
búsett í Kaupmannahöfn
Á köflum hefur Jónshús verið illa sótt, en nú dafnar starfsemin þar og er miðpunkturinn veitingasalan sem nýtur
kraftmikillar stjórnar Bergljótar Skúladóttur og góðrar aðstoðar Guðrúnar Eiríksdóttur og fleiri. Á myndinni er Guðrún við
störf.
Langflestir íslendingar, sem
búið hafa í Kaupmannahöfn
einhvern tímann á síðustu 15
árum, þekkja Guðrúnu Eiríks-
dóttur. Það er ekki ofmælt að
hún hafi verið hjarta Jónshúss
síðan hún fór á eftirlaun 1972.
Hún er mætt þar fiesta daga
um hádegi, flokkar þann póst,
sem hefur borist, og fer í gegn-
um póst íslendingafélagsins.
Hún er stjórnandi veitinga -
sölunnar innan handar um
hvaðeina, leysir úr vanda að-
komumanna og tekur þátt í
flestu þvi sem gerist í þessari
félagsmiðstöð íslendinga í
Kaupmannahöfn.
Á síðasta áratug voru litlir kær-
leikar milli íslendingafélags og
Námsmannafélags. I því síðar-
nefnda voru róttækir námsmenn,
og alls kyns hippar tóku þátt í
starfsemi þess, en í íslendingafé-
laginu voru eldri og virðulegri
borgarar, þannig að oft varð ág-
reiningur um notkun Jónshúss og
önnur sameiginleg málefni. Guð-
rún var þá í stjórn íslendingafél-
agsins, og margir námsmenn
töldu hana þar með gamlá,
íhaldssama og afskiptasama.
Smám saman komust menn þó að
því, að hún var og er yngri í anda
en margur tvítugur og jákvæð
gagnvart þörfum ungs fólks. Nú
er svo komið að hún er nánast í
dýrlingatölu meðal þess unga
fólks sem einkum notar Jónshús;
hún var gerð að heiðursfélaga
námsmannafélagsins á 90 ára af-
mæli þess 1983, og íþróttafélag
íslendinga heitir í höfuðið á
henni, íþróttafélagið Guðrún.
Nú er Guðrún bráðum áttræð,
en fylgjast enn með öllu sem ger-
ist í félagslífi íslendinga, hjálpar
þar sem þörf er og er vinsæll sam-
ræðufélagi í Jónshúsi. Þegar
Þjóðviljinn hitti hana að máli sá
hún um veitingasöluna í veikind-
aforföllum Bergljótar Skúladótt-
ur, „Ég sagði Beggu að hún yrði
að vera heima þangað til hún
verður góð. Ég hef að vísu engan
mat en ég er ekki of góð til þess að
hella uppá könnuna og baka
brúnköku.“
„Jú það hefur breyst mikið fé-
lagslíf íslendinga í ÍCaupmanna-
höfn í gegnum þau 32 ár sem ég
hef verið í stjórn íslendingafél-
agsins. Það fór eiginlega fyrst að
vera ágætt þegar unga fólkið kom
inn í stjórnina. Áður var ég ein í I
Danmörk
Römm er sú taug
tt n • / t / / / • / 77____7
Félagslíf íslendinga í Kaup-
mannahöfn á djúpar sögu-
legar rætur, þótt þungamiðja
þess hafi flust frá kránum í
háskólahverfinu og í Hús Jóns
Sigurðssonar og til þeirra stú-
dentagarða þar sem íslending-
ar eru fjölmennastir, t.d.
Eyrarsundsgarðs á Amakri,
Soffíugarðs á Kristjánshöfn
og Sólbakkans við Vestra
Tugthús. Það er ekki laust við
að gamlir Hafnarstúdentar
hneykslist á þeirri hnignun
góðra siða, að hitta hér fyrir
önnum kafið fjölskyldufólk í
stað vertshússriddara og
drykkfelldra eilífðarstúdenta.
I Jónshúsi við Austurveg (Öst-
ervoldgade 12) starfa Náms-
mannafélag og íslendingafélag.
Það er miðstöð ferðaþjónustu við
íslendinga á öllum Norður-
löndum, og þar hittast hafnarís-
lendingar til að njóta menningar,
og ræða málin yfir kaffibolla eða
Um starfsemina íJónshúsi í Kaupmannahöfn
bjórglasi. Það hafa verið tölu-
verðar sveiflur í starfi Jónshúss; á
köflum hefur það verið illa sótt,
en nú dafnar starfsemin þar, og er
miðpunkturinn veitingasalan
sem nýtur kraftmikillar stjórnar
Bergljótar Skúladóttur og góðrar
aðstoðar Guðrúnar Eiríksdóttur
og fleiri.
Fyrir um tíu árum voru þrótt-
mestu samkomurnar í Jónshúsi
pólitískir fundir, þar sem ýmsir
straumar yst til vinstri í
stjórnmálum tókust á. í lok síð-
asta áratugs fór mest fyrir kvenn-
abaráttunni; konurnar fjöl-
menntu í grunnhópa, og á tffna-
bili fengu karlmennirnir að vera
með í „blönduðum grunnhóp-
um“, sem ræddu jafnrétti og
kynjapólitík. Eftir nokkurt skeið
ládeyðu hefur starfið að undan-
förnu eflst, og að þessu sinni fer
mest fyrir menningarviðleitni. f
vor fylltist Jónshús hvað eftir
annað til að hlýða á bók-
menntavökur, sem lutu hug-
kvæmri stjórn Rúnars Guðb-
randssonar, en hann þjálfaði fólk
einnig í leiklist. Undanfarin ár
hefur Gunnlaugur Sigurðsson frá
Hallormsstað barist hér fyrir and-
legri vakningu í anda Onundar
Magra úr Indlandi og selt landan-
um um leið og skyr í heimahús en
á tímabili grasafæði í Jónshúsi. í
fyrra var Gunnlaugur aðalræðu-
maður á 1. des., en þann dag voru
staddir í borginni nokkrir þing-
menn til að ræða bann við kjarn-
orkuvopnum á Norðurlöndum
við norræna þingmenn. Þeir
skeiðuðu í Jónshús til að heyra
unga reiða námsmenn flytja pól-
itískar eldræður og urðu ansi
hreint einkennilegir í framan,
þegar þeir sáu rólegan mann
ganga um gólf og flytja hugleið-
ingar um nauðsyn andlegrar
vakningar og hreinnar áru.
Félög Islendinga í Kaup-
mannahöfn gefa út myndarlegt
blað ca. mánaðarlega yfir vetrar-
tímann, og heitir það nú Nýr
Hafnarpóstur. Þá eru nýhafnar
svæðisbundnar útvarpssendingar
á íslensku.
Allt frá því að bítlahljóm-
sveitin Kristján (ættuð úr Krist-
janíu) tróð upp við lítinn orðstír á
1. des. samkomu 1971, hafa
gjarnan verið starfandi íslenskar
hljómsveitir á svæðinu. Lengi vel
voru Kamarorghestar eins konar
þorpshljómsveit, en þau hafa nú
dreifst. Hins vegar heldur Guð-
mundur Eiríksson uppi tveim eða
þrem hljómsveitum, sem spila
ýmist djass eða létt dansrokk,
enda eru hér haldin fjörug böll
u.þ.b. einu sinni í mánuði. Meðal
liðsmanna Guðmundar er Svein
Arvé Hovland, sem lengi var í
Haukum, og Óttar Felix Hauks-
son tekur undir í nokkrum
gömlum Stones-lögum, þegar vel
liggur á honum, og Ólafur Sig-
urðsson úr Pops og Eik þenur
húðirnar bæði með íslensku
danshljómsveitinni og ýmsum
dönskum böndum.
Messað er á íslensku um aðra
hverja helgi og ýmislegt annað
safnaðarstarf fer fram. AA sam-
tökin hafa íslenska deild hér, ís-
lensk íþróttafélög eru starfandi
og eflaust mörg önnur félög, op-
inber og leynileg. Ekki má
gleyma barnastarfinu, en Jóns-
hús býður upp á Jólaball og ýms-
ar barnaskemmtanir á sumardag-
inn fyrsta, sautjánda júní og aðra
tyllidaga. f Jónshúsi er oft sýnt
íslenskt sjónvarpsefni eða kvik-
myndir á myndböndum, bæði
fyrir börn og fullorðna.
Félagslíf íslendinga í Kaup-
mannahöfn er einkum mikilvægt
fyrir þá sem eru nýkomnir og
ekki farnir að tengjast dönsku
mannlífi sterkum böndum, og
fyrir þá sem eru búnir að vera hér
lengi, eiga kannski danska maka,
og hafa uppgötvað á nýjan leik að
„römm er sú taug....“