Þjóðviljinn - 25.02.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Alþýðuflokkur til
Kosningabarátta Alþýöuflokksins hefur til
þessa snúist um þaö eitt, að auövelda leiöina
upp í hjónasængina meö íhaldinu að loknum
kosningunum.
Vegna þessa eru allar áherslur hjá forystu
Alþýðuflokksins gersamlega úr takti við þá rót-
tæku jafnaðarstefnu sem venjulegir íslenskir
kratar hafa fylgt í gegnum árin og byggir á
sterkri hefð manna á borð við Héðin og Jón
Baldvinsson. Þess í stað er gert út á tækifæris-
sinnað pólitískt popp, eitthvað sem hinir stefnu-
litlu forystumenn krata halda að höfði til þess
sem félagsfræðisinna spámenn kalla lausa-
fylgi, og kosningabarátta flokksins er rekin út á
það eitt, og ekkert annað.
Heiðarleg undantekning frá þessu er að vísu
Jóhanna Sigurðardóttir, sem hefur ekki slegist í
ámundadans hinnar íhaldsglöðu krataforystu.
Hún hefur haldið sig við hin gömlu málefni
krata, og uppskorið fyrir vikið vinsældir eðal-
krata en miklar óvinsældir ámundagengisins.
Vegna þessa er Jóhönnu haldið til hlés við
kosningabaráttuna en poppaðir hagfræðingar
settir á oddinn.
Þannig telja áróðursmeistararnir að náist bet-
ur til lausbeislaðra íhaldsatkvæða, sem finnast
Sjálfstæðisflokkurinn ekki nógu brúkleg tegund
af íhaldi, og eru til í að reyna aðra sort.
Slagur Alþýðuflokksins í þessari kosninga-
baráttu stendur nefnilega um það eitt, að teljast
trúverðugra íhald í augum kjósenda en Sjálf-
stæðisflokkurinn.
Að vissu marki hefur forysta Alþýðuflokksins
haft erindi sem erfiði. í friðar- og utanríkismálum
er hún búin að teyma flokkinn langt til hægri við
alla aðra bræðraflokkana á Norðurlöndum.
í þessum mikilsverðu málaflokkum er sjálfur
formaður flokksins á svo hraðri leið til hægri að
hann hefur ekki einu sinni tíma til að líta til baka
og skoða hin gömlu baráttumál íslenskra jafn-
aðarmanna úr fjarlægð. Það er einsog hann
óttist að hljóta hiutskipti konu Lots, sem horfði
um öxl og varð að saltstólpa þegar hún flýði frá
Sódómu og Gómorru.
í augum þeirrasem nú stýraför Alþýðuflokks-
ins eru hin fornu baráttumál jafnaðarstefnunnar
nefnilega orðin að einskonar Sódómu og Góm-
orru.sem aldrei má horfa til, bannfærð á flóttan-
um til hægri.
Innan Sjálfstæðisflokksins eru raunar mál-
vinir krataforystunnar, sem bersýnilega róa
öllum árum að því að mynda stjórn með krötum.
Þannig reyna þau öfl, sem hafa tögl og hagldir á
Morgunblaðinu, kerfisbundið að snúa
stjórnmálaumræðunni upp í tveggja flokka tal
um hvaða skilyrði Alþýðuflokkur og íhald setja
hvort öðru til að geta myndað stjórn saman að
loknum kosningum. Krataforystan gengurfústil
þess leiks.
hægri
Menn ættu því að minnast Viðreisnarstjórnar-
innar sálugu, samstjórnar krata og íhalds sem
ríkti um langt árabil. Viðskilnaður hennar var
slíkur, að fjöldi íslendinga gekk án atvinnu svo
misserum skipti, og þúsundir landsmanna fluttu
úr landi vegna þeirrar óáranar sem stjórnin
steypti yfir þjóðina.
Nýlegt dæmi er svo til marks um hversu heitt
krataforystan þráir að komast í sængina með
íhaldinu. Þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Hall-
dór Blöndal hefur upplýst að Árni Gunnarsson,
efsti maður á lista Alþýðuflokksins í Norður-
landskjördæmi eystra og ritstjóri Alþýðublaðs-
ins, hafi þremur sinnum lagt til að flokkarnir tveir
gæfu út sameiginlega yfirlýsingu um væntan-
legt stjórnarsamstarf.
Að sjálfsögðu hafnaði Halldór bónorðinu, og
þarf í sjálfu sér ekki mikla staðfestu til að vísa á
bug því pólitíska lauslæti sem fólst í tilboðum
Alþýðublaðsritstjórans um skyndibrullaup
norðan fjalla. Það kemur heldur ekkert á óvart
þó Alþýðuflokksforystan láti einsog yxna kvíga
utan í Sjálfstæðisflokknum.
Það sem kemur hins vegar á óvart er sú
staðreynd, að þegar tveir mánuðir eru til kosn-
inga er Alþýðuflokkurinn svo gersamlega búinn
að týna áttum, að hann hefur ekki nema eitt
kosningaloforð að bjóða:
Hægri stjórn með íhaldinu að loknum kosn-
ingum! -ÖS
KUPPT OG SKORIÐ
líMKUD
i%l ? ljíH
HIN DULDA FÖTLUN
Af útliti
Manneskjan er að sönnu
sköpuð í kross, en sem betur fer
er hver krossinn engum öðru lík-
ur. Sumir eru feitir og aðrir mjó-
ir. Einn er með kónganef og ann-
ar með kartöflunef. Og svo fram-
vegis.
Allir gera ráð fyrir þessu, en í
nútímanum er samt vaxandi ár-
átta að gera þennan mannanna
mun að feiknalegu vandamáli.
Kónganef getur verið ágætt, en
það má ekki vera of stórt, þá er
rétt að skera af því. Allir hafa
frétt af skelfilegri sálarangist
hinna feitu. Eitt sinn fóru fjöl-
miðlar á kreik með tilvistar-
vandamál hinna örvhentu. Þessi
Klippari hér er reyndar örvhent-
ur, en það var ekki fyrr en hann
las þessar greinar að sú
hrollvekja skreið inn í hans sál-
arkirnu, að hann hefði misst af
því að vita hve óhamingjusamur
hann væri. Og skrifaði léttúðar-
grein um nauðsyn samtakanna.
„Örvhentir allra landa samein-
ist“. Vonandi hefur hún ekki leitt
til þess að einhverjir þjáningar-
bræður segðu upp blaðinu. Slíkt
getur alltaf gerst.
Er skalli
fötlun?
Klippari er ekki aðeins örv-
hentur, hann er líka sköllóttur.
Það var því ekki nema von að
hann ræki upp stór augu þegar
hann sá heilsíðugrein í síðasta
sunnudagsblaði Tímans undir
angistarfullri fyrirsögn:
Hármissir - hin dulda fötlun.
Það er bara sona, hugsaði
hann. Nú er maður orðinn fatlað-
ur líka.
Greinarhöfundur byrjar á því
að stigmagna mögulega vanmet-
akennd hinna sköllóttu með
staðhæfingum um að ekkert
skipti meira máli fyrir útlit okkar
en einmitt hárið. Því sé það líka
svo, að stór hópur manna líði sár-
ar þjáningar vegna hármissis.
Enda er til í Svíþjóð félag sem á
íslensku mætti kalla SHF eða
Samtök hárfatlaðra. Þau berjast
fyrir fræðslu um þennan „sjúk-
dóm“ (takið eftir því að allt, sem
ekki er sameign meirihlutans, er
„sjúkdómur" sem þarf að út-
breiða þekkingu um). Einnig
hafa þau segir Tíminn „barist
fyrir auknum gœðum á hárkoll-
um“. Og má segja að margur er
málstaðurinn sem Almættið hef-
ur búið til handa hrjáðri Adams
ætt.
Vitnað er til konu einnar úr
þessum samtökum sem er mjög
miður sín vegna allsherjarfáfræði
um hármissi:
„Hún segir að margir veigri sér
við að viðurkenna þennan sjúk-
dóm fyrir sjálfum sér og öðrum.
Það sé auðvitað ósköp skiljan-
legt, en í sama mund sorglegt. Því
þá aðeins er hægt að berjast fyrir
fræðslu, auknum rannsóknum og
betri hárkollum að fólk bindist
samtökum og viðurkenni að
vandinn sé fyrir hendi.“
Það sem maður fyrst rekur í
augun í þessari klausu er, að hér
er fjallað um skalla með nákvæm-
lega sama orðalagi og alkóhól-
isma. Það þarf að byrja á að
viðurkenna sjúkdóminn. Og svo
framvegis. Sá grunur hlýtur strax
að vakna, að meiningin sé að
undirbúa nýja atvinnugrein skall-
aráðgjafa, sem taka menn í með-
ferð, bjarga andlegri heilsu
þeirra og finna á þá réttan topp.
Og eins og Árni Magnússon
sagði: Hefur þá hver nokkuð að
iðja.
Fegurðar-
staðall
Nú er það ekki nema rétt að
hármissir er leiðinlegt fyrirbæri
mörgum. Ekki nema gott um það
að segja heldur, ef hægt er að
draga úr vanlíðan fólks sem fyrir
þeirri hremmingu verður, hvort
sem væri með hárkollum ágætum
eða öðru. Það er heldur ekkert
nema gott um afrek lýtalækna að
segja, sem hafa getað útrýmt sér-
staklega leiðinlegum duttlungum
náttúrunnar eða afleiðingum
slysa.
Þó ekki væri.
En við skulum ekki snúa aftur
með það, að það er eitthvað í-
skyggilegt við þennan ótta við
frávik frá einhverskonar normal-
staðli (hér í útliti) sem kemur
fram í skrifum af því tagi sem hér
var vitnað til. Stjörnudýrkun í
skemmtiiðnaðinum, tískuiðnað-
urinn, fegurðarsamkeppni og
fleira þesslegt - allt sameinast
þetta um að halda að þeim, sem
eru að vaxa úr grasi og enn hafa
ekki bein í nefi til að vera það sem
þeir eru, þeirri hugmynd að hver
sá sem eitthvað að ráði dettur úr
úr því „viðurkennda útliti“ sem
haldið er að fólki, hljóti að vera
misheppnaður. Dæmdur til
ósigra í starfi og einkalífi. Fatlað-
ur maður. Hamlaður. Hann hef-
ur tapað í lífsins leik og sá sem
tapar er sekur.
Það felst líka í þessari dýrkun
útlitsstaðalsins einskonar kyn-
bótahugsunarháttur sem getur,
ef haldið er áfram með hann rök-
rétta leið, haft hinar herfilegustu
afleiðingar.
Þessi staðalfrekja er náttúrlega
þegar farin að hafa pólitísk áhrif.
Það er til dæmis vafasamt að
sköllóttum manni eða manni,
sem fer að ráði yfir „kjörþyngd“,
þýði nokkuð að bjóða sig fram til
forseta í Bandaríkjunum. Og af
því við erum sífellt að „depend-
era“ af þeim fyrir vestan, er eins
líklegt að sama fari að gilda fyrir
íslenska frambjóðendur til þings.
Hér er margt að ugga.
Tökum þess í stað undir með
skáldinu sem sagði:
Elskan mín
öll erum við að nokkru
leyti hestar
hvert okkar er hross á sinn hátt
ÁB
þJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphóðinsson.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaöamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín
Ólafsdóttir, Magnús H. Gíslason, MörðurÁrnason, ÓlafurGíslason,
SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vilborg Davíðsdóttir,
Víoir Sigurðsson (íþróttir), Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar.
Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitstelknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstof ustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifatofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Guðbergur Þorvaldsson.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Olga Clausen, Guðmunda Kristinsdóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Afgreiðslo: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Innheimtumonn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Aug!ý8ingar: Síðumúia 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð: 55 kr.
Askriftarverð á mánuði: 500 kr.
4 SlÐA — ÞJÓÐVILJINN Mi&vikudagur 25. febrúar 1987