Þjóðviljinn - 11.03.1987, Síða 8

Megingallinn á skipulagstillögunumfelst íþvíað tekin hefur
verið upp röng stefna í umferðarmálum... Við
Alþýðuhandalagsmenn leggjumst gegn þessu perlubandi
umferðarmannvirkja frá Kvosinni upp á Reykjanesbraut..
segir Guðrún Agústsdóttir borgarfulltrúi
Vonarstræti: Til þess að taka við umferðarþunganum af Lækjargötunni er
fyrirhugað að gera þrjár akreinar í gegnum Vonarstrætið...
...Hvar eiga gangstéttarnar að vera? Ljósm. Sig.
Aðalskipulag Reykjavíkur 1984-2004
Aöalskipulag Reykjavíkur
fyrir næstu 20 árin var afgreitt
fráSkipulagsnefnd
Reykjavíkurborgarfyrir
skömmu. Aðalskipulag felur í
sérstefnumörkun
borgaryfirvalda varðandi
mótun byggðar og umhverfis
og skal samkvæmt lögum
verastaðfestaf
félagsmálaráðherra. Þaðá
samkvæmt lögum að gilda til
20 ára og á endurskoðun að
fara fram á 5 ára fresti, en
tillögur skulu kynntar
almenningi fyrir staðfestingu.
Sú skipulagstillaga sem nú er
komin til afgreiðslu hefur verið í
vinnslu hjá aðalskipulagsdeild
Borgarskipulags frá því um mitt
ár 1984. Hún mun innan skamms
koma til fyrri umræðu í borgar-
stjórn, en síðan mun hún verða
kynnt almenningi áður en borg-
arstjórn afgreiðir hana endanlega
og leggur fyrir félagsmálaráð-
herra til staðfestingar.
Stjórn skipulagsmála í Reykja-
vík er í höndum borgarstjórnar.
Skipulagsnefnd og Borgarskipu-
lag eru henni til ráðuneytis.
Skipulagsnefnd er pólitískt kjör-
in og skipuð 5 fulltrúum. Er
nefndin bæði stefnumarkandi og
ráðgefandi fyrir borgarráð og
borgarstjórn varðandi skipulags-
mál.
Afstaða
Alþýðubandalagsins
Fulltrúi Alþýðubandalagsins í
skipulagsnefnd borgarinnar er
Guðrún Ágústsdóttir borgarfull-
trúi. Hún sat hjá við afgreiðslu
fyrirliggjandi skipulagstillögu og
skilaði sérbókun, þar sem hún
segir m.a. að skipulágstillagan
lýsi mjög vel þróun undanfarinna
ára, en mikið skorti á að hún feli í
sér markvissa stefnumörkun eða
þá fjárhags- og framkvæmdaáætl-
un sem lofað hafi verið í upphafi,
auk þess sem uppbygging um-
ferðarmannvirkja njóti óeðlilegs
forgangs í tillögunni miðað við
ýmsa aðra framkvæmdaliði.
Aðalskipulagið er því ekki eins
gott stjórntæki og við hefðum
kosið, segir í bókun Guðrúnar,
sem jafnframt lagði fram sérstaka
tillögu um gerð áætlunar um á
hvern hátt mætti minnka umferð
einkabíla. Jafnframt lagði hún til
að fallið yrði frá áformum um
lagningu Fossvogsbrautar og
Hlíðarfótar, breikkun Sóleyjar-
götu og Fríkirkjuvegar og að
undirbúinn yrði brottflutningur
Reykjavíkurflugvallar, þannig að
flugvallarsvæðið gæti nýst fyrir
íbúðarbyggð.
Áætlanagerð vantar
Við náðum tali af Guðrúnu
Ágústsdóttur og spurðum hana
hver væru mikilvægustu atriðin í
þessari skipulagstillögu að henn-
ar mati, og þá jafnframt helstu
ágallarnir.
„Aðalskipulagið á að draga
upp mynd af þeirri framtíð sem
hér verður lifað árið 2004. Þessi
skipulagstillaga, sem hér liggur
fyrir gerir það ekki nægilega vel
að okkar mati. Skipulagstillagan
er góð úttekt og lýsing á fortíð-
inni og núverandi ástandi, en inn
í hana vantar marga mikilvæga
þætti um stefnumörkun borgar-
innar í framtíðinni. Þetta tengist
því, að ekki hafa verið gerðar
framkvæmdaáætlanir til lengri
tíma á mörgum mikilvægum svið-
um, eins og nauðsynlegt væri.
Eins og til dæmis sú 10 ára fram-
kvæmdaáætlun um uppbyggingu
dagvistarheimila, sem vinstri-
meirihlutinn í borgarstjórn gerði
á sínum tíma, en hefur ekki verið
framfylgt. Borgin ætti að gera
framkvæmdaáætlun um mikil-
vægustu þætti í uppbyggingu
borgarinnar og félagslegrar þjón-
ustu til 5-10 ára í senn, slíkar áætl-
anir eru nauðsynlegar samhliða
aðalskipulagi ef það á að verða að
því stjórntæki sem stefnt er að.
Auðvitað er margt gott við þessa
skipulagstillögu og þá vinnu sem í
hana hefur verið lögð, en sem
pólitískur fulltrúi hlýt ég að draga
fram þá hluti sem mér finnst orka
tvímælis. Og ég dreg enga dul á
það að megingalli þessara til-
lagna felst að mínu mati í því að
það hefur verið tekin upp alröng
stefna í umferðarmálum í borg-
inni.
Röng stefna
í umferðarmálum
Það vantar ekki að markmið
skipulagshöfundanna í umferð-
armálum eru skýr: leiðir einka-
bílsins eiga að vera greiðar um
alla borgin^, þar með talda Kvos-
ina, og hvarvetna á að vera til
nægilega mikið af bílastæðum.
Með þessu er verið að leiða
aukna umferð inn á viðkvæma
staði og taka góð og gild útivistar-
svæði undir þungar umferðaræð-
ar. Þess vegna er nú áformað að
breikka Lækjárgötuna, breikka
Fríkirkjuveginn út í Tjörn og upp
í Hallargárð og breikka Sól-
eyjargötuna út í Hljómskálagarð-
inn. Við þessari umferðaræð
tekur svo' Hlíðarfótur meðfram
Öskjuhlíðinni Nauthólsvíkur-
megin, sem mun skera útivistar-
svæðið í Öskjuhlíð frá Nauthól-
svíkinni og strandlengjunni. Svo
tekur Fossvogsbraut við af Hlíð-
arfæti, en Fossvogsdalurinn er
eitthvert ákjósanlegasta útivist-
arsvæðið í borginni."
Er lagning Fossvogsbrautar
ekki háð samþykki Kópavogs-
kaupstaðar?
„Jú, aðalskipulagi Kópavogs-
kaupstaðar hefur verið frestað
um skeið vegna þess að þeir vilja
ekki Fossvogsbraut, og því er enn
óljóst um framtíð þessarar áætl-
unar, sem óhjákvæmilega er háð
vilja Kópavogsbúa. En í stuttu
máli þá leggjumst við Alþýðu-
bandalagsmenn í borgarstjórn
gegn þessu perlubandi umferð-
armannvirkja frá Kvosinni upp á
Reykjanesbraut."
Er hægt að hafa hemil á bíla-
fjöldanum í borginni?
„Já, það viljum við meina -
með öðruvísi skipulagi og bætt-
um almenningssamgöngum. Við
erum gjarnan ásökuð fyrir að
vilja stýra hegðunarmynstri borg-
arbúa. En öll skipulagsvinna er
stýring, og pólitískar ákvarðanir
fela líka í sér ákveðna stýringu.
Þannig hefur sú þróun orðið frá
því að stjórnvöld lækkuðu tolla á
einkabílum eftir tilmælum verka-
lýðshreyfingarinnar og bensín
lækkaði í verði, að bílaeignin hef-
ur vaxið úr 430 bílum á 1000 íbúa í
470-80 bíla. Þetta finnst mér nei-
kvæð þróun, því hún kallar á gíf-
urleg útgjöld fyrir borgina í bygg-
ingu nýrra umferðarmannvirkja
auk þess sem hún felur í sér
aukna slysatíðni, umhverfisspjöll
vegna hraðbrauta og aukna
mengun í borginni. En rannsókn
sem Hollustuvernd ríkisins hefur
staðið að undanfarið bendir til
þess að hér í borginni sé meiri
umferðarmengun en okkur óraði
fyrir.“
Spá um bílaeign
Hefur verið gerð spá um þróun
bílaeignar á næstu 20 árum?
„Já, samkvæmt spá þeirri um
bílaeign, sem skipulagshöfundar
byggja á er gert ráð fyrir því að
mettun verði á einkabílaþörfinni,
þegar hún hefur náð um 550 bíl-
um á 1000 íbúa, og þeirri mettun
á að vera náð við lok skipulags-
tímans. En með þeirri stýringu
sem skipulag og stjórnvaldsað-
gerðir beita nú sýnist mér að allt
stefni í að þessu marki verði náð
mun fyrr. En ef samgöngur með
einkabílnum eru látnar hafa slík-
an forgang sem hér er gert, þá
verður það spurning hvernig
borgin ætlar að mæta þeirri
skyldu að bjóða börnum, ung-
lingum og vaxandi hópi aldraðra
auk þeirra sem ekki kjósa að
fjárfesta í einkabíl upp á viðun-
andi samgönguþjónustu.
Lækjargata, Fríkirkjuvegur, Sóleyjargata: Samkvæmt nýju skipulagstillögunum á að breikka
þessar götur til þess að auka á aumferðarþungann í gegnum Kvosina. I því skyni verður tekin skák
af Hallargarðinum og Hljómskálagarðinum og út í Tjörnina. Ljósm. Sig.
Skothúsvegur

M Wgm
4
í stuttu máli þá teljum við að
áherslan á gatnakerfið sé orðin
aðalatriði í skipulagsstarfinu á
kostnað annarra þátta í umhverf-
inu, sem eru ekki síður mikilvæg-
ir.“
Hafa menn haft hliðsjón af
þróun umferðarmála í öðrum
löndum við gerð þessa skipulags?
„Af því hefur allt of lítið verið
gert. Því það er nánast sama
hvert litið er í þróun borgarskipu-
lags, alls staðar er verið að bægja
einkabílnum frá viðkvæmustu
svæðum borgarkjarnanna.
Bandaríkjamenn hafa viður-
kennt að þeir hafi byrjað 20 árum
of seint að byggja upp almenn-
ingsvagnakerfi sitt og beina um-
ferðinni þangað. Nú eru þeir í
stökustu vandræðum og búa víða
við hreinasta umferðaröngþveiti.
Menn tala gjarnan um það hér að
við búum við allt of harða vetrar-
veðráttu til þess að geta verið án
einkabílsins, en menn gleyma því
þá gjarnan, að vertrarveðráttan
hér er mun mildari en t.d. í höf-
uðborgum hinna Norðurland-
anna, eða í Kanada og víðar, þar
sem þessi stefna hefur verið tekin
upp.“
Flugvöllur og
framtíðarbyggð
Hvað með aðra þætti skipu-
lagstillögunnar, til dæmis varð-
andi framtíðarsvæði fyrir byggð.?
Er ágreiningur um þau atriði?
„Já, okkur finnst það sorglegt,
að menn skuli ekki kanna betur
þann möguleika að nýta flug-
vallarsvæðið, eða að minnsta
kosti hluta þess, undir framtíðar-
byggð, sem myndi augljóslega
gjörbreyta borginni. Þess í stað
flengjast menn út um holt og móa
með framtíðarbyggðarsvæði, og
nú er stefnt að því að íbúðar-
byggðin nái alla leið upp undir
Hamrahlíð. Samhliða því hafa
menn fest Reykjavíkurflugvöll í
sessi næstu 20 árin. Reyndar er sú
stefna sem vinstri-meirihlutinn
tók upp á sínum tíma, að þétta
byggðina í borginni, nú viður-
kennd, og því verður haldið
áfram samfara landnámi á nýjum
byggingarsvæðum utan núver-
andi byggðar, en það verður
borginni ákaflega dýrt að hún
skuli byggjast svona dreifð, til
dæmis hvað varðar almennings-
samgöngur. Þar er Grafarvogur-
inn gott dæmi. Þar er nú komin
800 manna byggð, og þeir hafa
eina strætisvagnaferð á 30 mín-
útna fresti virka daga, sem þýðir
ferð á klukkustundarfresti á
kvöldin og um helgar. Það liggur í
augum uppi að þessi þjónusta er
ekki nægileg, og nú þarf að fjölga
ferðum. En það kostar mikla
peninga. Sama gildir um önnur
svæði í útjaðri borgarinnar. Þá
teljum við að með þessu skipulagi
sé gert ráð fyrir byggð í of mikilli
nálægð við Áburðarverksmiðj-
una í Gufunesi, en það er ágrein-
ingur um það hversu stór auður
radíus skuli vera í kringum verks-
rniðjuna vegna sprengihættu. Svo
verður þessi dreifða byggð líka til
þess að auka enn á umferðar-
vandann.
Er einhver sú nýbreytni í þess-
ari nýju skipulagstillögu, sem þér
þykir til bóta?
„Já, mikil ósköp. Ég get nefnt
sem dæmi áform um nýtt hverfa-
skipulag í borginni. Hverfaskipu-
lag er nýjung, sem er ætlað áð
verða eins konar millistig á milli
deiliskipulags og aðalskipulags.
Þarna er hugmyndin að taka
hvert hverfi í borginni fyrir sig og
gera tillögur um breytingar, sem
síðan verði sendar inn til íbúanna
og fengin frá þeim viðbrögð.
Þannig verður komið til móts við
þá grundvallarhugmynd, að íbú-
ar borgarinnar fái gleggri yfirsýn
yfir mótun umhverfisins og þar
með betri möguleika til að hafa
mótandi áhrif á það sjálfir.“
ólg.
8 SÍÐA — Þ4ÓÐVILJINN Miðvikudagur 11. mars 1987
Miðvikudagur 11. mars 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
Músíkframtíð
Tónleikar Sinfoníuhljómsveitar Æskunnar sem Paul
Zukofsky stjórnaði um síðustu helgi
Sinfóníuhljómsveit Æskunnar
er það fyrirtæki í landinu sem gef-
ur menningarlífinu einna glæst-
astar vonir. Þar má heyra fullt af
talentum spreyta sig á erfiðum
meistaraverkum ár eftir ár og ná
undraverðum árangri. Þetta eru
nemendur úr tónlistarskólum
landsins, flestir reyndar úr
Reykjavík, og þeir æfa saman í
tvær vikur eða svo undir leiðsögn
færustu atvinnumanna í faginu og
halda svo opinbera tónleika.
Stjórnandi hefur oftast verið Paul
Zukofsky, einn besti hljómsveit-
arstjóri sem okkur hefur sótt
heim, en hann hefur tekið tryggð
við ísland og íslendinga og komið
hér árvisst að miðla af reynslu
sinni við flutning tónverka frá
öllum tímum.
Um síðustu helgi voru tón-
leikar með þessari hljómsveit í
Háskólabíói og þar var Zukofsky
við stjórnvölinn. Flutt voru tvö
stór og vandmeðfarin verk,
Tabuh-Tabuhan eftir Colin
McPhee og ævintýrasvítan She-
heresade eftir Rimsky-
Korsakoff. Já, stór og vissulega
vandmeðfarin verk, en í eðli sínu
saklaus og Ijómandi vel til þess
fallin að sýna tjáningargetu þessa
yndislega æskufólks. McPhee
sækir efnivið sinnar tónlistar í
gamelanmúsík Balíbúa og þó
ekkert svoleiðis fái hreyft veru-
lega við manni eftir að hafa
kynnst Brúðkaupi Stravinskys þá
var að þessu mikið gagn og gam-
an. Hljómsveitin lék af miklu ör-
yggi hvað snerti blæbrigði og
rythmiska samstillingu og einnig
mátti heyra ótrúlega margar vel-
formaðar einleiksraddir. Og ekki
var þetta iakara í meistarastykki
Rimskys, þar var arabísk nætur-
stemmning í loftinu eins og vera
ber, og dramatískur frásagnar-
tónn í hávegum. Hljómsveitin öll
lék við hvurn sinn fingur og kons-
ertmeistarinn, Margrét Krist-
jánsdóttir, tók margbreytileg
fiðlusólóin oft með miklum og
innilegum glæsibrag.
Ég er ekki að seg

LEIFUR
ÞÓRARINSSON
hafí verið viðlíka stórtónleikar og
þegar Paul Zokofsky stjórnaði
frumflutningi Le sacre hér um
árið eða Mahlersinfóníunni í
fyrra en þetta voru bjartir og fal-
legir tónleikar sem láta mann
dreyma um raunverulega og
sterka músíkframtíð. Þeir
draumar fá þó aldrei ræst án
aukins stuðnings frá opinberum
aðilum, hvort sem þeir sigla undir
merkjum ríkis eða einkaaðals.
Þarna er viljinn og getan fyrir
hendi. En aðstöðuleysið er
ógnvekjandi og það er reyndar
ekki ný bóla í íslensku menning-
arlífi.
LÞ
Þakkir
til
Ásgerðar
Búadóttur
Af gefnu tilefni má ég til með
að þakka stórkostlega
sýningu Ásgerðar Búadóttur
myndlistarmanns og ekki
síður frábærar móttökur sem
við fengum þegar við nokkrir
félagar af trúnaðarmanna-
námskeiði hjá Félagi
starfsfólks í húsgagnaiðnaði
skoðuðum sýningu Ásgerðar í
Listasafni ASÍ ádögunum, en
við enduðum námskeiðið þar.
Ekki kann ég að lýsa þessum 10
listaverkum á sýningunni á neinn
faglegan eða staðlaðan hátt. Ég
get aðeins lýst þeim tilfinningum
og þeim hughrifum sem ég og fé-
lagar mínir urðum fyrir þegar við
lentum þarna í einkar friðsam-
legu vari frá erli brauðstritsins.
Það sem orkaði strax sterkast á
mig, voru þessir litir. Hvernig
þeim var blandað saman í stóru
myndunum og síðan hversu vel
myndirnar nutu sín í þessari birtu
sem var í þessum rúmgóða sal.
Ekki minnkaði hrifning okkar
þegar Ásgerður leiddi okkur um
salinn og útskýrði fyrir okkur í
smáatriðum hvernig myndirnar
voru unnar, hvernig hún notar ís-
lensku sauðalitina og aðra nátt-
úrulega liti, íslensku ullina en all-
ar myndirnar voru unnar, hvern-
ig hún notar íslensku sauðalitina
og aðra náttúrulega liti, íslensku
ullina en allar myndirnar eru
unnar úr ullareingirni. Hvernig
hún notaði láréttan vefstól og
ýmsar takmarkanir hans. Hvern-
ig hún leysti ýmis tæknileg vanda-
mál við stóru myndirnar og
hvernig hún óf hinar mjúku og
sveigjanlegu línur sem gerði
margar myndirnar svo frjálsar og
líflegar. Þá sýndi Ásgerður okkur
hvernig hún notar hrosshár í
myndflötinn og skapar þannig
miklu meiri dýpt í myndirnar.
Stundum myndar hún stóra
sterka fleti eða fléttar fínlegar lín-
ur eða laufléttar áherslur. Þessi
skemmtilega tilsögn vefarans
sýndi okkur svo margar nýjar
hliðar á listavrekunum og jók
áhrifamáttinn gífurlega. Mér
fannst ég skynja greinilega ís-
lenska náttúru jafnvel þjóðernis-
kennd í gegnum myndirnar sem
hafði sterk áhrif á mig.
Þarna var sýnd 2 ára vinna,
mikið þolinmæðisverk. Hand-
verkið var einstakt og þáð var sál
í því. Það er nokkuð sem við hús-
gagnasmiðir og bólstrarar kunn-
um að meta og þurfum enga til-
sögn um. Það sem kom okkur
skemmtilegast á óvart var hversu
mikil mýkt og hlýja var í myndun-
um og býst ég við að efniviðurinn
og litirnir hafi ráðið þar mestu um
þrátt fyrir formfasta myndbygg-
ingu.
Við starfsmenn í húsgagna-
smíði sendum þér okkar bestu
kveðjur. Þessi stund verður ó-
gleymanleg.
Kristbjörn Árnason