Þjóðviljinn - 05.04.1987, Qupperneq 11

Viðurkennum vandamálið
Rœtt við Ólaf Oddsson, forstöðumann Rauðakrosshússins, um heimilislausa unglinga og starfsemi Hússins
í desember 1985 hóf
Rauöakrosshúsið viö Tjarn-
argötu starfsemi sína. Þar
geta krakkar, sem lent hafa á
villigötum og eiga hvergi höföi
að halla, fengið gistingu, mat
og stuðning. Auk þess er boð-
ið upp á símaþjónustu og fer
sú þjónustastöðugtvaxandi.
Við höfðum samband við Ólaf
Oddsson, forstöðumann Húss-
ins, einsog stofnunin kallaðist
upphaflega. „Við efndum til
„Ffkniefnin eru ekki orsök vandans,
heldur afleiðing,1' segir Ólafur Odds-
son.
könnunar um nafn á húsinu í
æskulýðsmiðstöðvunum þegar
við byrjuðum á starfseminni og
Húsið varð fyrir valinu. Þeir sem
leituðu aðstoðar hjá okkur fóru
hinsvegar að kalla húsið
Rauðakrosshúsið og það nafn
hefur loðað við síðan.“
Krakkar ó götunni
Að sögn Ólafs er töluvert af
krökkum í Reykjavík sem búa á
götunni. Þessir krakkar sníkja
húsaskjól hjá vinum sínum og
kunningjum, eða sofa í stiga-
göngum. Þá er nokkuð um að
krakkarnir fari á vertíðir til að fá
inni í verbúðum um tíma.
„Yfirleitt eru þetta krakkar
sem hafa lent upp á kant við fjöl-
skyldu sína og því yfirgefið
heimilið. Flestir krakkanna eru
komnir á kaf í eiturlyf og alslags
rugl og standast ekki þær kröfur
sem almennt eru gerðar um um-
gengni. Það er mikið talað um
fíkniefnavandamálið en fíkniefn-
in eru ekki orsök þessa vanda-
máls heldur afleiðing. Sambands-
leysi foreldra og barna, sem
stöðugt eykst í þjóðfélaginu, er
hin eiginlega orsök.“
Á vegum Rauða krossins eru
nú um 10 einstaklingar á aldrin-
um 16-19 ára. „Þeim stendur ým-
islegt til boða. Þeir sem ekki eru
mjög djúpt sokknir fá hjá okkur
aðstoð við að stíga fyrstu skrefin í
áttina að betra lífi en sumir eru
svo illa farnir að þeir hafa misst
alla löngun til að bæta ástand sitt
og þó þeir hafi löngun þá er getan
lítil sem engin. Slíkir einstakl-
ingar þyrftu að fara í meðferð og
þá helst langtímameðferð.
Gististað fyrir
útigangskrakka
Að sögn Ólafs er markmiðið
að vinna fyrirbyggjandi starf og
því hefur starfsemin breyst tölu-
vert að undanfömu. „Við höfum
að undanförnu miðað starf-
semina við krakka sem em
skemmra á veg komnir, ekki eins
djúpt sokknir í ruglið, og þeir
verða sjálfir að leita til okkar.
Þróunin hefur líka orðið sú að
krakkarnir leita fyrr til okkar og
það eykur möguleika á að gera
eitthvað fyrir þá.“
Það að starfsemi Rauðakross-
hússins hefur miðað meira við
áhættuhópa en þá sem þegar
erum komnir á kaf í sukkið, hefur
orðið til þess að þeir sem eiga í
mestum erfiðleikum hafa hætt að
leita til Hússins.
„Það er bráðnauðsynlegt að
stofna gististað fyrir þann hóp.
Stað þar sem þessir krakkar eru
að mestu látnir afskiptalausir, en
þar sem þeir fá þó aðhlynningu
og mat. Þar sem þessir krakkar
geta aftur safnað kröftum. Við
höfum orðið að ýta þessum
krökkum frá okkur vegna að-
stöðuleysis, því það er mjög
slæmt að blanda þessum tveim
hópum saman. Þegar gistiskýlið
var stofnað á sínum tíma hurfu
rónarnir af götunum. Væri slíkur
staður opnaður fyrir þessa
krakka sem eiga hvergi höfði sínu
að halla og eru á kafi í ruglinu er
ég viss um að þessi hópur hyrfi af
opinberum stöðum einsog
Hlemmi. Það er því
bráðnauðsynlegt að opna slíkt
gistiskýli fyrirunglingana. Spurn-
ingin er bara að vandamálið sé
viðurkennt."
Vantar
meðferðarstofnun
En hvað stendur þessum
krökkum til boða ef þau vilja fara
í meðferð til að losna undan ofur-
valdi fíkniefnanna?
„Nokkur þeirra hafa farið inn á
Vog en það er langt því frá að
vera sú meðferð sem þau hefðu
þurft að komast í. Þeir krakkar
sem ekki eru jafn djúpt sokknir
geta nýtt sér meðferðina þar en
hinum hjálpar hún lítið og fyrir
þá er engin meðferðarstofnun
til.“
En stendur það ekki til bóta
með Krísuvíkurstofnuninni?
„Ég hef ýmislegt út á það fram-
tak að setja. Það er ráðist í þetta
án þess að kanna hversu mikil
þörfin er. Þarna á að vera hægt að
hýsa á milli 40 og 60 unglinga,
sem er að mínu mati alltof mikið.
Það hversu stórt þetta er í sniðum
verður til þess að stofnunin kemst
ekki nærri strax í gagnið. í stað
þessa hefði átt að byrja í litlum
skala og gera úttekt á því hversu
mikil þörfin er. Það hefði verið
hægt að byrja á því að kaupa
lítinn bóndabæ einhversstaðar
fyrir utan höfuðborgarsvæðið.“
Barna- og
unglingasíminn
Nú starírækið þið einnig
bama- og unglingasíma, sem
krakkar geta hringt í hafi þeir ein-
hver vandamál. Er hann mikið
notaður?
„Já, og notkunin eykst stöðugt
eftir því sem þjónustan verður
betur þekkt meðal krakkanna.
Við höfum auglýst á Rás 2 og
Bylgjunni og nú er í prentun bæk-
lingur sem verður dreift á fé-
lagsmiðstöðvarnar. Síminnerop-
inn tvo daga í viku, mánudaga og
föstudaga, og þá eru hjá okkur
sjálfboðaliðar sem ræða við
krakkana. Aðra daga svörum við
sjálf, sem störfum í Húsinu."
Hvað er það einkum sem amar
að hjá þessum krökkum sem
hringja?
„Það er fyrst og fremst ein-
manaleiki og félagsleg einangr-
un. Þá er samband þessara
krakka við foreldrana oft í mol-
um. Foreldrarnir hafa engan tíma
til að sinna þeim og krakkarnir
hafa því engan til að leita til. Þá
hef ég orðið var við að á þessum
börnum er mikil pressa vegna
náms. Það er ekki lengur sam-
þykkt að krakkar hætti í skóla.
Þeir sem gera það einangrast frá
hinum og því fylgir mikil niður-
læging. Skilin á milli þeirra sem
halda áfram í námi og þeirra sem
hætta eru miklu skarpari nú en
áður. Þetta verður svo oft til þess
að þessir krakkar lenda í fíkniefn-
um og öðru rugli.

Fað bætir heilsu oe hag að bera út Þjóðvujann
-Sáf
Nýtt merki
nýttvéPið
Hugmyndasamkeppni
Útflutningsráds íslands
Á undanförnum árum hafa íslenskir útflytjendur að mestu leyti
unnið hver í sínu lagi að kynningarmálum fyrir íslenskar vörur og
þjónustu á erlendum mörkuðum. Samstarf hefur helst verið í formi
sérstaks kynningarátaks á ákveðnum mörkuðum. Útflutningsráð
íslands var stofnað skv. lögum 1. okt. 1986. Eitt af markmiðum
með stofnun ráðsins er að leiða saman hina ýmsu aðila sem þurfa
á kynningarátaki erlendis að halda og vinna skipulega að undir-
búningi og framkvæmd slíkrar kynningar.
Liður í undirbúningi þessa starfs er hugmyndasamkeppni sem
ráðið efnir nú til. Samkeppnin er í tveimur liðum:
A. Merki
Merki þetta verður í senn tákn Útflutningsráðs
íslands og allsherjarmerki fyrir sameiginlegar
markaðs- og kynningaraðgerðir erlendis. Merki
þetta verður notað á bréfhaus ráðsins, á bækl-
inga og kynningarefni á vegum ráðsins og í
sameiginlegum aðgerðum fyrirtækja. Það verð-
ur notað sem sameiningartákn fyrirtækja á sýn-
ingum. Einnig verða gefnir út límmiðar með
merkinu.
B. VíGORÐ
Vígorðið á að vera setning á íslensku og ensku
sem aðilar í útflutningi á vöru, þjónustu og
ferðamálum geta sameinast um.
Vígorði þessu er ætlað að lýsa þeirri sameigin-
legu ímynd sem íslendingar vilja koma á fram-
færi við erlenddi viðskiptaaðila, neytendur og
ferðafólk.
Æskilegt er að bæði merki og vígorð beri
íslensk sérkenni. Samkeppnin er haldin sam-
kvæmt reglum FÍT, Félags íslenskra auglýs-
ingateiknara og er ölluríi opin.
Verðlaun
Veitt verða ein verðlaun fyrir tillögu sem
dómnefnd telur þess maklega.
a. Fyrirmerki kr. 250.000
b. Fyrirvígorð kr. 150.000
Tillögur að merki skulu vera 10-15 sm í þver-
mál, þeim skal skila í svörtum lit á hvítan ' \
pappír, pappírsstærð 21,0 x 29,7 (A-4). Ein-
kenna skal tillögurnar með dulnefni, en nafn
höfundar og heimilisfang fylgi með í lokuðu
umslagi. Þátttakendum er heimilt að senda
fleiri en eina tillögu. Skal hver tillaga þá hafa
sérstakt dulnefni og henni fylgja sér umslag
með nafni höfundar.
Dómnefndir
Tvær aðgreindar dómnefndir hafa verið skipað-
ar:
Fyrir merki: Ágúst Ágústsson, Póls-tækni hf.
Einar Hákonarson, listmálari
Erlendur aðili
Fanney Valgarðsdóttir, FÍT
Gylfi Þór Magnússon, S.H.
Sigfús Erlingsson, Flugleiðum hf.
Þráinn Þorvaldsson, framkvæmdastjóri
Útflutningsráðs Islands.
Fyrir vígorð: Benedikt Sveinsson, S.Í.S.
Davíð Scheving Thorsteinsson, Sól hf.
Erlendur aðili
Kristín Þorkelsdóttir, SÍA
Magnús Oddsson, Arnarflugi
SigurðurG. Tómasson
Þráinn Þorvaldsson, framkvæmdastjóri
Útflutningsráðs íslands.
Ritari dómnefndar og jafnframt trúnaðarmaður
keppenda er:
Elín Þorsteinsdóttir
Útflutningsráði fslands
Þátttaka er öllum heimil og geta þátttakendur
snúið sér til hennar og fengið frekari upplýsing-
ar um samkeppnina og um Útflutningsráð
Islands. Síminn er 91-688777.
SKILAFRESTUR er til 1. júní 1987.
Tillögur má setja í póst eða koma til Útflutn-
ingsráðs merktar:
Útflutningsráð íslands
Hugmyndasamkeppni
b.t. Elínar Þorsteinsdóttur
Lágmúla 5, Pósthólf 8796,128 Reykjavík.
SÝNING
Dómnefnd skal skila niðurstöðum innan eins
mánaðar frá síðasta skiladegi. Efnt verður til
sýningar á tillögunum og þær síðan endur-
sendar. Verðlaunaupphæðin er ekki hluti af
þóknun höfundar.
Útflutningsráð áskilur sér rétt til að nota þær
tillögur sem dómnefnd velur. Jafnframt áskilur
ráðið sér rétt til að kaupa hvaða tillögu sem er.
UTFLUTNINGSBAÐ ISIANDS
EXFORT COUNCILOFICEIAND
LÁGMÚLI 5 108 REYKJAVÍK
3