Þjóðviljinn - 29.09.1987, Blaðsíða 3

FRETTIR
Húsgagnaiðnaður
Tímamótasamningur
Kristbjörn Arnason: Yfirborganir inni í launatöxtunum. Þór-
arinn V. Þórarinsson: Fastlaunasamningurinn skýrari, ein-
faldari og skynsamlegri en hjá mörgum öðrum
Kindakjöt
Greitt fyrír
ónýttanrétt
í nýrri reglugerð landbúnað-
arráðuneytisins um stjórn
sauðQárframleiðslunnar á næsta
verðlagsári er bændum heimiiað
að flytja allt að 5% af
fullvirðisrétti i bæði mjólk og
sauðfé á milli verðlagsára. Þá er
einnig ákvæði um að bændur fái
greiðslur fyrir þann fullvirðisrétt
sem þeir nota ekki, en með því
móti er reynt að draga úr fram-
leiðslunni.
Fullvirðisrétturinn verður í
meginatriðum sá sami og nú gild-
ir en vegna væntanlegrar leiðrétt-
ingar eru tekin frá 4000 árgildis-
afurðir. Mest er fullvirðis-
rétturinn skertur á mjólkursvæð-
unum á Suður- og Norðurlandi,
um 0.9%. Þeir bændur sem þar
búa hafa á móti forgangsrétt að
þeim aukna fullvirðisrétti í mjólk
sem búvörusamningur
stjórnvalda og bænda gerir ráð
fyrir á næsta verðlagsári.
Þá eru sérstök ákvæði sem
tryggja bændum sem komnir eru
yfir 67 ára aldur rétt til að minnka
við sig framleiðslu án þess að tapa
tekjum.
Með samþykkt fastlaunasamn-
ingsins er brotið blað í kjara-
baráttu verkalýðsfélagsins sem
felst í því að yfirborganir eru nú
inni í launatöxtunum. Að þessu
leyti er um tímamótasamning að
ræða þar sem launataxtinn
endurspeglar raunverulega greitt
kaup i greininni.
Jafnframt var samþykktur nýr
kjarasamningur milli verkalýðs-
félagsins og vinnuveitenda fyrir
allt næsta ár með 3% grunn-
kaupshækkunum 1. janúar, 2%
1. apríl og 2% 1. júlí, segir Kríst-
bjöm Ámason, formaður Félags
starfsfólks í húsgagnaiðnaði.
Tæpu hálfsmánaðarlöngu
verkfalli verkalýðsfélagsins lauk
um helgina þegar náðist sam-
komulag við vinnuveitendur um
gerð nýs fastlaunasamnings og
var hann, ásamt nýjum kjara-
samningi, samþykktur með þorra
greiddra atkvæða á félagsfundi á
síðastliðinn sunnudag.
Að sögn Kristbjöms Árnason-
ar fá, samkvæmt fastlaunasamn-
ingnum, ófaglærðir mesta hækk-
unina, en það eru um 20-25%
félagsmanna. 50-60% era með
sína launaflokka en aðeins um
20% verða áfram fyrir ofan
launaflokka. Tímakaup ófag-
lærðra verður frá 208 krónum hjá
byrjendum og uppí 227 krónur
eftir fimm ár. í mánaðar-
greiðslum verða því launin allt frá
36 þúsundum króna og geta náð
rúmum 43 þúsundum eftir að við-
komandi hefur lokið öðrum
áfanga í þrepanámi.
í nýja kjarasamningnum náði
verkalýðsfélagið því fram að ef
samningar Vinnuveitendasam-
bandsins við Trésmíðafélag
Reykjavíkur innihaldi hærri al-
mennar grunnkaupshækkanir í
komandi samningum, þá fær Fé-
lag starfsfólks í húsgagnaiðnaði
samsvarandi launahækkanir.
Ennfremur féllust vinnu-
veitendur á þá kröfu verkalýðs-
félagsins að fyrirtækin í iðninni
greiddu þriðja part á móti borg
og ríki í fyrsta og öðram áfanga í
þrepanámi ófaglærðra. En þessi
kostnaður var fyrir kjarasamn-
inginn, greiddur af viðkomandi
starfsmanni.
„Að sálfsögðu er maður alitaf
ánægður þegar samningar hafa
tekist, en ég er ekki frá því að
einn heisti ávinningurinn með
gerð fastlaunasamniingsins sé sá
að verkalýðsfélagið stendur enn
öflugra fyrir vikið með raunsanna
launataxta,“ sagði Kristbjöm
Ámason.
„Það er ljóst varðandi fast-
launasamninginn að þeir sem
lægstir hafa verið í launum hækka
mest, sem er fagnaðarauki út af
fyrir sig, en aðalatriðið er það að
búið er að tryggja greininni
atvinnufrið út næsta ár með nýj-
um kjarasamningi. í heild sinni
finnst mér samkomulagið, sér-
staklega fastlaunasamningurinn,
vera einfaldari, skýrari og
skynsamlegri en hjá mörgum
öðram iðnaðarstéttum,“ sagði
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitenda-
sambands íslands, þegar Þjóð-
viljinn innti hann álits á nýgerð-
um fastlaunasamningi og kjaras-
amningi Félags starfsfólks í hús-
gagnaiðnaði við vinnuveitendur.
„Um kjarasamninginn er lítið
hægt að segja á þessari stundu
vegna þess að þeir hafa tryggingu
fyrir því í honum að fá samsvar-
andi hækkanir og aðrir sem hugs-
anlega geta samið betur,“ sagði
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ.
- grh
Svíþjóð
Deilt um kaupleigu
Hœgri menn verja kaupleigufyrirkomulagið en Sósíaldem-
ókratar eru andvígir því
að er ekki bara á íslandi sem
upp hafa komið hugmyndir
um kaupleiguíbúðir. Þetta
óskabarn kratanna hefur einnig
skotið upp kollinum í sænska vel-
ferðarríkinu. í Svíþjóð er hug-
myndin ekki runnin undan rifjum
Sósíaldemókrata, heldur kemur
hún frá Hægri flokkinum (Mo-
deratana) og hefur mætt mikilli
andstöðu meðal fólks sem er fé-
lagslega þenkjandi.
Birgitta Freyd á sæti í sjórn
SABO, sem sér um að byggja og
reka leiguíbúðir á vegum
sveitarfélaga í Svíþjóð. Hún var
stödd hér á landi í lok síðustu
viku á ráðstefnu Norðurlanda-
sambands félagslegra byggingar-
aðila.
Um 20% allra íbúða í Svíþjóð
eru leiguíbúðir á vegum SABO.
Rúmlega 300 fyrirtæki era í
SABO og eru þau í eigu sveitar-
félaganna. Fjöldi íbúða á vegum
þeirra er um 825 þúsund og búa
um ein og hálf milljón manna í
íbúðunum. Um 18 þúsund manns
starfa á vegum SABO.
í stjórn SABO er valið með
pólitískri kosningu og eru Sósí-
aldemókratar í meirihluta. Fyrr í
september var haldin ráðstefna á
vegum SABO og þar var deilt
hart um kaupleiguíbúðirnar.
„Tilgangurinn með því að
kaupa íbúðimar er augljós,“
sagði Birgitta. „Ástæðan er sú að
einstaklingarnir vilja hagnast á
íbúðunum. Þeir sem era hlynntir
þessu fyrirkomulagi búast við því
að íbúðir muni stíga í verði. Okk-
ar rök era þau að það sé óréttlátt
að hið opinbera fjármagni brask
einstaklinga. Önnur rök gegn
kaupleiguíbúðunum eru þau að
þær íbúðir munu fyrst og fremst
seljast sem eru vel staðsettar og í
góðu standi en þær sem era ekki
eins eftirsóknarverðar munu
verða áfram eftir hjá SABO. Það
hefur verið markmið okkar að
hafa sem fjölbreyttast úrval af
íbúðum þannig að hægt sé að
koma til móts við þarfir hvers og
eins.“
Þeir sem hafa viljað taka upp
kaupleiguíbúðarformið segja að
þannig verði íbúarnir ábyrgari
gagnvart íbúðunum auk þess sem
þeir hafi stærri ákvörðunarrétt
yfir innréttingum og öðra.
Birgitta segir að þessi rök
standist ekki því núorðið geti
leigjendurnir haft mikil áhrif á
innréttingar og annað í sambandi
við íbúðimar. Leigjendurnir eru
með eigin hreyfingu og hefur sú
hreyfing mikil áhrif innan stjórn-
ar SABO. „Leigjendurnir hafa
því svotil sömu möguleika á að
ráða innréttingum og öðra einsog
þeir hefðu ef þeir ættu íbúðirnar
sjálfir. Það eina sem breyttist
raunveralega við þetta væri að
hægt yrði að hagnast af íbúðun-
um, sem era fjármagnaðar með
sameiginlegum sjóðum lands-
manna. Það teljum við rangt,“
sagði Birgitta að lokum.
-Sáf
Birgitta Freyd, sem á sæti í stjóm SABO telur gróðasjónarmiðið í öndvegi hjá
þeim sem eru meðmæltir kaupleiguíbúðum. Mynd Sig.
Kvótamálið
Athugasemdir skoðaoar
Kvótamálið hefur ekki verið af-
greitt, en við höfum fengið at-
hugasemdir frá hluta þeirra fyrir-
tækja sem um er að ræða. Sum
þeirra skiluðu inn athuga-
semdum með þeim fyrirvara að
þau vildu skoða sín mál betur,
sagði Jón B. Jónasson, skrifstofu-
stjóri sjávarútvegsráðuneytisins,
er hann var spurður hvað liði
kvótasvindlmálinu svokallaða, en
þrjár vikur eru nú liðnar frá
fresti þeim sem fyrirtækin fimm
sem kærð voru, fengu til að skýra
sín mál.
Þegar botn kemst í þetta
tökum við málið til skoðunar,
sagði Jón, og þá er tvennt til.
Annaðhvort stendur úrskurður
ráðuneytisins óhaggaður, eða
tekið verður mark á athugasemd-
unum að hluta, eða að fullu, og
þá gefinn út nýr úrskurður.
- Að öðram kosti er úrskurð-
urinn grandvöllur fjámámsað-
gerða, og ef ekkert gerist þá fylgir
Sinfóníuhljómsveit íslands fer i
sex daga tónleikaferð til Norð-
urlands nú á næstunni. Verða
fyrstu tónleikarnir á Húsavík
mánudaginn 5. okt., 6. okt. í
Skjólbrekku í Mývatnssveit, 7.
fjárnámsrétti heimild til að óska
uppboðs, sagði Jón.
- Fyrirtækin geta skotið mál-
inu til dómstóla, en slíkt hefur
aldrei gerst síðan sú skipan mála
sem nú er við iýði var tekin upp
árið 1975, sagði Jón.
okt. í Ólafsfirði, 8. okt. á Siglu-
firði, 9. okt. í Varmahlíð í Skaga-
firði og 10. okt. á Blönduósi.
Stjómandi hljómsveitarinnar
verður Páll P. Pálsson en ein-
leikarar Guðný Guðmundsdóttir
„Ég segi ekki neitt um þetta,“
var svar Kristjáns Guðmunds-
sonar, skrifstofustjóra Hraðfryst-
ihúss Grandarfjarðar, sem bend-
lað hefur verið við kvótasvindlið.
HS
og Ásgeir Steingrímsson.
Efnisskráin verður þessi:
Glinka: Ruslan og Ludmila, for-
leikur, Mendelssohn: Fiðlukons-
ert, Hummel: Trompetkonsert.
Beethoven: Sinfóma nr. 7. - mhg
f>JÓÐVILJINN - SÍÐA 3
Seðlabankinn
Slegiö á
þensluna
í fréttatilkynningu frá Seðla-
bankanum segir að helstu orsakir
mikillar þenslu að undanförnu í
efnahagsmálum séu aðallega
aukin erlend lántaka, halli á ríkis-
búskap, aukning í íbúðalánum og
ekki síst vaxandi útlán
innlánsstofnana.
Brugðist hafi verið við þessum
vanda með ýmsum hætti að und-
anfömu, hækkun vaxta sparisk-
írteina ríkissjóðs, og nú síðast
strangari reglum um erlendar
lántökur. Þá hefur verðabréfa-
kaupum innlánsstofnana á spar-
iskírteinum og skuldabréfum rík-
issjóðs uppá 400 miljónir verið
flýtt til að hamla gegn auknineu
annarra útlána. - lg-
Sinfóníuhljómsveitin
Tonleikaför til Norðuriands