Þjóðviljinn - 29.11.1987, Síða 20

Rithöfundurinn
P. C. Jersild
veðurteppturí
Þjóðviljaviðtali
„Mikilvægustu ár mannsins
eru frá fjögurra ára aldri til tíu
ára. Þegar ég var fjögurra ára
hófst seinni heimsstyrjöldin
og henni lauk þegar ég var tíu
ára. Allt þetta mótunarskeið
ríkti því styrjöld og allt í kring
fann maður fyrir ógn styrjald-
arinnar. Vissulegasluppu
Svíar við sjálft stríðið en óttinn
við að landið yrði hernumið
varalltaftyrirhendi. Þávarhið
daglega líf mjög þrúgað af
styrjöldinni. Þessi árvarmat-
arskömmtun og í dagblöðum
og útvarpi snerist allt um
stríðið.
Ég á tvær martraðir frá þessum
árum sem hafa fylgt mér alla tíð
síðan. Fyrri martröðin er þegar
myndir birtust frá útrýmingar-
búðum nasista og seinni mar-
tröðin myndir frá Hírósíma.
Þessar tvær táknmyndir um ill-
skuna eru uppspretta margra
bóka minna.“
Eftir Flóðið
í Evium
Pað er sænski rithöfundurinn
P. C. Jersild sem minnist bernsku
JersHd skrifaði þrjár fyrstu skáldsögur sínar undir stýri á bil sinum á bílastæði á leið til vinnu. Mynd: Sig.
sinnar í úthverfi Stokkhólms á
Íiennan hátt. Hann var staddur á
slandi fyrr í haust sem gestur á
bókmenntahátíð og svo er veður-
guðunum fyrir að þakka að viðtal
þetta gat átt sér stað.
„Ég á eiginlega að vera staddur
á frumsýningu í Svíþjóð núna. Ég
varð hinsvegar veðurtepptur í
Vestmannaeyjum í gær og komst
því ekki með fluginu í morgun.
Ég hitti gamlan kollega úr
læknastéttinni, sem staddur var á
læknaráðstefnu, sem haldin var
um svipað leyti og bók-
menntahátíðin. Við ákváðum að
bregða okkur til Vestmannaeyja
en um kvöldið lá flug niðri vegna
veðurs. Það kom þó ekki að sök
því það gaf okkur kærkomið
tækifæri til að skoða eyjarnar vel.
Það kann kannski að hljóma
undarlega, en landslag í Eyjum
minnir mig á það landslag sem ég
var að reyna að lýsa í bók minni
„Eftirflóðið". Það á þó ekki bara
um Vestmannaeyjar, því þegar
ég virði fyrir mér íslenska nátt-
úru, þá er ég alltaf með þessa
skáldsögu mína í huganum."
Eftir flóðið hefur verið þýdd á
íslensku. Sagan gerist nokkrum
árum eftir allsherjar kjarnorku-
stríð og er að sögn Jersild sprottin
út frá þeirri bernskumynnd af
Hírósíma, sem áður var talað um.
Jersild sagði að fleiri en einn
kvikmyndaleikstjóri hefðu sýnt
því áhuga að kvikmynda bókina
og hefðu menn þá yfirleitt hugsað
sér ísland sem tökustað.
Fró frumbernsku
mannkyns til
óráðinnar framtíðar
Jersild hefur í tvígang áður
komið til íslands. Hann kom á
listahátíð 1978 og þegar bókin
Eftir flóðið kom út hjá Mál og
Menningu 1983.
Barnens ö er önnur bók eftir
Jersild sem hefur verið þýdd og
nú í haust kemur út hjá bókafor-
laginu Svart á hvítu skáldsagan
Babels hus í þýðingu Þórarins
Guðnasonar, læknis. Þessar þrjár
bækur eru mjög ólíkar, en það er
reyndar eitt af höfundareinkenn-
um Jersild. Sögupersónan getur
verið heili í búri, tíu ára snáði á
götum Stokkhólms, hraðritari í
Feneyjum miðalda, Napóleon,
Beethoven, frummaður og Ein-
stein á fyrrverandi eyðninýlendu
í náinni framtíð. Sögusviðið
rokkar frá frumbernsku
mannkyns til óráðinnar framtíð-
ar.
„Það er heillandi að hoppa
svona fram og aftur í tíma og
rúmi. Ég hef engan áhuga á að
endurtaka mig og ég yrði fljótt
dauðleiður á sjálfum mér ef ég
skrifaði bara eina tegund af
bókum.“
Skrifaði í bílnum
Jersild er læknir að mennt og
starfaði lengst af sem læknir og
síðar meir sem kennari við
Læknaháskóla Huddinge sjúkra-
húss í Stokkhólmi, samhliða
skáldsagnagerð.