Þjóðviljinn - 04.03.1988, Blaðsíða 5

VIÐHORF
lágmarkslaun - nauðsyn lögbindingar
Afrekasaga verkalýðsforyst-
unnar hin síðustu árin er raunaleg
lesning. Þjóðarsáttin fræga, sem
æðsta forysta ASÍ stóð fyrir,
markaði í raun önnur og meiri
þáttaskil í baráttu hreyfingarinn-
ar en linkan 1983. Og það er sorg-
ieg staðreynd, að síðan hefur
hvorki kjarkur né leiðsögn for-
ystunnar batnað, meðan upp hef-
ur sprottið herskátt blóð og ungt
á meðal hinna gömlu og reyndu
Lappa á skrifstofu VSÍ.
Stöðnunin andspænis vel vopn-
um búinni og endurnýjaðri for-
ystu á fjandvinavængnum endur-
speglaðist ljóslega í nýgerðum
kjarasamningum. Samningarnir
voru nefnilega mjög í anda hinn-
ar alræmdu þjóðarsáttar, og
þjóðin fékk enda að sjá talsmenn
VSÍ koma fram í ljósvakanum
með sigurbros á vör.
Kjaraskerðing -
láglaunafólk
Þó eru nýju samningarnir fyrir
tveggja þátta sakir merkilegri -
og ef til vill verri - en þjóðarsátt-
in, sem hin þverpólitíska forysta
Grensásdeildarinnar gerði á sín-
um tíma við VSÍ og þáverandi
ríkisstjórn.
ífyrsta lagi, þá hika nú forystu-
menn atvinnurekenda ekki við að
fullyrða upp í opið geðið á launa-
fólki, að samningamir muni vit-
anlega leiða til kjaraskerðingar, í
besta falli kjarastöðnunar.
Á einstökum talsmönnum VSÍ
hefur ekki mátt annað skilja en
forystumönnum verkalýðshreyf-
ingarinnar hafi verið það ljóst, að
Össur Skarphéðinsson skrifar
búið að klúðra málum húsbyggj-
enda rækilega áður.
Og rétt á meðan þetta er að
gerast skrifa menn svo undir
samninga, þar sem fiskverkafólki
er boðið upp á lágmarkslaun
innan við 32 þúsund krónur!
forystumenn hreyfingarinnar
hafa beinlínis fullyrt, að þeir geti
ekki annað en leitt til skerðingar
upp á að minnsta kosti fjögur
prósent.
/ annað stað, þá blandast nú
engum hugur um, að láglauna-
Það er líka réttmætt að spyrja -
bæði félaga vora í verkalýðsfor-
ystunni og aðra - hvað halda
menn eiginlega að sé hægt að
bjóða fólki upp á mikið?
Matarskattur upp á 10 prósent
var lagður á launafólk síðasta
„Einsog verkalýðshreyfingin er á sig
komin er hún einfaldlega ekkifœr um að
tryggja launafólki það kaup sem þarftil
að lifa af Þetta er dapurleg staðreynd.
En hún er sönn, - og afhenni verður að
taka mið. Þessvegna á launafólk nú ekki
nema eina nauðvörn: lögbindingu lág-
markslauna‘‘
Eru þessir frægu aðilar vinn-
umarkaðarins búnir að glutra
niður öliu siðgæði?
Lögbinding -
nauðsynleg nauðvörn
Af þessu má draga tvær álykt-
anir.
Einsog verkalýðshreyfingin er
á sig komin, er hún einfaldlega
ekki fær um að tryggja launafólki
það kaup sem þarf til að lifa af.
Þetta er dapurleg staðreynd. En
hún er sönn - og af henni verður
að taka mið.
Þessvegna á launafólk nú ekki
samnmgarntr fela í sér skerðingu.
Svo mikið er víst, að valdamiklir
fólkið er skilið eftir á berangri.
Fiskvinnslufólki er boðið upp á
lágmarkslaun sem ná ekki einu
sinni 32 þúsundum króna.
Er nema von þó einhverjutn
blöskri?
Þjóðinni mun svo seint
gleymast eftirleikurinn einsog
hann birtist á skjánum, þegar bál-
reiðir verkamenn úr brjóstvörn
hreyfingarinnar risu upp einsog
björn með hramminn á lofti.
Þessi sanngjarna reiði al-
mennra verkamanna á Dags-
brúnarfundinum ætti að sýna
kontóristunum, að í kjarasamn-
ingum dugar ekki bara að urra
endalaust. Stundum verður að
bíta.
haust og hækkaður tiltölulega
hljóðlega upp í 25 prósent um
áramótin. Hluti hækkunarinnar
var að vísu falinn með tíma-
bundnum niðurgreiðslum en við
vitum líka, að ríkisstjórnin hyggst
síðar á þessu ári lauma afgangin-
um heimullega á fólk með því að
draga úr niðurgreiðslum.
Bílatryggingar eru að hækka
allt að 60 prósent!
Mjólk, helsta neysluvara barn-
afjölskyldna, er að hækka ásamt
öðrum landbúnaðarvörum ein-
mitt þessa dagana.
Gengið er fellt um 6 prósent,
og ríkisstjórnin lætur skína í aðra
gengisfellingu síðar á árinu.
Það er dregið úr fjárveitingum
til Húsnæðisstofnunar, og var þó
nema eina nauðvörn: lögbind-
ingu lágmarkslauna.
Að sönnu er hægt að tína til
margvísleg rök gegn því að lög-
gjafinn setji afdráttarlaus ákvæði
um hver skuli vera lægstu - eða
hæstu - laun í þjóðfélaginu. Og
það eru heldur ekki nema
eitthvað 6-8 mánuðir frá því að ég
skrifaði sjálfur grein einmitt gegn
lögbindingu lágmarkslauna með
hliðsjón af þeim rökum.
En eftir enn eina kjarasamn-
ingana, þar sem láglaunafólkið er
blygðunarlaust skilið eftir á köld-
um klaka, þá er mér orðið ljóst að
einsog málum er nú háttað, er
borin von að verkalýðshreyfingin
geti staðið vörð um hag þessa
fólks. Þá er ekki nema ein leið
eftir, og það er að löggjafinn, hið
háa Alþingi, taki af skarið og setji
tímabundin lög um lágmarkslaun
í þjóðfélaginu.
I kjölfar kjarasamninganna
hlýtur þetta að verða krafa allra
sanngjarnra manna á næstunni,
hvar í flokki sem þeir standa. Það
brennur vitaskuld heitast á fé-
lögum í Alþýðubandalaginu út
um allt land að reisa þessa kröfu
sem hæst og sem víðast.
Þjoðstjorn í ASÍ
Alþýðusamband íslands hefur
allt of lengi fylgt fram svokallaðri
þjóðarsáttarstefnu, sem stundum
er líka kennd við Singapore.
Þessi stefna hefur birst með
tvennum hætti:
Annars vegar hefur forysta Al-
þýðusambandsins beitt sér fyrir
þríhliða kjarasamningum, þar
sem ríkisvaldið hefur leikið eitt
SKAK
►
Jón L. vann sjöttu skákina í röð!
Margeir vann Helga
Einn áhorfandi á Reykjavíkur-
skákmótinu í gærkveldi sagði að
mótið væri ekkert spennandi
lengur því Jón L. Árnason væri
svo gott sem búinn að tryggja sér
sigur. Það má segja að það sé dá-
lítið til í þessum orðum því að í 8.
umferð vann Jón L. Danann Car-
sten Höi. Þar með hefur Jón unn-
ið sex skákir í röð og er langefstur
með 7 1/2 vinning.
Jón L. hafði hvítt gegn Höi og
kom upp Pirc-vörn. Jón fékk yfir-
burðastöðu eftir byrjunina og
neyddist Höi til að gefa peð.
Staða Höi batnaði hinsvegar ekki
við þetta og til að bæta gráu ofan
á svart þá lenti hann í bullandi
tímahraki. Það fór svo að Höi féll
á tima í tapaðri stöðu.
Almennt var búist við því að
Sovétmennirnir M. Gurevich og
S. Dolmatov myndu gera stutt
jafntefli eins og „vaninn“ er. Það
var nú öðru nær því Gurevich
fórnaði peði í byrjuninni fyrir
frjálsari stöðu. Þegar skákin fór í
bið þá virtist Dolmatov hafa snú-
ið taflinu við.
Helgi Ólafsson er alveg
heillum horfinn í mótinu. Hann
hafði svart gegn Margeiri Pét-
urssyni og fékk aðeins verra tafl
út úr byrjuninni. í endataflinu lék
hann síðan skyndilega af sér
manni og gafst upp.
V. Kotronias, sem er grískur,
hefur komið nokkuð á óvart í
mótinu. Hann hafði hvítt gegn
Þresti Þórhallssyni og fékk betra
tafl. Þröstur komst út í hróks-
endatafl með peði minna. Skák
þeirra fór í bið og eru
jafnteflislíkur Þrastar frekar litl-
ar.
W. Browne og L. Polugaevsky
tefldu saman. Þeir lentu báðir í
miklu tímahraki og í hrakinu
tókst Browne að gabba Polu;
fórnaði manni og allt í einu var
Polu óverjandi mát!
Hvítt: Jón L. Árnason
Svart: Carstcn Höi
Pirc-vörn.
1. e4 g6
2. d4 Bg7
3. Rc3 d6
(Höi teflir Pirc-vörn iðulega en
eftir þessa skák mun hann eflaust
þurfa að endurskoða byrjanaval-
ið!)
4. f4
(Karpov velur alltaf rólegri
leiðina 4. Rf3.)
4. - Rf6
5. Rf3 0-0
(Algengt er 5. - c5 6. dxc5 Da5 7.
Bd3 Dxc5 8. De2.)
6. Bd3 Ra6
7. 0-0 c5
8. d5 Bg4
9. Bc4
(Þessi leikur kom fyrst fram í
skákinni S. Dolmatov - A. Cern-
in á sovéska meistaramótinu
1987. Áður var leikið 9. h3 Bxf3
10. Hxf3 (10. Dxf3 Rb4) og hvíti
hrókurinn á f3 stendur ekki vel.)
9. - Rc7
10. h3 Bxf3
11. DxO Rd7
12. a4 a6
13. Bd2!
(Nýjung Jóns L. Dolmatov lék í
áðurnefndri skák 14. Dd3 en eftir
14. - Rb6 15. Ba2 Dd7 16. a5 Rc8
17. Bd2 b5 18. axb6 Rxb6 var
staðan óljós.)
13. - Hb8
14. De2 Kh8
(Ef 14. - b5 þá 15. axb5 axb5 16.
Rxb5 Rxb5 17. Bxb5 Bxb2 18.
Ha7 og hvítur stendur betur.)
15. a5 He8?
(Svartur varð að reyna 15. - e616.
fxe6 Rxe6 17. Dd3 Rd4 18. Rd5
en hvítur stendur samt sem áður
betur.)
16. Dd3! Dc8
17. b3
(Svartur hótaði að losa um sig
með 17. - b5 18. axb6 Rxb6 19.
Bxa6 Rxa6 20. Dxa6 Dxa6 21.
Hxa6 Rc4. Textaleikur Jóns
kemur í veg fyrir allt svona
lagað.)
17. - Ha8
18. Hael b5
19. axb6 Rxb6
20. e5 Dd7
21. Re4
(Hvítur hefur nú yfirburða-
stöðu.)
21. - Rb5
22. Rg5 e6
(Ekki 22. - Hf8 vegna 23. Rxf7!
Hxf7 24. e6 og vinnur. Til greina
kom 22. - f6 en eftir 23. Re6 er
svarta staðan hryllileg að sjá.)
23. Bxb5 axb5
24. dxe6 fxe6
25. Dxd6
(Hvítur hefur nú unnið peð og
hefur þar að auki betri stöðu. A
skákmáli er sagt að nú sé aðeins
tæknileg úrvinnsla eftir. Svartur
velur eina framhaldið sem gefur
ofurlitla von.)
25. - Ha2 27. Hcl Rb6?
26. Dxd7 Rxd7
(Tapar öðru peði en svartur var
kominn í mikið tímahrak þegar
hér var komið við sögu. Skást var
27. - Kg8.)
28. Rf7+ Kg8 RxbS c4
29. Rd6 Hb8 31- Rc3 Hb2
32. Be3!
(Að öllum líkindum yfirsást Dan-
anum þessi leikur. Nú er 32. -
bxc4 svarað með 33. Bxb6 Hxb6
34. Ra4 og hvítur vinnur skipta-
mun. Svarta staðan er því greini-
lega töpuð og þar að auki var Höi
alveg að falla á tíma.)
32. - Rd7
33. bxc4 Bf8
34. Re4 Hc8
35. Bd4 Ha2
36. Rg5 Ha6
37. Hal Hac6
38. Ha7 Rb6
39. Rxh7
(Hótar 40. Rf6+ Kh8 41. Hh7+
mát.)
39. - Bg7
40. Rf6+ Bxf6
(Svartur féll á tíma um leið og
hann lék þessum 40. leik. Eftir
41. exf6 er svarta staðan kolt-
öpuð.) HL
Urslit
Jón L. Árnason - C. Höi : 1-0
M. Gurevich - S, Dolmatov : bið
V. Kotronias - Þröstur Þ. : bið
W. Browne - L. Polugaevsky: 1-0
Christiansen - Zsuzsa Polgar: 1/2-1/
2
Margeir P. - Helgi Ól. : 1-0
J. Barle - A. Adorjan : 0-1
E. Gausel - G. Dizdar : 1/2-1/2
Karl Þorsteins - Jón G. : 1-0
Davíð Ól. - Hannes Hlífar : 0-1
J. Polgar - Guðmundur G. : bið
Halldór G. - R. Akeson : 1/2-1/2
Róbert H. - W. Schön : 0-1
Jóhannes Ág. - J. Tisdall: 0-1
Dan Hanson - Sævar Bj. : 0-1
Tómas H. - Ásgeir Þ. : 0-1
Arnar Þ. - B. Östenstad : 0-1
Þröstur Á. - Zsofia Polgar: 0-1
Tómas Bj. - Sig. Daði : 0-1
Þráinn V. - Áskell Örn: 0-1
Árni Á. - T. Sörensen : 0-1
Benedikt J. - J. Lautier : 0-1
Bjarni Hj. - Þorsteinn Þ.: 1/2-1/2
Lárus Jó. - Magnús Sól. : bið
A. Luitjen - Snorri B. : 0-1
Bogi P. - Bragi Halld. : 1/2-1/2
Stefán B. - Ögmundur K.: 1-0
Biðskáklr úr 7. umferð:
Þröstur Þórh. - Jón L. : 0-1
Zsuzsa Polgar - Margeir: 1/2-1/2
Sævar Bj. - W. Browne : 0-1
W. Schön - Halldór G. : 1/2-1/2
Árni Á. - Benedikt J. : 1/2-1/2
Staðan
Staða efstu manna eftir átta umferðir:
Jón L. Árnason
Margeir Pétursson
W. Browne
A. Adorjan
M. Gurevich
S. Dolmatov
V. Kotronias
Þröstur Þórhallss.
C. Höi
L. Christiansen
G. Dizdar
Zsuzsa Polgar
E. Gausel
Karl Þorsteins.
Hannes Hlífar
71/2
51/2
51/2
51/2
5+biðskák
5+biðskák
5+biðskák
5+biðskák
5
5
5
5
5
5
5
'Föstudagur 4. mars 1988'
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5