Þjóðviljinn - 30.03.1988, Blaðsíða 4

LEIÐARI
KLIPPT OG SKORIÐ
Sjálfstæðisflokkur
gegn ríkisútvaipi
„Það virðist vera pólitískur vilji í þjóðfélaginu fyrir að drepa
þennan miðil og koma honum í hendurnar á einkaframtakinu.
Sjálfstæðisflokkurinn stendur fyrir aðför að ríkisútvarpinu og
stjórnvöld gera okkur ókleift að gegna hlutverki okkar. Þetta
hlýtur því að enda með skelfingu."
Það er einn fréttamanna ríkisútvarpsins sem segir þetta í
samtali við Þjóðviljann í gær, og miðað við ástandið hjá ríkisút-
varpinu þarf engan að furða þótt hann vilji ekki láta nafns síns
getið.
Viðtal við Ingva Hrafn Jónsson fréttastjóra í Nýju lífi hefur
enn beint augum almennings að ríkisútvarpinu, einkanlega
Sjónvarpinu. Skjótasta athygli vöktu ýmis ummæli Ingva
Hrafns um samstarfsmenn sína, ummæii þess eðlis að áhorf-
endur verða hissa á að yfirhöfuð skuli vera hægt að búa til
sjónvarp á Sjónvarpinu fyrir ilideilum innanhúss, ummæli sem
sýna að samband milli einstaklinga, stjórnstiga og deilda er
ekki með þeim hætti að stofnunin geti á eðlilegan hátt staðið
undir því ætlunarverki sem henni er áskilið bæði opinberlega
og að almannavilja.
Alvarlegastar eru þó þær hugieiðingar fréttastjórans að
stjórnvöld innan og utan Ríkisútvarpsins vinni beinlínis gegn
hagsmunum Sjónvarpsins. Einsog Ingvi Hrafn réttilega dregur
fram er veldi Sjálfstæðismanna orðið mikið í kringum ríkisút-
varpið, þarsem hver silkihúfan uppaf annarri kemur úr flokki
sem hatast við sameignarstefnu og félagsrekstur og hefur á
stefnuskrá að koma í einkaeigu sem allra flestum nauðsynja-
stofnunum sem almenningur á nú gegnum ríkið.
Fréttastjórinn bendir á að forsætisráðherra,
menntamálaráðherra, útvarpsstjóri og formaður útvarpsráðs
séu allt Sjálfstæðismenn, og meðal annarra félaga, starfs-
manna og tengdamanna Sjálfstæðisflokksins má nefna for-
mann útvarpsréttarnefndar, forstöðumann innlendrar dag-
skrárgerðar í Sjónvarpi, - og Ingva Hrafn Jónsson sjálfan.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur í tveimur ríkisstjórnum beitt sér
fyrir harðri niðurskurðarstefnu gagnvart ríkisútvarpinu, á sama
tíma og stofnunin hefur staðið í ströngu við að laga sig að
aðstæðum íbreyttufjölmiðlunarlandslagi. Hnífurinn hefurkom-
ið svo hart niður á Sjónvarpinu að það á í erfiðleikum með að
standa sig í samkeppni við fjölmiðlunarfyrirtæki sem útvarps-
stjóri hefur kallað háþróaða útgáfu af vídeóleigu með
heimsendingarþjónustu, meðan útvarpsmenn mega búa við
sífellda óvissu um það hvort þeir fá að halda sínum lögboðnu
tveimur rásum.
Ekki verður efast um heilindi allra þeirra ráðamanna og
starfsmanna ríkisútvarpsins sem hér hafa verið taldir upp og
tengjast Sjálfstæðisflokknum með einum hætti eða öðrum.
Sumir þeirra virðast að vísu líta á sig sem einskonar skæruliða
handan víglínu fjandmanna sinna, en aðrir hafa sýnt að þeir
ætla sér alhuga að standa við þann trúnað sem þeim hefur
verið sýndur.
Það lýsir hinsvegar vel árekstrunum í sálarlífi hinna síðar-
nefndu að í viðtalinu hefur fréttastjórinn uppi stór orð um gildi
fréttadeildar sinnar og Sjónvarpsins alls, og ræðst að hryðju-
verkasveitinni úr Sjálfstæðisflokknum, -en í hinu orðinu efast
hann svo um að ríkisútvarpið eigi yfirleitt að vera til. Og virðist
hans eigið starfsval helst grundvallast á þeim framamögu-
leikum sem hann lýsir svo að fréttastjórastaðan sé ígildi ráð-
herratignar í landinu.
Sjálfstæðismenn eru vísir til að viðhafa hérum þá frumlegu
kenningu sem þeir hafa haft uppi um önnur fyritæki á almanna-
vegum, að ráðið til að losa af þeim hina dauðu hönd Sjálfstæð-
isflokksins í stjórnkerfinu sé að afhenda þær með húð og hári
Sjálfstæðismönnum í einkabisness.
Við hin höldum að til að rétta við hið nauðsynlega ríkisútvarp
okkar þurfi tvennt í einu: að tryggja fjárhagsgrunn ríkisútvarps-
ins og sjálfstæði þess, ekki síst sjálfstæði þess frá Sjálfstæðis-
flokknum.
Og það hlýtur að verða ályktun útvarpsstjóra líka þegar hann
kemur frá útlöndum heim á vígvöllinn.
-m
) augum Palestínumanna
er PLO heimkynni hugans
•íkjamenn muni I
ram með nýja
BC-fréttastofan
að viðræðumar
•a út um þúfur.
Snvprki bpriim fpkiir
Þegar neyðin
er stærst...
Fjölmiðlarýnir Morgun-
blaðsins var á dögunum að
minnast á kröfugerð Arm-
ena í Sovétríkjunum um að
hérað í nágrannalýðveldinu
Azerbædsjan verði samein-
að Armeníu, og umfjöllun
um þá atburði í íslenskum
fjölmiðlum. Hann segir:
„Það er ekki sanngjarnt
að ætlast til þess að íslenskir
fréttamenn kunni skil á
hinni fjariægu Armeníu, en
þegar neyðin er stærst þá er
hjálpin næst. í fyrrakvöld
sat Þórir Guðmundsson
fréttamaður Stöðvar 2 á tali
við dr. Dmitri K. Simes (
þekktur sovétfræðingur
rússneskur, nú búsettur í
Bandaríkjunum-áb) ..Og
viti menn, dr. Simes sat ekki
uppi á Krókhálsi. Nei, hann
dvaldi inni í upptökuher-
bergi heimssjónvarpsins
WORLDNET vestur í Was-
hington. Slík eru undur
tækninnar að þeir Þórir og
dr. Simes ræddust við yfir
Atlandsála eins og ekkert
væri sjálfsagðara og fyrr en
varði voru áhorfendur ögn
fróðari um átökin í huldu-
landinu Armeníu“.
Ofmat á sjónvarpi
Nú um stundir verða
margir til þess að falla í stafi
yfir undrum tækninnar eins
og Morgunblaðsmaður.
Þeir um það. Hitt er svo
óþarft með öllu, að láta eins
og íslenskir fréttamenn séu
staddir í stórri neyð þegar
eitthvað gerist utan við hinn
amrísk-evrópska sjóndeild-
arhring, nema að til komi
alþjóðlegir sérfræðingar um
gerfihnött. Armeníaer
reyndar allsekkert
„hulduland"- þangað hafa
margir íslendingar komið.
m.a. blaðamenn,ogskrifað
um landið fyrr og nú. Hægui
vandi að finna í bókum og
tímaritum upplýsingar sem
varpa ljósi bæði á sögu arm-
enskrar þj óðernishyggj u og
atburði síðustu vikna - og
hjálpa mönnum til að skrifa
um málið af skynsamlegu
vitiefviljiertil. Ogsjón-
varpsspjall af þvítagi, sem
að ofan var á minnst, er ekki
nærri eins fróðlegt og menn
kynnu að halda - einmitt
vegna sj álfs eðlis þess fj öl-
miðils. í sjónvarpsþætti er
einatt verið að afgreiða stór
mál og flókin á nokkrum
mínútum. Til dæmis var
Armeníumálið hjá
WORLDNET aðeins eitt
svar við spurningu sem upp
kom þegar blaðamenn frá
fjórum Norðurlöndum,
þ.á.m. þríríslenskir, spurðu
tvo bandaríska sovétfræð-
inga um Glasnost og Perest-
rojku. Satt best að segja
kom ekkert fram í því spj alli
sem telja mætti til óvæntra
eða vandfenginna upplýs-
inga hverjum þeim, sem
hefur nennt að fylgj ast með
Gorbatsjovtímum í Sovét-
ríkjunum. Sjónvarp er um
margt miklu lakari miðlari
staðreynda en blöð og tíma-
rit. Það skásta við þætti af
því tagi sem nú voru nefndir
er svo það, að þar viðra
menn mat sitt á því sem ger-
ist, draga af þeim mismun-
andi ályktanir.
Innan landamæra
ísraels?
Uppreisn Palestínu-
manna á hernumdu svæðun-
um hefur valdið miklum
keðjuverkunum um allan
heim: nú síðast er verið að
spyrja íslenska ráðherra að
því hvort PLO muni
sprengja í loft upp stjórnars-
amstarf Þorsteins og Stein-
gríms.
Einn angi þessara keðju-
verkana skýtur upp kollin-
um í Reykjavíkurbréfi
Morgunblaðsins um helg-
ina. Það segir meðal annars:
„Með hliðsjón af þeim
vinsamlega anda sem hér
ríkir almennt í garð ísraela,
tekur marga það sárt að
fylgjast með dapurlegum
frásögnum af hryðjuverkum
innan landamæra Israels,
þar sem her ísraelsstjórnar
glímir við Palestínumenn....
Hvað sem þessu öllu líður
hlytur það að vera sjálfstætt
matsatriði hvort atburðir
innan landamæra ísraels
eiga að leiða til stefnu-
breytingar hjá ísienskum
stjórnvöldum í samskiptum
þeirra við PLO. Engum
blöðum er um það að fletta
að PLO eru álitin hryðju-
verkasamtök“.
Kyndug þula a tarna. I
fyrsta lagi er það rangt að
„glíma“ ísraelshers við Pal-
estínumenn (mikið dæma-
laust er þetta kurteislegt
orðalag, hafið þið tekið eftir
því?) eigi sérstað „innan
landamæra ísraels“. Hér
gengur höfundur Reykja-
víkurbréfsins feti lengra en
jafnvel sjálfur Shamir og
hans menn í Líkúd - þeir
VILJA gjarna innlima her-
numdu svæðin í ísrael, en
bréfritari skrifar sem það
hafiþegargerst.
Hryðjuverkamenn
f öðru lagi er vert að
nema staðar við þessa for-
múlu hér: „engum blöðum
er um það að fletta að PLO
eru álitin hryöðjuverka-
samtök“. Hvað þýða þessi
orð? Álítur höfundur
Reykjavíkurbréfs að PLO
séu í rauninni hryðjuverka-
samtök, eða skýtur hann sér
á bak við það, að það „álit“
er opinber stefna í ísrael og
Bandaríkjunum? Þetta
skiptir máli, því að margir
hlaupa frá Palestínumálum
einmitt í skjóli þess arna:
hryðjuverk hafa verið fram-
in á vegum PLO. En þar
með er fátt eitt sagt. I fyrsta
lagi verðum við því miður
oft að rifja það upp að
„minn hryðjuverkamaður
er þín hetja". Tveir forsætis-
ráðherrar ísraels, Begín og
Shamir, sem komu mjög við
sögu skæruliðasamtakanna
Irgún og Lohamei Herút Is-
roel á tímum breskrar um-
boðsstj órnar í Palestínu,
voru óumdeilanlegir hryðj-
uverkamenn á sinni tíð. Og
hefur það ekki komið í veg
fyrir að allir teldu sjálfsagt
að ræða málin við þessa
menn. í annan stað eru PLO
miklu fjölþættari samtök en
svo að nokkurt vit sé í að
afgreiða þau fyrir fullt og
allt með stimplinum
„hryðjuverkasamtök". Þau
eru samsteypa ólíkra
flokka, sem hafa mismun-
andi afstöðu til valdbeiting-
ar og pólitískrar baráttu.
Þau reka margskonar
menningar- og líknarstofn-
anir fyrir Palestínumenn,
dreifða um mörg lönd, þau
eru sá eini samnefnari fyrir
Palestínumenn sem mark er
átakandi, „stofnunarrammi
um samsemd Palestínu-
manna“ eins og haft er eftir
palestínskum rithöfundi í
Tímanum í gær. ÁB.
þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, Óttar Proppé.
Fróttastjóri: LúðvíkGeirsson.
Ðlaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.).Sævar
Guðbjörnsson.TómasTómasson, ÞorfinnurÓmarsson(íþr.).
Handrita-og prófarkaiestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitsteiknarar: GarðarSigvaldason, MargrétMagnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstof ustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsia: Hannaólafsdóttir, SigríðurKristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
lnnheimtumenn:BrynjólfurVilhjálmsson,ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 60 kr.
Helgarblöð:70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövlkudagur 30. mars 1988