Þjóðviljinn - 21.05.1988, Blaðsíða 2

FRETTIR
Efnahagsaðgerðirnar
Kaupmáttarrýmun 3%
Verðbólgan verður23%. Bráðabirgðalög á kjarasamninga
strax. Erlend lán til endurskipulagningar heimiluð. Rauðu
strikin í nefnd
Efnahagsaðgerðir þær sem rík-
isstjórnin hefur nú gripið til
hafa í för með sér að kaupmáttur
launa rýrnar um 3% á árinu,
verðbólgan verður um 23% en
viðskiptahallinn minnkar um 3,5
milljarða króna. Bráðabirgðalög
hafa verið sett á kjarasamninga
þannig að þeir hópar launþega
sem enn eru með lausa samninga
fá ekki meiri launahækkun en
fólst í samningum Verkamanna-
sambandsins, iðnverkafólks og
verslunarmanna. Hvað rauðu
strikin varðar var því máli vísað
til nefndar sem skila á áliti sínu
fyrir 1. júlí nk.
Samkomulagið sem stjórnar-
flokkarnir gerðu með sér kom í
veg fyrir stjórnarslit en ekki gekk
fæðingin þrautalaust fyrir sig og
það var fyrst undir kvöldmatar-
leytið í gærkvöldi sem það var
loksins kynnt. Helstu aðgerðirn-
ar, utan 10% gengisfellingarinn-
ar, eru að fyrirtækjum í
útflutnings- og samkeppnisgrein-
um verður heimilað að taka er-
lend lán til endurskipulagningar á
rekstri sínum, Jöfnunarsjóður
fær 40 miljóna króna aukafjár-
veitingu og Byggðasjóður fær
heimild til 200 miljóna króna lán-
töku erlendis sem nota á í endur-
skipulagninguna.
Aðgerðir til að verja kaupmátt
lægstu launa og draga úr launam-
un eru, auk ofangreinds um
bráðabirgðalög og rauðu strikin,
að ellilífeyrir og aðrar bætur al-
manna trygginga hækka í sam-
ræmi við hækkun launa þann 1.
júní og hækkun persónuafsláttar
verður flýtt til 1. júní þannig að
skattleysismörk hækka í 46 þús-
und krónur á mánuði.
í efnahagsaðgerðunum er að
finna nokkuð viðamiklar aðgerð-
ir til að draga úr fjármagns-
kostnaði. Þannig er gert ráð fyrir
að verðbréfasjóðir noti 20% af
aukningu ráðstöfunarfjár til
kaupa á ríkisskuldabréfum, óhei-
milt verður að binda fjárskuld-
bindingar til skemmri tíma en 2ja
ára við hvers kyns vísitölur, og á
næsta þingi mun ríkisstjórnin
leggja fram frumvarp um starf-
semi verðbréfasjóða og fjárm-
ögnunarleiga sem gerir ráð fyrir
að þessi starfsemi verði aðlöguð
annarri bankastarfsemi í landinu.
Til að draga úr erlendum lán-
tökum verða hertar reglurnar um
þær þannig að framvegis verður
heimilt að taka ýmist 60% eða
70% af fob-verði véla og tækja að
láni erlendis í stað 60% til 70% af
innlenda verðinu.
Og til að auka aðhald í ríkisút-
gjöldum verða framlög úr ríkis-
sjóði til opinberra stofnana ein-
ungis hækkuð sem nemur launa-
hækkunum, ríkisútgjöld vaxi
ekki hraðar en þjóðarframleiðsla
og lánsfjárlög á næsta ári taki mið
af því að ríkissjóður taki engin
erlend lán á því ári.
-FRI
Framsókn
Uppákoma
Ólafur P. hœttir aö styðja
stjórnina
Sú uppákoma varð í Fram-
sóknarflokknum í kjölfar um-
ræðnanna um efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnarinnar að tveir þing-
menn flokksins lögðu fram sér-
stakar bókanir, og raunar gekk
bókun annars þeirra, Ólafs Þ.
Þórðarsonar, það langt að hann
lýsti því yfir að hann væri hættur
að styðja ríkisstjórnina.
í bókun Ólafs segir m.a. um
ástæður þess að hann hættir
stuðningi sínum: „Ástæðan fyrir
því er ábyrgðarleysi í stjórn efna-
hagsmála landsins. Við þær að-
stæður sem nú eru komnar upp
hefði gengisfellingin þurft að
vera 20%. Jafnframt hefði þurft
að koma á kreppulánum til að
fækka nauðungaruppboðum."
Bókun hins þingmannsins,
Guðmundar G. Þórarinssonar,
var á svipuðum nótum þótt hann
gengi ekki svo langt að hætta
stuðningi sínum við stjórnina.
-FRI.
Ráðstafanirnar
Umbúðir, lítið innihald
Ólafur Ragnar Grímsson: Samhengislausar málamiðlanir og
vísun ífrekari athugun. Nýtt hrœðslubandalag í stjórnarráðinu
Þetta eru fyrst og fremst um-
búðir, en lítið innihald, sagði
Ólafur Ragnar Grímsson for-
maður Alþýðubandalagsins eftir
að ríkisstjórnin tilkynnti um nið-
urstöður sínar í gærkvöldi, - og
stjórnin virðist vera að skrifa
ávísun á áframhaldandi verð-
bólgu, mikinn viðskiptahalla,
auknar erlendar skuldir, og
sennilega nýja gengisfellingu síð-
ar á árinu.
-Þær ráðstafanir sem ríkis-
stjórnin tilkynnti um eru fyrst og
fremst nokkrar samhengislausar
málamiðlanir í ágreiningsmálum
stjórnarflokkanna. Síðan er nær
öllu sem máli skiptir vísað í
nefndir og til frekari athugana.
- Að vísu er innanum eitt og
eitt ber sem nýtiiegt er, þar á
meðal nokkur upphafsskref til að
taka á verðbréfasjóðunum og
gráa fjármagnsmarkaðnum, og
aðstoð við sveitarfélög í fjárhags-
erfiðleikum, sem raunar dugir
harla skammt.
- En þegar litið er á stóru
drættina er ekki að finna neina
heilsteypta efnahagsstefnu. Rík-
isstjórnarflokkarnir hafa orðið
sammála um að lafa áfram, og
hinn sameiginlegi ótti þeirra við
að fara frá hefur skapað nýtt
hræðslubandalag í stjórnarráð-
inu.
- Síðan er sett fram hótun um
að skerða nýgerða kjarasamn-
inga síðar á árinu, og er slík yfir-
lýsing síst til þess fallin að efla
tiltrú hjá launafólki, og það er
vægast sagt athyglisvert að sjá Al-
þýðuflokkinn standa að lögum til
að banna kjarasamninga.
- Eftir þessar aðgerðir er stað-
an þannig að verðbólgan verður
áfram 25-30 prósent og jafnvel
meiri, viðskiptahalli ekki undir
13 miljörðum, og þessar aðgerðir
gera það enn líklegra en fyrr að
erlendar skuldir fari yfir 100 milj-
arða í árslok. Stjórnin felldi
gengið í febrúar um 6 prósent, og
sagði þá að gengið yrði traust út
árið, en þremur mánuðum síðar
fella þeir gengið aftur um rúm 10
prósent, og það er ekkert í þess-
um aðgerðum sem dregur úr lík-
um á að gengið verði fellt í þriðja
sinn síðar á árinu.
- Eftir þessar niðurstöður
ríkisstjórnarinnar er ennþá meiri
þörf á víðtækri og róttækri stefnu
í efnahagsmálum, einsog ég ár-
éttaði í greinargerð til miðstjórn-
ar Alþýðubandalagsins fyrir hálf-
um mánuði, sagði Ólafur Ragn-
ar.
-m
Efnahagsaðgerðirrtar
Kjarasamningar
bannaðir með lögum
Ásmundur Stefánsson: Kjaraskerðing og árás á samningsrétt
Eg fæ ekki betur séð en að hér
verði um tvíþætta lagasetn-
ingu að ræða hvað snertir kjara-
samninga, sagði Ásmundur Stef-
ánsson forseti ASI í samtali við
Þjóðviljann í gærkvöldi. - Ann-
ars vegar snertir það þá samn-
inga, sem enn eru ófrágengnir, en
hins vegar virðist eiga að beita
lögbindingu á rauðu strikin og
samningsgerð í sumar. Mér finnst
það nokkuð ósvífið að birta þessi
áform undir þeirri yfirskrift að
verja eigi kaupmátt lægstu launa
eins og gert er íyfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar. Eg fæ ekki betur
séð en að hér sé á ferðinni kjara-
skerðing og að verið sé að ráðast
gegn samningsréttinum. Þessu
hljótum við að mótmæla harð-
lega.
Að öðru leyti er erfitt að dæma
um þessar fyrirætlanir ríkis-
stjórnarinnar. Þær eru með al-
mennu orðalagi og virðast að
mörgu leyti ófrágengnar. Ég get
þó sagt að mér finnst undarlega
linlega tekið á gráa fjármagns-
markaðinum. Það á að setja
bindiskyldu á verðbréfasjóðina
en viðskipti þeirra eru minnstur
hluti viðskipta á gráa markaðin-
um. Það er ekki komið nálægt
meginhluta viðskiptanna þar,
þ.e.a.s. almennri verðbréfasölu,
hún á að vera hömlulaus. Þess
vegna tel ég að þessar aðgerðir
ríkisstjórnarinnar muni litlu
breyta um ástandið á gráa mark-
aðinum, þær munu fyrst og
fremst færa til fé.
ÓP
Ráðherrar höfðu í ýmsu að snúast í gær og þóttu margir hverjir
snöfurmannlegir þegar þeir stukku milli herbergja. Einkum þótti Jón
Baldvin fjármálaráðherra vera lipurlega búinn til stórvirkja.
Verðlagsráð
Fiskverö í óvissu
Beðið eftir ríkisstjórninni. Fundur á þriðjudag
Fundur Verðlagsráðs sjávarút-
vegsins í gær um nýtt fiskverð var
stuttur og rýr. Fiskkaupendur
báðu um frest vegna óvissunnar
um efnahagsráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar og samþykktu selj-
endur það. Næsti fundur er boð-
aður nk. þriðjudag kl. 15.
Að sögn Oskars Vigfússonar
formanns Sjómannasambandsins
situr allt við hið sama um ákvörð-
un fiskverðs og virðist sem kaup-
endur horfi vonaraugum til að-
gerða ríkisstjórnarinnar. Nýtt
fiskverð á að liggja fyrir um næstu
mánaðamót en óvíst er hvort svo
verður ef svo heldur fram sem
horfir.
Þó náðist samkomulag um að
gefa frjálsa verðlagningu á humri
á komandi humarvertíð sem hefst
nk. þriðjudag en 81 bátur hefui
leyfi til veiðanna, sem er sami
fjöldi og á síðustu vertíð, en kvót-
inn í ár hefur verið skertur um
100 tonn frá því þá og er 2600
tonn. -grh
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 21. maí 1988