Þjóðviljinn - 28.05.1988, Blaðsíða 13

ERLENDAR FRETTIR
Moskva
Fjórði leiðtogafundur stórveldanna
Fáir búastvið undrum og stórmerkjum íMoskvu. Gorbatsjov útilokar ekki að þeir Reagan fundií
fimmta sinn áður en forsetaskipti verða í Bandaríkjunum
Amorgun hefst fjórði leiðtoga-
fundur stórveldanna á
tveimur og hálfu ári. Að þessu
sinni funda þeir félagar, Reagan
og Gorbatsjov, í Moskvu en áður
hafa þeir hist að máli í Genf, hér í
Reykjavík og í Washington.
Ekki eru nema fimm og hálfur
mánuður frá því þeir funduðu í
höfuðborg Bandaríkjanna en þá
náðu þeir líka merkurn áfanga í
sögu 20,aldar: gerðu fyrsta samn-
ing sem gerður hefur verið um
verulega fækkun kjarnorku-
vopna.
Leiðtogarnir funda fjórum
sinnum í sovésku höfuðborginni
dagana 29.maí til 2.júní. Þótt
ekki sé búist við að niðurstöður
þessa fundar sæti jafn miklum
tíðindum og gjörðir oddvitanna í
Washington í fyrra þá er það í
sjálfu sér prýðilegt að þeir ræðist
við, því oftar því betra. Enda
segir Gorbatsjov í viðtali við
bandaríska tímaritið Newsweek
að engin samskipti stórveldanna
séu sambærileg við stefnumót
æðstu rnanna þeirra.
Margt mun bera á góma í Mos-
kvu. Reagan hyggst gera
mannréttindamál að umtalsefni
og í gær hélt hann harðorða ræðu
í Helsinki um rétt og þó einkum
réttleysi manna í Sovétríkjunum.
Hún fór að vonurn mjög í taugar
Kremlverja sem telja Bandaríkj-
aforseta ekki rétta manninn til
þess að hafa hátt unr þau mál.
Á fundinum ntunu leiðtogarnir
skiptast á skjölunr með staðfest-
ingu þjóðþinga beggja ríkja á
sanrningnum um meðaldrægu
flaugarnar. Það var ekki fyrr en í
gær að Öldungadeild Bandaríkj-
aþings samþykkti hinn sögulega
sáttnrála. Átkvæði féllu þannig
að 93 sögðu já, 5 sögðu nei en
tveir virðast ekki hafa getað gert
upp sinn hug.
Lengi vel eftir aö kunngjört var
að Reagan og Gorbatsjov hygð-
ust funda í fjórða sinn gerðu
menn sér vonir unr að samkomu-
lag næðist um helntingsfækkun
langdrægra kjarnvopna stórveld-
anna, máttugustu vítisvéla sem
framleidd hafa verið í sögu
mannkyns. Þær óskir áttu ekki
við rök að styðjast en í áður-
nefndu viðtali við Newsweek úti-
lokar Gorbatsjov ekki að efnt
verði til fimmta leiðtogafundar-
ins áður en Reagan lætur af emb-
ætti í upphafi næsta árs. En sá
fundur yrði þó ekki haldinn nema
gagngert í því augnamiði að
ganga frá samningi um eyðilegg-
ingu langdrægu kjarnvopnanna,
helmings þeirra eða, og helst,
allra. _ks.
Sovétríkin
Lýðræði að
hætti Leníns
Það var loks í gær að bandarískir öldungar staðfestu samninginn um
meðaldrægu flaugarnar. „Við vorum orðnir úrkula vonar strákar,
klukkan er að verða ellefu og leiksýningin er að hefjast!"
Kommúnistaflokkur Sovétríkjanna
leggur hálfsjötugan stalínismafyrir
róða og hefur lenínisma til vegs á ný
Suðurhverfi Beirút
Sýrlendingar færa frið
Endir bundinn á brœðravíg síta í Beirút
Ef nýsköpunarsinnum í forystu
sovéska kommúnistaflokksins
verður að ósk sinni tekur hann
stakkaskiptum í sumar. Þá verð-
ur sú óvenja lögð fyrir róða að
æðstu menn taki einir ákvarðanir
um hvaðeina sem varðar heill og
hamingju sovésku þjóðarinnar.
Þrásetu manna í forystu flokks og
ríkis verður takmörk sett, vald til
þess að taka ákvarðanir verður
flutt frá flokksstofnunum yflr til
ríkisstjórnar og hverskyns kosn-
ingar verða bæði flciri og lýðræð-
islegri en fyrr.
Skjal með hugmyndum á borð
við þessar, sem vitaskuld eru
runnar undan rifjum Míkhaels
Gorbatsjovs aðalritara og banda-
manna hans, var lagt fyrir nrið-
stjórn kommúnistaflokksins sem
féllst á þær fyrir sitt leyti á mánu-
daginn var. Sú niðurstaða er vita-
skuld mikill sigur fyrir nýsköpun-
arsinna sem etja kappi við íhalds-
sama flokksbræður sína um þess-
ar mundir. Tímamótaþing
flokksins stendur fyrir dyrum og
vígbúast öndverðar fylkingar af
Palestína
Ungmenni
deyja
Tvö palestínsk ungmenni létust
í gær af völdum áverka sem ísra-
elskir hermenn veittu þeim.
Ijad Zeid var 16 ára gamall.
Hann var skotinn í háls og bak í
febrúarmánuði síðastliðnum og
hafði legið milli heims og helju á
Makassed sjúkrahúsinu í Jerúsal-
em.
Ayman Radaha var aðeins
fjórtán ára gamall. Að sögn máls-
vara ísraelshers „varð hann fyrir
gúmmíkúlu“ á miðvikudaginn
þar sem hann stóð útí glugga
heimilis síns og horfði á ísraelska
hermenn lumbra á löndum sín-
um. Alls hafa ísraelsmenn nú
grandað 189 Palestínumönnum
frá því uppreisnin hófst á her-
teknu svæðunum við ísrael fyrir
tæpu hálfu ári.
Reuter/-ks.
mikilli eljusenri þessa dagana.
Meðal nýmælanna, sem kynnt
voru í sovéskum fjölmiðlum í
gær, eru ákvæði urn að menn
skuli ekki gegna ábyrgðar- og
trúnaðarstörfum fyrir flokkinn
nema í tvö fimm ára kjörtímabil
hið mesta. Þetta verði látið gilda
um miðstjórnina, sem skipuð er
300 mönnum, og er jafnvel talið
æskilegt að skipt verði um full-
trúa mun oftar en á 10 ára fresti.
Ein undantekning verður þó gerð
á þessari endurnýjunarreglu:
æðstu nienn fá að sitja í valdastól-
um uns öflgir andófsmenn
kollvarpa þeim eða elli kerling
kemur þeim á kné.
Aðeins ein tilraun hefur verið
gerð til þess áður að móta reglur
um hámarkssetu flokksfélaga við
stjórnvölinn. Húnvargerðáönd-
verðunt sjöunda áratugnum.
Reglurnar sem þá voru settar
gengu að vísu skemmra en þær
sem nú eru í deiglunni og að end-
ingu voru gerðar svo margar
undantekningar frá þeim að þær
giltu aðeins um lágt setta félaga.
Engu að síður er talið að þessar
ófullkomnu endurnýjunarreglur
hafi verið ein af helstu ástæðum
fyrir því að flokkurinn losaði sig
við Níkítu Krústjov þrem árum
eftir setningu þeirra.
I skjalinu er farið hörðum orð-
um um „frekleg brot á lýðræðis-
reglum" sem verið hafi landlæg
allar götur frá andláti Vladimírs
Leníns árið 1924. Sem sjá má fá
fleiri látnir leiðtogar gjafir gefnar
með þessum orðum en Jósef
heitinn Stalín, allir eru lagðir
spjóti nema Lenín og Gorbat-
sjov.
I skjalinu stendur: „Allt er
heimilt nema það varði við lög.“
Þetta er í raun nýmæli í Sovétríkj-
unum. í stalínísku stjórnkerfi er
sem kunnugt er unnið í samræmi
við aðra höfuðreglu: „Allt er
óheimilt nema lög leyfi það.“
Skjalinu er skipt í 10 kafla eða
„tesur“. Það verður tekið til um-
ræðu og lokaafgreiðslu á fyrr-
nefndu þingi flokksins sem hefst
þann 28. júní næstkomandi. Þar
verða teknar ákvarðanir sem
skipta munu sköpum um framtíð-
arþróun sovésks samfélags.
Reuter/-ks.
Guð blessi ykkur! Eg hef ekki
séð dagsljós í þrjár vikur.
Þannig ávarpaði roskin kona sýr-
lenska hermenn sem héldu inní
fátækrahverfi í Suður-Beirút í
gær, hverfi sem að undanförnu
hafa verið vígvöllur öndverðra
sítafylkinga.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að félagar Hizbollah
(„fiokks guðs“) sem fylgja ír-
önum að málum og liðsmenn
Amalsveitanna sem hliðhollar
eru Sýrlendingum hafa borist á
banaspjót urn þriggja vikna
skeið. I valnum liggja 425 menn
örendir en ekki verður tölu kom-
ið á alla þá er særst hafa í orra-
hríðinni.
Eftir japl og jaml og fuður gáfu
valdsherrar í Damaskus her-
mönnum sínum fyrirskipun unt
að halda inní bardagahverfin og
stilla til friðar. Liðsmenn beggja
fylkinga drógu sig í hlé og mættu
friðflytjendur engri mótspyrnu.
Þeim var mjög vel tekið af alþýðu
manna sem stráði hrísgrjónum
yfir þá og fór mörgum orðum og
fögrum um Assad forseta þeirra.
Um 800 Sýrlendingar héldu
inní suðurhverfin en í för með
þeim voru nokkur hundruð líb-
anskir hermenn. Alla jafna búa
um 600 þúsund rnanns í þessum
borgarhluta en 400 þúsund munu
hafa séð sitt óvænna og fiúið á
brott þegar bardagar voru í alg-
leymi. Reuter/-ks.
ALLIR
(RÉTTA RÖÐ
Allir í rétta röð
Nýtt og fullkomið tölvustýrt símaborð tryggir snögga sím-
svörun og afgreiðslu eftir réttri röð. Þegar þú hringir í
Hreyfil og heyrir lagstúf, veistu að þú hefur náð sam-
bandi við skiptiborðið og færð afgreiðslu von bráðar.
\ UREVFÍLL /
68 55 22
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13