Þjóðviljinn - 28.05.1988, Blaðsíða 16

þJÓÐVIUINH
Laugardagur 28. maí 1988 119. tölublað
53. örgangur
Kafbátur við Kolbeinsey
Leitað að hitaþolnum örverum íneðansjávarhverum ínœstu viku ^
Nokkrir íslenskir vísindamenn
fara í næstu viku með þýska
rannsóknarskipinu Polarstern til
Kolbeinseyjar en um borð í
skipinu verður lítill tveggja
manna kafbátur sem á að sigla
niður á 100 metra dýpi til að leita
að óþekktum örverum í sjávar-
hverum sem eru á þessum slóð-
um, taka myndir og kanna líf- og
jarðfræðilegar aðstæður.
Leiðangurinn hefur verið í
undirbúningi í þrjú ár í samvinnu
við dr. Karl Stetter prófessor við
háskólann í Regensburg. Dr.
Stetter hefur einangrað örveru
sem lifir við 110 gráðu hita sem
eru efstu þekkt hitamörk lífs.
Hann gerir sér hinsvegar vonir
um að í sjávarhverunum við Kol-
beinsey séu örverur sem þoli enn
hærra hitastig.
Örverur þessar eru notaðar til
að mynda hitaþolin ensím sem
notuð eru í líftækniiðnaði en nú
er verið að vinna að verkefni á
þessu sviði á vegum Iðntækni-
stofnunar og munu tveir vísinda-
menn, þeir dr. Jakob Kristjáns-
son og Guðni Alfreðsson hjá Líf-
fræðistofnun taka þátt í leiðang-
rinum en þeir hafa unnið að fyrr-
greindu verkefni.
Polarstern er stærsta
rannsóknarskip Þjóðverja, 4000
lesta ísbrjótur sem aðallega hefur
verið notaður við íshafsrann-
sóknir.
Lagt verður af stað frá
Akureyri 29. maí og komið til
baka 4. júní, og síðan verður ráð-
stefna um ferðina í Reykjavík,
dagana 5. og 6. júní en skipið
verður almenningi til sýnis á
sjómannadaginn.
Kafbáturinn um borð verður
skilinn eftir er Polarstern siglir
héðan og verður hann notaður
við rannsóknir á eldstöðvasvæð-
inu við Surtsey í næsta mánuði.
Þangað verður farið með vita-
skipinu Árvakri.
-FRI
Fyrst og fremst
vísindaleiðangur
„Þessi leiðangur er fyrst og
fremst vísindaleiðangur en öll
þekking sem fæst í honum kemur
að góðum notum við hugsanlega
hagnýtingu þeirra hitaþolnu ör-
vera sem þarna er að finna,“ segir
dr. Jakob Kristjánsson lífefna-
fræðingur hjá Iðntæknistofnun
en hann verður einn af íslending-
unum í för þýska ísbrjótsins Pol-
arstern til Kolbeinseyjar.
Úr örverunum eru framleidd
hitaþolin ensím en þau eru notuð
meir og meir í iðnaði, við mæl-
ingar, efnagreiningar og sjúk-
dómsgreiningar. Jakob segir að
ensímin sem framleidd séu úr
þessum örverum þyki betri og
stöðugri en ensím framleidd úr
dýrum og endist þar að auki
lengur.
„Við höfum stundað rann-
sóknir á þessu sviði í nokkur ár,
eigum fjölda af örverustofnum og
erum þegar byrjaðir að framleiða
ensím í svolitlum mæli. Þau ens-
ím sem við framleiðum nú eru
próteinkljúfandi og við höfum
þegar sent sýnishorn utan og er-
lend fyrirtæki sýnt áhuga á sam-
starfi.
Þetta getur vel orðið arðvæn-
leg atvinnugrein hér en aðeins
fyrir fáein smáfyrirtæki enda er
hér um hátækniiðnað að ræða.
Það var farinn leiðangur til
Kolbeinseyjar á vegum BBC í
fyrra og þar kom fram að örveru-
gróður er að finna við þessa
hveri, sagði Jakob, og er vongóð-
ur um að kenning Stetters sé rétt
og í neðansjávarhverunum finn-
ist örverur sem lifa við hærra hita-
stig en nú þekkist. -FRI
HÆÐ
Ungbamadeild
Jogginggallar frá 590.-
Buxur frá 490.-
Bolír frá 480.-
Peysur frá 450.-
Bamadeild
Joggingfatnaður frá 450.-
Peysur frá 650.-
Buxur frá 490.-
Dömudeild
Buxur
frá 690.-
Joggingfatnaður frá650.-
Peysur frá 750.-
Pils frá 590.-
Herradeild Buxur frá 690.-
Skyrtur frá590.-
Peysur frá 890 - /1
Bórnullarbolir frá595.- /
Mikill afsláttur
3ja manna tjald 3.695.-
Skór á alla fjölskylduna.
Leikföng. Búsáhöld.
Gjafavara o.fl. o.fl.
KAUPSTAÐUR
IMJODD - SÍMI73900