Þjóðviljinn - 08.10.1988, Qupperneq 5

Menn
geta fokið
fyir en varir
Þjóðviljinn ræðir við SteingrímJ. Sig-
fússon landbúnaðar- og samgönguráð-
herra um verkefnin framundan og
stjórnarsamstarflð
Steingrímur J. Sigfússon er
33ja ára gamall. Hann var fyrst
kosinn á Alþing 1983 sem þing-
maður Norðurlandskjördæmis
eystra. Eftir síðustu alþingis-
kosningar 1987 varð hann for-
maður þingflokks Alþýðubanda-
lagsins. Nú þegar hann er orðinn
ráðherra í ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar er ekki úr vegi
að forvitnast um áform hans sem
ráðherra og hvað honum finnst
um stjórnarsamstarfið.
- Liggur eitthvað annað fyrir
en niðurskurður í landbúnaðarm-
álum á íslandi í dag?
Menn halda oft að landbúnað-
urinn sé ekkert annað en hefð-
bundni búskapurinn, kannski
bara sauðfjárræktin. Innan land-
búnaðarins eru líka greinar sem
eru að vaxa og geta gefið af sér
tekjur og störf í ríkari mæli á
komandi árum. Par má nefna
skógrækt og fiskeldi sem heyrir
undir landbúnaðarráðuneytið í
verulegum mæli. Ég er ekkert
svartsýnn á það að loðdýraræktin
geti komið upp aftur þegár verð
lagast, og ánægjuleg frétt þaðan
er að verð á minkaskinnum, sem
hefur verið þokkalegt undanfarin
ár, fer enn hækkandi. Ef þessi
þróun heldur áfram gæti það
aukið tiltrú manna á þeirri
atvinnugrein. Þannig að það er
síður en svo að landbúnaðarráðu-
neytið sé einhliða samdráttar-
ráðuneyti.
Það hafa að vísu verið miklir
erfiðleikar vegna aðlögunar
framleiðslunnar að markaðsað-
stæðum á undanförnum árum.
En vonandi sér fyrir endann á því
að minnsta kosti í mjólkurbú-
skapnum þannig að hann komist í
jafnvægi og vonandi styttist einn-
ig í það í sauðfjárræktinni að við
getum hætt að draga þar saman.
í sauðfjárræktinni eru að vísu
mikil vandamál varðandi/skipu-
lag framleiðslunnar oa þar er
mikið verk óunnið. Það þarf að
skipuleggja hana betur og koma
henni í betra samræmi við land-
kosti og tryggja eðlilega afkomu
þeirra sem í greininni starfa. Pað
verður eitt af mínum fyrsju stóru
verkefnum að setja starf igang á
því sviði, þetta tengist líka|áform-
um ríkisstjórnarinnar um alhliða
landnýtingaráætlun og stórátak á
sviði landgræðslu og skógræktar.
Efling
landgræðslu
- í sumar var Landgræðslan
búin með sín verkefni mjög
snemma og hafði ekki fjármagn
til að nýta sinn tækjakost til fulls
og maður hefur líka heyrt að í
þessu sambandi sé ekki verið að
tala um mjög stórar upphæðir.
Má eiga von á því að landgræðsla
verði efld?
Ég mun tvímælalaust gera þá
tillögu og tel að það þurfi að auka
beinar fjárveitingar í þetta verk.
Það er alveg rétt sem þú segir að
fasti kostnaðurinn er allur fyrir
hendi, tækin til að annast fræ-
dreifinguna eru fyrir hendi,
þannig að þetta er nánast bara
spurning um efniskaup. Störfin
eru að verulegu leyti unnin í sjálf-
boðavinnu og þar af leiðandi gera
nokkrir tugir miljóna til eða frá
mjög mikið í þessum efnum. Ef
við næðum þessu upp í það sem
var þegar best lét á tímum þjóð-
argjafarinnar þá myndi það verða
mikil breyting. Síðan tel ég að
það þurfi að afla sérstakra tekna í
þessum efnum jafnvel með sér-
merktum tekjustofni. Þetta er
slíkt stórmál fyrir land og þjóð og
ég er að láta athuga það þessa
dagana hvaða möguleikar eru
færir.
- Menn eru almennt sammála
um að stór hluti byggðarvanda-
málsins á Vestfjörðum og
Austfjörðum séu samgöngur sem
eru ekki í takt við tímann. Hver
verður forgangsröðin í gerð jarð-
ganga?
Þingmenn Alþýðubandalags-
ins hafa haft algera forystu um
stefnumörkun og tillöguflutning í
jarðgangamálum á undanförnum
árum. Það eru eru 4-5 ár síðan að
Alþýðubandalagið tók þessi mál
upp á þingi í formi tillöguflutn-
ings, og fyrir um fjórum árum
fluttum við ítarlega tillögu í sam-
vinnu við þingmenn annarra
flokka um stefnumörkun í jarð-
gangamálum og langtímaáætlun
á því sviði. Við höfum síðan fylgt
þessu eftir og eigum þátt í þeirri
hreyfingu sem er komin á þessi
mál. Þingflokkurinn gerði síðan
samþykkt á fundi á Hallormsstað
í haust um að leggja þetta fram á
þingi í haust sem eitt af sínum
stóru baráttumálum.
Ég er að láta athuga í Vega-
gerðinni hvernig best er að koma
ákveðinni gjaldheimtu fyrir varð-
andi jarðgangnagerð og er þá
jafnvel að hugsa um fleiri stór-
átök í samgöngumálum sem yrðu
sameinuð í sérstökum stórverk-
efnaflokki. Þar gætu verið
stærstu brýrnar og stærri ytri sam-
göngumannvirki hér á höfuð-
borgarsvæðinu. Þetta ásamt jarð-
göngunum, sem auðvitað eru
stærsti þátturinn, yrði síðan fellt
Mynd: Þóm
inn í langtíma áætlunina, kannski
með sérmerktri tekjuöflun.
Hvað framkvæmdahraða
snertir vil ég miða að því að áætl-
unin geti orðið samfelld, þannig
að um leið og sprengingum lýkur
í Ólafsfjarðarmúla um 1990-
1991, geti þær hafist á næsta stað,
væntanlega á Vestfjörðum.
Þannig skarist undirbúningur og
frágangur verkanna og unnið sé
samfellt í sprengingum og öðrum
framkvæmdum í jarðgangagerð.
Þetta er framkvæmdaáætlun upp
á 250-300 miljónir á ári þannig að
hér er um stórátak að ræða sem
horft er til miklum vonaraugum
og sennilega eitt stærsta byggð-
armálið sem snertir Vestfirði,
Austfirði og Norðurland og við
erum að ræða þann möguleika að
klára þetta á næstu 15 árum.
Stjórnarsamstarfið
- Nú var töluvert um það deilt í
Alþýðubandalaginu hvort það
ætti að fara í þessa stjórn eða ekki
og miklar umræður áttu sér stað í
miðstjórn. Hvað vilt þú sjá eftir
þessa stjórn þegar stjórnarsam-
starfinu lýkur sem réttlætti það
að fara inn í hana?
Ég vil að minnsta kosti að það
liggi fyrir og verði ekki vefengt að
við hefðum reynt allt sem við gát-
um til að koma okkar málum
áleiðis. Ég vil hins vegar ekki
blekkja neinn og mun ekki gera
það í samtölum mínum við okkar
fólk, að þessi innganga okkar var
erfið og það er afareðlilegt að
hún skuli vera umdeild. Það eru
vissar hættur sem felast í erfiðri
stöðu ríkissjóðs og vondri að-
komu að mörgu leyti. Það er sem-
sagt viss hætta á því að okkur tak-
ist ekki, eins og vonir eru bundn-
ar við, að koma okkar stefnumál-
um í framkvæmd.
Hvað mína málaflokka snertir
veit ég að margir binda vonir við
að nú takist að hrinda af stað stór-
átaki í samgöngumálunum al-
mennt. En það liggur alveg fyrir
að það verður erfitt að komast
langt með þau mál, alla vega á
næsta ári - jafnvel þó menn séu
tilbúnir til nýrrar tekjuöflunnar
sem virðist vera forsenda þess að
menn komist lönd eða strönd.
Þetta gæti orðið svona víðar til
dæmis varðandi félagslega þjón-
ustu og menntamál. En sem bet-
ur fer bindur fólk töluverðar von-
ir við tilkomu okkar í stjórn og
það vonar að við getum fært
eitthvað til betri vegar.
í ljósi þessara erfiðu aðstæðna
get ég ekki óskað mér annars,
þegar upp verður staðið, en þess
að við höfum þá sýnt að hefðum
gert allt sem við gátum til að
koma okkar málum áleiðis.
- Voru kosningar í stöðunni
vondur kostur, var ekki tími til
þeirra eða þorðu menn ekki í
kosningar?
Við vorum tilbúnir í kosningar,
erum það og verðum hvenær sem
er í þessu stjórnarsamstarfi. Eðli
málsins samkvæmt eru menn til-
búnir í kosningar fyrirvaralaust.
Meirihlutinn er tæpur og menn
ganga ekkert að því gruflandi að
þetta getur orðið stormasamt.
Þannig að menn eru ekkéft endi-
lega að flýja kosningar í langan
tíma með því að fara inn í þetta
stjórnarsamstarf.
Það lá hins vegar alveg ljókt
fyrir að það varð að grípa til til-
tekinna ráðstafana til þess hrein-
lega að hjól atvinnulífs og mann-
lífs héldu áfram að snúast og ég
held að enginn flokkur hefði í al-
vöru getað neitað þeirri staðr-
eynd að það var ekki bara hægt
að rjúfa þing í rólegheitum og
boða til kosninga eftir 1-2 mán-
uði og sjá svo til hvað út úr þeim
kæmi og eyða öðrum tveimur
mánuðum í stjórnarmyndun. Ég
held að enginn, að minnsta kosti
úti á landsbyggðinni, hefði viljað
horfast í augu við þær hræðilegu
afleiðingar sem orðið hefðu af
því. Þannig að jafn eðlilegur og
skiljanlegur áhugi manna var og
er á því að gera upp við síðustu
ríkisstjórn er hitt jafn ljóst að
óhjákvæmilegt var að grípa til
ráðstafana. Ökkar mat var að af
tvennu illu væri miklu betra að
fara inn í ríkisstjórnina og hafa'
hönd í bagga með það hvernig
með mál yrði farið.
- Þú ert sennilega með yngri
mönnum sem sest hefur í ráð-
herrastól á íslandi, hvernig legst
starfið í þig?
Það leggst heldur vel í mig. Ég
sé fram á það í fyrsta lagi að hafa
óhemju mikið að gera og það
þykir mér gott og í öðru lagi hef
ég gaman af áflogum og geng að
þessu með því hugarfari að fórna
mér öllum í þetta starf og gera
mitt besta. Þannig að ég geti alla
vega ekki ásakað sjálfan mig fyrir
að hafa ekki reynt heiðarlega.
Mér er hins vegar ljóst að þetta
verður erfitt, aðkoman er ekki
mjög góð að öllu leyti, það hefur
ýmsum málum verið rúllað á
undan sem einhverntíma þarf að
taka á. Ég er þannig skapi farinn
að égyil taka á málum strax. Með
þessu er ég ekki að ásaka forvera
mína því ég veit að þeir hafa þurft
á brattann að sækja með sín mál
undanfarið.
Ég geri mér vel grein fyrir því
að það er hvasst þarna uppi á
toppnum og menn geta fokið
þaðan fyrr en varir, en ég held að
það þýði ekkert annað en að
ganga að þessu eins og hverju
öðru verki.
-hmp

Laugardagur 8. október 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5