Þjóðviljinn - 21.11.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Sá langfjölmennasti afslíkumfundum síðan
1968. Stjórnmálaflokkarfordœma ofbeldi
Tékkóslóvakía
Fjögur salvadorsk ungmenni er orðið hafa morðsveitum hægrimanna að bráð.
Salvador
Búist við morðafári
Erkibiskup sakar herinn um morð á jesúítum. Bush neitarað draga úr
hernaðarstuðningi við Salvadorsstjórn
Dregið hefur úr bardögum í
Salvador eftir að skæruliðar
Farabundo Martí-hreyfingarinn-
ar Iétu á sunnudag undan síga úr
úthverfum San Salvador, þar sem
þeir hafa haft fótfestu frá því að
árásir þeirra á stjórnarliða hófust
fyrir tíu dögum. Samkvæmt einni
frétt hafa um 1000 stjórnarher-
menn og skæruliðar fallið í bar-
dögum þessum en enginn veit tölu
óbreyttra borgara sem farist hafa
af völdum hernaðarátakanna eða
verið drepnir af morðsveitum
meðan þau stóðu yfir.
Flugher stjórnarinnar gerði
ótæpt sprengjuárásir á þéttbýl
hverfin, sem skæruliðar höfðu á
valdi sínu, og er talið að mikið
manntjón hafí hlotist þar af. Um
helgina var Guillermo Rojas,
þekktur leiðtogi verkalýðssam-
taka, dreginn út af heimili sínu af
óþekktum mönnum og skotinn.
Arturo Rivera Damas, erkibisk-
up kaþólsku kirkjunnar í
landinu, sakaði í gær herinn um
ábyrgð á dauða sex jesúítapresta,
sem myrtir voru í San Salvador
s.l. fimmtudag. Almennur ótti
ríkir nú þarlendis við að hægri-
sinnaðar morðsveitir séu í þann
veginn að gerast á ný álíka at-
hafnasamar og þær voru á fyrstu
árum áratugarins, þegar mann-
drápin voru mest af völdum
þeirra.
Cristiani Salvadorforseti hefur
heitið því að morðingjum jesúít-
aprestanna verði refsað. En fáir
leggja trúnað á það, því að ennþá
hefur enginn liðsmaður morð-
sveitanna sætt kárínum fyrir at-
hæfi sitt. Demókratar á Banda-
ríkjaþingi hafa iátið á sér skiljast,
að þeir vilji refsa Salvadorstjórn
fyrir morðin með því að draga úr
hernaðaraðstoð til hennar, en
Bush forseti kvaðst í gær stað-
ráðinn að beita sér gegn því af
alefli. Sagðist Bush ekki hafa
neina trú á því að Salvadorstjóm
ætti neinn þátt í morðunum og
sagðist bera fyllsta traust til Crist-
ianis forseta.
Reuter/-dþ.
Yfír 100,000 manns höfðu í gær
safnast saman á Vensesláss-
torgi í Prag til að mótmæla of-
beldi lögreglu og fallhlífaliðs á
föstudag gegn fólki á mótmæla-
fundi sem þá var haldinn.
Fundarmenn kröfðust þess einnig
að forusta kommúnistaflokks
landsins, þar á meðal leiðtogi
hans Milos Jakes, segði af sér.
Fundurinn í gær var sá langfjöl-
mennasti af slíkum, sem haldnir
hafa verið þarlendis frá innrás
Varsjárbandalagsins 1968. Hafa
mótmælaaðgerðir gegn vald-
höfum staðið látlaust yfir í Prag
frá því á föstudag. Fundurinn á
föstudag, sem boðað var til í því
skyni að minnast baráttu gegn
nasistum fyrir hálfri öld, var
leyfður af stjórnvöldum, en lög-
regla réðist á fundarmenn af
miklu offorsi er þeir tóku að
krefjast afsagnar forustu komm-
únistaflokksins. Slösuðu lög-
reglumenn marga tugi manna og
enn fleiri voru handteknir.
Ljóst þykir að fordæmi frá
Austur-Þýskalandi hafi magnað
andófsölduna í Tékkóslóvakíu.
Sósíalistaflokkurinn og Alþýð-
uflokkurinn, stjórnmálaflokkar
sem hingað til hafa verið í banda-
lagi við kommúnistaflokkinn og
honum undirgefnir, hafa harð-
lega fordæmt ofbeldi lögreglunn-
ar. Fjölmiðlar þarlendir hafa
skýrt frá mótmælafundunum af
meiri hlutlægni en vaninn hefur
verið. í flestum skólum í Prag eru
nemendur í setuverkfalli í mót-
mælaskyni vegna ofbeldis lög-
reglunnar. Andófsleiðtoginn
Vaclav Havel kvaðst í gær hafa
fengið skilaboð frá verka-
mönnum í kolanámu í Norður-
Bæheimi, þess efnis að þeir væru
að hefja verkfall og hvettu aðra
námumenn til að gera slíkt hið
sama. Reuter/-dþ.
Georgía
Heimild til sjálfstæðistöku samþykkt
Haft er eftir georgískum blaða-
mönnum í Tíflis, höfuðborg
Georgíu, að æðstaráð (þing)
landsins hafí á sunnudag sam-
þykkt samhljóða að bætt skyldi
inn í stjórnarskrá þess nýrri grein
þess efnis, að því sé heimilt að
segja skilið við Sovétríkin og ger-
ast sjálfstætt ríki. I grein þessari
er ennfremur ákvæði á þá leið að
reyni sovésk stjórnvöld með ein-
hverju móti að skerða þennan
rétt Georgíumanna eða svipta þá
honum, muni sovétlýðveldið Ge-
orgía líta svo á að það sé ekki
lengur hluti af Sovétríkjunum.
Blaðamennirnir segja að Givi
Gumbaridze, aðalritari komm-
únistaflokksins í Georgíu, sem í
s.l. viku var kjörinn forseti lýð-
veldisins, sé meðal þeirra sem
staðið hafí að samþykkt nýju
stjórnarskrárgreinarinnar. Á
sama þingfundi fordæmdi þing-
heimur innrás Rauða hersins
(eins og sovéski herinn var áður
nefndur) í Georgíu í maí 1921.
Með þeirri innrás batt sovéska
stjórnin endi á skamman sjálf-
stæðistíma Georgíu undir stjórn
mensévíka og innlimaði landið
sfðan í Sovétríkin.
Mat fréttaskýrenda er að með
samþykkt nýju stjórnarskrár-
greinarinnar hafí Georgía gengið
lengra en nokkurt annað sovét-
lýðveldi hingað til í því að Ieggja
áherslu á rétt sinn til sjálfstæðis.
Reuter/-dþ.
Yfir 100,000 á
mótmælafundi
Sovétþing
Sjálfstjómar-
frumvarp fellt
Æðstaráð Sovétríkjanna hafn-
aði í gær stjórnarfrumvarpi
um sjálfstjórn sovétlýðvelda í
efnahagsmálum á þeim forsend-
um, að frumvarpið gangi of
skammt. Var frumvarpið fellt
með atkvæðum 211 þingmanna
gegn 149.
Forustu í andstöðunni við
frumvarpið höfðu þingmenn frá
Eystrasaltslýðveldunum. Leoníd
Abalkín, varaforsætisráðherra
og í fremstu röð meðal sovéskra
hagfræðinga, lagði frumvarpið
fram fyrir hönd stjórnarinnar og
kvað það fela í sér stórfelldar
breytingar, sem fyrir tveimur
árum aðeins hefði verla verið
hægt að ímynda sér að til greina
kæmu. Það er víst ekki nema rétt
hjá honum, en eigi að síður mót-
mæltu þingmenn frá Litháen og
90 fómst
í námuslysi
90 júgóslavneskir námumenn
fórust á föstudag í eldsvoða, sem
braust út í Aleksinac-kolanámu
um 200 km suður af Belgrad. Er
þetta eitt mesta námuslysið í sögu
Júgóslavíu.
víðar að því harðlega að æðsta-
ráðinu hefði ekki verið gefínn
tími til að fjalla um aðra sjálf-
stjórnaráætlun, sem þingmenn
Eystrasaltslýðvelda standa að.
Stóð upp þingmaður eftir þing-
mann og gagnrýndi stjórnarfrum-
varpið. Kváðu þeirsjálfstjórn þá,
sem lofað er í því, alltof takmark-
aða, þar eð samkvæmt því verði
enn drjúgur hluti iðnaðarins,
einkum þungaiðnaður, undir
stjórn miðstjórnarinnar. Sumir
þingmenn héldu því og fram að í
frumvarpinu væri ekki gert ráð
fyrir fullveldi sovétlýðvelda.
Á óvart kom að margir þing-
menn rússneska sambandslýð-
veldisins greiddu atkvæði gegn
frumvarpinu, og kom í ljós einnig
hjá þeim vilji fyrir því að sovét-
lýðveldin yrðu að miklum mun
sjálfstæðari gagnvart miðstjórn
Sovétríkjanna en verið hefur. í
Eistlandi, Lettlandi og Litháen
búa menn sig nú undir að taka sér
víðtæka sjálfstjórn í efna-
hagsmálum í byrjun komandi árs,
en til þess að svo megi verða þarf
samþykki sovéska æðstaráðsins.
En nú kvíða sumir þingmanna
Eystrasaltsríkjanna því að ekki
vinnist tími til að ganga frá þeim
málum í æðstaráðinu fyrir ára-
H1®1- Reuter/-dþ.
Austur- og vesturbæingar í Berlín mætast á múrnum sem áður aðskildi þá ■
fylgi við sameiningu þýsku ríkjanna aukist.
Pýskaland
frá opnun landamæra hefur
Sameiningu eykst fylgi
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar, sem Wickert-
stofnunin I Tubingen gerði vik-
una eftir að vesturlandamæri
Austur-Þýskalands voru opnuð,
eru nú 67 af hundraði Austur-
Þjóðverja og 79 af hundraði
Vestur-Þjóðverja hlynntir sam-
einingu þýsku ríkjanna. Niður-
stöður könnunar, sem gerð var
fyrir opnun landamæranna bentu
til að 59 af hundraði Austur-
Þjóðverja væru meðmæltir sam-
einingu.
Talsmenn stofnunarinnar telja
aukin kynni Austur-Þjóðverja af
Vestur-Þýskalandi eftir opnun
landamæranna aðalástæðuna til
þess að fleiri þeirra eru nú en
áður hlynntir endursameiningu
Þýskalands. Spurðir um álit sitt á
Egon Krenz, núverandi aðalrit-
ara Sósíalíska einingarflokksins
og forseta Austur-Þýskalands,
svöruðu 89 af hundraði að-
spurðra Austur-Þjóðverja og 96
af hundraði Vestur-Þjóðverja að
þeir vildu að hann segði af sér. 61
af hundraði Austur-Þjóðverja og
71 af hundraði Vestur-Þjóðverja
lýstu hinsvegar yfir ánægju sinni
með Hans Modrow, sem fyrir
skömmu tók við embætti forsæt-
isráðherra Austur-Þýskalands.
Reuter/-dþ.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 21. nóvember 1989