Þjóðviljinn - 09.12.1989, Blaðsíða 4

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Skattamir
í vikunni lagði fjármálaráðherra fram lagafrumvarp um
breytingu á tekju- og eignasköttum einstaklinga. Orsökin er
fyrirsjáanlegt tekjutap ríkisins vegna þeirrar ákvörðunar að
virðisaukaskattur verði hálfu prósentustigi lægri en sölu-
skattur sem nú er innheimtur. Ríkið hyggst vega upp mis-
muninn með því að hækka tekjuskattsprósentu úr 30,8% í
32,8.
Margvíslegar ráðstafanir eru síðan fyrirhugaðar sam-
kvæmt nýja skattafrumvarpinu, í þeim tilgangi að lækka
skatta láglaunafólks og koma þannig á tekjujöfnun fyrir
launþega. Barnabætur og persónuafsláttur hækka um 4%.
Skattbyrðin þyngist hins vegar eftir því sem tekjur einstakl-
inganna eru hærri.
Eignaskattur lækkar einnig, einkum hjá tekjulágu fólki, og
undanþága frá hærra eignaskattsþrepi verður tekjutengd.
Þetta hærra þrep er þar að auki lækkað um helming, í
0,75%. Einstaklingar sem hafa yfir 140 þúsund krónur í
mánaðarlaun lenda í hærra eignaskattsþrepinu.
Nú er sem sagt þokað áleiðis á sama tíma tveim barátt-
umálum vinstri manna. Þessi tvö mál eru tekjujöfnun með
lægri skattbyrði lágtekjufólks og aukið hlutfall beinna skatta í
heild sinni. Fjármálaráðherra hefur oft bent á, að verðlags-
skattar eða neysluskattar eru mun hærri hérlendis en í
nágrannalöndunum, gagnstætt því sem ætla mætti af um-
ræðunni um skattpíningu á íslandi. Með því að hækka beina
skatta samræmumst við betur skattkerfi sem tíðkast hjá
vina- og viðskiptaþjóðum okkar.
Ástæða er til að fagna þessum skrefum, þótt talsverður
spölur sé eftir að þeirri jöfnun sem mörgum þykir brýn. Við
íslendingar höfum of lengi verið hálfgerð fornaldarþjóð með
nýlendusniði, þegar litið er til launamunar í hæstu og lægstu
þrepum mannfélagsins. Það er lítil ástæða til að hreykja sér
af menntun, menningu og velferð hér á landi, meðan við
höfum setið langneðstir á botninum í samanburði milli
Norðurlandaþjóða í þessum efnum. Ráðstafanir og fyrirheit
ríkisstjórnarinnar gefa tilefni til vona um úrbætur.
Alþýðusamband íslands og Bandalag starfsmanna ríkis
og bæja hafa vefengt útreikninga fjármálaráðuneytis á
kjarajöfnun þeirri sem lofað er um áramótin. Þessi
launþegasamtök fullyrða, að skattahækkanir verði meiri og
víðfeðmari en skilja má á túlkun fjármálaráðherra og tekju-
jöfnun minni en lofað er.
Launþegasamtökin nota ekki sömu röksemdir. ASÍ telur
rangt að hafa desembermánuð til viðmiðunar í samanburði
á skattheimtu nú og eftir áramót, vegna þess að skattbyrði
sé ævinlega hæst í desember. Ennfremur segir hagdeild
ASÍ að fullkomlega sé raunhæft að láta lánskjaravísitölu
ráða hækkunum persónuafsláttar og barnabóta, en fjár-
málaráðuneytið hafði haldið hinu gagnstæða fram. BSRB
telur hins vegar að allar forsendur fjármálaráðuneytisins
séu rangar og hefur birt aðrar og hærri tölur um væntanlega
skattbyrði félagsmanna sinna.
Hér er ástæðulaust að reyna að skera úr um hvorir hafa1
rétt fyrir sér. Slíkt er ekki hægt, meðan menn miða við svo
misjafnar forsendur og nú er raunin. Fjármálaráðneytið
benti á það í tilkynningu í gær, að ruglandi væri að fjalla um
tvö mál í einu, áhrif skattkerfisbreytingarinnar annars vegar
og hins vegar hvort launaforsendur fjárlagafrumvarpsins
fyrir 1990 eru óraunhæfar.
Launaþróunin sjálf mun hafa áhrif á skattbyrðina. Skatt-
kerfisbreytingin hefur aðrar verkanir. Um röksemdir BSRB
segir orðrétt í tilkynningu ráðuneytisins: „Mismunandi
launaforsendur breyta að sjálfsögðu engu um áhrif skatt-
kerfisbreytingarinnar sem slíkrar, því að þau áhrif snúast
fyrst og fremst um samspil þriggja þátta, skattprósentunnar,
persónuafsláttar og barnabóta. Annað kemurekki inn í þann
samanburð.“ Skattbyrði á næsta ári hefði að sjálfsögðu
breyst í samræmi við launaþróun, og það hefði gerst þótt
engar breytingar væru gerðar á skattakerfinu. Meginmunur-
inn á röksemdafærslu ríkisvaldsins og launþegasamtak-
anna snýst um þetta atriði. Fjármálaráðuneytið heldur sig
við áhrif skattabreytinganna, en launþegasamtökin vilja
skoða skattbreytingarnar miðað við þær kaupmáttar-
breytingar sem orðið geta á næsta ári.
BARNALYNDI
Myndir Kristinn
þJÓÐVILJINN
Síðumúla 6-108 Reykjavík
Sími: 681333
Kvöldsími: 681348
Símfax:681935
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Framkvœmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Ritatjórar: Árni Bergmann, Ólafur H.Torfason.
Fréttastjóri: Sigurður Á. Friðþjófsson.
Aðrir blaðamenn: Dagur Þorleifsson, ElíasMar (pr.), Guðmundur
Rúnar Heiðarsson, Heimir Már Pétursson, Hildur Finnsdóttir (pr.),
Ingibjörg Þorsteinsdóttir, Jim Smart (Ijósm.), Kristinn Ingyarsson
(Ijósm.), LiljaGunnarsdóttir, ÓlafurGíslason.ÞorfinnurOmarsson
(Iþr.), ÞrösturHaraldsson.
Skrlfstofustjóri: Sigrún Gunnarsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Olga Clausen.
Auglý8ingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Svanheiður Ingi-
mundardóttir, UnnurÁgústsdóttir.
Sfmavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir.
Bflstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgreiðslustjórl: Guðrún Gísladóttir.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Halla Pálsdóttir, Hrefna
Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Sfðumúla 6, Reykjavfk, símar: 68 13 33 & 68 16 63.
Sfmfax:68 19 35
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljanshf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð f lausasölu: 90 kr. Nýtt Helgarblað: 140 kr.
Áskriftarverð á mánuöi: 1000 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 9. desember 1989