Þjóðviljinn - 22.12.1989, Page 29

Segullest - farartæki
framtíðarinnar?
Einn febrúardag fyrir 29 árum
sat bandaríski eðlisfræðingurinn
James R. Powell fastur í umferð-
aröngþveitinu á leiðinni frá Long
Island að Bronx-Whitestone
brúnni í New York, Hann fór þá
að velta því fyrir sér hvernig hægt
væri að nota segulmagn til þess að
lyfta og knýja farartæki yfir
teinum. Sex árum sfðar var hug-
myndin kynnt í vísindalegri rit-
gerð dr. Powells og dr. Gordons
T. Danbys. Par með hófst kapph-
laupið um framleiðslu á þessu
nýja farartæki, sem margir telja
að eigi eftir að marka næstu
tæknibyltingu í samgöngum með-
al iðnþróaðra ríkja.
í nýlegri grein í Scientific Am-
erican er greint frá því að þótt
hugmyndin að þessu nýja farar-
tæki sé bandarísk, þá hafi Japanir
og Vestur-Pjóðverjar tekið for-
ystuna í smíði þess. Japanir settu
fyrstu segulbrautina upp 1972, og
árið 1979 höfðu þeir gert tilraun
með segullest sem fór 320 mílur á
klukkustund. Fyrsta vesturþýska
segulbrautin hefur þegar farið
160.000 km. í reynsluakstri á 32
km braut í Emsland. Og árið 1994
verður tekin í notkun segullest
sem flytja mun farþega frá Frank-
furt til Frankfurtflugvallar.
Kostir þessa ferðamáta eru
sagðir ýmsir: lestin sjálf hefur
engan mótor, ekkert vélarhús
eða stjórnklefa. Hún er fislétt
miðað við venjulegar járnbraut-
arlestir, og þarf því mun minni
orku. Orkan til að knýja lestina
kemur úr teinunum. Lestin snert-
ir þó ekki teinana, heldur er
henni haldið á lofti með rafsegul-
magni, þannig að hún eins og
flýtur ofan á teinunum. Slík lest
hefur þá kosti að vera þýð, hljóð-
lát, hraðskreið og sparneytin og
hún mengar því umhverfið minna
en önnur farartæki. Segullestum
er stjórnað með sjálfvirkum bún-
aði.
Greinarhöfundur Scientific
American segir að Bandaríkin
hafi til þessa haft forystu í sam-
göngutækni: árið 1825 með gerð
skipaskurða, á sjötta tug nítjándu
aldarinnar með byggingu járn-
brautanetsins, og með bílabylt-
ingunni á 2. áratugnum. (Árið
1918 voru 6,2 miljónir bíla í
Bandaríkjunum). Árið 1956
hófst bygging hraðbrautanets
milli ríkja Bandaríkjanna, og
verður byggingu þess endanlega
lokið 1990. Greinarhöfundur
segir að það ár muni marka upp-
haf endaloka bflaaldarinnar.
Hvað tekur þá við?
Jú, greinarhöfundur bendir á
að flugsamgöngur verði ekki
auknar mikið úr þessu, þar sem
loftrýmið yfir flugtvöllunum sé
þegar fullnýtt eða ofnýtt. Niður-
staðan er sú að framtíð sam-
gangna muni felast í hrað-
skreiðum, hljóðlátum, spar-
neytnum og þýðum segullestum,
sem lfkist vænglausum og vélar-
lausum flugvélum. Og í fyrsta
skipti í sögunni virðast Banda-
ríkjamenn hafa misst forskotið í
hinni nýju samgöngutækni.
ólg/Scientific American
Segullestin sem flytja mun
farþega á Frankfurtflugtvöll
frá 1994. Hún er smíðuð af
AEG-fyrirtækinu, sem er í
eigu Daimler Benz auðhrings-
ins.
og íbúðarkaup
_ög um húsbréfaviðskipti gilda um kaup og sölu notaðra íbúða,
■ * sem eiga sér stað eftir 15. nóvember 1989.
Húsbréf eru skuldabréf sem seljandi íbúðar fær hjá húsbréfadeild
Húsnæðisstofnunar ríkisíns, í skiptum fyrir fasteignaveðbréf, sem
kaupandi íbúðarinnar gefur út.
Greiðslumat.
Jilvonandi kaupandi verður að
sækja um mat á greiðslugetu sinni til ráðgjafastöðvar
Húsnæðisstofnunar.
Skrifleg umsögn.
Að fenginni skriflegri umsögn
ráðgjafastöðvarinnar, þar sem m.a. er tilgreint
hugsanlegt kaupverð íbúðar, er tímabært að skoða
sig um á fasteignamarkaðnum.
íbúð fundin - gert kauptilboð.
Þegar seljandi hefur gengið að
tilboði, sækir tilvonandi kaupandi um skuldabréfa-
skipti við húsbréfadeildina, þ.e. að skipt verði á
fasteignaveðbréfi, útgefnu af kaupanda og
húsbréfum, sem verða eign seljanda. Fasteigna-
veðbréfið getur numið allt að 65% af kaupverði
íbúðarinnar.
vAfgreiðsla húsbréfadeildarinnar.
i Húsbréfadeild metur veðhæfni
íbúðarinnar og matsverð og athugar greiðslugetu
væntanlegs fbúðarkaupanda með tilliti til kaupverðs.
Samþykki hún kaupin sendir hún væntanlegum
kaupanda fasteignaveðbréfið til undirritunar, útgefið
á nafni seljanda.
^Kaupsamningur undirritaður -
. fasteignaveðbréf afhent
seljanda.
Ibúðarkaupandi og (búðarseljandi gera með sér
kaupsamning og seljandinn fær afhent fasteigna-
veðbréfið.
/Y%\k
■/ ■ \ \
-—A
Kaupandinn lætur þinglýsa
kaupsamníngnum.
/j|^\Seljandi lætur þinglýsa
“LÍ_A fasteignaveðbréfinu.
Æ®\8
Seljandi skiptir á fasteigna-
veðbréfi fyrir húsbréf.
Fram að 15. maí 1990 eiga þeir einir aðgang að
húsbréfakerflnu sem sóttu um húsnæðislán hjá
Húsnæðisstofnun ríkisins fyrir 15. mars sl.
og hafa lánsrétt.
yQreiðslur kaupanda hefjast.
Húsnæðisstofnun innheimtir
afborganir af fasteignaveðbréfinu af kaupandanum.
Þær hefjast á 2. almennum gjalddaga frá útgáfudegi
fasteignaveðbréfsins, en gjalddagar eru 4 á ári.
SAMÞYKKI HÚSNÆÐISSTOFNUNAR ER SKILYRÐI.
Það er skilyrðf fyrir skuldabréfaskiptum, að
greiðslugeta hlutaðeigandi íbúðarkaupanda og
veðhæfni ibúðar hafi verið athuguð áður en
íbúðarkaup eiga sér stað og að húsbréfadeild
Húsnæðisstofnunar samþykki íbúðarkaupin.
HÚSNÆÐISSTOFNUN
RÍKISINS
yUMFHRÐAR
RÁÐ
IUMFHRÐAR

A mjóu slitlagi (einbreiðu)
þurfa báðir bílstjórarhir
að hafa hægri hjól fyrir
utan slitlagið við
mætingar.
SUDURLANDSBRAUT 24 -108 REYKJAVÍK SÍMI - 696900