Þjóðviljinn - 16.11.1990, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 16.11.1990, Blaðsíða 13
 Þegar við komum á flugvöll- inn í Helsinki var búið að loka helmingnum af honum vegna sovéska flugræningjans sem var við störf þar á einum brautarend- anum, en við tókum ekkert eftir þvi og héldum bara okkar striki niður á lestarstöðina með flug- vallarrútunni. Þegar þangað kom skildum við ekkert í þessu undar- lega listaverki sem skagaði inn á mitt gólf, en það sem við vissum ekki var, að þennan sama morgun hafði fyrsta jámbrautarslysið í Helsinki átt sér stað; sex kíló- metra löng flutningalest hafði byijað of seint að bremsa og fremsti vagninn bmnað inn í aðal- bygginguna. Þegar við sáum þetta héldu sum okkar að þama væri á ferðinni dæmi um finnska list- sköpun og hönnun, en svo var eigi, og þess ber að geta að það urðu ekki slys á mönnum. Við ákváðum að geyma far- angurinn niðri við höfn, en feijan okkar til Tallinn átti að fara um níuleytið morguninn eftir. Þegar ég var að skrá farang- urinn okkar irtn í töskugeymsluna sagði afgreiðslustúlkan: „Ah! Fantasía. Em þetta þá ekki ykkar vagnar sem em hér í geymslu?“ Eg leit upp, og það ffaus i mér hjartað þegar ég sá að vagnamir vom í bamastærð. í sýningunni notum við vagnana meðal annars til að sitja í, en önnur rasskinnin á meðal manni hefði ekki komist ofan í þessa litlu vagna! Föstu- dags eftirmiðdagur og við að fara úr landinu morguninn eftir! Sem betur fer var ég með lista yfir starfsmenn og formenn finnskra samtaka áhugaleikfélaga og fór strax að hringja í allar áttir. Þær hringingar stóðu yfir langt fram- eftir, árangurslaust, en loks náði ég sambandi við hana Carolu Sel- enius. Og það var hún og hennar maður sem björguðu okkur á ell- eftu stundu, á laugardagsmorgn- inum náði hún í tíu nægilega stóra vagna á jeppanum sínum, með hestakerra aftaní. En þá beið okk- ar annað kermvandamál, allur al- menningur hélt að sjálfsögðu að þessar kerrur væm ætlaðar undir farangur, og við í tungumálaleys- inu þurftum hreinlega að urra á fólk til að missa ekki kermmar okkar út um hvippinn og hvapp- inn! Feijan hét Georg Ots í höfuð- ið á ffægum eistneskum ópem- söngvara og leikara, það héngu myndir af honum út um allt skip. En þar vom líka myndir af fleiri leikumm td. útstilling ffá leið- togafúndinum í Reykjavík, með myndum af Höfða og þeim þeim Reagan og Gorbatsjov. Þegar Georg Ots lagðist að bryggju í Tallinn þurffum við aft- ur að veija vagnana okkar með kjafti og klóm og bíða síðan í tvo tima til að komast i gegnum toll- inn. Þar þurftum við að fylla út eyðublöð sem vom að sjálfsögðu Stund milli strfða. líka vömr úti í búðarglugganum sem fengust síðan alls ekki þegar inn var komið. í Tallinn er gamli miðbærinn mjög fallegur, þar em gamlar byggingar sem minna um margt á húsin í gamla bænum í Stokk- hólmi og Kaupmannahöfn. Enda var Tallinn ein af aðalbækistöðv- um Hansakaupmanna þegar þeir vom upp á sitt besta. Þar fyrir ut- an er borgin ekki ýkja fögur, stór- ar sviplausar og skítugar bygging- ar. Síðar um daginn fúndum við svo okkar velgjörðar- menn, þ.e. áhugaleikfélag- ið á staðnum, og alls kyns mis- skilningur var upprættur eftir bestu getu. Þá kom meðal annars ffam að allar upplýsingar sem við höfðum sent að heiman höföu misfarist í pósti, þannig að það vom allir búnir að gefa það upp á bátinn að íslenski leikhópurinn kæmi yfirhöfúð. Það eina sem náði til þeirra var snubbótt sím- skeyti tveim dögum fyrir komu okkar. Eftir á gátum við þó ekki séð að þetta heföi háð þeim í skipulagningu eða öðm. I Eistlandi sýndum við eina sýningu, en héldum síðan með eistneska leikhópnum á leiklistar- hátíð í Litháen. Það var að sjálfsögðu margt sem kom á óvart, t.d. hvað Eist- land er frábmgðið Lettlandi og Litháen. Eistland gæti hæglega tilheyrt Norðurlöndunum bæði hvað varðar sögu þess og tungu- mál. Eistar og Finnar virðast geta rætt sín á milli hikstalaust, þótt þeir tali sitt tungumálið hvorir. Þar hjálpar eflaust upp á að finnska sjónvarpið næst auðveld- lega i Eistlandi. Mér dettur helst í hug að munurinn á þessum tung- um sé svipaður og á milli norsku og sænsku. Það var undarleg blanda að vera gestur í húsi þar sem ekki var heitt vatn í krönum, stór kolamaskína stóð í eldhúsinu og vatnssalemið stóð vart undir nafni, og horfa á vestrænar popp- stjömur ólmast um skjáinn á fom- fálegu sjónvarpstækinu. Eins urð- um við vör við andstæður í þjóð- félaginu þegar við komum fyrst til Eistlands og tókum sjóræn- ingjaleigara niður í bæ. Við skoppuðum eftir steinlögðum strætum og þetta ffamandi og skrýtna umhverfi þaut hjá á með- an að dúndrandi ,jíip hop“ tónlist réðst á okkur úr segulbandstæki bilstjórans, sem tók flesta gjald- miðla nema rúblur. í Tallinn gat maður vart þver- fótað fyrir flóttalegum náungum sem vildu selja manni ýmsan vaming fyrir erlenda gjaldmiðla. En við urðum ekki vör við neitt svartamarkaðsbrask í Vilnius í Litháen. Og þar var mun evrópsk- ari bragur á öllu, nú minntu fom- minjar ekki lengur á víkinga og Hansakaupmenn, heldur riddara frá miðöldum (þar er Trakai kast- ali gott dæmi, en þangað fómm við í skoðunarferð). I Vilnius var einhvem veginn bjartara yfir öllu á rússnesku, en sem betur fór fannst eitt á frönsku sem við gát- um farið eftir. Við vorum komin til Eist- lands. Það var rigningarmugga, rauður fáni með hamar og sigð blakti við hún, og það var enginn að taka á móti okkur. Sem betur fer var ég með símanúmerið á skrifstofú bandalags eistneskra áhugaleikfélaga, og sem betur fer var einn starfsmaður að dúlla eitt- hvað þar effir lokun, en því miður talaði hann litla sem enga ensku. Þó skildist mér á honum að „ein- hveijir fæm að sækja einhveija“ klukkan níu um kvöldið, en klukkan var fjögur þegar þetta var. Við fengum að geyma farang- urinn okkar inni í fúndarherbergi skipafélagsins, fyrir tilstilli góðrar konu sem átti grænan fimmhundr- uðkall frá Islandi. Og svo var ekk- ert annað að gera en að fara í smá skoðunarferð um miðbæinn. Það var eins og að hoppa fimmtíu ár aftur í tímann. Allt var svo gamal- dags, bilar, byggingar og yfir- bragðið á öllu. Við skiptum doll- uram á svörtum, fengum okkur bæjarins bestu og sum okkar litu inn í stórverslun. Þar var úrvalið vægast sagt fátæklegt, en það sem fékkst var að sjálfsögðu ódýrt... fyrir okkur. Eg sá td. hatt sem mig langaði í, en hann var alltof stór og það var ekki til neinn minni, þetta var meira að segja eini hatt- urinn af þessari gerð. Við sáum Snori Ijósameistari var ekki alveg svona keikur þegar löggan birtist. í skoðunarferð um Vilnius: Bjarni, Sæmi, Guðrún, Matti, Ágústa, Snorri, Sibba, Madda og Guðrún Eysteins. og meiri von í loftinu, þó að þar væri meiri vömskortur en í Tall- inn. Hlutimir em ekki komnir í samt horf eftir fiumkvæði þeirra j sjálfstæðisbaráttunni í fýrra. í Vilnius þurfti ég t.d. að sýna skil- ríki þegar að ég var að kaupa mér axlabönd, þvi þeir selja Rússum ekki neitt. Leiklistarhátíðin var i alla staði góð, þetta er hátíð baltisku landanna sem var nú í fyrsta skipti opin öðrum þjóðum. Fyrir utan okkur sýndu þama franskur hópur og belgískur. Hátíðin fór fram í Háskólanum í Vilnius og bestu sýningamar fannst okkur vera frá gestgjöfúnum sjálfúm. Sérstak- lega haföi ein sýning mikil áhrif á okkur, það var unglingahópur frá Litháen sem sýndi spunaverk. Þau vom svo yfirveguð í því sem þau vom að gera, nutu þess svo greini- lega og léku svo flausturslaust að það var unun á að horfa. Leiklistarhátíðin og það sem henni fylgdi, undirbúningurinn fyrir okkar sýningu ofl. tók svo mikinn tíma að það var ekki mik- ill tími aflögu til að litast um, en þó gafst manni aðeins tækifæri til að kíkja á götulífið og taka nokkr- ar myndir. Við eitt slíkt tækifæri hélt ég að ég myndi aldrei stíga á íslenska grund framar. Ég stillti félaga mínum upp við lögreglubíl og smellti af honum einni mynd til minja. Við töldum víst að ef lögreglan á íslandi léti sjá sig í slíku farartæki (Lödu) yrði bara gert gys að henni. En það var ekk- ert grín þegar löggumar birtust og fóra að ræða við okkur. Ég hélt að filman yrði rifin úr vélinni hjá mér og við settir i steininn! Annar lögregluþjónninn hélt yfir okkur langa ræðu, en við skildum að sjálfsögðu ekki baun. Svo reif hann upp skrifblokk og hripaði eitthvað niður. Ég hélt að hann væri að skrifa okkur upp, en þá kom í ljós að hann var að láta okk- ur fá heimilisfangið sitt svo að við gætum sent honum mynd! Eftir leiklistarhátíðina í Vilnius sýndum við í nær- liggjandi borg, og síðan fómm við til baka með vinum okkar í eistneska leikhópnum í rútu gegnum Lettland og aftur til Tallinn í Eistlandi. í Lettlandi stoppuðum við einu seinni til að teygja úr fótunum; þar var ótrú- lega hlýtt í veðri og fallegt um að litast á strönd við Eystrasalt. Þegar við fómm frá Tallinn fannst okkur ferðinni lokið, þó svo að við ættum eftir eina sýn- ingu og nokkra daga í Finnlandi. Ég held að allir meðlimir Fantasíu hafi siglt ffá Sovétríkjunum stað- ráðnir í því að snúa aftur einhvem daginn, enda erum við með heim- boð upp á vasann á leiklistarhátíð í Moskvu á sumri komanda. Það er aldrei að vita nema við þiggjum það, svona þegar við erum búin að leika jólasveina og selja jólakort upp í skuldimar sem við komum okkur í með þessari reisu okkar. Dagur Gunnarsson Föstudagur 16. nóvember1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SlÐA 13

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.