Þjóðviljinn - 13.04.1991, Blaðsíða 10

K¥IKMWIM r%
kvikmyndavika
Cl?ekoglu. Myndin segir frá tyrk-
neskum hjónum sem leggja af stað í
„vonarferð" til Sviss ásamt sjö ára
syni sínum. Þau vilja flýja fátækan
fæðingarbæ sinn í fjöllunum í suð-
austur Tyrklandi til Sviss þar sem all-
ir eru rikir. Þau komast til Istanbul og
þaðan sem laumufarþegar með skipi
til Napólí. Á Ítalíu hitta þau sviss-
neskan vörubílstjóra sem lofar að
koma þeim heilu og höldnu til „Pa-
radísar". En þau eru stoppuð á sviss-
nesku landamærunum og send aftur
til Mílanó. Ásamt öðrum flóttamönn-
um fara þau með smyglurum upp i
fjöllin og þrátt fyrir óveður leggja
þau í ólöglega ferð í átt að Sviss.
„Vonarferð“ þeirra snýst síðan brátt í
örvæntingarfulla baráttu við að halda
lífi.
*Alain Tanner, sem er eitt stærsta
nafnið í svissneskri kvikmyndagerð,
skrifar bæði handritið og leikstýrir
fimmtándu mynd sinni La vallée
fantlme (Dalur drauganna) (1987).
Hún er um kvikmyndaleikstjórann
Paul sem hefur lokið við handrit að
nýrri mynd og er að reyna að finna
ieikkonu í aðalhlutverkið. Hann fínn-
ur enga og hendir handritinu í ruslið.
Dag einn finnur Paul gamla ljósmynd
af ítalskri leikkonu sem heitir Dara.
Hann hafði einu sinni þekkt hana og
haldið mikið upp á hana en hún var
hætt að leika og dottin úr umferð. Nú
vill Paul lokka hana aftur inn í heim
þykjustunnar en til þess verður hann
að gefa sig allan.
♦Leikstjórinn Anne-Marie Mié-
ville, sem vann lengi með Jean-Luc
Goddard, kemur hér með fyrstu
mynd sína I fullri lengd Mon cher
suject (Uppáhaldsagan mín) (1988).
Myndin er um þijár konur, 20, 40 og
60 ára dóttur, móður og ömmu.
Framtíð, nútíð og fortíð. Myndin
fléttar líf þeirra saman, sýnir hvemig
þær taka á vandamálum varðandi
kynslóðabil, atvinnu og einkalíf.
Ajngéle er tvituga dóttirin sem er að
læra söng og veit ekki hvort hún á að
eignast bam. Hin fertuga Agnés er
einstæð og er að reyna að ákveða
hvemig hún á að haga sér gagnvart
mönnunum í lífi sínu. Odile er sex-
tuga amman sem upplifir sína gömlu
drauma og væntingar í gegnum af-
komendur sína um leið og hún verður
vitni að breyttu hlutskipti konunnar í
þjóðfélaginu.
*I1 bacio di Tosca (Koss Toscu)
(1984) er heimildarmynd eftir Daniel
Schmid. Hún lýsir Casa Verdi í Míl-
anó, sem er heimili fyrir aldraða lista-
menn. Það var Giuseppe Verdi sem
stofnaði það og í dag búa þar u.þ.b.
65 söngvarar, tónlistarmenn og tón-
skáld. „Öll búa þau í ímyndunarver-
öld, og enginn veit hvað er eða var
rétt,“ segir Schmid sem gerði líf
þeirra að dramatískri heimildarmynd.
Meðal þeirra sem fram koma eru
söngkonan Sara Scuderi og stór-
söngvarinn Giuseppe Manacchini.
*Kvikmyndaklúbburinn tekur
upp þá nýbreytni að sýna svissneska
stuttmynd á undan öllum myndunum.
Allar myndirnar eru með enskum
texta. Sif

--
sm

Það er heldur betur um
auðugan garð að gresja
í bíóum þessa dagana. í
Háskólabíói eru finnsk
og dönsk kvikmynda-
vika nýliðnar og sunnu-
daginn 14. apríl befst svissnesk
kvikmyndavika í Regnboganum.
Við fáum sjaldan tækifæri til að sjá
kvikmyndir þaðan svo það er um
að gera að grípa gæsina á meðan
hún gefst. Kvikmyndaklúbbur ís-
lands, Kvikmyndasafn íslands og
Pro Helvetia (Svissneska menning-
arstofnunin) standa að hátíðinni.
* Hátíðin hefst á myndinni Hö-
henfeuer (1985) og leikstjóri hennar
og handritshöfundur, Fredi M. Murer,
er gestur hátíðarinnar. Höhenfeuer
(Hæðaeldur) fjallar um heymarlausan
strák, Bub, og systur hans, Belli, sem
búa hjá foreldrum sínum á afskekkt-
um bóndabæ í svissnesku Ölpunum.
Belli dreymir um að verða kennari en
pabbi hennar lætur hana hætta í skóla
og hún einbeitir sér í staðinn að því
að kenna bróður sínum skrift og
reikning. Frá því í æsku hafa systkin-
in verið óaðskiljanleg og þegar þau
vaxa úr grasi verða þau ástfangin.
Murer (f. 1940) fékk hugmynd-
ina að myndinni þegar hann var á ís-
landi fyrir 10 árum og segir að þetta
sé mynd um ást - eðlilega ást á milli
systkina.
Murer á líka aðra mynd á hátíð-
inni, heimildarmyndina Der griine
Berg (Græna Qallið 1990) um fjallið
Wellenberg, 1300 metra hátt fjall i
Engelbergdal í Sviss. í dalnum hafa
bændur búið og ræktað jarðir sínar
áratugum saman en nú gæti orðið
breyting á, því undirbúningur er haf-
inn til að gera fjallið að geymslustað
fyrir geislavirkan úrgang.
*Hápunktur hátíðarinnar er Reise
der HofTnung (Vonarferð) (1990) sem
vann Óskarinn nú í ár sem besta er-
lenda kvikmyndin. Leikstjóri hennar
er Xaiver Koller (1944) en hann
skrifaði líka handritið ásamt Feride
Smurbrauð
á er danska kvik-
myndavikan komin og
farin og ég vona að sem
flestir hafi haft ánægju
af henni því nú þurfum
við að bíða í ár eftir
næstu. Að vísu fá ísbirnirnir að
dansa aðeins lengur í Háskólabíói
og Regitze fer líka brátt að dansa
uppi í Laugarásbiói.
Hátíðin hófst með myndinni
Dagens Donna eða Nútímakona
sem var gerð árið 1990. Unglinga-
bókahöfundurinn Hanne Vibeke
Holst skrifaði handritið en Stefan
Henzelman leikstýrði. Þetta var
ósköp sæt mynd um tvær vinkonur
og ólíkar hugmyndir þeirra um
„ástina“. Donna (Birgitte Simon-
sen) er hress stelpa og góður ljós-
myndari. Hún elskar stráka og kyn-
lif en frelsið þó meira, þessvegna
hendir hún þeim alltaf út eftir ævin-
týri næturinnar og þolir ekki þegar
þeir verða tilfinningasamir. Britt
(Hanne Windfeld Lund) er af allt
öðru sauðahúsi; hún er kennari og
þolir ekki vinnuna sína en þorir
ekki að reyna eitthvað nýtt. Hana
dreymir um stóru ástina, hjónaband
og fjölskyldu, en fellur fyrir einum
giftum og verður ólétt eftir hann.
Á meðan Britt reddar sínum
málum kynnist Donna manni sem
ncitar að hverfa úr lífi hennar eftir
eina nótt. Hann sjarmerar hana svo
mikið að hún reynir að búa með
honum, en hann er afbrýðisamur og
verður fúll þegar hún vinnur fram-
eflir svo að hún gefst upp. Kynhlut-
verkin alveg komin á hvolf - en ást-
in sigrar allt, eða hvað?
Nútímakona var prýðilega leik-
in en handritið var ekkert sérstak-
lega nútímalegt. Myndin var sæt og
skemmtileg á meðan á henni stóð
en ósköp fyrirsjáanleg og skilur lít-
ið eftir sig.
Ekki verður sama sagt um
Árhus by night. Hana gerði leik-
stjórinn Niels Malmros sem er
margverðlaunaður í Danmörku. Ein
af fyrstu myndum hans hét Drenge
og Qallaði um bemsku hans í Árós-
um og bernskuminningar hans á
fullorðinsárum. Malmros fannst sú

og bjór
mynd aldrei fullgerð og til að ljúka
henni gerði hann Árhus by night
sem fjallar um hann sjálfan að gera
myndina Drenge.
Drenge var fyrsta myndin sem
Malmros fékk styrk til að gcra og
hann fékk tæknilið frá Kaupmanna-
höfn sér til aðstoðar. Á.b.n. fjallar
um samband hins unga og óreynda
leikstjóra Frederiks, við sjóaða
tækniliðið úr stórborginni. Myndin
gerist á miðjum áttunda áratugnum,
frjálsar ástir eru í fyrirrúmi og
strákamir tala fyrirlitlega um rauð-
sokkukjaftæðið. Þeir gera óspart
grín að unga leikstjóranum, hug-
sjónum hans og draumum og ekki
síst myndinni hans. Þetta er mynd
um atvinnumennsku, hæfileika,
hugsjónir, drauma, ást, kynlíf og
bjór, og yfir öllu þessu sveimar
hinn margfrægi danski húmor.
Árhus by night kom verulega á
óvart, aldrei dauður punktur. Skipt-
ingamar á milli myndar Frederiks
og aðalmyndarinnar eru skemmti-
legar og oft óvæntar. Og ekki var
leikurinn af verri endanum. Thomas
Kristian Schindel var frábær í hlut-
verki Ieikstjórans, Ghita Nðrby
snilldarleg í hlutverki mömmu
hans, Tom McEwan stórkostlegur
senuþjófur í hlutverki Ronnie sem
virðist stjóma öllu og svo má geta
þess að einn aðalpoppari Dana,
Lars Hug, var í meðalstóru hlut-
verki og lék það prýðilega.
Það amar heldur ekkert að
leiknum í mynd Max von Sydows,
Ved Vejen. Hún er gerð eftir skáld-
sögu Herman Bang sem hann skrif-
aði seint á síðustu öld. Sagan segir
að Bang hafi verið á lestarferðalagi
í Danmörku og að lestin hans haf;
keyrt framhjá pínulítilli lestarstöð.
Þar sá hann unga konu horfa angur-
vært út um gluggann á stöðvar-
stjóraíbúðinni. Þetta augnablik varð
að skáldsögunni Ved vejen þar sem
kona stöðvarstjóra er aðalpersónan,
og skemmtilegasta atriði myndar-
innar er þegar maður sér Herman
Bang renna framhjá stöðinni í lest.
Ved vejcn Qallar um hjónin Bai
og Katinku sem búa í litlu þorpi
einhversstaðar í Danmörku. Hann
er miklu eldri en hún, groddalegur
maður sem hefur einungis áhuga á
pólitík og kvenfólki. Hún er ung,
tilfinninganæm og full af lífsþorsta
en eina spennan í lífi hennar er að
horfa á lestirnar renna framhjá
glugganum sínum. En hún uppgötv-
ar ekki hvað líf hennar er innantómt
íýrr en það kemur nýr búfræðingur
í þorpið, Huus. Þau verða ástfangin
og myndin lýsir einu ári í lífi þeirra
sem lýkur með dauða hennar. Þrátt
fyrir ást sína, gera þau ekkert sem
myndi bijóta gegn samfélagsstöðu
hennar, siðferðisreglurnar eru of
fastar í þeim.
Myndin er afar hæg og tilbreyt-
ingarlaus, þessi óuppfyllta ást á
held ég betur heima í bók en á hvíta
tjaldinu. En Ole Emst er svo sann-
arlega ruddalegur í hlutverki stöðv-
arstjórans og Kurt Ravn og Tammi
úst eru hjartnæm, ef nokkuð litlaus,
sem elskendurnir. Kvikmyndataka
meistara Nykvist er ótrúlega falleg
og liggur við að hún ein sé myndar-
innar virði.
Sif
iSíöai 10