Þjóðviljinn - 19.04.1991, Blaðsíða 25

x± mLm^t vjAxvlVJLJlirN iM XiM vjxiM
Heillandi, skemmtilegt, þarft
Þíbilja
Lindarbæ við Skuggasund
Dalur hinna blindu
Leikgcrð: Þór Tulinius, eftir sögu
H.G. Wells og upp úr spuna leikara
Aðstoð við handrit: Hafliði Arn-
grímsson, Hilmar Örn Hilmarsson
og Ieikarar
Lcikstjórn: Þór Tulinius
Lcikmynd og búningar: Guðrún
Sigríður Haraldsdóttir, með aðstoð
Ólafar Kristínar Siguröardóttur
Tónlist og hljóðmynd: Hilmar Örn
Hilmarsson
Lýsing: Egill Ingibergsson
Förðun: Kristín Thors
Þíbilja er magnaður leikhópur
atvinnufólks, sem hefur þann
ágæta metnað að vilja finna kröft-
um sínum viðnám í krefjandi verk-
efftum, nýsköpun í listinni, leit og
sjálfsaga. Þótt atvinnuleikhúsin
gegni vissulega þeirri skyldu sinni
líka, er hér annað og meira á ferð-
inni heldur en rúmast innan venju-
legs ramma hefðbundins vinnu-
staðar. Leikhópurinn gerir verkið
að lífi sínu og helgar því eflaust
fleiri og stundum kannski alvar-
legri stundir en annars gefst næði
til. Að þessu sinni hefur Leikfélag
Reykjavíkur, en þar starfa margir i
hópnum, stutt dyggilega við bakið
á hópnum.
„Dalur hinna blindu“ er þriðja
og viðamesta verkeffti Þíbilju frá
stofftun 1988 og skemmst frá því
að segja að hér hafa verið ræktað-
ar þær ilmþungu jurtir sem gagn-
taka gestina, slegnir þeir tónar sem
fylgja þeim út í veröldina. Þór Tul-
inius hefúr haft frumkvæði og bor-
ið mestan þungann af því að færa
sögu H.G. Wells um blindralandið
týnda í Andesfjöllum yfir í leik-
rænan texta, auk þess að stjóma
sýningunni. Áður hefúr hann leik-
stýrt fyrra verkeffti Þíbilju, „Gul-
um, rauðum, grænum og bláum“
(ásamt Ásu Hlín Svavarsdóttur),
og sannar ótvíræða hæfileika til
galdursins.
I leikgerðinni brotlenda feðgar
flugvél sinni í einangruðum dal,
þar sem ættbálkur blindra hefúr
búið öldum saman og tekist að að-
laga sig staðháttum með fogrum
hætti. Verkið lýsir síðan því hvem-
ig heilsteypt og hrekklaust samfé-
lag tekur við þröngsýnum sjáend-
um, sem reynast bæði klunnar í
mannlegum samskiptum og öðr-
um athöfftum þegar á reynir.
Ekki er fyrir að synja, að
kynna hefði mátt aðstæður og
sögu með öðrum hætti en gert er í
byijun, láta hina blindu meira um
frásögnina, auk þess sem aðstæður
bjóða hugsanlega upp á enn fleiri
feilspor sjáenda. En í heild er effti-
viðnum laglega skipað og fram-
vindan bæði skemmtileg og
spennandi. Dregnar em ffam fúrðu
margar hliðar á sálfræði og mann-
ffæði, án þess að klína í textann
njörvuðu mati eða boðskap.
Áhorfandinn dregst inn í atburða-
rás þar sem bæði unaður og ógn
fléttast saman.
Túlkun hópsins er jöfft og
sannfærandi, Ása Hlín Svavars-
dóttir nær aðdáunarverðum tökum
á stúlkunni Saroté og sýnir nýja
hlið á hæfileikum sínum í rödd og
látbragði. Ámi Pétur Guðjónsson í
hlutverki flugmannsins og föður-
ins Herberts Boulder keyrir lista-
vel fram brandarana, kaldrana-
skapinn og eintijáningsháttinn, en
leiðsla sonarins Georgs Boulders
inn í veröld náttúmbamanna varð
stöku sinnum fúll hlutlaus í allri
mýktinni hjá Stefáni Jónssyni.
Ingrid Jónsdóttir skilar listakon-
unni Brándí í húð og hár, við-
kvæmu hlutverki sem um leið er
nokkurt undirstef verksins. Olafúr
Guðmundsson sem faðir Vitki Gú-
sei og Rósa Guðný Þórsdóttir sem
móðir Vitka Týra em ívið ungleg
(fólk í unaðsdal þessum eldist trú-
lega öðmvísi en við erum vön) en
mynda traustan pól samfélagsins.
Helga Braga Jónsdóttir sem Marú
og Inga Hildur Haraldsdóttir sem
Hvað er rétt og
hvað rangt? Ól-
afur Guð-
mundsson (
hlutverki föður-
ins Vitka Gúsei
og Ingrid Jóns-
dóttir sem lista-
konan Brándí.
Mynd: Jim
Smart.
Kúmeka em m.a. góð dæmi um
þann árangur sem leikstjórinn nær
með nostri við látbragðið. Og öfg-
ar atgervis ffamreiðast öldungis
vel í Stefáni Sturlu Siguijónssyni
sem íturvaxna ungmenninu Pasúp-
ata og Kjartani Bjargmundssyni í
þeim hefia Tobí.
Öll umgjörð í ,JDal hinnar
blindu“, leikmynd, búningar,
ljósabeiting og hljóðmynd er
vönduð og stílhrein smíð, ekki síst
gervi og förðun, sem hér gegna
þýðingarmiklu hlutverki.
ÓHT
Fyrir börn og mjög fullorðna
Þjóðleikhúsið
Söngvaseiður (Sound of Music)
Tónlist: Richard Rodgers
Söngtextar: Oscar Hammerstein H
Leikhandrít: Howard Lindsay og
Russell Crouse
Þýðing: FIosi Ólafsson
Leikstjórn: Benedikt Árnason
Hljómsveitarstjórn / tónlistar-
stjórn: Agnes Löve
Dansar: Ingibjörg Björnsdóttir
Lcikmynd: Oliver Smith
Lýsing: Mark Pritchard
Hljóðsetning: Autograph, Julian
Beech / Georg Magnússon
Drottning listanna, tónlistin, er
náttúrlega sigurvegarinn hvar sem
er. Og tónskala-trallið í Söngva-
seið er flestum lifendum svo gegn-
um-seiðandi kvöldskemmtan að
það slær jafnóðum úr höndum
allra nöldrara bendiprik grárrarað-
finnslunnar. Þar við bætist að
stjama er fædd, Margrét Kr. Pét-
ursdóttir í hlutverki söngvinnu
fjallafálunnar Maríu Rainer, hún
tætir um rykugt svið Þjóðleikhúss-
ins með þvílíkum listum að fá-
dæmi mega heita og heitt fagnað-
areffti. Hún kveikir í hverju at-
Stjama Söngvaseiðs, söng- og leikkonan Margrét Kr. Pétursdóttir, sem
bamfóstran María I danskennslunni hjá von Trapp greifa, Jóhanni Sig-
urðarsyni, en hann erþarna orðinn bálskotinn í henni. Mynd: Jim Smart.
kvæði, tón og hreyfingu svo ylur-
inn berst út í gervalla leikhúskima.
Hvað með það, þótt innflutt og
skítug útsölu-leikmynd veki hroll
og búningar lufsist á „austurrísk-
um“ karlpersónum? Svo ekki sé
minnst á druslulega hárgreiðslu
þeirra og kjagandi limaburð
sumra? Trapp-systkinin þurfa
heldur ekkert endilega að vera í
samstæðum matrósafötum á ís-
lensku sviði, þótt þess væri krafist
í Vínarborg.
Auðvitað er nærtækt að segja
sem svo, að þessi sýning sé fyrir
böm og mjög fullorðna. En hvaða
máli skiptir það svo sem fyrir alla
aldurshópa í unaði tónanna, að
efni Söngvaseiðs er hlussuvæmið
og ýkt úr öllu hófi? Áhorfandinn,
sem nú hefur aðallega breyst í ald-
urslausan hlustanda, sættir sig
meira að segja við klemmdar
söngraddir nokkurra (of margra)
leikara og leikstíl sem minnir
stundum meir á lunkið áhugafólk
en atvinnulistamenn. Og hjá
Trapp- systkinunum söngvaglöðu,
sem binda verkið með ljúfum
hætti, er þar að auki valið bam í
hverju rúmi, þótt Álfrún Ömólfs-
dóttir fái að skara þar fram úr og
Signý Leifsdóttir komi jafft blítt
við hjartað. Textaþýðing Flosa Ól-
afssonar fer bömunum sem og
öðrum vel í munni, eðlilegt og
flæðandi málfar, auk þess sem
honum hefúr tekist að fanga
tungutakssérkenni þau sem stafa
af eðii, stétt og stöðu hvers og
eins. En sú þýðingalist er með
þeim hætti að hennar á ekki að
verða vart, heldur daffta eðlilega
eins og hér tekst.
Föngulegur hreimur og leik-
tækni Jóhanns Sigurðarsonar í
gervi heimilisföðurins, kapteins
Georgs von Trapp, bæta það lítil-
ræði sem á skortir í hofmannsbrag
hans og aldri, en alúðleg sviðs-
nánd og glaðværð Ragnheiðar
Steindórsdóttur í hlutverki príór-
innunnar f klaustrinu kemur á
svipaðan hátt til móts við veik-
leika raddarinnar, sem er þó fal-
lega beitt. Helga E. Jónsdóttir átti
svo líka til þetta hárrétta, kulda-
lega fas, en Öm Ámason sprell-
igýs á nýjan og góðan veg. Hákon
Waage sem þjónninn Frans og Jón
Símon Gunnarsson í hlutverki von
Schreibers aðmíráls fúndu austur-
riska þóttann og Erlingur Gíslason
sem herra Zeller kliðar mjúkt eins
og hans er vísa. Steinunn Ólrna
Þorsteinsdóttir, 16 ára mærin, má
vara sig á að lokast í sömu stúlku-
röddinni í misjöfftum verkum, en
æskugáskasakleysið barst vel.
Hljómsveitin var samstillt og
nákvæm, en hófsöm í meira lagi
undir stjóm Agnesar Löve, sem
gaf syngjendum þar með svigrúm-
ið. Mann gat framanaf sýningu
jafftvel grunað að nýja gryfjan eða
endursmíð salarins kæföi um of,
þar til rokumar komu í lokin og
klingdi þá í með sanni. í kómum
tónaði öllu misjafftar.
Sviðin vom víða ögn of bjart-
lýst, og örlaði þar á ósannfærandi
litbrigðabreytingum, auk þess sem
þröngljósakast skar stundum alls
ekki í gegn þar sem það átti að ein-
angra persónur.
Benedikt Ámason leikstjóri
hefur ekki valið þá leið að skopast
mjög að efftinu, sem hlýtur þó að
vera freistandi, en sinnir því af
jafn fagmannlegri alúð og unnt er
að þessu sinni, sem hefúr líka ver-
ið aðalsmerki hans við fram-
kvæmd flókinna stórvirkja Þjóð-
leikhússins. Hraði og taktur á
frumsýningu vom í góðu lagi og
dansatriði, marsar og látbragð
snyrtilega útfærð. Skal Benedikt
einnig færð sérstök þökk nú er leið
hans beinist annað, fyrir að brúa
leikhúsgestum aðgang að meira en
hálfu hundraði verkefna allt frá ár-
inu 1957.
ÓHT
Viðamikil kirkjulistavika á Akureyri
Um eða yfir 300 listamenn og
fiytjendur koma fram á Kirkju-
listaviku sem verður haldin í
annað sinn á Akureyri 21.-28.
apríl. Þar sameinast kraftar eins
og Kór Akureyrarkirkju, Tón-
listarfélag Akureyrar, Leikfélag
Akureyrar, Kammerhljómsveit
Akureyrar og fleiri, þar á meðal
Sinfóníuhljómsveit Islands.
Myndlistarsýning verður í safn-
aðarheimili Akureyrarkirkju,
hringborðsumræður um tengsl
Ustar við guðfræði og kirkju ofi.
fjr:
Dagskráin fyrstu dagana er
þessi:
Sunnudagur 21. apríl
* Kl. 11: Fjölskyldumessa og
helgileikur skólabama í Akureyr-
arkirkju.
* Kl. 14 verður hátíðin form-
lega sett og myndlistarsýning opn-
uð í Safftaðarheimilinu. Þar reyna
fimm konur, hver úr sinni grein
myndlistar, að höndla hugtakið
„trú“ og festa í efni. Listamennim-
ir em Kristín Gunnlaugasdóttir
(málverk), Anna G. Torfadóttir
(grafik), Margrét Jónsdóttir (leir-
list), Ragnheiður Þórsdóttir (vefn-
aður) og Sólveig Baldursdóttir
(skúlptúr).
* Kl. 17 hefjast tónleikar Sin-
fóníuhljómsveitar lslands, þar sem
Petri Sakari stjómar Sinfóníu nr. 3
eflir Camille Saint-Saens fyrir
hljómsveit og orgel, og kemur þá í
góðar þarfir stærsta orgel landsins
í Akureyrarkirkju, 45 radda.
Þriöjudagur 23. apríl
* Kl. 17 heflast í safnaðar-
heimili hringborðsumræður þar
sem rædd em tensl ýmissa list-
greina við kirkju og guðfræði. Sr.
Kristján V. Ingólfsson flytur fyrir-
lestur, en þátttakendur verða m.a.
Jón Hlöðver Áskelsson tónskáld,
listfræðingur og myndlistarfólk.
23. og 24. apríl verða hádegis-
tónleikar kl 12-13 í Safnaðar-
heimilinu og 26. apríl í kirkjunni
orgeltónleikar Bjöms Steinars Sól-
bergssonar.
Miðvikudagur 24., fimmtu-
dagur 25. og föstudagur 26. apr-
íl
* Kl. 21 þessa daga sýnir Leik-
félag Akureyrar í samvinnu við
Akureyrarkirkju leikrit Björgvins
Guðmundssonar, „Skrúðsbónd-
ann“, í leikgerð Jóns Stefáns Krist-
jánssonar, en um þessar mundir
em liðin 100 ár frá fæðingu Björg-
vins.
Laugardaginn 27. april verða
svo ljóðatónleikar í Safftaðarheim-
ilinu, sunnudag 28. apríl verður
flutt „Missa Brcvis" eftir Mozart í
Akureyrarkirkju, auk þess sem
frekari tónlistarviðburðir og fleira
verða þessa daga. ÓHT
Föstudagur 19. apríl 1991 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 25
I Ctl tlHfb .U i t » » I