Þjóðviljinn - 10.08.1991, Blaðsíða 1

Norðlendingar hafa líkt og aörir landsmenn fenaið vel úti látinn skammt af sólskini i sumar. Þessa góðviðrismynd tók
Helgi Guðmundsson í Hafnarstræti á Akureyri á laugardaginn var.
i
Vill undanþágu-
lausan virðisaukaskatt
Það er stefna allra fjármála-
ráðherra að breikka virðis-
aukaskattstofninn og lækka
prósentuna i staðinn, sagði
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra i samtali við Þjóðviljann.
Samkvæmt heimildum blaðsins hef-
ur ráðherrann áhuga á því að fella
niður allar undanþágur frá virðis-
aukaskattinum og hefur viðrað
þessa hugmynd í ríkisstjórninni. En
ljóst er að ekki yrði hlaupið að því
að fá stjórnina til að falla frá öllum
undanþágunum þar sem andstaða
innan stjórnarinnar er nokkuð mikil
við þessar hugmyndir.
,/ið breikka stofninn er hugmynd
sem fjánnálaráðherrar eru skotnir í, og
það á reyndar einnig við um tekjuskatt-
inn,“ sagði Friðrik. Hann vildi ekki
segja frekar til um hvort þetta hefði
verið rætt innan stjómarinnar, heldur
sagði að á þessu stigi væra menn að
ræða um útgjaldahlið fjárlaganna en
ekki tekjuhliðina.
Nokkur fjöldi undanþága frá virð-
isaukaskatti er bundinn í lög. Nokkrar
vörar era með núll prósent skatt, til
dæmis tímarit, dagblöð, afnotagjöld út-
varpsstöðva, íslenskar bækur, rafmagn,
heitt vatn og olía til hitunar húsa -
þetta er þá undanþegið virðisauka-
skatti. Þá er ákveðinni starfsemi haldið
fyrir utan og þarf því ekki að vasast í
inn- eða útskatti. Um er að ræða heil-
brigðisþjónustuna, félagslega þjónustu,
skóla og menntastofhanir, söfn, íþrótta-
starfsemi, aðila er standa að fólksfiutn-
ingum, um er að ræða póstþjónustuna,
banka og sparisjóði, vátryggingafélög,
happdrætti, rithöfúnda og tónskáld,
listamenn, ferðaskrifstofúr, presta og
þá sem hafa á höndum útfararþjónustu.
Þessir aðilar greiða ekki virðisauka-
skatt, en geta heldur ekki dregið
greiddan skatt frá sirrni starfsemi.
Þá er hluti virðisaukaskattsins end-
urgreiddur af nokkrum tegundum mat-
væla til seljanda. Þetta gildir um mjólk
og mjólkurvörur, dilkakjöt, fisk og
grænmeti. Þannig er um helmingurinn
af 24,5 prósent virðisaukaskattinum
endurgreiddur af þessum tilteknu mat-
vælum. -gpm
Línulögn
mótmælt
á öræfum
Hartnær 20 landverðir Náttúruverndarráðs hittust á Mývatns-
öræfum í gær og mótmæltu ákvörðunum yfirmanna sinna
um að Ieyfa Landsvirkjun að mæla fyrir Fljótsdalslínu 1 á
friðlýstu svæði og taka þar jarðvegssýni. „Fundurinn mót-
mælir harðlega þeirri ákvörðun framkvæmdastjóra og formanns
Náttúruverndarráðs að leyfa utanvega akstur og jarðrask á friðlýstu
landi. Fundurinn telur að með þessari ákvörðun sé verið að kippa fót-
unum unda starfi landvarða sem meðal annars felst í því að koma í
veg fyrir að náttúruspjöll af þessu tagi séu unnin og almennt að gæta
þess að ákvæði friðlýsingarlaga séu virt,“ segir í ályktun landvarð-
anna.
Þeir ályktuðu líka þess efúis að
með þessu væri skollinn á trúnaðar-
brestur milli sín og yfirmannanna og
kröfúst fúndar með þeim til að „ræða
tilgang og eðli starfs landvarða með
tilliti til þessarar leyfisveitingar og
annarra mála er varðar brot á Nátt-
úruverndarlögum og samskiptum
landvarða og þeirra yfirmanna."
Síðastliðið ár hefur Landsvirkjun
verið að vinna að mælingum á
Fljótsdalslínu 1, nánar tiltekið línu-
stæði „C“ hér á teikningunni til hlið-
ar. Þetta hefur hinsvegar ekki verið
gert á svæði Náttúruvemdarráðs fyrr
en nú.
Lögum samkvæmt mega menn
stunda mælingar hvar sem er en Kári
Kristjánsson, landvörður í Herðu-
breiðarlindum, sagði að landverðir
gætu ekki farið í manngreinarálit og
yrðu vísindamenn sem aðrir að fá
skriflegt leyfi frá Náttúruvemdarráði
til að stunda mælingar.
Mælingamenn Landsvirkjunar
hafa ekki sýnt þeim slíka uppáskrift
en Kári sagði landverði hafa undir
höndum bréf til Agnars Olsens, yfir-
manns verkfræðideildar Landsvirkj-
unar, þar sem yfirmenn Náttúm-
verndarráðs heimiluðu mælingar,
sýnatöku með jarðvegstækjum og
jafnvel utanvegaakstur.
Landverðir fóru ekki í verkfall í
gær einsog hermt var i útvarpsfrétt-
um heldur var um starfsmannafúnd
að ræða og var morgunverkum land-
varða þá lokið. Að fúndi loknum
héldu þeir aftur til starfa.
Hvorki náðist í Amþór Garðars-
son, formann Náttúrvemdarráðs, né
Þórodd Þóroddsson, framkvæmdar-
stjóra, í gær en í hádegisfréttum út-
varps sagði Þóroddur að Náttúm-
verndarráð hefði ekki formlega
heimilað neitt af þessu tagi.
Mótmæli landvarða koma í kjöl-
far umhverfislegs frummats á Iínu-
lagningunni sem Skipulag rikissins
stóð fyrir að beiðni umhverfisráðu-
neytisins. Landsvirkjun heíúr enn
ekki fengið leyfi til að auglýsa línu-
gerðina einsog skylt er samkvæmt
skipulagslögum. Þeir mega ekki
samkvæmt lögum hefja framkvæmd-
ir fyrr en Skipulag ríkisins hefúr gef-
ið grænt ljós eftir að hafa farið yfir
hugsanleg mótmæli almennings og
önnur atriði.
Landverðir líta svo á að Lands-
virkjun hafi þegar hafið framkvæmd-
ir við línustæði „C“ vegna mælingar-
vinnunnar.
Styrr stendur um línulagninguna
sérstaklega vegna sjónmengunar á
ósnertu landi og hugsanlegrar annara
mengunar auk vegalagningar með
línunni sem myndi breyta öllum um-
gangi ferðamanna á svæðinu.
Niðurstaða nefndarinnar sem
vann frummatið er sú að öll þijú
línustæðin kunni að valda óæskileg-
um umhverfislegu áhrifúm sem þó i
flestum tilfellum mætti bæta úr eða
minnka með viðhlítandi mótvæg-
isðagerðum. Nefndin kemst líka að
því að upplýsingar sem fyrir liggja
um línulagninguna gefi einungis vís-
bendingu um umhverfisleg áhrif og
að ef ekki næst samkomulag um að-
gerðir og eftirlit á viðkvæmum
svæðum verður að fara ffam fúllnað-
armat á umhverfislegum áhrifúm til
að tryggja að ekki verði af óbætan-
legt umhverfistjón. Nefhdin telur að
verði stæði „A“ valið sé mest hætta á
óbætanlegu umhverfistjóni en leiðir
„B“ og „C“ eru metnar svipað, leið
„B“ ef til vill heldur skárri.
-gprn