Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.1997, Qupperneq 17
ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1997
*
17
Heilsan er viðkvæmari á veturna:
Skaðleg áhrif i'úldáns
Margir taka eftir því aö húðin er
yfirleitt erfiðari viðfangs á vetuma
heldur en sumrin. Það á sér eðlileg-
ar skýringar því kuldinn og lægra
rakastig andrúmsloftsins fer illa
með húðina. En hægt er að verjast
mörgum óæskilegum áhrifum á
húðina með tiltölulega einföldum
vamaraðgerðum.
Húðin
Húðin er sá hluti líkamans sem
verður að taka við flestum neikvæð-
um fylgifiskum vetrarins. Hún
þomar mun frekar upp í köldu,
þurm vetrarloftinu. Hitakerfi húsa
gerir oft illt verra því heita loftið
þurrkar upp viðkvæma húðina þeg-
ar inn úr kuldanum er komið.
Það er staðreynd að raki er yfir-
leitt mikiu minni í köldu lofti en
heitu. Þess vegna þjáist fólk með ex-
em mun frekar á vetuma en sumr-
in. Það verður að bregðast við því á
viðeigandi hátt með því að verja
húðina. Það er alveg mögulegt án
þess að eytt sé stórum fjárhæðum í
dýrar snyrtivörur. Einfalt vemdar-
krem á húðina hjálpar mjög í barátt-
unni við kuldann og karlmenn
þurfa ekkert síður á því að halda en
kvenmenn.
Það er ekki alltaf nægjanlegt að
halda sig frá kuldanum. Tii dæmis
er fólk sem keyrir mikið í stað þess
að ganga oft ekkert betur statt. Fjöl-
margir bílstjórar fá óþægindi eða
jafiivel exem á húðina á neðanverð-
um fótleggjunum. í flestum tiifellum
er það vegna þess að miðstöðin blæs
heitu og þurm lofti á fætuma.
Þeir sem glíma við þurra húð
ættu að fara í olíubað en það hjálp-
ar mjög húðinni að halda jafnvægi í
rakastigi. Freyðibaö verkar á öfug-
an hátt og þurrkar frekar húðina
heldur en ef ekkert efni er notað í
baðið.
Kuldabólga
Kuldabólga er hlutur sem flestir
finna fyrir á vetuma. Hún truflar
blóðstreymi líkamans og getur verið
sársaukafuil. Háræðar herpast sam-
an og ef það stendur of lengi skaðar
það vefi líkanians og getin: valdið
kláða eða útbrotum.
Sumir eru gjamari á að fá kulda-
bólgu en aðrir. Besta leiöin til að
forðast hana er að leggja áherslu á
að fæturnir séu alltaf heitir. Sér-
fræðingar segja að vel
hitað vinnuhúsnæði
eða heimili blekki
fólk oft til þess að
halda að ekki sé
mjög kalt úti.
Fólk gleymi sér
oft og klæði sig
ekki nægjanlega n
þegar út er
farið. Það
getur þvi
haft kosti
að finna
f y r i r
kulda-
hrolli
i n n i
v i ð
áður
en út
e r
far-
ið.
varnar því þeim mim einfaldara
sem efiiið er þeim mim minni líkur
era á að varimar hafi
ofnæmi fyrir efn-
inu. Þeir sem eru
gjarnir á að fá
frunsur ættu
afltaf að hafa
Zovirax inn-
an seil-
af því að þeir eru allt of mikið inni
á veturna, dreifandi skaðlegum
sýklum hver yfir ann-
an með hnerrum
eða hóstaköstum.
Þvi er það ♦,
ágætisvörn
g e g n
Við-
kvæmar
varir
Margir hafa
tekið eftir því
að varimar era
mjög viðkvæm-
ar í kulda. Það
á sér eðlilegar
skýringar, enda
era engir fitukirtl-
ar í vörunum eins
og annars staðar í
andlitinu til að
viðhalda réttu fitu-
stigi. Því er gott
að nota krem
til vamar.
Varasalvi er
ágætur og því einfaldari því betri.
’Vasilín er af mörgum talið best til
Mikilvægt er aö klæöa sig vel á veturna til aö foröast skaöleg
áhrif frá köldu og þurru lofti á húöina.
ingar og bera á varimar
um leið og óþægindi
finnast.
Hárið á höfði manns hefur
einnig tilhneigingu til að
veröa þurrt og líflaust á vet-
uma. Góð hámæring getur
hjálpað mikið.
Hversu furðulega sem það
hijómar þá er ekkert endi-
lega liklegra að menn fái kvef á vet-
uma en sumrin.
í mörgum tilfellum fá menn kvef
kvefi að vera mikið úti við til að
forðast sýklana og einnig til að örva
viðnámskerfið. Fjölmargir hafa
tröflatrú á C-vítamíni og telja að það
auki vamir líkamans gegn sjúkdóm-
um. Fólk borðar minna af ávöxtum
á vetuma en sumrin og fær því
minna af C-vítamíni. Auðvelt er að
bæta það upp með því að taka C-vít-
amín.
-ÍS
ímynd kvenlegrar fegurðar
Frá aldaöðli hafði hvert menn-
ingarsvæði í heiminum ákveðnar
hugmyndir um fegurð kvenna. Það
sem talið var fagurt á einu menn-
ingarsvæðinu hafði ef til vill litla
eða jafiivel gagnstæða þýðingu á
öðra svæði. Miklar breytingar hafa
orðið á þessu á tuttugustu öldinni.
Aðeins fáein andlit eða líkamshlut-
fófl kvenna fcilla inn í þann þrönga
ramma sem búinn hefur verið til.
Smiðirnir að þessu líkani eru
tískuhönnuðirnir og þeir bera
ábyrgðina á þessu alheims„sam-
særi“.
Afleiðingin er tfltölulega smár
hópur af súper-fyrirsætum. Þessi
hópur tekur virkan þátt í að skapa
þessa ímynd - sem fæstar konur
passa inn í. Súper-fyrirsætumar
hafa útlit sem fæstar konur ná
nokkra sinni, hvað sem líður lík-
amsræktartímum og fegrunarað-
gerðum. Þær era orðnar að sér-
stökum þjóðflokki og þiggja himin-
há laun fyrir útlit sitt og fram-
komu.
Flestar hafa fyrirsætumar vest-
rænt útlit, era óvenju leggjalangar,
flestar of horaðar, með myndarleg
og stinn bqóst og engin þeirra
virðist þurfa að burðast með
aukakíló.
Nokkrar þeldökkar eða stúlkur
af asískum upprana era í hópi
þeirra, en þær eiga það þó aUar
Scunmerkt að hafa, þrátt fyrir litar-
hátt sinn og uppruna, vestrænt út-
lit.
Loksins breytingar
Þetta fyrirkomulag er ekki væn-
legt tU að ganga tU lengdar, enda
era nú á síðustu árum að koma
brestir í það. Meira frjálsræöi er
nú leyft hjá fyrirsætum nútímans
og ekki jafii strangar kröfur gerðar
um útlitið. Ýmiss konar frávik frá
hefðbundnum fegurðarstöðlum era
nú loksins leyfð. Þó fyrr hefði ver-
ið myndi margur segja, enda hafa
margar konumar lent í tUvistar-
kreppu vegna þess að þær pössuðu
ekki inn í ímyndina.
Byggt á grein f Sunday Times
Magazine
-ÍS
Þaö eru fáar konur sem hafa útlit eins og þessi fyrirsæta.
Bæta skapið
Því hefur veriö haldið fram að
skapgerö fólks á daginn fari mik-
ið eftir því hvað það fær sér að
borða á morgnana. Með því að
borða rétta morgunmatinn verð-
ur skapið í flnu lagi. Gerðar hafa
verið tilraunir í Bretlandi með
sjálfboðaliða sem látnir voru
borða mismunandi morgunmat.
Þeir sem borðuöu morgunmat
með miklu magni af kolvetnum
og lítiUi fitu vora mun orku-
meiri og jákvæðari í daglegu
amstri en þeir sem borðuðu fitu-
ríkan morgunmat eða jafnvel
engan. Þessar niðurstöður era
áfaU fyrir Breta sem þekktir eru
fyrir að borða feitan morgunmat,
beikon löðrandi í fltu og Utlar
pylsur steiktar í olíu.
Mótefni
Kattarfeldur veldur oft ofiiæmi
hjá fólki. Þó er hugsanlegt að þeir
sem ofnæmi hafa fyrir köttum
eigi bjartari tíð fyrir höndum.
Bandarískur vísindamaður viö
John Hopkins-stofnunina í
Baltimore hefur búið til bóluefhi
sem inniheldur meðal annars
prótín sem unnið er úr kattar-
skinni og hefur það reynst hjálp-
legt tfl aö vinna gegn ofhæminu.
Prófanir sýna að það hefúr dugað
vel tU að slá á ofnæmistiifeUi.
Innbrot í bíla
Þjófiiaðir á bflum eða úr bfl-
um era vaxandi vandamál. Því
hefur verið haldið fram að engin
leið sé að verjast bílþjófum, þeir
geti aUtaf brotist inn í bflinn ef
þeir á annað borð æfli sér aö
gera það. En þetta er ekki alveg
rétt. Ein leiöin til þess að komast
hjá innbroti í bílinn er aö freista
ekki þjófsins. Skfljið aldrei sjá-
anleg verömæti eftir í bílnum.
Hlutir eins og skjalatöskur, fatn-
aöur, dýr hljómflutningstæki eða
GSM símar era nánast eins og
boðskort fyrir þjófana. Á sama
hátt eru faUegar álfelgur freist-
ingar fyrir afbrotamenn.
ÁvaUt ætti að reyna að leggja
bflnum á vel upplýstu svæði og að
sjálfsögðu má aldrei gleyma að
læsa honum. Einnig er æskilegt
að bensínlokið sé með lykU, helst
ekki þeim sama og gengur að
hurðinni og kveikjunni. Þjófar
geta stolið bensínlokum og gert
afsteypur. Þjófavarnarkerfi, sem
rækilega er merkt utan á bifreið-
ina, hefur oft fæliáhrif á þjófana
en dugar þó sjaldan gegn þaulæfð-
um þjófúm sem þurfa ekki nema
2-3 mínútur til að athafna sig.
Myrkfælin börn
Flest böm era myrkfælin. Tfl
þess að vinna bug á myrkfæln-
inni eða berjast gegn henni duga
oft tiltölulega einfold ráð. Ein
besta leiðin er sú að skilja böm-
in aldrei eftir í algjöra myrkri.
Ef hægt er að hafa mjög litla lýs-
ingu í barnaherbergi sem truflar
þó ekki nætursvefninn ætti
gjaman að beita þeim. Það er
gott ráð að loka aldrei hurðinni I
barnaherberginu á næturna
heldur aðeins halla henni. Börn
fmna fyrir öryggiskennd ef þau
hafa hurðina opna svo þau geti
kaUað ef eitthvaö er að.
LENDIR 31. JANÚAR