Dagblaðið Vísir - DV - 21.02.1997, Blaðsíða 12

12
FÖSTUDAGUR 21. FEBRÚAR 1997
óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarforma&ur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aöstoöarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgrei&sla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifmg: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, stmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Stjarnan Björk
Það hefur ekki farið fram hjá nokkrum íslendingi að
við höfum eignast stórstjömu. Megastjömu eins og þær
heita í flölmiðlaheiminum erlendis. Björk Guðmunds-
dóttir er ekki nema liðlega þrítug, fædd 1965, en hefur
borið nafh íslands víðar en nokkur önnur manneskja og,
það sem meira er, fest það í hugum fólks. Ekki þarf leng-
ur að byrja upp á nýtt til að kynna land og þjóð eins og
fram að þessu hefur orðið að gera í hverju „kynningar-
átaki“. Við erum til fyrir stórum hluta heimsins vegna
þess að við eigum Björk og hún hefur ekki hliðrað sér
hjá því að nefna að hún sé íslendingur. Þvert á móti er
þjóðemið stór hluti af ímynd hennar, á þennan eðlilega
og tilgerðarlausa hátt sem er hennar vörumerki. Svo
músíkölsk sem hún er ætti hún ekki í neinum vandræð-
um með að tala Oxford-ensku, bandaríska flölmiðla-
ensku eða hvaða mállýsku sem vera skal, en hún hefur
kosið að tala enskuna með hreim sem ævinlega minnir
á hvaðan hún kemur.
Björk Guðmundsdóttir tekur við Tónlistarverðlaun-
um Norðurlandaráðs þann 3. mars í Osló. Það er merk-
ur áfangi fyrir dægurtónlist heimsins en sýnir engu að
síður sérstöðu Bjarkar. Hún hefur haslað sér völl í dæg-
urtónlistinni en hún er fyrst og fremst alvarlegur tónlist-
armaður sem hefði getað farið hvaða leið sem hún hefði
viljað í tónlistarheiminum. Það sem hún þráði var að
skapa tónlist, frægðin var fylgifiskur þess og ekki endi-
lega henni að skapi.
Björk hefur drukkið í sig tónlist af öllu tagi allt frá
bamsaldri, lært tónlist og hlustað markvisst á allar tón-
listarstefhur, fordómalaust og með opnum huga. Hún er
heima í nútímatónlist af öllu tagi og nauðaþekkir tónlist
allra sem þar skara fram úr, hvort sem þeir eru kenndir
við dægurlög eða alvarlega tónlist. Sjálf hefur hún byggt
upp sína eigin tónlist jafnötullega, ekki látið hugdettur
duga heldur unnið að mótun hennar þangað til hún var
að minnsta kosti sátt í bili, ef ekki endanlega ánægð. Hún
lifir í nútímanum af ástríðu, hlustar á og greinir hljóð
hans og tóna. Hver hljómur er sérstakur, að hennar
dómi, hvort sem hann kemur úr náttúrunni eða frá vél-
um, og ef við viljum lifa í heiminum verðum við að þola
öll þessi hljóð og finnast þau falleg. Við verðum að unna
nútímanum, segir hún, því við eigum engan annan tíma.
Ekki hefði hún þó náð svona langt á nótunum einum,
og jafiivel ekki textunum þó að þeir beri vott um góða
skáldgáfu. Aðalsmerki Bjarkar er hennar einstæða nátt-
úrurödd sem hún beitir á óvenjulegan hátt. Hún hefúr
lært að syngja en skólunin hefúr ekki rænt einlægni
raddarinnar. Hún hefúr bamslegan tón sem gerir að
verkum að menn halda Björk ennþá yngri en hún þó er.
Kannski vegna þess að menn trúa ekki að þessi grímu-
lausa vera sé búin að lifa í heiminum svona lengi.
Björk var svo gæfúsöm ffarnan af ferli sínum að vera
hvað eftir annað í slagtogi með drífandi listamönnum
sem unnu að list sinni á eigin forsendum og hugsuðu
minna um vinsældir á markaðinum. Þetta gerir hana
sjálfstæðari núna gagnvart erlendum útgefendum, eftir-
litsmönnum þeirra og hlekkjum markaðarins. Þetta list-
ræna sjálfstæði, víðtæk þekking á tónlist og opinská og
einlæg framkoma hafa aflað henni djúprar virðingar
tónlistarmanna um víða veröld, jafrit ungra sem aldinna.
Tákn þeirrar virðingar eru æðstu tónlistarverðlaun
Norðurlanda sem hún hlýtur eftir tíu daga.
Hennar heill.
Silja Aðalsteinsdóttir
DY
Viö höfum sofiö á veröinum og á mörgum stööum á landinu blasa viö erfið umhverfisvandamál og umhverf-
isslys, segir m.a. í grein Vilhjálms.
Umhverfismál
- aukin áhersla sveitarfélaga
Umhverfismál og
náttúruvemd eru
umfangsmikill
málaflokkur sem
snertir flesta þætti
mannlífsins. Þróun
mála hefur orðið
sú að úrlausnir í
umhverfismálum
eru meðal brýn-
ustu verkefna á al-
þjóðavettvangi.
Þjóðum heims er
að verða æ ljósara
að hreint umhverfi
og óspillt náttúra
séu hin verðmæt-
ustu lífsgæði, sem
hverri þjóð beri að
varðveita og
styrkja fyrir kom-
andi kynslóðir.
íslendingar hafa
gríðarlegra hagsmuna að gæta
varðandi virka framkvæmd um-
hverfis- og náttúmvemdar. ímynd
landsins út á við er hrein og
óspillt náttúra og mengun hér á
landi er tiltölulega lítil miðað við
önnur lönd. Á
þeim grunni er
unnið að markaðs-
setningu matvæla-
vinnslunnar og
ferðaþjónustunnar.
Bætt umgengni við
landið og hafið er
því ein mikilvæg-
asta forsenda þess
að styrkja stöðu
þessara atvinnu-
greina í landinu.
Við höfúm þó sof-
ið á verðinum og á mörgum stöðum
á landinu blasa við erfið umhverfis-
vandamál og umhverfisslys. Þar
ber hæst rýmun landgæða og stór-
felld eyðing gróðurs og jarðvegs.
Jarövegur og gróður em náttúm-
auðlind sem okkur ber skylda til að
verja og hlúa að. Við höfúm bæði
menntun og fjármagn til að takast á
við þetta vandamál og það eigum
við að geta með markvissari hætti
en raunin er í dag.
Stóraukiö fjármagn
í umhverfisverkefni
Á undanfomum árum
hafa sveitarfélögin lagt
stóraukið fjármagn í
umhverflsbætur sem
nemur milljörðum
króna og nærtækast í
því sambandi að nefna
kostnaðarsamar fram-
kvæmdir margra sveit-
arfélaga varðandi úr-
bætur í sorp- og hol-
ræsamálum. Víða á
landinu hefur verið efnt
til samstarfs sveitarfé-
laga í einstökum lands-
hlutum um sorphirðu
og eyðingu sorps með
góðum árangri.
Skil á spilliefnum hér á
landi em með þvi allra
minnsta sem gerist mið-
að við nálæg lönd. Ástæöan er sú
að sá sem skilar slíkum efnum til
forgunar hefur af því verulegan
kostnað. Ný lög um spilliefnagjald
og framkvæmd þeirra mun tví-
mælalaust auka skil spilliefna.
Sveitarfélög og fyrirtæki þurfa
jafnframt að auðvelda fólki að
koma frá sér endurvinnanlegum
úrgangi og stuðla þannig aö meiri
flokkun sorps hjá heimilum og fyr-
irtækjum.
Viðleitni sveitarfélaganna til að
vinna að úrbótum þarf að njóta
stuðnings umhverfisyfírvalda og
skilningur þarf að vera á því að
aðstæður sveitarfélaganna era
misjafnar, bæði af fjárhagslegum
og landfræðilegum ástæðum.
Umhverfisráðuneytið var stofn-
að á árinu 1990. Frá stofnun þess
hefur skilningur á umhverfismál-
um aukist og ennffemur verið
gerðar umtalsverðar breytingar á
lögum og reglugerðum varðandi
umhverfismál.
Umhverfisráðuneytið og Sam-
band íslenskra sveitarfélaga hafa
átt góða samvinnu um fjölmörg
mál á sviði umhverfismála og hef-
ur sambandið komið á framfæri
ýmsum ábendingum og tillögum
sem miðað hafa að því að auðvelda
sveitarfélögum að gegna því mikil-
væga hlutverki sem þeim er ætlað
i umhverfismálum.
Framkvæmdaáætlun um
umhverfismál
Nú er unnið að undirbúningi
ráðstefnu um umhverfismál á veg-
um umhverfisráðuneytisins, Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga og
norrænu ráðherranefndarinnar,
sem haldin verður á Egilsstöðum
9.-10. júni nk. í samvinnu við Eg-
ilsstaðabæ. Þar verður fjallað um
það á hvem hátt sveitarfélögin
geti sem best unnið að fram-
kvæmdaáætlun um umhverfismál.
Hún byggir á hugmyndafræði
sjálfbærrar þróunar, sem kom
fram í yfirlýsingu heimsráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna um um-
hverfi og þróun, Ríóyfirlýsingunni
frá 1992 og framkvæmdaáætlun
sem ber nafhið Dagskrá 21
(Agenda 21).
Til að aukinn árangur náist í
umhverfis- og náttúravemd þurfa
allir aðilar að leggjast á eitt, sveit-
arfélög, ríki, félagasamtök og al-
menningur. Einnig er nauðsynlegt
að víðtæk samvinna og samstaða
sé í þjóðfélaginu um stjómun,
stefnu og framkvæmd umhverfis-
mála. Sú skipan mála hlýtur jafn-
framt að vera eölilegust að fram-
kvæmdin og ábyrgðin sé í höndum
þeirra er mestra hagsmuna hafa
að gæta og næst viðfangsefhinu
standa.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
Kjallarínn
Vilhjálmur Þ.
Vilhjálmsson
forma&ur Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga
„Viðleitni sveitarfélaganna til að
vlnna að úrbótum þarf að njóta
stuðnings umhverfísyfírvalda og
skilningur þarf að vera á þvi að
aðstæður sveitarfélaganna eru
misjafnar, bæði af fjárhagslegum
og landfræðilegum ástæðum
Skoðanir annarra
Breytt viðhorf
„Merkja má að samtök atvinnurekenda og laun-
þega era að taka upp ný og markvissari vinnubrögð,
sem miðast við þær öra breytingar sem era í þjóðfé-
laginu. Samskipti starfsmanna og atviimurekenda
mega ekki snúast að mestu um kjaramál og byggja á
tortryggni og átökum ... Það er æskilegt að fyrirtæki
semji í ríkari mæli við starfsmenn á grundvelli eigin
rekstrar, þó innan ákveðins ramma sem samtök laun-
þega og atvinnurekenda hafa komið sér saman um.“
Þorkell Sigurlaugsson í Viðskiptablaöinu 19. febr.
Hagsmunir neytenda
„Heilbrigðiseftirlit með matvælaframleiðslu er
síst lakara í Bandaríkjunum en Evrópu og þrátt fyr-
ir mismunandi merkingar er nú unnið að því á veg-
um bandarískra og evrópskra stjómvalda að sam-
ræma reglur inn umbúðamerkingar. Færa má rök
fyrir því að hagsmunum íslenskra neytenda verði
hest þjónað með því að islensk stjómvöld amist ekki
við handarískum vöram á markaði hérlendis þar til
séð verður hvort þessi vinna skilar árangri. Það er
ótvirætt hagsmunamál fyrir neytendur að matvæla-
flutningar frá Bandaríkjunum verði áfram sem
greiðastir. íslendingar gerðust aðilar að EES til að
nýta kosti frjálsra viðskipta en í því fólst ekki að
dregið skyldi úr viðskiptmn við aðrar heimsálfúr.“
KjM í Viðskipti/Atvinnulíf Mbl. 20. febr.
„Það verður aö fá ferska vinda erlendis frá inn í .
bankakerfið. Þessi þröngi markaður hér með sam-
tryggingu og fákeppni er að ganga af venjulegum við-
skiptaskilyrðum dauðum. Fákeppni er orðin mikið
vandamál í íslensku atvinnulífi. Hún kemur einnig
með meiri styrkleika fyrirtækja. Þeir sem vora sterk-
ir era nú orðnir mjög öflugir og skirrast ekki við að
kaupa út samkeppni... Er það þetta sem almenning-
ur, eigandi bankanna, vill í bankakerfinu?"
Ágúst Einarsson í Alþ.bl. 20. febr.
Blási um bankakerfið