Dagblaðið Vísir - DV - 07.01.1999, Side 16

16
FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1999
Jafet Ólafsson, framkvæmdastjóri Verðbréfastofunnar, um viðbótarlífeyrissparnað:
Mælum með að
fólk nýti tækifærið
„Ráðleggingar okkar fara mikið
eftir því á hvað aldri fólk er. Yngra
fólki ráðleggjum við að fjárfesta i
sjóðum þar sem uppistaðan er
hlutabréf meðan skuldabréf eru
stærri hluti í sjóðum sem við mæl-
um með fyrir eldra fólk. Þar er ör-
yggið í fyrrrúmi. Flestir aðilar sem
bítast um þennan spamað bjóða 3-4
möguleika þar sem samsetning
sjóða er misjöfn. Svo má einnig
leggja sparnaðinn inn á sérstakar
bankabækur. Því ætti hver og einn
að finna sparnaðarform við sitt
hæfi,“ segir Jafet Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Verðbréfastofunnar,
við DV.
Mikill slagur er hafinn um 2%
viðbótarlífeyrisspamað launþega og
0,2% viðbótarframlag launagreið-
enda sem heimilt er að nýta sér frá
og með áramótum. Lífeyrissjóðir,
bankar, sparisjóðir, líftryggingafé-
lög og verðbréfafyrirtæki auglýsa
hvert í kapp við annað í von
um að ná sem stærstum
hluta kökunnar. Enda
eftir miklu að slægj-
ast. Valið stendur
milli séreigna-
deilda lífeyrissjóða,
gamla samtryggingar-
formsins, verðbréfasjóða
og sérstakra bankabóka.
Hinir fjölbreyttu ávöxtunar-
möguleikar kunna að rugla
marga í ríminu og því leituðum
við til Jafets Ólafssonar um ráðgef-
andi orð.
Sjóðirnir góðir
Jafet segir að um þvingaðan
spamað sé að ræða sem ekki
kemur til skatts. Á móti hafi
menn velt fyrir sér hversu snjall
hver og einn væri að fjárfesta
fyrir sömu upphæðir og þá fyrir
fé sem búið væri að skattleggja.
Búinn yrði til séreignasjóður sem
ekki yrði hreyfður fyrr en um sex-
tugt. í því sambandi yrði að hafa í
huga að upphæðirnar væru ekki
háar og erfitt að stunda verðbréfa-
viðskipti fyrir þær.
„Þess vegna mæl-
um við með
bréfasjóð við hæfl. Fólk getur síðan
athugað stöðuna eftir
1 eða 2 ár, hvem-
ig sjóðirnir
standa sig og
skipt þá um
sjóð. Það
verður hins
vegar að ger-
ast með 6
mánaða fyrir-
vara.“
Aldrei of seint
En hverju svarið þið þegar fólk
spyr hvort það eigi að notfæra sér
þennan viðbótarlífeyrissparnað?
„Við mælum eindregið með því
að fólk nýti tækifærið. Lífeyris-
sparnaður hér er ekki það mikill og
því á fólk að nota tækifærið. Það má
ekki gleyma því að fólk vill lifa líf-
inu þó það sé komið yfir sextugt,
lífsgæðakröfumar minnka ekki.“
- En er ekki of seint fyrir þá sem
era fimmtugir aö byrja að spara á
þennan hátt?
„Nei, alls ekki. Það eiga
alllir að byrja á þessu,
jafhvel þó ekki séu
nema fá ár eftir í
ellilaunin."
- Nú vilja gömlu
lífeyrissjóðimir
ná í sinn hluta af
kökunni. Hvað
segir þú um það?
„Ég á von á því
að nær allir
velji séreigna-
leiðina. Gömlu
lifeyrissjóðim-
ir munu vænt-
anlega stofna
séreignarsjóði
til að mæta
þeirri þörf,“
segir Jafet.
-hlh
Þessir taka
við sparnaði
Eftirtaldir aðilar hafa heimild til
að taka við fijálsum viðbótarlifeyr-
issparnaði . Þess ber þó að geta að
fleiri fyrirtæki/sjóðir hafa lagt inn
umsóknir til ráðuneytisins sem biða
samþykktar, þar á meöal bankamir
sem bjóða sérstakar bækur, td. Lif-
bók landsbankans og Lífsval Spari-
sjóðanna.
Almennur lífeyrissjóður VÍB
Frjálsi lífeyrissjóðurinn
(Fjárvangur)
íslenski lífeyrissjóðurinn (Landsbréf)
Lifeyrissjóður arkitekta
og tæknífrædinga
Lifeyrissjóður Austurlands
Lífeyrissjóður Norðurlands
Lífeyrissjóður starfsmanna
ríkisins
Lífeyrissjóður starfsmanna sveitarfé-
laga
Lífeyrissjóður Suðurnesja
Lífeyrissjóður verkalýðsf. á Suðurlandi
Lifeyrissjóður verslunarmanna
Lifeyrissjóður Vestfjarða
Lífeyrissjóður Vesturlands
Lifeyrissjóðurinn Eining (Kaupþing)
Ufeyrissjóðurinn Framsýn
Lifeyrissjóðurinn Hlif
Lífeyrissjóðurinn Lífiðn
Sameinaða líftryggingarfélagið
Sameinaði lífeyrissjóðurinn
Samvinnulífeyrissjóðurinn
Séreignalifeyrissjóðurinn
(Búnaðarbanki verðbréf)
Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda
Ef viðbótin er greidd í
samtryggingu koma fleiri vörsluaðilar
til greina.
Listi fjármálaráðuneytisins er
uppfærður reglulega en hann má
skoða á slóðinni
http://www.stjr.is/fir
Viðbótarlífeyrissparnaður gefur möguleika á sveigjanlegri starfslokum:
2,2% á mánuði geta
orðið vænn sjóður
Fátt er meira rætt
þessa daga en við-
bótarlífeyri
upp á
2,2% viðbótar
nú heimilt
Weyifespaw^l
5% ávöxtun
Taflan sýnir upphæðeinfreiöslu
við 67 ára aidur (fyrir skatta)
7% ávöxtun
5% ávöxtun
2% sem launþegum og sjálfstætt færa þetta við-
starfandi atvinnurekendum er bótargjald til
nú heimilt . vörsluaðila, t.d.
að spara lífeyrissjóðs eða
umfram banka, án þess
hefðbundin líf- að launþegi beri
eyrissparnað. Fram til þessa af því kostn-
hefur lágmarksiðgjald i lífeyrissjóð að. Launþegi
numið 10% af heildarlaun- getur reyndar
um. Þau skiptast ákveðið að
þannig að hlutur viðbótar-
launþega er 4% og sparnaðurinn
hlutur atvinnurek- verði minni
anda 6%. en 2% en þá
Frá og með áramót- lækkar mót-
um getur launþegi framlag at-
hins vegar hækkað vinurekanda
sinn hlut í 6%, þ.e. hlutfallslega,
bætt 2% við. Geri
hann samning við
vinnuveitanda sinn
um þennan aukalíf-
eyrissparnað leggur
vinnuveitandinn
0,2% við þannig að
heildarviðbótin nem-
ur 2,2%. Vinnuveit-
anda ber að
Taflan sýnir inneign við 60 ára aldur
og upphæð mánaðargreiðslu í 7 ár (fyrir skatta)
Lífeyrissparnaðu^
Fyrir breytingu
Hlutur
vinnuveitenda
6%
Aldur/ tekjur 20 ára 40 ára 50 ára
150.þús 250.þús. 350.þús 7.243.138 12.071.897 16.900.656 2.223.092 3.705.154 5.187.215 1.050.785 1.751.308 2.451.831
Hlutur
launþega
4%
■
10%
Sjálfstætt starfandi
Launþegi
* má aðeins draga 6% frá skatti
er t.d.
0,1% ef sparnaðurinn er 1% af laun-
Hlutur
vinnuveitenda
6,2%
Hlutur
launþega
Launþegi
Hver og
einn
velur sjálf-
ur þann aðila
sem hann vill að
varðveiti og ávaxti
sparnaðinn. Viðbótar-
lífeyrissparnaði er í
raun hægt að ráðstafa
eftir því sem
Sjálfstætt starfandi* hverjum og ein-
Aldur/ tekjur 20 ára 40 ára 50 ára
150. þús 250. þús 350. þús 13.526.506 22.544.177 31.561.848 3.060.241 5.100.401 7.140.562 1.267.100 2.111.833 2.956.566
Aldur/tekjur
20 ára
40 ðra
50 ára
150. þús 250.þús 350.þús 4.912.262 8,187.104 11.461.945 68.892 114.820 160.748 1.344,610 2.241.017 3.137.424 18.857 31.429 44.000 511.474 852.456 1.193.438 7.173 11.955 16.737
7% ávöxtun
Aldur/tekjur 20 ára 40 ára 50 ára
150. þús 8.202.204 122.241 1.684.340 25.102 567.662 8.460
250. þús 13.670.340 203.735 2.807.233 41.837 946.103 14.100
350-þús 19.138.476 285.229 3.930.126 58.571 1.324.544 19.740
um.
Sjálfstætt starfandi einstaklingar
greiða allt lágmarksiðgjaldið sjálfir,
4% hlut launþega og 6% hlut at-
vinnurekanda, samtals 10%. Efth-
breytinguna geta þeir bætt 2% við og
0,2% hlut vinnuveitandans. Heildar-
framlag þeirra verður því 12,2%.
Þessar breytingar á lífeyrsspam-
aði eiga sér stoð í lögum um skyldu-
tryggingu lífeyrisréttinda og
starfsemi lífeyrissjóða
og síðar reglugerð um
ráðstöfun iðgjalds til
lífeyrissparnaðar og
viðbótartryggingar-
vemd.
Skatta-
frádráttur
Samkvæmt lögum um
tekju- og eignaskatt
hafa launþegar getað
dregið 4% hlut sinn i
lífeyrisiðgjaldi frá
skattskyld-
um tekjum. En með
lagabreytingum er launþegum og
þeim sem vinna við sjálfstæða starf-
semi einnig heimilt að draga um-
rædd 2% frá skattskyldum tekjum
sínum, þ.e samtals 6%. Skilyrði frá-
dráttarins er að fiárhæðinni sé varið
til lífeyrissparnaðar, í séreign eða
sameign, hjá vörsluaðilum lífeyris-
sparnaðar hér á landi, þ.e. lifeyris-
sjóðum, bönkum, sparisjóðum, líf-
tryggingafélögum og verðbréfafyrir-
tækjum og greidd reglulega.
Mótframlag vinnuveitenda vegna
lifeyrissparnaðar, allt að 0,2% af
laununum, er ekki skattskylt við
innborgun. Þannig verður sá viðbót-
arfrádráttur sem launþegar og sjálf-
stætt starfandi einstaklinga njóta
samtals 2,2%.
Vinnuveitendur og sjálfstætt starf-
andi einstaklingar bera ekki kostnað
af 0,2 prósentunum. Þeim er heimilt
að draga þau frá tryggingagjaldinu.
Þannig kemur ríkið til skjalanna í
viðbótarlífeyrissparnaðinum.
með tilliti til
fleiri þátta.
um hentar, m.a.
ávöxtunar, aldurs og
Sveigjanleg starfslok
Viðbótarlífeyrissparnaður er til
fijálsrar ráðstöfunar eftir að einstak-
lingur hefur náð 60-67 ár aldri. Við 67
ára aldur er hægt að taka út alla upp-
hæðina. Kosturinn við sparnaðinn er
að hann auðveldar fólki sveigjanlegri
starfslok og stuðlar að fiárhagslegu
sjálfstæði síðar á ævinni.
Greiðslur úr lífeyrissjóðum og
samkvæmt samningum um lífeyris-
sparnað verða skattlagðar eins og
tekjur þegar kemur til útborgunar
úr sjóði. í raun er því verið að fresta
skattlagningu þeirra tekna sem not-
aðar eru til lifeyrissparnaðar. Ekki
er greiddur fiármagnstekjuskattur
vegna þeirra vaxta sem menn ávinna
sér á sparnaðartímanum og eignin
sem myndast er eignarskattfrjáls.
Komi til greiðslu lífeyrisspamaðar
til erflngja vegna andláts verða þær
greiðslur skattlagðar sem tekjur en
bera hins vegar ekki erfðafiárskatt.
-hlh