Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1999, Side 12
MIÐVIKUDAGUR 27. JANÚAR 1999
30
III
Skattar ogfjármál
Sjómannaafsláttur:
fylgiblaðinu
Þeir sem fá greidd
laun fyrir sjómannsstörf
á íslensku skipi eða skipi
sem gert er út af íslensku skipa-
félagi eiga rétt á sjómannaafslætti.
Sjómannafsláttur telst aðeins gildur
ef eyðublaðið fylgir, annars enginn af-
sláttur.
Sjómannaafsláttur á tekjuárinu 1998 er 656
krónur á dag.
Sjómannaafsláttur á tekjuárinu 1999 er 655
krónur á dag.
Dagar til útreiknings
sjómannaafsláttar
Dagar sem veita rétt til sjómannaafsláttar
eru þeir dagar sem skylt er að lögskrá menn,
auk þeirra daga sem maður á rétt á veikinda-
launum samkvæmt kjarasamningi. Hver dag-
ur reiknast til sjómannaafsláttar með marg-
feldinu 1,49. Maður getur þó aldrei fengið sjó-
mannaafslátt fyrir fleiri daga en hann er ráð-
inn hjá útgerð til sjómannsstarfa.
Hjá mönnum á fiskiskipum sem ekki er
skylt að lögskrá á skal miða við almenna
vinnudaga á úthaldstímabili í stað lögskrán-
ingardaga. Réttur þeirra til sjómannaafsláttar
er bundinn því skilyrði að tekjur af sjómans-
störfum nemi a.m.k. 30% af tekjuskattsstofni.
Hjá hlutaráðnum beitningarmönnum skal
miða við þá daga sem þeir eru ráðnir viö slik
störf samkvæmt samningi um hlutaskipti.
Sjómannslaun - hámark
afsláttar
Sjómannaafsláttur getur mest orðið jafnhár
reikn-
uðum
tekjuskatti
af launum
fyrir sjómanns-
störf. Á tekjuárinu 1998 er há-
markið því 27,41% af sjómanns-
launum og á árinu 1999 26,41% af sjó-
mannslaunum.
Hjá þeim sem eru með eigin útgerð og
stunda sjómennsku á eigin fari teljast sjó-
mannslaun vera reiknað endurgjald og tekjur
af atvinnurekstri samanlagt.
Framtalið
í álagningu er sjómannaafsláttur reiknaður
eftir þeim upplýsingum sem færðar eru á
framtal. Framteljandi sem gerir kröfu um sjó-
mannaafslátt fyllir út eyðublaðið RSK 3.13
Greinargerð um sjómannaafslátt og skilar
með framtali sínu. Eyðublaðið má ekki gleym-
ast.
Munið eftir
Hlaup með skattframtal á miðnætti síðasta skiladags heyra brátt sögunni til. Með aukinni tölvu
tækni geta framteljendur nú nýtt Netið heima, setið í hlýjunni og sent rafrænt frá tölvunni sinni.
Skattkort
Skattkort veitir rétt til persónuafsláttar á
staðgreiðsluári. Á skattkortinu koma fram
upplýsingar um nafn, heimilisfang og kenni-
tölu korthafa. Þar kemur jafnframt fram nafn
og kennitala maka eða sambúðaraðila ef
heimild til samsköttunar er fyrir hendi. Skatt-
kort sýnir hlutfall persónuafsláttar.
Fyrsta skattkort
Þeir sem heimilisfastir eru hér á landi fá
sent skattkort í byrjun þess árs sem 16 ára
aldri er náð. Skattkortið er hægt að nýta í
staðgreiðslu frá ársbyrjun.
Skattkort til þeirra sem flytja
tii landsins
Menn sem flytja lögheimili sitt til landsins
fá sent skattkort eftir að gengið hefur verið
frá skráningu hjá Hagstofu íslands hafi þeir
ekki áður fengið útgefið skattkort.
Þeir menn sem koma til landsins með það
fyrir augum að dvelja í skemmri tíma en 6
mánuði þurfa að snúa sér til ríkisskattstjóra
til að sækja um skattkort. Við umsókn þarf að
framvísa dvalar- og atvinnuleyfi.
Endurgjaldslaus afnot af íbúðarhúsnæði,
sem launagreiðandi lætur launamanni sín-
um í té, skulu metin launamanni til tekna
og af þeim reiknuð staðgreiðsla sem hér seg-
ir:
Fyrir ársafnot reiknast 2,7% af gildandi
fasteignamati íbúðarhúsnæðisins (þ.m.t. bíl-
skúr) og lóðar. Fjárhæð þessi skiptist hlut-
fallslega á greiðslutímabil miðað við tima-
lengd þeirra.
Hafi launamaður afnot af íbúðarhúsnæði,
sem launagreiðandi hans lætur honum í té
gegn endurgjaldi
sem er lægra heldur en 2,7% af gildandi
fasteignamati íbúðarhúsnæðisins (þ.m.t. bíl-
skúr) og lóðar, skal meta launþega mismun-
inn til tekna og reikna af honum stað-
greiðslu eftir því sem hlutfall greiðslutíma-
bils segir til mn. Af þeim hluta orkukostnað-
ar launamanns sem launagreiðandi hans
greiðir skal reiknuð full staðgreiðsla.
Af endurgjaldslausum afnotum launa-
Hvert á að sækja um
skattkort?
Hafi skattkort glatast eða ef korthafi þarf að
fá skattkort sitt endumýjað af öðrum ástæð-
um getur hann fengið útgefið nýtt skattkort.
manns á orku (rafmagni og hita) skal stað-
greiðsla reiknuð af kostnaðarverði.
Af húsaleigustyrk, sem launagreiðandi
greiðir launamanni sínum, ber að reikna stað-
greiðslu að fullu.
Fylgi starfi launþega kvöð um búsetu í hús-
næði, sem vinnuveitandi lætur honum í té, er
skattstjóra heimilt að lækka mat húsnæðis-
hlunninda við álagningu opinberra gjalda á
næsta ári eftir staðgreiðsluár, svo sem verið
hefúr ef launþegi telst ekki nýta húsnæðið að
fullu. íbúðarhúsnæði, allt að 150 m2, telst full-
nýtt séu íbúar húsnæðisins 6 manns eða
færri. Hver íbúi umfram 6 telst nota 5 m2 hús-
næði. Til íbúðarhúsnæðis í þessu sambandi
telst eigi húsnæði allt að 15 m2, sem vinnuveit-
andi hefur samþykkt að launþegi noti sem
skrifstofu- eða starfshúsnæði í þágu ríkisins.
Eigi skal meta launamanni til hlunninda af-
not af húsnæði í verbúðum eða vinnubúðum
þar sem launamaður dvelur um takmarkaðan
tíma í þjónustu launagreiðanda.
Hægt er að sækja um almenn skattkort og
skiptingu á þeim til skattstjóra og ríkisskatt-
stjóra á sérstökum eyðublöðum sem þar fást.
Þegar óskað er eftir skiptingu á skattkorti
þarf að skfia upphaflega skattkortinu og fellur
það þar með úr gildi.
Um skattkort með uppsöfnuðum persónuaf-
slætti og önnur sérkort er þó einungis hægt
að sækja til ríkisskattstjóra. Sama gildir um
skattkort fyrir þá sem koma til landsins til
stuttrar dvalar.
Skattkort launþega
Til að menn geti nýtt sér persónuafslátt við
ákvörðun á staðgreiðslu á tekjuárinu þurfa
þeir að afhenda launagreiðanda skattkort sitt.
Launagreiðandi sem ekki hefúr undir hönd-
um skattkort launamanns getur ekki tekið til-
lit til persónuafsláttar við ákvörðun á stað-
greiðslu.
Skattkort manna sem hafa
með höndum sjálfstæðan at-
vinnurekstur
Sá sem hefur með höndum sjálfstæðan at-
vinnurekstur og reiknar sér endurgjald vegna
starfseminnar þarf að hafa skattkortið í sinni
vörslu til að geta nýtt persónuafslátt við
ákvörðun á staðgreiðslu. Sé reiknað endur-
gjald það lágt að skattstjóri geti veitt undan-
þágu frá staðgreiðslu þaif að leggja skattkort-
ið inn til skattstjóra. Ef um reiknað endur-
gjald maka er að ræða gilda sömu reglur um
Húsnæðishlunnindí
Með ökutækjastyrk er átt
við þær greiðslur sem laun-
þegi fær frá launagreiðanda
fyrir að nota eigin bifreið i
hans þágu. Hér getur bæði
verið um að ræða að greidd sé
föst mánaðarleg greiðsla eða
árleg fjárhæð eða að greitt sé
samkvæmt kílómetragjaldi
fyrir hvem ekinn kílómetra
samkvæmt akstursdagbók.
Almennt kílómetragjald
Fyrstu 10.000 km kr. 36,45
Næstu 10.000 km kr. 32,60
Umfram 20.000 km kr. 28,75
Sérstakt gjald
Greitt vegna aksturs á vegum
fyrir almenna umferð þar sem
ekki er bundið slitlag
Fyrstu 10.000 km kr. 42,00
Næstu 10.000 km kr. 37,60
Umfram 20.000 km kr. 33,15
Torfærugjald
Greitt vegna aksturs utan
vega eða á vegslóðum sem
ekki em færir fólksbílum
Fyrstu 10.000 km kr. 53,15
Næstu 10.000 km kr. 47,55
Umfram 20.000 km kr. 41,95
Hlunnindamat vegna tak-
markaðra afnota
Hlunnindi vegna takmark-
aðra afnota af bifreið í eigu
launagreiðanda verða kr.
36,45 pr. km.
skattkort hans og um skattkort launþega sem
starfa við reksturinn.
Skattkort maka
Nýti annað hjóna eða sambúðaraðila ekki
að fullu persónuafslátt sinn má fá skattkort-
inu skipt þannig að maki geti nýtt 80% af
ónýtta persónuafslættinum. Um skilyrði fyrir
samsköttun er fjallað sérstaklega í kaflanum
um persónuafslátt.
Sambúðarfólk sem hyggst óska eftir
samnýtingu skattkorts þarf að leggja fram
skriflega umsókn ásamt skattkortum beggja.
Afgreiðsla þessara umsókna er í höndum
skattstjóra, ekki RSK.
Par í staðfestri samvist nýtur sömu réttinda
og hjón og þarf því ekki að sækja um sam-
sköttun.
Þegar skattkorti hefur verið skipt koma
fram upplýsingar á hvoru korti fyrir sig um
hlutfall persónuafsláttar.
Afhendi launamaður launagreiðanda sínum
skattkort maka ber launagreiðanda að bæta
við persónuafslátt hans 80% af þeirri fjárhæð
sem skattkortið veitir rétt til.
Uppsafnaður persónuafsláttur
Launagreiðanda er heimilt að taka tillit til
persónuafsláttar, sem samkvæmt áritun síð-
asta launagreiðanda á bakhlið skattkortsins
hefur ekki verið nýttur það sem af er árinu.
Hafi áritun misfarist er hægt að sækja um
skattkort með uppsöfnuðum persónuafslætti
til ríkisskattstjóra. Slík skattkort eru gefin út
allt árið.
Þegar skattkorti er skilað til launamanns er
mikilvægt að á það séu skráðar upplýsingar
um nýttan persónuafslátt, bæði skýrt og rétt.
Önnur skattkort
Auk þeirra skattkorta sem að framan eru
nefnd eru til nokkur önnur sérkort. Það eru
t.d. skattkort sem gefin eru út til þeirra sem
eru búsettir erlendis og eiga ekki rétt á per-
sónuafslætti en fá frá íslenskum aðilum
greiðslur. í þeim tilvikum bera skattkortin
ekki með sér fjárhæð persónuafsláttar heldur
veita upplýsingar um það skatthlutfall sem
launagreiðanda ber að halda eftir sem stað-
greiðslu.
Einnig eru gefin út skattkort fyrir þá sem
búsettir eru erlendis en fá eftirlaun eða lífeyri
á íslandi og eiga rétt á persónuafslætti á móti
þeim greiðslum eingöngu.