Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.1999, Síða 21

Allir vita að William
Shakespeare skrifaði
mestu leikrit sem
samin hafa verið og
allir þekkja, en um
líf hans sjálfs er lítið
vitað. Shakespeare
in Love byggir ekki á
sterkum grunni hvað
það varðar en er þó
tilraun til útskýring-
ar á „týndu árunum".
hann heföi orðið ástfcingmn af
leikkonu og út frá því vann ég
hugmyndina.“
Til að vinna út frá þessari hug-
mynd og þeim texta sem Norman
hafði skrifað var leikskáldið
þekkta, Tom Stoppard, fenginn í
hópinn og skrifaði hann þetta líka
fina handrit sem allir dást að.
Stoppard hefur áður sett sig inn í
hugarheim Shakespeare þegar
hann skrifaði verðlaunaleikrit sitt
Rosencranz and Guildenstern are
Dead, sem fjallar um tvær auka-
persónur i Hamlet.
Tveir sigrar í röð
Leikstjóri Shakespeare in Love
er John Madsen og er skammt á
milli stórra afreka hjá honum, en í
fyrra fór kvikmynd hans Mrs.
Brown sigurfór um heiminn. Fjall-
aði hún um ástarævintýri Viktor-
íu drottningar og hestasveins
hennar. Madden byrjaði feril sinn
í ensku leikhúsi og vann fyrir BBC
ýmsar sjónvarpsmyndir áður en
hann leikstýrði sinni fyrstu kvik-
mynd, Ethan Frome, árið 1990.
Leikarar í þeirri mynd voru Liam
Neeson og Patricia Arquette.
Þrettán tilnefningar til
óskarsverðlauna
Besta kvikmynd.
Besta leikkona í a&alhlutverkl:
Gwyneth Paltrow.
Bestl lelkarl I aukahlutveikl:
Geoffrey Rush.
Besta lelkkona í aukahkitverki:
Judi Dench.
Besta leikstjóm: John Madden.
Besta handrlt: Marc Norman,
Tom Stoppard.
Besta listræna stjórnunin: Martin Childs.
Besta kvikmyndataka: Richard Greatex.
Bestu búnlngar: Sandy Powell.
Besta kllpplng: David Gamble.
Besta föröun: Lisa Westcott og
Veronica Brebner.
Besta tónlist: Stephen Warbeck.
Besta hljóó: Robin O'Donoghue, Dominic
Lester, Peter Glossop.
Næsta mynd hans var Golden
Gate, þar sem Matt Dillon fór með
aðalhlutverkið. Meðal afreka hans
á sviði sjónvarpsins má nefna ein-
staka myndir úr Inspector Morse
og Prime Suspect seríunum.
Leikarar í Shakespeare in Love
hafa fengið mikið hól fyrir leik
sinn, enda valinn maður í hverju
rúmi. í hlutverkum elskendanna
eru Gwyneth Paltrow og Joseph
Fiennes, aðrir leikarar eru Colin
Firth, Geoffrey Rush, Judy Dench,
Tom Wilkinson, Ben Affleck og
Simon Callow. -HK
Shakespeare in Love, sem Háskól-
bíó frumsýnir í dag, er sú kvik-
mynd sem á síðustu vikum hefur
fengið hvað mesta athygli og rós-
imar í hnappagöt aðstandenda
hennar eru margar, meðal annars
þrettán tilnefningar til Ósk-
arsverðlauna. Sló hún öllum öðr-
um kvikmyndum við hvað varðar
fjölda tilnefninga og meira að segja
Savig Private Ryan varð að lúta í
lægra haldi. í myndinni segir frá
Shakespeare ungum þegar hann
verður ástfangin af stúlku sem
verður síðan kveikjan af leikritinu
Rómeo og Júlía.
Hreinræktaðir Shakespeare
unnendur hafa fundið að því að
myndin byggi á þunnum ís og lítið
sé að marka það sem fram kemur í
henni. Hvað um það - heimurinn
hefur hrifist af myndinni enda á
hún allt gott skilið.
Hvað varðar ævi Shakespeare,
þá er það vitað að hann fæddist í
Stradford-upin-Avon árið 1554.
Hann var aðeins átján ára gamall
þegar hann giftist Anne Hathaway
og átti með henni þrjú böm. Eitt
bamið, sonur, dó ellefu ára gamall.
Engar staðreyndir em til um ævi
Shakespeares árin 1585 til 1592 og
em þessi ár gjaman nefnd „týndu
árin“. 1592 kemur hann fram fyrir
almenning, þekktur leikari og leik-
ritahöfundur. Eftir það fer hann að
skrifa þau leikrit sem eiga eftir að
halda nafni hans á lofti um
ókomna framtíð. Mikið hefur verið
skrifað um þessi ár og margir
reynt að geta í eyðumar með því
að fara í gegnum leikrit hans og
sonnettur, en eins og fyrr segir
hefur ekkert haldfast fundist.
Var Shakespeare
ástfanginn?
Hugmyndin að Shakespeare in
Love byrjaði sem einföld spurning
í huga Marc Normans, handrits-
höfundar og framleiðanda, þegar
sonur hans sem var leiklistarnem-
andi var að tala við hann um
Shakespeare. Byrjaði Norman að
velta því fyrir sér hvað heföi feng-
ið Shakespeare til að skrifa Rómeó
og Júlíu. Gat það verið að
Shakespeare heföi orðið ástfang-
inn og verið þannig stemmdur þeg-
ar hann skrifaði leikritið? „Þar
sem vitað var að Shakespeare var
giftur þá fannst mér eðlilegast að
Bíódómur
Lelkstjóri: John Madden. Handrit: Tom Stopp-
ard og Marc Norman. Kvlkmyndataka: Ric-
hard Greatrex. Tónllst: Stephen Warbeck. Ab-
alhlutverk: Joseph Rennes, Gwyneth Paltrow,
Geoffrey Rush, Colin Rrth.
í London er rithöfundur með
skrifstíflu. Hann telur sig hafa
misst andagiftina, hann er blank-
ur, hann á að vera búinn að skila
af sér fyrir löngu og hann öfundar
kollega sinn af velgengninni.
Kunnuglegt? Jú, allt þetta er ör-
ugglega að gerast í fyrmefndri
borg hér og nú. En við erum stödd
í lok sextándu aldar og höfundur-
inn er William nokkur Shakespe-
are (Fiennes). Það allra gleðileg-
asta af mörgu skemmtilegu við
Shakespeare in Love er sá einlægi
ásetningur höfunda myndarinnar
að draga leikskáldið góða niður af
stallinum sem líkþráir og stein-
geldir elítistar hafa dröslað honum
uppá og niður í svaðið til okkar
óbreyttrar alþýðunnar, þar sem
hann á heima.
Þetta er ískrandi fyndin
kómedía, eiginlega allt að því farsi.
Handritshöfundamir þekkja sinn
mann út og inn, Stoppard skrifaði
meðal annars leikrit um þá pöru-
pilta Rósinkrans og Gullinstjömu
úr Hamlet, og þeir em ófeimnir
við að spauga með og snúa út úr
„sjóbisness“-heiminum sem alltaf
hefur verið eins, um leið og þeir
búa til bráðskemmtilega fléttu um
tilurð Rómeó og Júlíu (auk fleiri
Háskólabíó — Shakespeare In Love:
★★★
4,
Joseph Flennes leikur William Shakespeare.
peare í
leikrita). Sígildar setningar fljúga
um og em hafðar í flimtingum -
Shakespeare er holdgervingur
hins misskilda listamanns (dæmi:
Shakespeare er eitthvað að skipta
sér af æfingum og einn þátttak-
enda spyr „Hver er þetta?“. Leik-
hússtjórinn (Rush) svarar, „Eng-
inn merkilegur, bara höfundur-
inn!“), listafólkið býr undir harð-
stjórn fláráðra k&upsýslumanna
sem sjálfir era kúgaðir af enn
verri kapítalistum. Leikarar
stökkva uppá nef sér af minnsta
tilefni (í óborganlegu atriði pakkar
Ben Aiileck í hlutverki stórleikar-
ans Ned Alleyn saman Tom Wilk-
inson i hlutverki okurlánarans
sem tekið hefur að sér að fjár-
magna sýninguna) og alls staðar er
ys og þys út af engu - og öllu.
Shakespeare er ástfanginn og kona
drauma hans er Viola De Lesseps
(Paltrow), hefðarkona sem gifta á
hinum steigurláta lávarði Wessex
(Firth) í einhvers konar hrossa-
kaupum. Sjálf elskar hún leikhús-
ið og fær vinnu í leikflokknum
þegar hún dulbýr sig sem karlmað-
ur (konur máttu ekki stiga á leik-
svið í þá daga).
Bæði Fiennes og Paltrow geisla í
þessari mynd og Rush er drepfynd-
inn sem leikhússtjórinn, enda fær
hann jafnbestu línumar (þegar ok-
urlánarinn hótar að gera hann
höfðinu styttri eftir að hafa upp-
götvað að leikhús borgarinnar era
lokuð vegna plágunnar, segir hann
enga þörf á að hafa áhyggjur, þetta
muni allt blessast. „Hvernig þá?“
spyr okurlánarinn. „Ég veit það
ekki“, svarar leikhússtjórinn, „það
er leyndardómur". Hann hefur
varla sleppt orðinu þegar kallari
fer um og tilkynnir aö leikhúsin
hafi verið opnuð á ný).
Ofan á kemur svo herskari
breskra snilldarleikara sem velta
sér upp úr safaríku sprellinu eins
og hamingjusöm svín i drullu-
svaði. Auk Firth og Wilkinson:
Simon Callow, Martin Clunes,
Rupert Everett, Anthony Sher og
Imelda Staunton, að ógleymdri
Judi Dench í hlutverki Elísabetar
drottningar fyrstu. sem sker úr um
hina klassísku vangaveltu hvort
listin eigi eitthvert erindi í raun-
veruleikann. Mér er sem ég sjái
hina hneykslunargjömu hnýta í
myndina fyrir sagnfræðilegar
rangfærslur. Slikt fólk er ekki í
snertingu við guð sinn.
Þetta er fyrst og síðast skemmti-
saga um lífið og listina, létt eins og
súkkulaðifrauð og framreidd með
hæfilegri blöndu af innlifun og al-
vöruleysi. Shakespeare skrifaði
sjálfur nokkra gleðileiki í ekki
ósvipuðum dúr og ég hugsa að
hann hefði bara haft nokkuð gam-
an af öllu bramboltinu.
Ásgrímur Sverrisson
Ekki er veriö a& beina sérstaklega augunum
a6 börnum heldur einnig komið til móts viö
þá sem eldri eru og þroskaðri. -HK
Kringlubíó
Wishmaster ici. The Wis-
hmaster segir frá demóni
nokkrum sem getur látið all-
ar óskir rætast en sá bögg-
ull tylgir skammrifi að þær
rætast kannski ekki endi-
lega á þann hátt sem
óskandinn hefði viljað. Ein-
hvers staðar datt botninn
endirinn var alveg gersamlega út í hött og sló
myndina glæsilega út úr tveggja stjörnu
klassanum. -úd
Waterboy ick Enn einn heimskinginn sem
sigrar heiminn. Nú er það Adam Sandler sem
þregður sér í hlutverk einfeldningsins með
barnssálina sem í byrjun myndar er lægstur
allra en stendur uppi sem bestur og mestur í
lokin. Sandler skapar skemmtilega persónu
en er í rauninni ekki að gera neitt annað en
þaö sem Jim Carrey gerir og margir hafa gert ,
á undan. Þá er allt of mikið gert út á amer-
ískan fótbolta sem verður aö leiðinlegum
endurtekningum. -HK
Laugarásbíó
A Nlght At Roxbury i Ann-
aðhvort eru farsar fyndnir
eða hundleiðinlegir og
Night at the Roxbury er
hundleiöinleg, henni er
beint til unglinga. Hvað
varðar aðalleikarana Will
Farrell og Chris Kattan þá
hverfa þeir vonandi aftur í ameriskt sjón-
varp því eftir frammistöðu þeirra liggur
þeirra framtlð ekki í kvikmyndum. -HK
Rush Hour ★*-★ Það var þvl snjallt að etja
Jackie Chan saman við Chris Tucker sem
slær út sjálfan Eddie Murphy þegar kemur
að kjaftavaðli. Þessir tveir ólíku leikarar ná
vel saman I Rush Hour sem er fyrst og *
fremst vel heþþnuð gamanmynd, enda eru
slagsmálaatriðin yfirleitt útfærö á þann hátt
aö áhorfandinn getur hlegiö um leið og
hann fylgist spenntur með. -HK
Regnboginn
54 ★ 54 hefur fátt eitt fram að færa nema
ef til vill þá staðreynd að diskóiö er dautt og
fáum býr harmur I brjósti yfir því. Eini áhuga-
veröi punkturinn er persóna Steve Rubell og
Mike Myers nær ágætlega utan um hann.
Hins vegar er hann frekar óskýr persóna frá
hendi höfundar sem er miður þvl honum
hefði maður viljað kynnast nánar. -ÁS
The Siege ★★ Mikill hraði á
kostnað persóna sem eru
flatar og óspennandi. Mörg
atriði eru vel gerð og stund-
um tekst að skapa dágóða
spennu en aldrei lengi I
einu. Denzel Washington,
sem fátt hefur gert rangt á
farsælum leikferli, hefur átt betri daga. Hið
sama má segia um Annette Bening en gleði-
tlöindin eru að Bruce Willis nær sér vel á
strik og gerir vel I litlu hlutverki. -HK
Rounders ★*★
Póker getur verið spenn-
andi kvikmyndaefni og
það sannast I Rounders
sem fjallar um nokkra
ólíka náunga sem allir
eru atvinnuspilarar.
Gæði myndarinnar eru
mest þegar sest er við
Sþilaborðið því handritið *“
er stundum ótrúverðugt. Góöir leikarar með
John Malkovich I hlutverki senuþjófsins eiga
góöa spretti og skapa stundum mun dramat-
Iskara andrúmsloft en ástæða þykir til. -HK
There’s Something about Mary ★★* Fjórir
lúöar eru ástfangnir af sömu Mary. Cameron
Diaz er I toppformi, Matt Dillon alveg ótrúlega
skemmtilegur sem slímugur einkaspæjari og
Ben Stiller er fæddur
lúöi. En nú er tími ;
lúðanna og þrátt fyrir ;
að pohtisk rétthugs-
un sé þeim bræðrum Ta
eitur í beinum er H
greinilegt að ekki gj
þykir nógu PC lengur r
að láta lúöana tapa, llkt og þeir gerðu I Dumb
and Dumber. Og á því tapa þeir. -úd
Stjörnubíó «
Savlor ★★★ Striðiö I fyrrum Júgóslavíu er
umgjöröin I dramatiskri atburðarás þar sem
bandariskur málaliði sem reynt hefur ýmis-
legt I lífinu reynir að bjarga móöur og dóttur.
Tilgangsleysi stríðsins hefur sjaldan komið
jafn berlega I Ijós I kvikmynd sem er áhrifa-
mikil I sterku myndmáli. Dennis Quaid sýnir
stórleik I erfiðu hlutverki. -HK
Stepmom ★
Stjúpan er ein af þessum ofurdramatisku erf-
iöleikadrömum og sver sig I ætt við vasa-
klútamyndina mikiu, Terms of Endearment.
Sagan segir frá Luke og Jackie, sem eru skil-
in, og nýrri konu Lukes, Isabel, sem börnum
Lukes og Jackie líkar ekki við. 1 heildina
fannst mér þetta alveg voðaleg mynd. En ég
er liklega I minnihlutahópi hér þvi þaö var *
ekki þurrt auga I húsinu. -úd
meira át|
www.visir.is
19. febrúar 1999 f Ó k U S
29