Dagblaðið Vísir - DV - 19.03.1999, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 19. MARS 1999
15
Trúskiptingarnir
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti íslands, og Svavar Gestsson, sendiherra íslands f Kanada. - „í Winnipeg mun sendi-
herrann éta með jafn miklu ágæti tertuna randalín og forsetinn Prins Póló í Varsjá."
Fáránlegt fjaðrafok
Fjaðrafokið vegna Svavars
Gestssonar er fáránlegt. Dav-
íð hefur séð með illkvittni
sinni að hann hafði dottið af
baki, orðinn eins konar Vest-
ur-íslendingur í vinstrihreyf-
ingunni og best að láta hann
mæta í Manitoba fyrir ís-
lands hönd með hyrndan
hjálm að hætti túristavík-
inga, jafn óskaðlegan Nató
og Ólafur Ragnar. í
Winnipeg mun sendiherrann
éta með jafn miklu ágæti
tertuna randalín og forset-
inn Prins Póló í Varsjá.
Hitt gæti hent að þjóðin
fái nóg af trúskiptingum og
kjósi í vor meirihluta eina
íslenska stjómmálaflokks-
ins með örlitla kjölfestu, þó
hún byggist á ósvífni auð-
valdsins. Þjóðir eru jafn óút-
reiknanlegar og þær eru út-
reiknanlegar.
Guðbergur Bergsson
Kjallarinn
Trúskiptingur-
inn er helst
þekktur innan
kristinnar trúar.
Ofstæki og það að
snúa við blaðinu
eftir að hafa dott-
ið af baki úti á
einhverri eyði-
mörk er rikt i
fari hans. Hann
er ekki vitur
heldur tunga á
valdi orðanna.
Vitringurinn
dettur ekki af
baki með málæði
og skiptir hvorki
um skoðun né
snýr við blaðinu.
í staðinn auðgar ■—
hann hæfileik-
ana, víkkar hugsun og skilning og
lagar reiðlagið út frá traustri for-
Guðbergur
Bergsson
rithöfundur
sendu. En hann hoppar
ekki á nýtt hross við
hvert tækifæri. Vitið ger-
ir reiðmann samrunninn
hestinum.
Lausbeislað hugarfar
Hjá okkur er trúskipt-
ingurinn algengur. Jafn-
vel fram á þessa öld hef-
ur skipt höfuðmáli að
bjarga sér. Þjóðin hegðar
sér ennþá þannig, þótt
hún viti að hún geti vel
bjargað sér og mál til
komið að einskorða sig
ekki við það. Fyrir
bragðið er hugarfar okk-
ar lausbeislað, líka
stjórnmálin. Komist
■■■ 1 menn ekki í fyrsta sæti á
framboðslista flokks,
söðla þeir um og komast í það hjá
öðrum. Fátæk þjóð í hugsun hef-
ur ríka samúð með trúskiptingn-
um. Hún telur hann hafa verið
Helgu í öskustónni í flokki sínum
og kýs hann í húsbóndasætið í
seinni flokknum. Þar er fyrsta
verk hans að senda nýja Helgu í
öskustóna. íslandssagan er víta-
hringur öskustónna og sýnir við-
hald hennar og uppgang Helgu frá
kynslóð til kynslóðar í eðli trú-
skiptingsins.
Dæmigerðir trúskiptingar
Við eigum langa trúskiptinga-
hefð með lina
hugsun og telj-
um hana æski-
lega: Léttara er
að breyta linu
en hörðu.
Helsta þjóðar-
táknið í nútím-
anum, Laxness,
var dæmigerð-
im trúskipting-
ur. Forsetinn
er margfaldur
trúskiptingur.
Flestir karlar
og konur á æðri stöðum eru það
líka með hrærigraut í höfðinu.
Okkur líkar það. Þetta er fólk sem
kann að bjarga sér, en það er okk-
ar ógæfa. Undir stjórn þess
gætum við hætt að vera
þjóð, orðið þjóðleysi, svipað
því að trúskiptingur er
mannleysa, þótt hann sé
valdamaður.
„Fátæk þjóð í hugsun hefur ríka
samúð með trúskiptingnum. Hún
telur hann hafa verið Helgu í
öskustónni í flokki sínum og kýs
hann í húsbóndasætið í seinni
flokknum. Þar er fyrsta verk hans
að senda nýja Helgu í öskustóna
Gleði i Samfylkingunni
„Vertu til því vorið kaliar á þig,
vertu til..“ Samfylkingin fer nú
fram í öllum kjördæmum lands-
ins. Loksins hafa menn tekið
höndum saman og eru að skapa
myndarlega og framsækna hreyf-
ingu sem þúsundir íslendinga að-
hyllast. Inn£m Samfylkingarinnar
ríkir baráttugleði því þar finna
menn til einlægrar samstöðu og
samkenndar. Við Samfylkingar-
menn erum talsmenn jafnaðar, fé-
lagshyggju og kvenfrelsis. Landið
okkar er eitt mesta velmegunar-
ríki veraldarinnar. Langflest böm,
sem nú fæðast, komast á legg og
munu eiga langa ævi, ef velferðar-
kerfi okkar fær að lifa áfram.
Af siðrænum toga
Við þurfum ekki að fara langt
aftur í tímann til að sjá allt annað
ástand, þegar mörg börn dóu af
alls kyns kvillum og óáran. Hinar
miklu og jákvæðu breytingar hafa
þó ekki komið sjálfkrafa. Oft
þurfti að berjast fyrir þessum
breytingum harðri baráttu, sem
verkalýðshreyfmgin og flokkar
hennar stóðu að með sjónarmið
jafnaðarstefnu og félagshyggju að
leiðarljósi. Hvar værum við stödd
ef félagshyggjumenn hefði ekki
komið fram á sjónarsviðið. Eitt er
alltént víst að hinir eignaglöðu
hafa sjaldnast verið glaðir yfir því
að jafna kjörin í landinu.
Hugsjónir Samfylkingarinnar
eru af siðrænum toga. Þær gmnd-
vallast á því að hagsmunir okkar
og náunga okkar
fari saman. Við
viljum leggja af
mörkum til
þeirra sem veik-
ir eru, fatlaðir
eða búa við erf-
iðleika af öðrum
sökum - sjá sam-
félag réttlætis og
friðar. Þegar
góðæri ríkir eiga allir að njóta
þess. Þetta er ekki öfund, þetta er
hugsjón um náungakærleika sem
flestir þekkja, en ailt of fáir til-
einka sér. Samfylkingin er að
sönnu ábyrgt stjórnmálaafl. Vissu-
lega er hægt að vera ábyrgur fé-
lagshyggjumaður þó rekinn sé hat-
rammur og óttafullur áróður fyrir
öðru.
Öfunda engan
Því verður þó ekki á móti mælt
að það er meiri vandi að vera fé-
lagshyggjumaður en
ýmislegt annað. Það
krefur okkur
ábyrgðar fyrir vel-
ferð náungans og
umhyggju fyrir hon-
um. Við í Samfylk-
ingunni óttumst það
alls ekki. Við teljum
að nægur auður sé
fyrir hendi til að
gera mun betur í
málum öryrkja,
aldraðra og geð-
sjúkra bama, svo
dæmi sé tekið. En
til þess að slíkt sé
hægt verður aukinn
hluti þessa auðs að
koma til. Þær
ótöldu milljónir
króna sem hafa
runnið í vasa
margra, fyrir það
eitt að hafa „leyft öðrum að veiða
kvótann sinn“, væru betur komn-
ar í öðram verkefnum en þeim
lystireisum og óhófsemd sem þessi
sameignargleði (kvótinn er sam-
eign okkar allra) veldur í ýmsum
tilvikum. Er nema von að menn
tali um auðlindagjald og er nema
von að hugmyndinni um það vaxi
fiskur um hrygg?
Samfylkingarmenn öfunda eng-
an, þeir sem segja slíkt era öfimd-
sjúkir sjálfir. Samfylkingarmenn
finna til með þeim sem halda að
öll verðmæti lífsins séu
fólgin í því að eignast
meira. og meira, meira
í dag en í gær.
Erum glöð í
bragði
Við í Samfylkingunni
eigum þá drauma að
mega taka þátt í þvi að
gera okkar góða land
betra og bæta það sem
aflaga hefúr farið og
mislukkast. Við eigum
einnig þá drauma að
rödd okkar megi hafa
áhrif á erlendum vett-
vangi til styrktar kúg-
uðu pg hungraðu fólki,
hvoft sem það býr í
köldum kytram
Moskvuborgar, heitum
myrkviðum Afríku eða
arðrændum löndum
Suður Ameríku.
Við geram okkur grein fyrir því
að við frelsum ekki heiminn. Sum
okkar trúðu því þegar við vorum
að slást við lögguna út af hernum,
Víetnam og Nató hér áður fyrr.
Við viljum taka þátt í því að gera
þennan heim betri og trúum því
að það sé hægt. Við erum að legga
af stað, við erum glöð í bragði, við
eram á leiðinni til framtíðar 21.
aldarinnar, „vertu til að leggja
hönd á plóg“.
Karl V. Matthíasson
„Þegar góðæri ríkir eiga allir að
njóta þess. Þetta er ekki öfund,
þetta er hugsjón um náungakær-
leika sem flestir þekkja, en allt of
fáir tileinka sér.u
Kjallarinn
Karl V.
Matthíasson
sóknarprestur, í 2. sæti
Samfylkingarinnar á
Vestfjörðum
Með og
á móti
ísland í ESB
Aukin áhrif
íslands
„Aðild að ESB myndi færa Is-
landi pólitísk áhrif á ákvarðanir
sem skipta miklu fyrir íslenska
hagsmuni. Eins og staðan er í dag
taka íslendingar við löggjöf frá
ESB en hafa
mjög lítil áhrif
á samningu
hennar. ESB-að-
ild myndi því
auka áhrif ís-
lands á eigin
mál, ólíkt þvi
sem oft er hald-
ið * „„„ Ólafur Þ. Stephen-
Aölld aö ESB sen stjórnmála-
er forsenda þess fræöingur.
að ríki geti
fengið aðild að Efnahags- og mynt-
bandalaginu og tekið upp evruna.
Það er dýrt fyrir þjóðina, m.a.
vegna hárra vaxta, að halda uppi
sjálfstæðum gjaldmiðli. Aðild að
ESB og upptaka evrunnar myndi
auka hagsæld á íslandi.
ísland yrði í betri stöðu til að
hafa áhrif á hagsmunamál sín á al-
þjóðavettvangi, t.d. á sviði um-
hverfismála og fiskveiðimála,
vegna þess að Evrópusambandið
er öflugur bakhjarl og styður mál-
stað aðildarríkja sinna. ísland
myndi líka styrkja stöðu sína í
vestrænu varnar- og öryggismála-
samstarfi, sem hefur færst að
verulegu leyti á vettvang ESB.
Eina leiðin til að fá úr því skorið
hvort samkomulag myndi nást um
t.d. undanþágur frá sjávarútvegs-
stefnu ESB er að sækja um aðild.
Þá fyrst hefjast nauðsynlegar póli-
tískar málamiðlanir innan sam-
bandsins. Við fáum ekki svör við
slíkum spurningum fyrirfram."
Afsalá
fullveldinu
„ísland er Evrópuþjóð og á að
hafa gott samband við Evrópu-
sambandið, annars einangrast
þjóðin í framtíðinni. Forystu-
menn okkar verða að vaka yfir
öllum möguleik-
um okkar í sí-
breytilegum
heimi og hafa
hagsmuni kom-
andi kynslóða
að leiðarljósi.
Innganga í Evr-
ópusambandið
væri afsal á
frelsi og full-
veldi íslands -
því ekki á dagskrá í mínum huga.
Rómarsáttmálinn er með þeim
hætti. ítrekað hefur komið fram
að sjávarútvegsstefna Evrópusam-
bandsins er óbreytt. Enn er sjáv-
arútvegurinn sú auðlind sem ræð-
ur lífsafkomu okkar, hér væri fá-
tækt hefðum viö ekki unnið land-
helgisstríöin. Þessari auðlind og
mörgum auðlindum öðrum meg-
um við ekki fóma. Ríkjasambönd
hafa tilhneigingu til að líða undir
lok fyrir rest þegar hagsmunir
einstakra ríkja fara að stangast á
við hagsmuni heildarinnar eða
miðstýringarvaldið fer að drepa
frelsi einstaklinganna. Ég styð
heils hugar þá hugmynd Halldórs
Ásgrímssonar að litlu ríkin ís-
land, Færeyjar og Grænland vinni
saman að sínum málum og styrki
þannig frelsi sitt og auki samstarf
og viðskiptahagsmuni við Evrópu-
sambandið." -KJA
Guðni Ágústsson
alþingismaður.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is