Dagblaðið Vísir - DV - 02.06.1999, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGUR 2. JÚNÍ 1999
Umsjón
Adalsteinn Ingólfsson
Sannfærandi samstarf
Rokk & blús & djass
menningu
Sigrún Eðvaldsdóttir fiðluleikari og breski
píanóleikarinn James Lisney héldu tónleika
í íslensku óperunni síðastliðinn sunnudag. Á
efnisskrá kenndi ýmissa grasa en þau fluttu
verk eftir J.S. Bach, Debussy, Stravinsky og
Busoni. Það var Sigrún sem reið á vaðið með
partítu nr. 3 í E Dúr eftir Bach sem er eitt
þekktasta verk hans fyrir einleiksflðlu fyrir
utan kannski Chacconnuna.
Leikur Sigrúnar var á köflum afar góður
og fin dýnamik í verkinu öllu, prelúdían
leikin af krafti og Loure-kaflinn afar vandað-
ur. Samt sem áður var eins og vantaði svolít-
ið neistann í flutninginn og á köflum var
hann svolítið hektiskur og þá sérlega í síðari
köflunum og vantaði smá upp á þessa fáguðu
yfirvegun sem tónlistin krefst þannig að hún
náði ekki að fanga mann algerlega. Hljóm-
burður óperunnar er heldur ekki nógu flatt-
erandi fyrir Bach, til þess er endurómunin
ónóg enda hljómar Bach alltaf best í kirkj-
um.
Með flauelsmjúkum áslætti
James Lisney er þekktastur hér á landi
fyrir túlkun sína á verkum Árna Björnsson-
ar og hefur m.a. verið gefinn út geisladiskur
með leik hans þar sem hann leikur verk eft-
ir Áma með Gunnari Guðbjömssyni og
Elizabeth Layton fiðluleikara. Á tónleikun-
um lék hann eitt meistarastykkja Debussys
fyrir píanó, Estampes, sem er í þremur köfl-
um: Pagodes, La soiree dans Grenade og Jar-
din soux la pluie og gerði það fallega með
flauelsmjúkum áslætti sem passar vel við
þessa draumkenndu og svífandi tónlist.
Pedalnotkun hans í þriðja þætti stakk þó
svolítið við stúf og þótt ákafinn og hraðinn
hafi verið til staðar hefði krafturinn kannski
mátt vera aðeins meiri.
Fannst manni að líkt og Sigrún væri hann
ekki alveg kominn í gang fyrr en þau hófu
leik sinn í Suite Italienne eftir Stravinsky.
Efni svítunnar er fengiö úr verki
hans,Pulchinella, ballett í einum þætti með
söngvumm við libretto eftir Massine sem
einnig var danshöfundurinn á frumsýningu
ballettsins í París árið 1920.
Upprunaléga var verkið samið fyrir sópr-
an, tenór, bassa og kammersveit og var efni-
viðurinn fenginn frá Pergolesi en svítan,
Sigrún Eðvaldsdóttir - „glansandi fínn og þróttmikill leikur".
sem er í sex þáttum, er frá árinu 1932 og gerð
í samstarfi við fiðluleikaran Dushkin.
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
Ósýnilegur þráður
Þau Sigrún og Lisney fóm hreinlega á
kostum í þessu skemmtilega verki og hver
kaflinn á fætur öðrum hreint frábærlega
leikinn, rytminn svo hárnákvæmur og sam-
leikurinn með því betra sem heyrist, líkt og
milli þeirra væri einhver ósýnilegur þráður
sem tengdi þau saman. Svo var einnig farið
með leik þeirra í sónötu Busonis ópus 36a nr.
2 í e moll. Þessi mikla sónata heyrist ekki oft
þótt undar-
legt megi
virðast því
þetta er gey-
sigott verk
þar sem
mystískar
fantasíur
blandast un-
aðslegri róm-
antískri
andagift.
Fyrsti kafl-
inn var
áhrifamikill
og dramat-
ískur og ann-
ar glansandi
finn og þróttmikill. Mesta púðrið fer samt í
lokakaflann sem er lengstur og flóknastur.
Þar birtist sálmur úr Nótnabók Önnu
Magdalenu Bachs (Wie wohl ist mir o Freund
der Seelen) eftir nokkum inngang og svo
glæsileg tilbrigði við hann sem enda svo í
fúgu sem stigmagnast uppí stórkostlegt nið-
urlag. Það er ekki auðvelt að halda utan um
þennan mikla kafla og halda manni við efn-
ið svo vel sé en það tókst þeim snilldarlega.
Var leikur þeirra í þessum þætti sem og
verkinu í heild afar glæsilegur,
túlkunin djúp og sannfærandi
og jafnræðið algert svo að ekki
er annað hægt en að vona að
framhald verði á þeirra sam-
starfi.
Sigrún Eðvaldsdóttir, fiðla og
James Lisney, píanó,
tónleikar í íslensku óperunni
30. júní
Hljómsveitin
Zony Mash, með
hljómborðsleikar-
ann og hammondist-
ann Wayne Horvitz í
fararbroddi, hélt
tvenna tónleika í
Loftkastalanum um
helgina. Zony Mash
er ein þeirra hljóm-
sveita sem eru í
sterkum tengslum
við Knitting Factory
í New York og hafa
gefið út tvær plötur
á vegum Knitting
Factory Records.
Hljómsveitina skipa
auk Horvitz þeir
Timothy Young glt-
arleikari, Keith
Lowe bassaleikari
og Andy Roth
trommuleikari.
Áður en Zony
Mash steig á svið á
föstudagskvöldið
var íslenska hljóm- Wayne Horvitz & Zony Mash
sveitin Dip látin sjá
um að koma tón-
leikagestum í réttan ham. Hljómsveitina Dip
skipa þeir Óskar Guðjónsson tenórsaxófón-
leikari, Samúel Samúelsson básúnuleikari,
Jóhann G. Jóhannssón hljómborðsleikari,
Pétur Hallgrímsson gítaristi, Birgir Braga-
son kontrabassaleikari og Sigtryggur
„Bogomil" Baldursson sem spilar á trommur
og slagverk. Einnig var söngkona með hljóm-
sveitinni í tveimur lögum. Þeirra tónlist var
fönk, pottþétt og vel gert, en fulleinhæft fyr-
ir mín eyru. Lögin voru öll byggð eins, ein-
falt einhljóma grunnstef sem spilað var yfir
og einhvern veginn fannst mér vera of lítið
að gerast til þess að þetta fangaði mig.
„Dynamik“ var mjög takmörkuð og eina til-
breytingin var hvort voru 3, 4 eða 7
fjórðupartar í taktinum.
Tóntegundalausir
Wayne Horvitz hefur látiö hafa eftir sér að
hann sé ekki djassleikari og vilji ekki láta
kalla sig það. Hans uppruni sé úr rokki og
blús og hann hafi nálgast djass í gegnum það
Jass
Ársæll Másson
að hlusta á Miles Davis en hann hafi gert
mun minna af því að spila „standarda" en
djassleikarar gera. Undirritaður getur tekið
undir það að
þótt tónlist
Zony Mash sé
yfirleitt rétti-
lega kölluð
fönk er hún
samt mjög ná-
lægt rokki.
Margur hefði
tekið tónlist
þeirra opnum
örmum á átt-
unda áratugn-
um þegar
hljómsveitir
eins og
Colosseum og
Emerson, Lake
and Palmer
voru hátt
skrifaðar.
Fyrir komu
allfrjálslega
spilaðir kaflar,
tóntegunda-
lausir, oft sem
einskonar inn-
gangur. Ann-
ars gekk á
ýmsu. Þeir eru
ófeimnir við að skipta um hryn þegar það
kemur yfir þá og allir meðlimir kvartettsins
eru virkir í framvindu verkanna þótt þeir
Horvitz og gítaristinn Timothy Young séu í
framlínunni.
Þetta eru verulega færir listamenn og tón-
list þeirra er sterk og áhrifamikil. Hún höfð-
aði greinilega sterkar til yngri kynslóðarinn-
ar en hefðbundnari djass, a.m.k. var fólkið
umhverfis mig flest yngra en ég á að venjast
á djasstónleikum. Þeir 12 tóna menn eiga
heiður skilið fyrir að hafa staðið fyrir hing-
aðkomu Wayne Horvitz & Zony Mash og
væri óskandi að þeir héldu áfram að bjóða
okkur upp á að heyra í athyglisverðum
hljómsveitum.
Beðið eftir mömmu
Leikhús Brúðubílsins er fyrir löngu orðið
fastur liður í borgarlífinu, og þá einkum leik-
skólalífinu, á sumrin. Á morgun, fimmtudag,
kl. 14.00, verður nýjasta
leikrit Brúðbílsins
frumsýnt við barna-
heimilið Tjarnarborg,
vestan megin við Tjörn-
ina. Leikritið heitir
Beöió eftir mömmu og
er þar um að ræða tvö
ævintýri sem bæði
fjalla um ungviði sem
bíða eftir mömmu
sinni. Það fyrra segir af
unga litla sem er ný-
skriðinn úr egginu og kemst í kynni við ýms-
ar hættur lífsins. Seinna ævintýrið er um
úlfinn og kiölingana sjö; þar bíða kiðlingar
eftir mömmu sinni meðan úlfúrinn er sífellt
að banka upp á hjá þeim.
Þetta er hvorki meira né minna en 19.
sumarið sem leikhúsið starfar undir stjórn
Helgu Steffensen en með henni í sumar eru
þau Aðalbjörg Árnadóttir brúðuleikari og
Skarphéðinn Sverrisson aðstoðarmaður (á
mynd). Með í för eru líka um 40 brúður af öll-
um stærðum og gerðum
Næstu daga er dagskrá Brúðubílsins sem
hér segir: 4. júní, Austurbæjarskóli kl. 10,
Barðavogur kl. 14; 7. júní, Bleikjukvísl kl. 10,
Dalaland kl. 14; 8. júní, Brekkuhús kl. 10,
Fannafold kl. 14; 9. júní, Dunhagi kl. 10,
Freyjugata kl. 14; 10. júní, Fífusel kl. 10, Ár-
bæjarsafn kl. 14; 11. júní, Fróðengi kl. 10,
Frostaskjól kl. 14; 14. júní, Hlaðhamrar kl.
10, Malarás kl. 14.
Þó þú langförull legðir
Kvennakór Reykjavíkur er samfélag radd-
fagurra kvenna á öllum aldri, sem getið hef-
ur sér gott orð fyrir kraftmikinn og smekk-
legan söng. Þessi kór hyggur nú á vesturvík-
ing og hefur af því tilefni sett saman sérstaka
efnisskrá sem sungin verð-
ur í Boston, New York,
Baltimore og Washington
dagana 10- 20. júní nk.
Diddú verður einsöngvari
með kórnum í þessari ferð.
Efnisskráin verður
kynnt á vortónleikum
kórsins sem haldnir verða
annað kvöld í Digranes-
kirkju kl. 20.30 og sunnu-
daginn 6. júní kl. 20.30 í
(jraiarvogSKirKju.
Á tónleikunum verða m.a. flutt þrjú lög
sem samin hafa verið sérstaklega fyrir hann,
Konur eftir Þorkel Sigurbjömsson við Ijóð
eftir Jón úr Vör, Salve Regina eftir Hjálmar
H. Ragnarsson og Barnagœlur, lag Ólafs Ax-
elssonar við ljóð Vilborgar Dagbjartsdóttur.
Kórstjóri KR er Sigrún Þorgeirsdóttir en
píanóleikari er Þórhildur Björnsdóttir.
100 ára afmæli Lotte Lenya
Einhverra hluta vegna hefur 100 ára af-
mæli austurrísku söngkonunnar Lotte Lenya
( á mynd) farið fram hjá þorra fjölmiðla, hér
á landi sem annars staðar. Var hún þó með-
al áhrifamestu leik- og söngkvenna í Evrópu
á árunum milli stríða. í hugum margra er
Lotte Lenya tákn fyrir
þær vonir sem menn
bundu við hið skamm-
lífa Weimar-lýðveldi í
Þýskalandi en ekki síst
var hún holdgervingur
þeirrar veraldarsýnar
sem birtist í leikritum
Bertolds Brechts og tón-
skáldsins Kurts Weills á
því timabili. Rödd henn-
ar, ýmist lostafull eða
hryssingsleg, og leikræn túlkun hennar á
sönglögum Weills þóttu lýsandi fyrir
„módemíska" upplausn listrænnar sköpun-
ar. Lotte Lenya var stjarnan í þekktustu
söngleikjum þeirra Brechts og Weills, Tú-
skildingsóperunni, Happy End, Mahagonny
og Dauðasyndunum sjö. Eftir að nasistar
komust til valda í Þýskalandi settist hún að í
París og síðar í Bandaríkjunum. Eiginmaður
hennar, Kurt Weill, lést áriö 1950, en Lotte
Lenya hélt ótrauð áfram að syngja og kynna
tónlist hans. Einnig tók hún að sér smáhlut-
verk í amerískum kvikmyndum; til dæmis
lék hún illkvendið Klep í Bond-myndinni
From Russia With Love.