Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.1999, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 20. JULI 1999
13
Stund sannleikans
Þrir árvissir atburðir
valda mér alltaf hugar-
angri. Þá geri ég mér
dagamun. Fyrst er þar
að nefna áramótin (þá
hugsa ég með skelfingu
fil framtíðarinnar og
syng þjóðsönginn), 17.
júní (þá fer ég í
regnkápu, blotna í fæt-
uma og syng þjóðsöng-
inn), og síðast en ekki
síst daginn sem sann-
leiksstund Grjótaþorps-
búa hefst. Það er stund-
in sem þeir gangast
raunveruleikanum á
hönd og stíga út úr höll
skáldskapar og lista og
sjá sér til skelfingar að
þeir eru staddir rétt við
miðbæ Reykjavíkur. Yfirleitt er það
tívolíið á hafnarbakkanum sem
minnir þá á þetta.
Fyrsta greinin
Þegar fyrsta grein Grjótaþorpsbú-
ans birtist í blöðunum er ég vanur
að skunda í tívolíið og skemmta
mér. Að sjálfsögðu reyni ég að stilla
gleðilátum mínum í hóf og beina
þeim einungis til sjávar. Að þeim
loknum er ég vanur að tipla varlega
með skóna mína í hendinni fram hjá
Grjótaþorpinu að strætisvagna-
Kjallarinn
Sigtryggur
Magnason
blaðamaður
„Eins og öll betri hvetfi á Grjóta-
þorpið sinn eigin kvikmyndagerðar-
mann. Hann hefur auðvitað tjáð sig
um óréttlæti heimsins sem birtist
meðal annars í því að íslenski
dansflokkurinn á enga stöng til að
dansa við sem gerir það að verkum
að hann fær miklu lægri tekjur en
ella mætti gera ráð fyrir.u
Miðbæinn án þess
að fá þar nokkru
ráðið en þeir hefðu
auðvitað kosið að
eiga heima einhvers
staðar allt annars
staðar þar sem ljúfir
tónar sinfóníunnar
leika við hlustirnar
og nekt er ekki aug-
lýst og trekkir ekki
að. Þeir eru líka dá-
lítið trekktir, enda í
áhættuhópi; veggja-
títlan gæti komið í
heimsókn og ekki
bætir það hið and-
lega líf. Ég vorkenni
Grjótaþorpsbúum.
Þeir fá ekki skamm-
........ degisþunglyndi
heldur langdegis- og skemmtana-
þunglyndi sem er ekki síður alvar-
legt og taka verður tillit th. Það er
auðvitað ekkert gaman að þurfa að
hlusta á tónlist og gleðilæti tívolís-
ins í einn mánuð á ári. Þá væri auð-
vitað að betra að búa við þungan
umferðarnið Miklubrautarinnar.
Ég vorkenni Grjótaþorpsbúum.
Þeir þurfa ekki einungis að beijast
við einn andstæðing eins og títt er í
skylmingum heldur Qóra: tívolí-
gengið, nektardansmeyjar, kven-
réttindafrömuði og borgaryfirvöld.
Þessir aðilar hafa
sameinast um það
að gera líf Grjóta-
þorpsbúa að
martröð. Verst er
að geta ekki vakn-
að frá þessum
skelfilega raun-
veruleika.

„íslenski dansflokkurinn á enga stöng til að dansa við sem gerir það að
verkum að flokkurinn fær miklu lægri tekjur en ella“, segir Sigtryggur m.a.
stoppistöð við Aðalstræti. Eg veit
nefnilega að í Gijótaþorpinu búa
viðkvæmir listamenn og einn þeirra
ku meira að segja leika á hljóðfæri í
Melabandinu. Ég myndi síst af öllu
vilja truila einbeitingu hans.
Þrjú stig vorkunnar
Ég vorkenni Grjótaþorpsbúum.
Þeim var skellt niður þama við
Kontrapunktur
Auðvitað eiga
Grjótaþorpsbúar
sem nágrannar
miðbæjarins að
ráða því hvemig
hann er. Skemmtanahald í miðbæn-
um má ekki vera fram á nætur, það
er augljóst, því þá þurfa Gijótaþorps-
búar að sofa (nema auðvitað þegar
þeir eiga afmæli og bjóða vönduðum
vinum í heimsókn. Vandaðir vinir
eiga auðvitað stundum erfitt með að
slíta sig frá spilum og sjónvarpsupp-
tökum af Kontrapunkti).
Það er heldur ekki hægt að láta
skemmtanir byrja snemma á dag-
inn því þá era börnin vakandi og
gætu þurft að horfa upp á fólk úr
öðrum hverfum sem einhverra
hluta vegna safnast saman í mið-
bænum en ekki eigin hverfum,
verða sér til skammar með ölþambi
og æði. Þægilegast væri að hafa
skemmtanir milli átta, þá eru
kvöldfréttir búnar, og hálfeöefu, en
þá hefjast seinni fréttir. Væru þá
ekki aöir sáttir?
Galvaníserað þriggja
tommu rör
Eins og öll betri hverfi á Gijóta-
þorpið sinn eigin kvikmyndagerð-
armann. Hann hefur auðvitað tjáð
sig um óréttlæti heimsins sem birt-
ist meðal annars í því að íslenski
dansflokkurinn á enga stöng til að
dansa við sem gerir það að verkum
að flokkurinn fær miklu lægri tekj-
ur en ella. Kannski Gijótaþorpsbú-
ar gætu splæst í eitt galvaníserað
þriggja tommu rör handa flokknum
og bjargað þannig fjárhag hans.
Vonandi sprettur einhver frjó
hugmynd í kolli kvikmyndagerðar-
mannsins vegna ástandsins því
eins og þekkt er kvikna oft snilldar-
legar hugmyndir vegna ástands
sem þessa og er þar nærtækast að
nefna júgóslavnesku myndina Neð-
anjarðar.
Vellíðan
Ég vona að Gijótaþorpsbúum
gangi vel að breyta miðbænum í
þögult svæði og brjóta þannig blað
í sögu alheimsins. Þegar því starfi
er lokið vona ég að þeir skipti liði;
flytji á Ægisíðu og lægi öldurnar og
flytji í Breiðholtið og komi því nið-
ur fyrir snælinu. Síðast en ekki sist
vona ég, hvar sem Gijótaþorpsbúar
búa, að þeim líði vel.
Sigtryggur Magnason
I landi tækifæranna
Það er ástæða til að hrósa DV
fyrir umhverfisblaðið frá 14. júlí.
Umfiöllun þess er á þann veg að
vel má ætla að hún hafi vakið
áhuga lesenda út fyrir raðir þeirra
sem telja sig til sérstakra um-
hverfisverndarsinna. Þetta fram-
tak DV er vonandi til marks um
það að innlendir fiölmiðlar hafi
myndað breiðfylkingu sem tekur
umhverfismál alvarlega.
Af prentmiðlunum reið Morgun-
blaðið á vaðið og hefur undanfarið
ismál. Þá eru ótaldir þeir dag-
skrárgerðarmenn Ríkisútvarpsins
sem hafa lagt til fiölda þátta um
náttúru- og umhverfisvemd gegn-
um tíðina. Þessi öfluga umfiöllun
á sinn þátt í vitundarvakningunni
í málefnum umhverfisins.
Mættum við fá meira
að heyra
En lítum eilítið nánar á inni-
hald umhverfisblaðs DV. Þar er
viðtal við forstöðumann þjónustu-
sviðs SVR um at-
Kjallarinn
„Innan skamms fer Sorpa að selja
metangas sem orkugjafa á bif-
reiðar og þegar þar að kemur er
eins gott að framsýn fyrirtæki
séu viðbúin og leggi metnað sinn
í að nýta möguleikana sem búa í
ruslinu okkar.“
verið í fararbroddi faglegrar um-
ræðu um umhverfismál. Blaða-
maður þess og ljósmyndari eru
m.a.s. handhafar sérstakra um-
hverfisverðlauna fyrir framúr-
skarandi umfiöllun um landið og
orkuna. Fréttastofa Sjónvarpsins
og fréttastofa Stöðvar 2 hafa lagt
sitt af mörkum og hrósa má mörg-
um kvikmyndagerðarmanninum
fyrir framlög til vitrænnar um-
ræðu og uppfræðslu um umhverf-
riði sem fyrir-
tækið hefur skil-
greint sem mik-
ilvæga umhverf-
isþætti, en ekki
er minnst einu
orði á hugmynd-
ir um að vagnar
fyrirtækisins
verði í framtíð-
inni drifnir af
metangasinu
sem nú er verið að brenna í tonná-
tali á hverjum degi á urðunarstað
Sorpu í Álfsnesi.
Hvar era þessar hugmyndir
staddar? Og hvenær er gert ráð
fyrir því að aðrar þjónustubifreið-
ir borgarinnar verði knúnar vist-
vænu eldsneyti?
Annað, sem vakti athygli mína,
en kveikti jafnframt spumingar,
er að finna í viðtali við upplýs-
ingafulltrúa Landssímans. Þar
kemur fram að
Landssíminn eigi
um 200 bifreiðar,
sem flestar verða
settar á harðkoma-
dekk næsta vetur í
stað nagladekkja.
Þessar 200 bifreiðar
Landssímans hafa
hingað til rifið upp
44,5 tonn af malbiki
á hverjum vetri.
Hér stefnir allt í
rétta átt. En hversu
mikil alvara er að
baki vangaveltum
um að setja þessar
sömu bifreiðar á
vistvæna orkugjafa?
Og hvenær er gert
ráð fyrir því að hin
fi arskiptafyr irtæk-
in, sem líka vilja vera stór, stígi
jafnafgerandi skref í umhverfis-
málum og Landssíminn hefur nú
gert?
Sjálfbær þróun -
lifandi hugtak
Innan skamms fer Sorpa að
selja metangas sem orkugjafa á
bifreiðar og þegar þar að kemur er
eins gott að framsýn fyrirtæki séu
viðbúin og leggi metnað sinn í að
nýta möguleikana, sem búa í rusl-
inu okkar. Þannig vinna fyrirtæk-
in sig í álit hjá neytendum og
tryggja stöðu sína á markaðnum,
Kolbrún
Halldórsdóttir
alþingismaður
eins og það heitir i við-
skiptaheiminum. Sann-
leikurinn er sá að með
átaki stórfyrirtækja og
stofnana, jákvæðu hug-
arfari fólks og upp-
byggilegri umfiöllun
fiölmiðla, má snúa því
sem tilhneiging hefur
verið til að líta á sem
óumflýjanlega byrði á
herðum okkar upp í
tækifæri til betra lífs.
Sjálfbær þróun felur
í sér fiöldann allan af
tækifærum sem geta
styrkt stöðu okkar á al-
þjóðavettvangi, skapað
okkur auknar tekjur
jaínt innan lands og
utan, en efla þó fyrst
og fremst með okkur
metnað til að standa okkur vel i
lífinu.Tökum nú höndum saman,
snúum almenningsálitinu á þann
veg að sjálfbær þróun hætti að
vera innantómur frasi í munni
stjórnmálamanna, en verði þess í
stað skapandi hugtak í lífi þjóðar-
innar. Island á að geta tekið afger-
andi forystu í málefnum umhverf-
isins og í slíkri forystu er fólginn
fiöldi tækifæra til aukinnar hag-
sældar. I kaupbæti fáum við svo
þessa dásamlegu kennd sem hrísl-
ast um okkur þegar allt er eins og
best verður á kosið.
Kolbrún Halldórsdóttir
Með og
á móti
Stjórn Spalar ehf. sem á og rekur
Hvalfjarðargöng hefur lagt það til við
lánardrottna fyrirtækisins að gjald-
skrá Hvalfjarðarganga lækki að með-
altali um 30%. Það sem vekur hvað
mesta athygli og hefur verið mjög
gagnrýnt er að gjaldið fyrir einstaka
ferð verður áfram 1000 krónur.
Bjarki Már Karls-
son kerfisfræðing-
ur, hreppsnefndar-
maður í Borgar-
fjaröarsveit.
Nýtist ekki ferða-
þjónustunni
„Lækkun áskriftar nýtist okkur
íbúum Vesturlands og gerir okkur
kleift að fara oftar
en ella suður um
göng. Það er ágætt
svo langt sem það
nær en nýtist að-
eins okkur heima-
mönnum, ekki
gestum okkar. Um
allt Vesturland er
verið að byggja
upp ferðaþjón-
ustu. Umferð
ferðamanna, inn-
lendra sem er-
lendra, skapar atvinnu og styrkir
þannig forsendur byggðar. Ferða-
þjónustan er sú atvinnugreinin á
Vesturlandi sem á mesta vaxtar-
möguleika. Með því að leggja 400
króna gangatoll á heimamenn en
1000 krónur á gesti er verið að beina
umferð ferðamanna annað. Akranes-
bær og aðrir eigendur Spalar hf.
hljóta að hafa hagsmuni af eflingu at-
vinnulífs á Vesturlandi. Þeir ættu
því að beita sér fyrir lækkun ein-
stakra ferða.“
Dregið úr af-
sláttarkjörum ef
einstök ferð lækkar
„Þegar rætt er um Hvalfiarðar-
göng gleymast gjarnan nokkrar
grandvallarfor-
sendur. Göngin
kostuðu fimm
milljarða og þá
peninga þarf að
greiða þeim lánar-
drottnum sem
sýndu þá fram-
sýni að hafa trú á
fyrirtækinu. Það
er ljóst að Spölur
þarf að má
ákveðnu meðal-
Gísli Gíslason, bæj-
arstjóri Akraness,
stjórnarformaður
Spalar ehf.
verði á hvem bíl til þess að standa
við gerða samninga. Þetta meðalverð
er nú talsvert lægra en upphaflega
var áætlað og enn mun það lækka á
komandi vikum. Fyrir þá sem nota
göngin reglulega skiptir mikli máli
að gjaldið verði sem allra lægst og ef
lækka á þúsundkallinn þá verður að
draga úr afsláttarkjörunum.
Það er sanngjarnt að stórnotendur
njóti eins mikils afsláttar og kostur
er. Ég er þeirrar skoðunar að eitt til
tvö hundrað krónur lægra ganga-
gjald fyrir þá sem fara örsjaldan um
Hvalfiarðargöng skipti afar litlu máli
þegar hagsmunir þeirra sem nota
göngin að staðaldri eru skoðaðir. En
til þess að koma til móts við þá sem
fara sjaldan um göngin hefur stjórn
Spalar gert ráð fyrir að taka upp sölu
á 10 miða korti þar sem vegfarendur
geta fengið hverja ferð á 700 krónur.
Þessi viðbót nýtist vel þeim sem fara
nokkrar ferðir á ári og þeim sem
efnaminni eru og eiga erfiðara með
að leggja út fyrir stærri skömmtum,
auk þess sem þessi valkostur flýtir
afgreiðslu í gjaldhliðinu. Ég er þeirr-
ar skoðunar að tillögur Spalar að
verulega lægri gjaldskrá muni enn
frekar en raun ber vitni koma svæð-
inu norðan Hvalfiarðar til góða og
það sé i raun mun mikilvægara af
hálfu sveitarstjórnarmanna og ann-
arra að snúa sér að því að vinna með
jákvæðum áhrifum ganganna með
markvissari hætti en áður. Gjaldtaka
er hins vegar staðreynd þangað til
göngin verða að fullu greidd og vafa-
laust munu menn hafa ýmsar tillög-
ur um hvernig henni verði best hátt-
að. Sameiginlegir hagsmunir okkar
eru að gjaldið verði eins lágt og kost-
ur er og við treystum því að þegar
ríkið fær mannvirkið afhent þá verði
gjaldtaka lögð af.“ -DVÓ