Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.2000, Blaðsíða 15

15
MANUDAGUR 13. MARS 2000
J>V______________________________________________________________________________________________________________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Litrík verk á
gráu svæði
Eitt af málverkum Sigtryggs B. Baldvinssonar á sýningunni í Englaborg
„Sigtryggur er sívaxandi listamaöur á þessum gráa vettvangi, uppáfinningarsamur, óragur,
Ijóörænt þenkjandi og opinn fyrir öllum möguleikum. “
Þeir sem venjulega finna ekki hjá sér sér-
staka hvöt til að skoða myndverk ungra lista-
manna ættu samt að gera sér ferð að Flóka-
götu 17, þó ekki væri til annars en að sjá
hvemig listamannahjón af yngri kynslóð hafa
lagað Hús málarans Jóns Engilberts, öðru
nafni Englaborgina, að eigin þörfum. Ekki síst
vegna þess að aðlögunin einkennist bæði af
sérstakri smekkvísi og virðingu fyrir upp-
runalegu útliti og hlutverki hússins.
í vinnustofunni hefur núverandi haldsmað-
ur Englaborgar, Sigtryggur B. Baldvinsson
listmálari, slegið upp sýningu á tólf nýjum og
nýlegum málverkum sínum. Sigtryggur er í
hópi nokkurra málsmetandi listamanna sem
allir stigu fyrstu skref sín á vettvangi mynd-
listar norðan heiða: Sigurður Árni Sigurðs-
son, Birgir Snæbjörnsson, Kristín Gunnlaugs-
dóttir o.fl. Þótt óráðlegt sé að spyrða þessa
listamenn saman og eigna þeim keimlík við-
horf er athyglisvert að þeir hafa allir hneigst
til ómengaðrar málaralistar og rækta mjög
svo persónuleg tengsl við veruleikann. Eru
listamenn að norðan handgengnari veruleik-
anum en við sunnanmenn, og ef svo er, hver
er ástæðan? Þetta væri verðugt rannsóknar-
efni.
Kannski er það ekki veruleiki hlutanna
sem kemur fyrst upp í huga þeirra sem líta
málverk Sigtryggs, sem eru eins og sýnisbók í
munsturgerð: alla vega röndótt, taumótt,
dílótt og reglulega markeruð. En nafngiftir
verkanna („Krass á sjó“, „Sjór og grá blóm“
o.s.frv.) og nánari skoðun leiða í ljós að sjálf
munsturgerðin er listamanninum ekki endan-
legt markmið heldur einungis hluti af leik-
áætlun hans.
Milli hins séða og ímyndaða
Þessi munsturgerð Sigtryggs er ýmist nátt-
úrutengd, spinnst út frá öldufalli, taktfastri
hrynjandi norðurljósanna eða óreglulegu end-
urkasti ljóssins á hafíletinum, eða þá að hún
sprettur úr hugskoti listamannsins og er not-
uð til að hafa stjórn á óstýrilátri náttúrunni.
í báðum tilfellum virðist megintilgangur
munsturgerðarinnar vera að skapa tilhlýði-
lega fjarlægö á hið náttúrulega, hlutgera það
og gera það um leið viðráðanlegra. Og við það
að hlutgera náttúruna og brjóta hana undir
sig með þessum hætti verður hún sem fram-
lenging af náttúru sjáifs listamannsins, eðlis-
þáttum hans, og lýtur engum lögmálum nema
þeim sem hugarflug hans segir til um. Um leið
getur það af sér alveg nýja tegund myndmáls.
Eitt andartak kom upp í huga þess sem þetta
skrifar ein af nálægðarmyndum Hrings Jó-
hannessonar, annars norðanmanns, af ein-
hverju náttúrufyrirbæri, eins og Hreinn Frið-
finnsson mundi hugsanlega endurgera hana.
Ef sú samlíking „meikar sens“ í augum ein-
hverra.
Náttúrumálverk af þessu tagi opnar lista-
manninum ótal leiðir inn á gráa svæðið milii
sjálfrar náttúrunnar og vitundar mannsins
um hana, milli hins séða og hins ímyndaða,
milli áþreifanleikans og hins óáþreifanlega.
Sigtryggur er sívaxandi listamaður á þessum
gráa vettvangi, uppáfinningarsamur, óragur,
ljóðrænt þenkjandi og opinn fyrir öllum
möguleikum. Um leið og hann er ekki laus við
léttírónísk viðhorf nýju aldamótakynslóðar-
innar til málaralistarinnar, hyllir hana og
skensar góðlátlega í sömu andrá. En það sem
er mest um vert: Málverk hans innihalda
meira en nægilegt fóður fyrir hvort tveggja,
huga og augu.
Aðalsteinn Ingólfsson
Sýning Sigtryggs B. Baldvinssonar í Englaborginni,
Flókagötu 17, er opin kl. 15-18 alla daga til 19.
mars.
Furðuskápur Doktor
Bergmann
1 dag kl. 12.30 fjallar Olga Bergmann mynd-
listarmaður (á mynd) um eigin verk og hug-
myndir tengdar þeim í Listaháskóla íslands,
Laugarnesvegi 91, stofu 024. Fyrirlesturinn nefn-
ir hún: „Furðuskápur Doktor Bergmann".
Á miðvikudaginn
á sama tíma fjallar
Katrín Pétursdóttir
iðnhönnuður um
hönnun í stofu 113 i
Skipholti 1.
Námskeið er á
döfinni við Opna
listaháskólann í
teiknimyndasögum
þar sem kynntir
verða allir þættir
myndasögugeröar,
persónusköpun,
handrit, uppsetning
síðunnar, mynd-
svið, sjónarhorn og rammar, myndbygging, iet-
urgerð o.fl. Kennari er Jean Posocco, graflskur
hönnuður.
Einnig námskeið i tölvuvinnslu á prentfilm-
um, kennari er Leifur Þorsteinsson, ljósmynd-
ari og umsjónarmaður tölvuvers LÍ.
Contrasti kynnir sig
Annað kvöld kl. 20.30 verða haldnir tónleikar
í Salnum í Kópavogi þar sem fram kemur ný-
stofnaður tónlistarhópur sem nefnir sig Con-
trasti. Hann er skipaður Mörtu Guðrúnu Hall-
dórsdóttur sópransöngkonu, Camillu Söderberg
blokkflautuleikara, Hildigunni Haildórsdóttur
sem leikur á fiðlu og tenórgömbu, Ólöfu Sesselju
Óskarsdóttur sem leikur á selló og bassagömbu,
Snorra Erni Snorrasyni lútu- og gítarleikara og
Steef van Oosterhout slagverksleikara.
Markmið hópsins er að tefla saman eldri tón-
list og nútímatónlist á einum og sömu tónleik-
unum og gefa hlustendum innsýn í gjörólíkt tón-
mál þessara tíma. Á efnisskrá tónleikanna á
þriðjudag verður flutt endurreisnartónlist frá
Spáni, Þýskalandi, Italíu og Englandi en einnig
þjóðlagaútsetningar eftir Benjamin Britten og
verk eftir kínverska tónskáldið Isang Yun og
svissneska flautuleikarann og tónskáldið Hans
Martin Linde. Síðast en ekki sist verða frum-
flutt tvö ný tónverk eftir Svein Lúðvík Björns-
son og Atla Heimi Sveinsson sem þeir sömdu
sérstaklega fyrir þessa tónleika.
íslandsförin á þýsku
í febrúar kom skáldsagan íslandsfórin eftir
Guðmund Andra Thorsson út hjá þýska forlag-
inu Klett-Cotta í þýðingu Helmuts Lugmayr.
Klett-Cotta er rótgróið og virt útgáfufyrirtæki
sem gefur út bækur heimsþekktra höfunda á
borð við Anthony
Burgess, Hugo Klaus,
Ted Hughes, Doris Less-
ing og J.R.R. Tolkien.
íslandsförin er lögð í
munn ungum enskum
aðalsmanni sem heldur
til íslands á seinni
hluta 19. aldar. Sögu-
hetjan sér landið í
ljóma hugsjóna sinna,
en innra með sér veit
hann samt að eitthvað persónulegra og leyndar-
dómsfyllra dregur hann á vit þessa hrjóstruga
eylands og tengist uppruna hans og skelfilegum
atburðum í fortíðinni. Bókin kom út 1996 og
hlaut afar góðar móttökur gagnrýnenda og ann-
arra lesenda, auk þess sem hún var tilnefnd til
íslensku bókmenntaverðlaunanna.
Bókin heitir á þýsku Nach Island (sem út-
leggst Til íslands), og í umsögn um bókina í
svissneska dagblaðinu Der Zúricher Oberlánder
segir m.a.: „Stilleg nákvæmni í náttúru- og
mannlýsingum Guðmundar Andra Thorssonar
er hreinn viðburður, svo lesandinn fellur í þá
freistni að fylgja þegar í stað eftir boðhættinum
í bókartitlinum og leggja af stað „Til íslands!".
Maður fylgir lýsingunum agndofa eftir.“
Stjórnskipunarréttur
Ný útgáfa af Stjórnskipunarrétti efth- Gunnar
G. Schram prófessor er komin út, aukin og end-
urbætt í samræmi við breytingar á stjórnar-
skránni. í ritinu eru
öll ákvæði stjómar-
skrárinnar skýrð og
fjallað um stjórn rík-
isins, gildi alþjóða-
samninga og mann-
réttindi, m.a. hvernig
mannréttindaákvæð-
in veita mönnum
vernd gegn ágangi
ríkisvaldsins.
Háskólaútgáfan gef-
ur ritið út.
Tónlist
mmt:
Lýst eftir snerpu og galsa
Fyrst á efnisskrá Sigurlaugar Eðvaldsdóttur
fiðluleikara og Valgerðar Andrésdóttur píanó-
leikara í Salnum 8. mars var Sónata Jóns
Nordals frá 1952, afar vel heppnað verk,
innhverft og ljóðrænt. Það var líka vel leik-
ið af þeim stöllum sem vom vel samstilltar
og sýndu falleg litbrigði í heilsteyptri túlk-
un.
Prokofjev samdi sína einu flautusónötu
veturinn 1942-43 og hún er, þrátt fyrir harð-
ræðið sem ríkti þá í Sovétríkjunum, björt
og geislandi af gleði. David Oistrakh sá
strax að þar var komið viðeigandi viðfangs-
efni fyrir sig og bað 'um að fá það skrifað
fyrir fiðlu sem var látið eftir honum, og
frumflutti hann það í sal Moskvu-
konservatoríunnar í júní árið 1944. Við pí-
anóið sat Lev Oborin. Sónatan var að
mörgu leyti vel leikin af Sigurlaugu og Val-
gerði og mótuð af músíkölsku innsæi þeirra
beggja. Það sem ég saknaði mest var kraft-
ur og beittari tónn hjá Sigurlaugu í fyrsta
þættinum en þráðurinn milli þeirra var
óslitinn allan tímann og áttu þær marga
fína spretti i skertsóinu sem þó hefði mátt
leika með meiri snerpu. Andante-kaflinn var
vel mótaður og þar naut fallegur tónn Sigur-
laugar sín hvað best. Lokakafli sónötunnar
var hins vegar of hægt leikinn og of mikið til
baka, þar saknaði ég galsans og kraftsins og
þessa Prokoflevs neista sem þarf að vera til
staðar til að hrífa mann með. Þessi kafli
krefst þess að þar séu teknar áhættur og sleppt
svolítiö fram af sér beislinu og er spuming hvort
Sigurlaug Eðvaldsdóttir
og Valgeröur Andrésdóttir
Snúa bökum saman
þetta verk henti fmgerðri spilamennsku Sigur-
laugar. Leikur Vcdgerðar var mun kraftmeiri og
líflegri og virkilega ánægjulegur áheymar;
Valgerður er finn píanisti sem gjarnan mætti
fara meira fyrir í tónlistarlífmu.
Síðust á efnisskrá var Sónata nr. 3 ópus 108
sem Johannes Brahms hóf smíði á árið 1886
en lagði til hliðar og tók ekki upp fyrr en
tveimur árum síðar. Hún er í hinni dramat-
isku tóntegund d-moll, þróttmikil í hefð-
bundnum fióram köflum. Sem fyrr var leikur
Sigurlaugar og Valgerðar í góðu jafnvægi, þó
nokkuð ástríðufyllri hjá Valgerði, og líkt og í
sónötu Prokoflevs hefði leikur Sigurlaugar
mátt vera meira afgerandi. Annar kaflinn
ljómaði af elskulegheitum í meðfóram þeirra
og var ljúfur áheymar, en þrátt fyrir ágæta
spretti hljómaði þriðji þátturinn svolítið dauf-
ur og enn á ný hafði ég á tilfinningunni að
Sigurlaug væri að halda aftur af sér í
lokakaflanum. Hann hefur yfirskriftina
presto agitato en var eiginlega hvorugt þótt
þar hefði mátt fmna ágæt tilþrif á köflum.
Það er ekki hlaupið að því að halda ein-
leikstónleika með löngu millibili. Sigurlaug
er prýðiiegur fiðluleikari og hefúr fallegan
tón og mikla músík en á þessum tónleikum
var eins og hana skorti þor að henda sér fram
af bjarginu. Ég hef trú á þar gætu fleiri tón-
leikar gert gæfúmuninn.
Amdís Björk Ásgeirsdóttir
STJÓRNSKIPUNAR
IRETTLK

t