Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.2001, Blaðsíða 14

14
Menning
Bræöur berjast
Það eru gömul sannindi og ný að systkini
geta verið afar ólíkar manngerðir, þrátt fyrir
sömu foreldra og sams konar uppeldi. Bræð-
umir í leikritinu Já, hamingjan, sem var frum-
sýnt á litla sviði Þjóðleikhússins sl. föstudags-
kvöld, virðast í það minnsta eiga fátt sameigin-
legt ef undan er skilið að báðir eru bókelskir
kennarar. Reyndar eru þeir Pálmi Gestsson og
Baldur Trausti Hreinsson sem leika bræðurna
glettilega líkir í útliti en áhorfendur gera sér
strax ljóst að um afar ólíka einstaklinga er að
ræða. Það sést á klæðaburði þeirra og fasi og
fæst síðan margstaðfest í orðasennunni sem er
hin eiginlega atburðarás verksins.
Leiklist
Á yfirborðinu snúast deilumar um bækur en
í raun eru bræðumir að takast á um grundvall-
arspurningar varöandi lífið og tUveruna. Ekki
hafa þeir einungis mismunandi skoðanir á því
í hverju lífshamingjan sé fólgin heldur eru
hugmyndir þeirra um hvernig sé best að öðlast
hamingjuna eins og svart og hvítt. Sá eldri er
sannfærður um að „mannrækt" sé eina rétta
leiðin en er sjálfur í svo hróplegu ósamræmi
við kenningarnar sem hann heldur fram að
hlátur vekur. Hann er bæði einstrengingslegur
og þröngsýnn auk þess sem hann bókstaflega
valtar yfir yngri bróður sinn af fádæma frekju.
Sá er aftur á móti sannfærður um að það að
hafa húmor hjálpi okkur við að takast á við líf-
ið og hans eigin reynsla hefur kennt honum að
það eru ekki endilega stórir sigrar og hetjudáð-
ir sem gefa lífinu gildi.
Kristján Þórður Hrafnsson sýndi það strax í
sínu fyrsta verki, einleiknum Leitum að ungri
stúlku, að hann getur skrifað lipur samtöl auk
þess sem hann hefur næmt auga fyrir skop-
legri hliðum mannlifsins. Já, hamingjan er
líka ágætlega skrifað og launfyndið, en á köfl-
um verður textinn fullbóklegur og fyrri hluta
verksins hefði mátt stytta töluvert. Áhorfendur
eru löngu búnir að átta sig á því hvers vegna
eldri bróðirinn hagar sér eins og hann gerir
þegar hann loks ljóstrar upp um leyndarmálið
og fyrir vikið verður hann nánast óbærilega
leiðinlegur þegar á líður.
Þetta er ekki auðvelt verk í sviðsetningu og
hvarflaði oftar en einu sinni að mér að það
hefði hentað betur tU flutnings í útvarpi. Engu
að síður er gaman að fylgjast með þeim Pálma
og Baldri Trausta á sviðinu enda standa þeir
sig báðir með prýði. Melkorka Tekla Ólafsdótt-
ir leikstjóri hefur valið þá farsælu leið að
halda öUu eigri um sviðið í lágmarki og leggja
áherslu á hárfín svipbrigði og líkamsbeitingu.
Þetta skUar sér sérlega vel hjá Baldri Trausta
sem er í því erfiða hlutverki að vera áheyrandi
stóran hluta verksins. Hann þurfti engin orð tU
að koma líðan Tómasar yfir til áhorfenda og
sannaði enn á ný að hann er vaxandi leikari.
Pálmi fær kærkomið tækifæri til að sýna að
honum er ýmislegt fleira til lista lagt en að
leika harðsvíraða töffara og útfærsla hans á
þessum forstokkaða menntaskólakennara var
afar sannfærandi. Örlítið vantaði á öryggi í
textaflutningi en það lagast án efa með fleiri
sýningum.
Það er ánægjulegt að Þjóðleikhúsið skuli
gefa ungum höfundum eins og Kristjáni Þórði
tækifæri þvi leikskáld verða að fá að máta verk
sín við svið og heyra textann talaðan úr munni
leikara. Halldóra Friðjónsdóttir
Þjóöleikhúsiö sýnir á Litla sviöinu: Já, hamingjan eftir
Kristján Þórð Hrafnsson. Lýsing: Ásmundur Karlsson.
Leikmynd og búningar: Helga I. Stefánsdóttir. Leik-
stjórn: Melkorka Tekla Ólafsdóttir.
Sextugt tímarit fær loforð um andlitslyftingu
TMM mætir nýrri öld
Það teljast tíðindi í bókmennta- og listaheim-
inum að ákveðið hefur verið að gera umtals-
verðar breytingar á Tímariti Máls og menning-
ar frá og með þessu ári. Friðrik Rafnsson
sleppir nú ritstjórnartaumunum eftir rösklega
7 ár, og í stól hans sest Brynhildur Þórarins-
dóttir. Hún er kunnur útvarpsmaður eins og
forveri hennar, hefur bæði verið á Bylgjunni
og rás 2. Hún er íslenskufræðingur að mennt
og hefur fengist við ýmiss konar skriftir, verið
ritstjóri Vinnunnar og blaðamaður í lausa-
mennsku.
Brynhildur sagðist hlakka til að glíma við
þetta ríflega sextuga tímarit og finna því frísk-
legt og gott útlit sem hæfir virðulegum aldri og
um leið nýrri öld. Brotið verður stækkað, heft-
um á ári fjölgaö og prentað í lit. En hvað með
efnið? Verður það óbreytt.
„Við byggjum auðvitað á þeim trausta
grunni sem fyrir er,“ sagði Brynhildur, „og
enn verða bókmenntirnar kjölfestan. En efnið
á að verða fjölbreyttara, við viljum ná utan um
fleiri listgreinar, líta á menninguna sem mjög
vítt hugtak og auka mannlega þáttinn - án þess
að keppa beint við mannlífstímaritin. Tímarit-
ið á enn að þjóna fagmönnum í bókmenntum
og listum en höfða líka til breiðari fjölda."
Síðasta ár var geysilega viðburðaríkt á
menningarsviðinu og margir kvörtuðu undan
því að ekkert tímarit tæki almennilega undir
þann mikla menningaráhuga sem sýnilegur
var. Síðasta tilraunin tO að gefa út víðfeðmt og
gagnrýnið menningartímarit var Fjölnir hinn
nýi undir stjórn Gunnars Smára Egilssonar
sem lognaðist því miður út af eftir tvö tölublöð.
Verður spennandi að vita hvort nýtt TMM
svarar þeim fjölbreyttu kröfum sem breiður
hópur gerir tO tímarits um listir og menningu.
BrynhOdur verður ein ritstjóri og hefst handa
strax í dag. Næsta hefti Tímarits Máls og
menningar verður því í breyttu formi.
- Það er í rauninni ekkert timarit sem þú ert
beinlinis að keppa við.
„Nei, við lítum svo á að það sé gat á mark-
aðnum fyrir listatímarit af þessu tagi - tímarit
sem kemur út kannski annan hvern mánuð og
tekur vel púlsinn á menningunni, birtir áhuga-
verðar greinar og gagnrýna umfjöOun um
ýmsa þætti menningarmála."
BrynhOdi er óskað til hamingju með nýja
starfið.
Brynhildur
Þórarinsdóttir ritstjóri
Þaö er gat á markaönum fyrir
víöfeömt menningartímarit.
MÁNUDAGUR 29. JANÚAR 2001
________________r>v
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Gísli Holgeirsson ásamt Aöalsteiní
Stefánssyni viö vegglampann
Blender eftir Aöalstein.
Ljósahönnuður
styrktur
í nóvember stóð Hönnunarsafn ís-
lands fyrir ljósahönnunarsýningunni
LysfortæUinger í Listasafni ASÍ í
samvinnu við alþjóðlegan hóp hönn-
uða og nokkur íslensk fyrirtæki. í
framhaldi af sýningunni veitti GH
heUdverslun að Garðatorgi 7, sem
sérhæfir sig í Ijósabúnaði, eina ís-
lendingnum á sýningunni, Ijós- og
leikmyndahönnuðinum Aðalsteini
Stefánssyni, styrk að upphæð 50.000
krónur tU að þróa áfram ýmsar hug-
myndir sínar sem tengjast umhverf-
islýsingu.
„Það er ákaflega ánægjulegt að
geta styrkt skapandi rannsóknir á
þessu mjög svo áhugaverða sviði,“
sagði Gísli Holgersson, forstjóri GH
heUdverslunar, „og ekki sakar að
styrkþeginn skuli vera Garðbæingur
í húð og hár.“
Aðalsteinn Stefánsson starfar í
Kaupmannahöfn en er einnig á ferð
og Ougi um meginland Evrópu.
Fyrirlestur
í dag kl. 12.30 heldur Ólafur Sveinn
Gislason fyrirlestur við Opna listahá-
skólann, Laugamesvegi 91, stofu 021.
Ólafur Sveinn stundaði myndlistar-
nám í Hamborg þar sem hann býr nú
og starfar sem myndlistarmaöur.
Hann er um þessar mundir gesta-
kennari við Listaháskóla íslands. í
fyrirlestrinum fjaUar Ólafur um verk
sín og ýmis verkefni sem hann hefur
unnið á undanfómum áram á stöð-
um víðsvegar um Evrópu og eru
verkin unnin í samvinnu við fólk
sem býr á viðkomandi stöðum.
Nýr vettvangur
7. febrúar hefst námskeiðið Nýr
vettvangur í Opna listaháskólanum
sem HaUdór Ásgeirsson myndlistar-
maður kennir. Það er hvorki auðvelt
né sjálfsagt mál að stíga út fyrir hlut-
lausa sýningarrýmið og hinn opin-
bera listheim. Spurt er: Er hægt að
skapa nýjan vettvang fyrir myndlist?
Og svarið er: Ef við leitum út fyrir
rammann, sýnum frumkvæði og tök-
um áhættu, finnur listin sér stöðugt
nýjan farveg og samræður. Á nám-
skeiðinu verða könnuð ókunn svæði
og aðferðir og hinn „vemdaði og
gefhi listheimur“ skoðaður. Sýndar
verða litskyggnur sem tengjast verk-
efni, ásamt umræðum. Þátttakendur
verða beðnir um að koma með hug-
myndir og úrlausnir í tengslum við
verkefnið. Kennt verður á miðviku-
dögum í LHÍ Skipholti 1, stofu 308.
Leikstjóm
Laugardagana 10. og 17. febrúar verð-
ur námskeið í leikstjóm í Opna listahá-
skólanum sem Rúnar Guðbrandsson
leikstjóri kennir. Það er ætlað fólki sem
hefur reynslu af leikhúsvinnu.
Á námskeiðinu verður rætt um ólík-
ar aðferðir í uppsetningu leikverks og
vinnu með leikurum. Þátttakendur eru
beðnir að lesa ieikritið Hamlet eftir
William Shakespeare áður en námskeið-
ið hefst og verður síðan unnið með
verkið bæði fræðilega og verklega.
Kennt verður í Listaháskóla íslands,
leiklistardeild, Sölvhólsgötu 13.
16.-18. febrúar verður námskeið í
áferðarmálun sem Victor G. Cilia mynd-
listarmaður kennir. Fjallað verður um
helstu þætti áferðarmálunar sem notuö
er í leikmyndum í leikhúsi og kvikmynd-
um, kennt að líkja eftir áferð á viði,
marmara, málmi, grjóti og fleiru og
einnig litasamsetningar og skyggingar.
Áhersla lögð á notkun auöfáaniegra efha.
Kennt veröur í LHI Skipholti 1 stofu 112.