Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.2001, Side 16

16
33
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoðarrltstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiðsla, áskrift:
Þverhoiti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk„ Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Lcekkun vaxta
Seðlabankinn hefur á síðustu árum fylgt aðhalds-
samri stefnu í peningamálum og náð umtalsverðum
árangri og komið í veg fyrir að verðlag færi úr
böndunum. Það er af það sem áður var þegar Seðla-
bankinn var lítið annað en viljalaust verkfæri
stjórnvalda og umsjónaraðili peningaprentunar.
Á föstudag ítrekaði bankastjórn Seðlabankans
stefnu sína. Það verður ekkert gefið eftir og vextir
verða áfram háir. í Peningamálum, ársfjórðungsriti
bankans, segir meðal annars: „Seðlabankinn telur
að enn sem komið er séu ekki forsendur til að slaka
á aðhaldi í peningamálum. Fyrir því eru tvær
ástæður. í fyrsta lagi, eins og nánar er rökstutt í
næstu grein, hafa enn ekki komið fram ótvíræðar
vísbendingar um að ofþenslan sé tekin að hjaðna. í
öðru lagi er hugsanlegt að lækkun stýrivaxta bank-
ans myndi við núverandi aðstæður stuðla að frekari
lækkun á gengi krónunnar og færa það óþægilega
nærri vikmörkunum.“
Margt bendir til þess að þensla í efnahagslífinu sé
að baki. Raunar eru merki um það að væntingar at-
vinnulífsins og almennings til framtíðarinnar séu
neikvæðar fremur en jákvæðar - bjartsýnin er ekki
sú sama og hún var fyrir nokkrum mánuðum eða
misserum. Fátt er verra í efnahagsmálum en minni
bjartsýni.
Væntingar eru að öðru jöfnu einn mikilvægasti
drifkraftur frjáls efnahagslífs, en um leið mikilvæg
skilaboð til stjórnvalda. Trú manna á framtíðina
getur ráðið úrslitum um hvernig efnahagslífið þró-
ast. Með sama hætti drepur bölmóður allar vonir og
getur gert góða möguleika í framtíðinni að engu.
Færa má sterk rök að því að kominn sé tími til
þess að Seðlabankinn slaki aðeins á klónni og lækki
vexti. Að öðrum kosti er veruleg hætta á því að
efnahagslífið taki óþarfa dýfu. Og þá skipta háir
vextir ekki lengur máli þegar reynt verður að verja
gengi íslensku krónunnar. Raunar kann að vera að
gengi krónunnar sé of hátt miðað við stöðuna í efna-
hagslífinu.
Á undanförnum misserum hefur Seðlabankinn
varið gengi krónunnar bæði með þvi að halda vöxt-
um háum en einnig með skipulegu inngripi á gjald-
eyrismarkaði. Efnahagslegar forsendur virðast hins
vegar vera þær að gengi krónunnar sé hærra en það
ætti að vera. Margt bendir því til að skynsamlegt sé
að lofa genginu að lækka nokkuð - undir þau vik-
mörk sem Seðlabankinn miðar við. Slík lækkun
krónunnar mun, að öðru óbreyttu, hafa áhrif á verð-
lag til skamms tíma, en það er langur vegur frá því
að vera áfall fyrir íslenskt þjóðarbú. Þvert á móti.
Lægra gengi skapar sóknarfæri fyrir efnahagslífið
sé rétt á málum haldið og dregur úr hallanum á við-
skiptum við útlönd. íslensk fyrirtæki munu standa
sterkari á eftir, ekki síst ef vextir verða lækkaðir
samhliða.
Seðlabankinn hefur haldið skynsamlega á málum
og ekki hefur honum verið auðveldað verkið af
stjórnvöldum, ríki og sveitarfélögum. En nú er tími
til að slaka aðeins á, líkt og Alan Greenspan, seðla-
bankastjóri Bandaríkjanna, hefur leyft sér að gera.
Óli Björn Kárason
Með og á móti
ameina Garðabœ og Bessastaðahrepp?
Skömmu fyrir jól urðu
nokkrar umræður á Alþingi
og utan þess um málefni
Ríkisútvarpsins. Töldu ýms-
ir það vera i miklu
fjársvelti, svo ekki væri við
unandi. En hver skyldi vera
sannleikurinn í þessu máli?
Hvað með öll afnotagjöld
RÚV sem tekin eru, á milli
tvö og þrjú þúsund krónur
af sérhverju sjðnvarpstæki i
landinu i mánuði? Og hvað
með allar auglýsingatekj-
urnar sem RÚV hefur? - ——
Stöð 2 verður þó að láta sér nægja af-
notagjald þeirra sem eiga myndlykil.
Virðingarleysi við
samborgarana
Ríkisútvarpið er til húsa i glæsi-
höll við Efstaleiti. Er þetta að vera i
fjársvelti? Stöð 2 er tíl húsa á einni
hæð eða svo, norðan í Árbæjarhálsi.
Það er alkunna að hjá Ríkisútvarp-
inu er oft bruðlað með skatttekjur
ríkissjóðs, og ég gæti nefnt fjölmörg
dæmi um það, en takmörkuð lengd
þessa pistils leyfir það þó ekki. Að
nokkru leyti orsakast það af stjórn-
lausri samkeppni á milli sjónvarps-
stöðvanna tveggja um að vera fyrst-
ar með fréttirnar. - Það er engu lík-
ara en við íslendingar teljum okkur
næstrikustu þjóð heims.
I þessu sambandi má nefna að þeg-
ar flugslysið varð í
Skerjafirðinum í sumar
voru fréttamennimir
komnir á staðinn með
beina útsendingu frá
slysstað, að ég tel á und-
an björgunarmönnum.
Það hefur verið ekki
óskemmtilegt fyrir að-
standendur þeirra sem
voru i vélinni, að sjá í
sjónvarpi hvort ein-
hverjir hefðu lifað af, og
þá hverjir. Virðingar-
leysi þessara manna við
samborgarana er svo al-
gjört. Ef til vill er okkur
orðið líkt farið og Róm-
verjum hinum fomu,
þar sem fólkið heimtar
mannsblóð sér til
augnayndis og dægra-
styttingar.
Agnar
Hallgrímssort
cand. mag.
samanstendur eins og allir
vita af sjónvarpinu og
hljóðvarpinu, sem svo aft-
ur skiptist í tvær rásir, Rás
eitt og tvö. Ef við förum ei-
lítið í saumana á þessu, og
byrjum á Sjónvarpinu, þá
er þetta helst um það að
segja:
Það sem flestir horfa á i
því eru sennilega fréttirn-
ar. Þær eru þó oftast nær
svo leiðinlegar og óhugnan-
legar að við liggur að mað-
ur þurfl að fá áfallahjálp
eftir hvern fréttatima. Fátt eitt virð-
ist vera talið frétt annað en náttúru-
hamfarir, manndráp eða fangelsanir.
Við ber þó að jákvæðar fréttir heyr-
ast. Annað efni Sjónvarpsins er
nokkuð misjafnt, en skarar í engu
fram úr efni Stöðvar 2, eftir þeim
kynnum sem ég hef af báðum stöðv-
unum.
Hvað hljóðvarpið snertir þá er Rás
2 tvímælalaust afþreyingar- og
ómenningarstöð, sem ekki nær
nokkurri átt að ríkið sé að starf-
rækja, og e.t.v. með miklum halla. Er
hún í engu frábrugðin einkastöðvun-
um sem heyra má i á höfuðborgar-
svæðinu.
Benda má á að afþreyingarstöðin
Bylgjan heyrist nú víða um land og
ætti hún að geta þjónað sem slík stöð
í stað Rásar 2. Þeirri stöð á skilyrð-
islaust að loka eða selja tafarlaust. -
Eða er hún ekki góður fjárfestingar-
kostur? Nær enda engri átt að tvær
ríkisreknar útvarpsstöðvar séu að
keppa við hvor aðra um hlustun.
Útvarp Reykjavík
Þá kem ég að gamla, góða Útvarpi
Reykjavík, eða hljóðvarpinu, sem
margir kalla nú því óskemmtilega
nafni „Rás eitt“. Ekki skal því neitað
að marga fræðslu- og ánægjustund
veitti það manni hér á árum áður
þegar fátt var um fjölmiðla. Þessi rás
var vissulega menningarstöð, og er
það víst enn. Blikur eru þó á lofti um
að verið sé að þynna út dagskrá
hennar. Má þar til nefna að þættirn-
ir „Um daginn og veginn“ og „Kvöld-
vökurnar" hafa verið lagðir niður.
Það er aðeins einn ókostur við
þessa rás, og hann er sá hversu skelf-
ing fáir hlusta á hana nú orðið. Ég
hef að vísu ekki haldbærar tölur yfir
það, en finnst það engu að síður.
Sennilega helst sveitafólk sem farið
er að reskjast. Af þessu má sjá að
þessar þrjár stofnanir Rikisútvarps-
ins eru á undanhaldi i hlustun.
Án efa væri best að gefa stofnun-
unum, öllum þremur, dánarvottorð
og selja eða leigja glæsihöllina í
Efstaleitinu undir verðbréfafyrir-
tæki. Það myndi eflaust gefa ríkinu
besta ávöxtun.
Agnar Hallgrímsson
Afþreyingar- og
ómenningarstóð
En vikjum nú nánar
að Ríkisútvarpinu, sem
„Ríkisútvarpið er til húsa í glcesihöll við Efstaleiti. Er þetta að vera
í fjársvelti? - Án efa væri hest að gefa stofnununum, öllum þremur,
dánarvottorð og selja eða leigja glæsihöllina í Efstaleitinu undir
verðbréfafyrirtœki. Það myndi eflaust gefa ríkinu besta ávöxtun. “
4* .... * 1 ”
____________________________________________MÁNUDAGUR 5. FEBRÚAR 2001_MÁNUDAGUR 5. FEBRÚAR 2001
xyv Skoðun
BETTR ER
RLURP K0MF7,
Jl)WRTf?N MINN. EN
Itolú V03?
fYRIR NEÐBH MCr
MBNBTU
Veraldlegur þjóðkirkjuskilningur
Fyrir skömmu vék undir-
ritaður að því í kjallagrein
(18. jan. sl.) að oft væri því
haldið á lofti að tengsl ís-
lensku þjóðkirkjunnar við
fólkið í landinu væru veik.
Væri því til staðfestu höfð-
að til þess að þau einkennd-
ust af þeirri tvíbentu stöðu
að mikill meirihluti þjóðar-
innar tilheyrði kirkjunni
án þess að taka þátt í reglu-
bundnu starfi hennar. Þá
færði ég rök að þvi að hér
væri fremur samnorræn en íslensk
þjóðkirkjukreppa á ferð. í framhaldi
af því mætti spyrja hvernig skilja
beri hlutverk norrænu þjóðkirkn-
anna við þessar sérkennilegu að-
stæður.
Hlutverk sameinandi afls
í nýlegri norrænni rannsóknarrit-
gerð er fengist við spurningar af
þessum toga. Þar er m.a. hafnað
skýringu sem mjög var haldið á lofti
hér á landi í umræðum nýliðins
kristnihátíðarárs, þ.e. þeirri, að
Norðurlandabúar upp og ofan til-
heyri þjóðkirkju lands síns af hefðar-
festu og íhaldssemi. Þá er dregið í efa
að þörf fyrir hátíðleika á merkisdög-
um mannsævinnar skipti
hér sköpum. Þvert á móti
telur höfundur að kirkjurn-
ar og athafnir þeirra gegni
raunverulegu hlutverki
bæði á sviði samfélagslífs-
ins í heild og í lífi einstakra
fjölskyldna og einstaklinga.
Hann telur að á sviði samfé-
lagslífsins gegni þjóðkirkj-
urnar hlutverki sameinandi
afls.
Með aðild sinni að þjóð-
kirkjunum lýsi Norður-
landabúar öðrum þræði yfir sam-
stöðu sinni með menningarlegum
táknheimi og hefðum þjóðar sinnar.
I huga þorra Norðurlandabúa sé að-
ild að þjóðkirkju þvi mikilvægur
þáttur í hinni þjóðlegu sjálfsmynd.
Margir virðist með öðrum orðum
setja samasemmerki milli þess að
vera ekta Dani, Norðmaður eða Svíi
og þess að vera lúterskur. Norrænt
fríkirkjufólk, ekki síst kaþólskt, hef-
ur raunar löngum bent á þetta atriði
í samkirkjulegri umræðu.
í lífi fjölskyldna gegna þjóðkirkj-
urnar að mati höfundar einnig sam-
einandi hlutverki þar sem stórfjöl-
skyldan og jafnvel ættin í víðari
skilningi safnast saman við athafnir
Hjalti Hugason
prófessor
kirkjunnar á ævihátíðum. Þá telur
hann að hinar kirkjulegu athafnir
gefi lífsferli fjölskyldna og einstak-
linga festu og hrynjandi sem allur
þorri fólks sækist eftir. Það hlutverk
sem norrænu þjóðkirkjunum er hér
ætlað í lífi fjölskyldna og einstak-
linga á auðsjáanlega einnig við hér á
landi. Það sama má eflaust segja um
hlutverkið á samfélagssviðinu í rík-
ari mæli en okkur er alltaf ljóst.
í leiðara Morgunblaðsins
Hvort sem um er að ræða hið sam-
félagslega eða einstaklingsbundna
svið er hér lögð áhersla á félagslegt
og veraldlegt hlutverk þjóðkirkn-
anna. Þeim er því ætlað hlutverk
þess sem oft er nefnt civil religion
sem þýða mætti með „borgaraleg
trú“. Er þar átt við safn hugmynda,
siða og venja sem tengjast sögu við-
komandi ríkis (þjóðar), samræmast
pólitískum markmiðum þess, eflir
samstöðu þegnanna og gefur öllu
þessu æðri tilgang.
Hér á landi er algengast að mæta
þessum skilningi á hlutverki þjóð-
kirkjunnar á síðum Morgunblaðsins.
Sem nýlegt dæmi má benda á for-
ystugrein frá 4. jan. Þar tekur leið-
arahöfundur heils hugar undir með
„Þvert á móti telur höfundur að kirkjurnar og athafnir
þeirra gegni raunverulegu hlutverki bœði á sviði sam-
félagslífsins í heild og í lífi einstakra fjölskyldna
og einstaklinga. “
biskupi er hann í nýárspredikun
sinni leggur áherslu á mikilvægi
þess að saman fari „þjóðernisleg
sjálfsmynd" og „virðing fyrir dýpri
og æðri gildum" er við í 1000 ár höf-
um sótt till kristninnar. Hér skal í
sjálfu sér ekki efast um gildi þessa
boðskapar. Hitt er vart tilviljun að
einmitt þessi kafli ræðunnar skuli
dreginn fram í „blaði állra lands-
manna“.
Hjalti Hugason
Hreppsnefnd Bessastaðahrepps samþykkti fyrir skömmu að fara í viðræður við Garðabæ um sameiningarmál og má búast við því að viðræður hefjist fljótlega. Sitt
sýnist hverjum um þessar viðræður sem voru samþykktar af sjálfstæðismönnum en Á- og H-lista-menn vildu ekki viðræður heldur skipa þriggja manna nefnd.
Kúariðan
„Einkenni hins hræðilega sjúkdóms
sem kúariðusmit getur valdið hjá
mönnum koma seint í ljós og nú, á
tímum mikillar græðgi og efnishyggju,
er auðvelt að fljóta sofandi að feigðar-
ósi. Því er nauðsynlegt að bregðast
hart við þegar hagsmunaaðilar mót-
mæla tillögum um bann við innflutn-
ingi nautgripaafurða frá kúariðusýkt-
um löndum.”
Ólafur F. Magnússon, læKnir og borgarfull-
trúi í Reykjavík, í Mbl. 2. febrúar
Erfðabreytt matvæli
„Erfðabreytt matvæli eru á svörtum
lista ýmissa umhverfisverndarsamtaka.
Krafa þeirra er að banna erfðabreytt
matvæli. Ólíklegt má teljast að sú krafa
þeirra njóti stuðnings, enda eru erfða-
breytt matvæli nú þegar orðin lífsbjörg
milljóna manna. Umhverfisverndar-
sinnar eru þó samkvæmir sjálfum sér
að þessu sinni, enda er fólk eitt helsta
vandamál jarðar að þeirra mati, ekki
síst fólksfjölgun, þ.e. nýir einstaklingar.
Til vara er því krafa umhverfisvemdar-
sinna sú að öll erfðabreytt matvæli
verði merkt sérstaklega. Þetta kann að
hljóma skynsamlega en er það ekki. Er
ekki rétt að þeir sem hafa sérþarfir,
eins og þá að matur megi ekki inni-
halda erfðabreytt hráefni, beri sjálflr
kostnaðinn?"
Úr Vef-Þjóöviljanum 1. febrúar
Á móti erfðavísunum
„Ég hef alltaf verið
á móti þessari tilraun
og menn eiga að hætta
við þessi áform nú, í
ljósi nýrra upplýsinga
en ekki síður vegna
þess að íslenskar kýr
mjólka mjög vel...
Forystumenn bænda verða að hlusta á
raddir bænda í þessu máli, meirihluti
manna í grasrótinni hefur verið á
móti þessu og sama má segja um neyt-
endur - og þeirra rödd vegur þungt.“
Drífa Hjartardóttir alþm. í Degi 2. febrúar
Fordild og fyrirhyggjuleysi
Atkvæðagreiðsla um
fósturvísa
„Égá ekki von á
því að þetta endi
þannig að menn leggi
til að hætt verði við
innflutning fósturvísa.
Það er einkum tvennt
sem menn hafa verið
að velta fyrir sér sem
viðbrögð í þeirri ótrúlegu þjóðfélags-
umræðu sem hefur verið síðustu vik-
ur. Það er annars vegar hvort menn
ættu að fresta verkefninu og hins veg-
ar hvort þyrfti að kanna baklandið
betur fyrir verkefnið með almennri at-
kvæðagreiðslu meðal kúabænda."
Þórólfur Sveinsson, form. Landssambands
kúabænda, í Degi 2. febrúar
Það verður sameining á höfuðborgarsvæðinu Engin knýjandi þörf fyrir sameiningu
j „Það að hrepps-
/j£v nefndin hafl sam-
þykkt að óska eft-
ir óformlegum
viðræðum við
Garðabæ um sameiningar-
mál, merkir ekki að samein-
ing verði, refjalaust. Við vilj-
um ræða frekar við Garðbæ-
inga og verða þá rædd mál-
efni þessara tveggja sveitarfé-
laga. Einnig verður rædd af-
staða Garðbæinga til stærri
sameiningar og þá sérstak-
lega horft til Hafnfirðinga. Þessi mál
eru þannig vaxin að niðurstaða verð-
ur ekki á einum fundi. Ef niðurstaða
Guðmundur G.
Gunnarsson
fulltrúi í hrepps-
nefnd Bessastaóa-
hrepps
fæst um áhuga til frekari við-
ræðna, með samræðum við
Garðbæinga og hugsanlega
önnur sveitarfélög, þá verður
gerð skoðanakönnun í Bessa-
staðahreppi um vilja íbúa til
framhalds málsins. Samein-
ing sveitarfélaga á höfuðborg-
arsvæðinu verður. Hvort við
berum gæfu til þess að leiða
slíkan möguleika til lykta,
veit ég ekki. En ég er þeirrar
skoðunar að við eigum að
flnna valkost fyrir kjósendur
í Bessastaðahreppi til að kjósa um.
Hvort af því geti orðiö verður tíminn
að leiða í ljós.“
r„í sjálfu sér er
minnihlutinn ekki
á móti sameining-
arviðræðum við
önnur sveitarfé-
lög. Við teljum þær hins veg-
ar ótímabærar. Frá því að
meirihlutinn kom með tillög-
ur sínar um sameiningarvið-
ræður höfum við í minnihlut-
anum reynt að fá frá þeim
svör við því hver tilgangur-
inn væri með slíkum viðræð-
um. Meirihlutinn hefur engin svör
gefið.
Við teljum að fyrir slíkar viðræð-
ur þurfl að fara fram ákveðin heima-

Sigtryggur
Jónsson
7 minnihluta sveitar-
stjórnar í Bessa-
staóahreppi
vinna hjá okkur. Við þurfum
að átta okkur sjálf á þvi hvað
við gætum hugsanlega grætt
og hverju við myndum tapa
við slíka sameiningu, kynna
þær niðurstöður fyrir íbúum
og fá þeirra álit á því hvort
hreppurinn eigi að fara í
sameiningarviðræður með
þær niðurstöður í farteskinu,
eða hvort betra er að halda
sjálfstæði hreppsins.
Hreppurinn stendur ágæt-
lega og hefur gert ágæta samstarfs-
samninga við aðliggjandi sveitarfé-
lög, þannig að engin knýjandi þörf er
á sameiningu.”
safngripa, er glöggt og helst
óskeikult auga fyrir sýningar-
gildi einstakra muna ásamt
skapandi krafti til að búa til
dramatíska heildarmynd úr
því fjölbreytilega efni sem
hann hefur til umráða.
Að líkja honum við góðan
leikstjóra er ekki útí hött, því
það eru einmitt sviðsetning-
arhæfileikar sem þörf er á,
enda var Sigurður Guð-
mundsson málari, fyrsti for-
stjóri Þjóðminjasafnsins, mik-
ill leikhúsmaður. Er engu lík-
ara en hérlendum ráðamönnum
menningarmála sé ókunnugt um, að
stjórn safna er sérstök fræðigrein og
kennd við virta háskóla.
Pjattverkefni
Þjóðminjasafni var lokað á sjálfu
stórhátíðarárinu 2000 og ekki að vita
hvenær dyrum þess verður lokið upp
á ný. Viðgerð og stækkun safnsins
hefði átt að vera komin til fram-
kvæmda fyrir langalöngu, ef ráða-
menn hefðu haft snefll af framsýni og
lágmarksskilning á hlutverki þess.
En einsog vænta mátti, höfðu valds-
menn enga tilfinningu fyrir þeim
þjóðardýrgrip sem safnið er, heldur
létu stjórnast af pjatti og fordild. í
stað þess að leggja fram nægilegt fjár-
magn til að koma Þjóðminjasafni í
viðunandi horf á réttum tíma var
hlaupið til og sóað hundruðum millj-
óna króna í hlægileg pjattverkefhi,
svo ekki sé dýpra tekið í árinni: 100
milljónum til framkvæmda í Bratta-
hlíð sem kemur íslendingum næsta
lítið við; 60-70 milljónum í stafkirkju
í Vestmannaeyjum sem er hrein firra
einsog annað sem Árni Johnsen kem-
ur nálægt; 50-70 milljónum
í Eiríksstaði og er eintómt
sögulegt rugl!
Og ekki má gleyma við-
gerðinni á blessuðu „Þjóð-
menningarhúsinu" sem
kostaði 400 milljónir og fór
100 miUjónum frammúr
áætlun. ýissulega var rétt
og skylt að endurnýja
þetta fallega og stórmerki-
lega hús, en hversvegna
fékk það ekki að halda
sínu sögulega nafni, Safna-
húsið, og hversvegna var
ekki hægt að fá því tilhlýðilegt hlut-
verk, gera það að lifandi safni, en
ekki geymsluhúsi fyrir meira og
minna vafasamar vésagnir um vik-
inga, landafundi, kristnitöku og ís-
lenska þjóðríkið?
Sú frosna mynd íslenskrar sögu,
sem þar ber fyrir augu, vekur
ósjálfrátt hugrenningatengsl við lík-
hús. Það kynlegasta er kannski, að
um leið og Þjóðminjasafni er lokað,
er sett á laggirnar stofnun sem er
nauðalík því og gerir sig líklega til
að taka í einhverjum mæli við hlut-
verki þess. Hver er eiginlega mein-
ingin? í Safnahúsinu heföi til dæmis
verið hægt að koma fyrir bók-
menntasafni, einsog írar gerðu í
Dyflinni, þarsem gestir gætu með
sérstökum tækjum kynnt sér bók-
menntir þjóðarinnar fyrr og síðar,
hlustað á skýringar að eigin vild
með heyrnartólum, lesið texta á
veggjum og horft á myndir af merk-
um höfundum fyrri tíma. En þá hefði
vitanlega þurft að ráða fagmann, en
ekki flokkshollan pólitískan um-
skipting einsog raunin varð.
Sigurður A. Magnússon
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
Sumarið 1977 birti ég kjallaragrein
í Dagblaðinu (sem nú er betri helm-
ingur DV) og bar heitið „Líkhús eða
listmiðlar?". Var þar vakin athygli á,
að húsakynni Þjóðminjasafns væru á
engan hátt fallin til að varðveita dýr-
gripi þjóðarinnar.
Byggingin væri ekki búin raka- og
hitastillingartækjum til að halda
uppi réttum og stöðugum skilyrðum,
enda lægju ýmsir munir safnsins
undir skemmdum. Sömuleiðis benti
ég á að sýningargripum væri þannig
fyrir komið, að öllu ægði saman,
engin tilraun gerð til að draga fram
það sem mestu máli skipi og láta það
njóta sín.
Hlutverk safnstjóra
Margt af því sem gagnrýnt var fyr-
ir tæpum aldarfjórðungi hefur góðu
heilli verið fært til betri vegar, þótt
alltaf megi betur gera. Það eru ekki
hnjóðsyrði um fornleifafræðinga þótt
því sé haldið fram, að þeir séu ekki
endilega hæfustu menn til að stjórna
söfnum, þótt þeir gætu vitanlega ver-
ið það. Það sem safnstjóri verður að
hafa til brunns að bera, auk staðgóðr-
ar þekkingar á tæknilegri varðveislu
„Þjóðminjasafni var lokað á sjálfu stórhátíðarárinu
2000 og ekki að vita hvenær dyrum þess verður lokið
upp á ný. Viðgerð og stœkkun safnsins hefði átt að vera
komin til framkvœmda fyrir langalöngu..........“
Hvað á að gera við
Ríkisútvarpið?