Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.2001, Page 14

14
Menning
Portrett-tónleikar í Salnum
Siálfsmynd Hilmars
Annaö kvöld, kl. 20, veróa í Salnum í Kópa-
vogi „portrett-tónleikar" Hilmars Þóröarsonar
tónskálds sem hlaut Menningarverðlaun DV í
ár fyrir að hafa átt frumkvœói aö fyrstu alþjóö-
legu raf- og tölvutónlistarhátíð á íslandi, ART
2000. Tónleikarnir bera yfirskriftina: Hilmar
Þórðarson: Sjálfsmynd, og vísar titillinn til
skyldleika við sjálfsmyndir myndlistarmanna.
Tónverk Hilmars skiptast í tvo meginhluta: verk
fyrir klassísk hljóðfœri og verk fyrir tölvuunnin
hljóð. í samrœmi viö þetta er fyrri helmingur
efnisskrár tónleikanna aó mestu fyrir klassísk
hljóófœri en í þeim síöari koma tölvuhljóöin
mismikió viö sögu. „Ég hlakka mikiö til en þaó
eru líka fiðrildi í maganum, “ vióurkennir Hilm-
ar, „þetta er svolítiö eins og aó opna dyrnar fyr-
ir öllum!"
Kópavogsbær bauð kennurum Tónlistarskólans
að vera með tónleikaröð í Salnum i vetur og hefur
hún verið haldin af miklum myndarskap. Tónleik-
ar Hilmars eru í þessari röð, enda er hann annar
forstöðumanna tölvutónvers skólans.
„Verkin á tónleikunum eru öll frá síðasta ára-
tug, flestöll reyndar frá síðustu þremur árum. Tvö
þeirra hafa verið flutt nýlega en um önnur má
segja að þau hafi ekki verið flutt í margmenni,"
segir tónskáldið og hlær við, „þannig að það jaðr-
ar við að öll dagskráin sé frumflutningur. Elstu
verkin, eða öllu heldur þau sem tóku mig lengstan
tíma, eru fimm sönglög við ljóð eftir Gyrði Elías-
son úr ljóðabókinni Tvö tungi sem Marta Guðrún
DV-MYND HILMAR ÞÓR
Hllmar Þórðarson tónskáld
Almenningur getur óhræddur komiö á tónleika því nú-
tímatónskáld eru ekki lengur aö hrella fólk.
Halldórsdóttir og Örn Magnússon flytja. Það
tók mig fimm ár að ljúka þeim, frá 1992-97!
Þessi bók Gyrðis er svo frábær að maður var
ekkert að flýta sér, smjattaði bara á ljóðun-
um! Lögin hafa aldrei verið flutt áður.“
Aðrir flytjendur eru Camilla Söderberg,
blokk- og midiflautuleikari, Martial Nar-
deau, flauta, Laufey Sigurðardóttir, fiðla,
Páli Eyjólfsson, gítar, Kristinn H. Árnason,
gítar, og Ríkharður H. Friðriksson eldinga-
leikari. - Valdirðu þá sjálfur?
„Já, þeir eru aiiir handtíndir af trjánum!"
- Hvemig finnst þér innlendri nútímatón-
list vera sinnt hér á landi?
„Þetta er auðvitað mikið hark,“ segir
Hilmar. „En við höfum verið dugleg við að
koma henni á framfæri og ég hef sjálfur ver-
ið alveg sæmilega heppinn."
- Hyers myndirðu helst óska íslenskri nú-
tímatónlist til handa - ef þú hittir nú á óska-
stund?
Hilmari vefst nokkuð tunga um tönn við
þessa spurningu, enda ábyrgðarhluti að bera
fram ósk ef maður fær bara eina. Loks segir
hann: „Auðvitað myndi maður helst vilja
óska þess aö fólk almennt gæfi henni svolit-
ið meiri séns. Ég held að fólk hengi sig í
gamla fordóma sem eru löngu úreltir. Það
má vera að menn hafi 1 eina tíð átt það til að
hrella áhorfendur, aila vega situr í fólki að
nútímatónlist sé tómir leiðindahrekkir. Ég
vildi óska þess að fólk hlustaði meira á hana
áður en það dærnir."
Tónlist
Meiri háttar músík
Tónleikar Ólafs Stolzenwalds og félaga komu
þægilega á óvart. Tríó með trompetleikara, gítar-
leikara og bassaleikara er alls ekki að finna á
hverju horni. Þeir félagar eru líka dálítið ólikleg-
ir samherjar, Jón Páli gæti verið faðir Ólafs, sem
gæti verið faðir Birkis - eða þannig. Samleikur
þeirra var ekki hnökralaus, en skemmtilega sam-
hljóma þrátt fyrir fáar æfingar.
„Jón tók upp á því að fótbrjóta sig í stað þess að
æfa með okkur Birki, þannig að æfingarnar urðu
ekki íleiri en þrjár," sagði Ólafur og brosti út í
annað. „Annars varð þetta tríó til í kennslustund
hjá Jóni Páli sem hefur verið að segja mér til í
bassaleik af og til undanfarna mánuði."
Hvort sem hér er um að ræða áhrif frá meist-
ara Jóni Páli eða annað þá hefur bassaleikur
Stolzenwalds tekið miklum framfórum frá því að
ég heyrði hann leika síðast fyrir næstum því ári.
Ólafur er nú kominn með mótaðri tón, hann leik-
ur mjög skemmtilegar, næstum því ljóörænar lín-
ur og leikurinn er miklu ákveðnari.
Tónlist
Ég hef verið svo heppinn að fá tækifæri til að
hlýða á leik helstu gítarmeistara djassins. Þeirra
á meðal hafa verið menn eins og Charlie Byrd, Tal
Farlow og Jim Hali. Aðdáun mín á leik slíkra
manna minnkaði ekki við að heyra þá leika í eig-
in persónu. Maður fær sérstaka tilfinningu undir
bringspalirnar þegar svo ber undir. Þetta var ná-
kvæmlega tilfinningin sem ég fékk þegar Jón Páll
Bjamason lék sér á fimmtudagskvöldið. Lög eins
og „Our Love Is Here to Stay“, „It’s You or No
One“ eða „Just Friends", sem einhverjir hefðu
kallað „gamlar lummur“, fengu á sig nýjan og
ferskan blæ. Þegar hinn kunni djassgagnrýnandi
Leonard Feather heyrði „ICE“, diskinn hans Jóns
Páls, skrifaði hann lofsamlega um leik Jóns og
undraði sig á því að hafa ekki heyrt hans getið
áður!
Þá víkur sögunni að Birki Frey, unglingnum í
tríóinu. Trompetleikur hans naut sin ekki sem
skyldi. Er þar aðallega um að kenna lélegum
hljómburði í Húsi Málarans. Birkir Freyr er mjög
áheyrilegur blásari. Trompetleikur hans er góður,
tæknilega, og tónninn fallegur, þó ekki kæmist
það nægilega vel til skila. Leikur hans á tónleik-
unum var helst til sléttur og felldur, þannig að oft
á tíðum hefði leikur hans komið betur út með
meiri áherslum af og til. Á hinn bóginn lék Birk-
ir tvö lög á „flygelhorn" þar sem dekkri tónn
hljóðfærisins naut sín betur. Birkir leikur hreint
og fallega á þetta erfiða hljóðfæri svo að unun er
á að hlýða. „You Stepped out of a Dream“ var
ákaflega fallega blásið og með því sannaði Birkir
yfirburði sina á hornið!
Ég nenni ekki að skrifa um slæman hljómburð
og skvaldrið frá gestunum á neðri hæðinni. Gest-
ir Múlans hefðu mátt vera fleiri.
Ólafur Stephensen
Múlinn í Húsi Málarans fimmtudagskvöldið 22.03.01:
Tríó Ólafs Stolzenwalds. Birkir Freyr, trpt, Jón Páll, gtr,
Ólafur, bs.
Pappalöggur í Kópavogi
Himnastigatrfóið, sem augsýni-
lega er nefnt eftir ballöðunni
„Stairway to the Stars“, tróð upp í
fyrsta sinn á Stór-Reykjavíkursvæð-
inu á laugardaginn. Trióið á miklum
vinsældum að fagna, ef taka má mið
af sölu geisladisks þess sem kom út
fyrir tveim árum hjá Máli og menn-
ingu. Það er leiðinlegt, að mér finnst
að þetta ágæta tríó hafi ekki fengið
að njóta vinsælda sinna hjá útgef-
anda sínum og fengið að vera með
fyrsta diskinn hjá Eddu, nýja útgáfu-
fyrirtækinu sem lofar öUu góðu!
Á tónleikunum í Kópavogi léku
þeir tónsmíðar „úr bókum“ Chets
Baker (“The Thrill Is Gone“), Ellu
Fitzgerald (“You’d Be so Nice to
Come Home to“), Louis Bonfa, John
Lewis, Billie Holiday o.fl., svo eitt-
hvað sé nefnt með nafni. Þessi fallegu
lög nutu sín vel í flutningi þeirra,
tónlistin var áferðarfalleg en
áreynslulaus.
Það er nú einu sinni þannig að þegar menn eins
og Eyþór, Lennart og Sigurður koma fram ætlast
maður til mikils. Þeir eru búnir að ná þeirri öf-
undsverðu stöðu i tónlistarflutningi sínum að geta
spilað alla djasstónlist og skilað henni vel. Á móti
kemur hitt að þeir eru ekki aUtaf með sinn eigin
„karakter" í farteskinu og þar af leiðandi dálítið
einhliða í túlkun. Þetta var nokkuð áberandi á
þessum tónleikum, m.a. vegna þess að ekkert lag-
anna var meira en í meðaUagi hratt og í löglegri
útvarpslengd. Þeir slepptu aldrei fram af sér beisl-
Snillingar Himnastigatríósins
Tónlistin var falleg en áreynslulaus.
inu og þar sem upplagt hefði verið að tvöfalda
hraðann í miUikafla var sá kostur ekki valinn.
Hápunktur tónleikanna voru þrjú lög sem Sig-
uröur lék á barítonsax. Sigurður Flosason er af-
burða altoisti. Það sannaði hann rækilega með leik
slnum á Jazzhátíðinni í fyrra þegar hann lék í
triói með Þóri Baldurssyni, org., og Pétri Östlund,
trm. Þar fór Sigurður á kostum og sannaði í eitt
skipti fyrir öU að hann er einn af okkar aUra bestu
djassleikurum - með afburðagóðan og persónuleg-
an stfl (þegar hann viU!!).
En barítonleikur Sigurðar er ávaUt
stílhreinn og vel uppbyggður. Það er
bæði synd og skömm að hann skuli
ekki hafa gefið okkur, aðdáendum sín-
um, fleiri tækifæri tU að njóta barít-
onsins. Ég átti mér um hríð uppá-
haldsbariítónleikara. Það var Bob Gor-
don, bandarískur vesturstrandar-
djassleikari sem því miður lést um
aldur fram. Nú hefur Sigurður Flosa-
son tekið sæti Gordons á uppáhalds-
lista mínum.
Eyþór Gunnarsson lék ákaflega var-
færnislega. Hann og GUman virtust ná
vel saman og samleikur þeirra hljóm-
aði mjög faUega. Eyþór er aUtaf góður
en hann gaf okkur ekki kost á yfir-
burðaspilamennsku, sem búast mátti
við, fyrr en í „Coda“ síðasta lagsins
(“Only Trust Your Heart") og í auka-
dv-mynd einar j íaginu (“Stairway to the Stars“).
Lennart Gilman lék hreinar og mjög
áferðarfaUegar bassalínur átakalaust.
Flestar voru þær nokkuð fyrirsjáan-
legar í eðli sínu. Einleikur hans var hins vegar frá-
bær.
Þetta voru mjög góðir tónleikar en einhvern
veginn fannst mér tónlistarmennimir vera eins og
„pappalöggurnar" frægu f þetta sinn. Þeir buðu að-
eins upp á reykinn af réttunum.
Ólafur Stephensen
Himnastigatríóiö í Salnum 24.3.: Eyþór Gunnarsson,
pno. Lennart Ginman, bs. Siguröur Flosason, alto, bar.
_________MÁNUDAGUR 26. MARS 2001
________________________DV
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir
Svanurinn á finnsku
Nýverið kom út hjá
Like forlaginu í
Helsinki fmnsk út-
gáfa af Svaninum eft-
ir Guðberg Bergsson í
þýðingu Tapio
Koivukari. Guðberg-
ur var boðinn til
Finnlands í tilefni af
útgáfunni og kom
fram f mörgum
stærstu fjölmiðlum
Finna af þessu tilefhi. Meðal annars gerði Rás
1 50 minútna þátt um hann sem sendur verð-
ur út tvisvar í maí auk þess sem tekið var
sjónvarpsviðtal viö hann.
Svanurinn hlaut á sínum tíma íslensku
bókmenntaverðlaunin og var tilnefnd til Bók-
menntaverðlauna Norðurlandaráðs. Þetta er
tíunda erlenda útgáfan á bókinni og hefúr hún
hlotið mjög góðar viðtökur lesenda og gagn-
rýnenda.
Hvemig birtist valdið?
Þýski mynalistarmaðurinn og sýningar-
stjórinn, Ina Wudtke, heldur fyrirlestur við
Opna listaháskólann, Skipholti 1, á miðviku-
daginn kl. 12.30 í stofú 113. Ina Wudtke býr og
starfar í Berlin og hafa m.a. ljósmyndaverk
hennar verið sýnd víða um heim. Árið 1992
hóf hún útgáfu á blaðinu Neid (Öfund) og sem
ritstjóri þess stóð hún fyrir og skipulagði
margmiðlunarsýningar og aðrar uppákomur.
I fyrirlestrinum mun hún kynna verkefni sem
kemur til framkvæmda i júní n.k. i Hollandi
þar sem ljallað verður um vald og birtingar-
form þess. Ina kemur að þessu verkefni bæði
sem sýningarstjóri og listamaður og ætlar að
segja frá verkum þekktra listamanna sem
taka þátt í sýningunni.
Langar þig
að læra að syngja?
Ingveldur Ýr
söngkona heldur
söngnámskeið fyrir
byrjendur í apríl
og maí. Námskeið-
in eru ætluð byrj-
endum á öllum
aldri og veitir inn-
sýn í helstu grunn-
atriði í söng, radd-
beitingu og tónlist.
Engin fýrri reynsla
er nauðsynleg til
þátttöku og lögð er áhersla á sem aðgengileg-
asta kennslu svo nemendur hafi fyrst og
fremst gaman af því að kynnast eigin rödd og
þeim ótrúlegu möguleikum og krafti sem hún
hefur að geyma. Einnig verður boðið upp á
námskeið fýrir nemendur með reynslu, þá
sem vilja rifia upp og fríska upp á söngtækn-
ina. Upplýsingar í síma 898 0108.
Hefnd
konungsins
Ný bók eftir
fransk-marokkóska
verðlaunahöfúnd-
inn Tahar Ben Jell-
oun hefur vakið gif-
urlega athygli í
Frakklandi og víð-
ar. Hún heitir Cette
aveuglante absence
de lumiére - Þessi
skínandi flarvera
ljóssins (eða
kannski Ofbirta
myrkursins) og
fjallar um 58 unga hermenn í Marokkó sem
voru grafnir lifandi árið 1973 fyrir samsæri
gegn konunginum, Hassan II (á mynd). Graut-
arslatta og vatnssopa fengu þeir daglega því
konungurinn vildi að þeir dæju eins hægt og
mögulegt væri.
Mennirnir voru geymdir í dýflissum neðan-
jarðar; loft kom inn um rör sem lá upp á yflr-
borð jaröar en var snúið til að engin birta
bærist inn um það. í gólfmu var gat fyrir úr-
gang. Baráttan var ekki bara við hungrið og
myrkrið heldur líka skorkvikindi og sóttir.
Þama voru þeir í 18 ár. í neðri klefanum lifðu
6 af 29, í þeim efri dóu 7 af 29. Skýringar eru
ýmsar á muninum á öölda látinna en sú
áleitnust að í efri klefanum komu menn sér
upp ákveðinni daglegri hrynjandi með bæna-
lestri og umræðum og þar sögðu þeir hver
öðrum sögur - ansi miklu lengur en í 1001
nótt. Þessu lífkerfi tókst ekki að koma á í
neðri klefanum.
Lengi virtist svo sem þessir menn hefðu
horfið af yfirborði jarðar en smám saman
vitnaðist hin viðbjóðslega meðferð á þeim og
1991 var þrýstingur að utan orðinn svo mikill
að Hassan lét þá lausa. Það er einn þeirra sem
lifðu af sem sagði Jelloun átakanlega sögu
sína og félaga sinna.