Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.2001, Side 13

13
MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 2001
DV
Bergur Þór Ingólfsson, leikari og leikstjóri Kristnihaldsins, skiptir um mold í listrænum kartöflugarði:
Ég vil bjóða upp
á betri kartöflur
Fyrsta frumsýning Leikfélags
Reykjavíkur á næsta leikári er
Kristnihald undir Jökli. Leikstjóri
verksins er Bergur Þór Ingólfsson.
Þetta er síðasta verkefni hans áður
en hann heldur utan en hann flyst
til Spánar í lok vikunnar. Hann er
þó væntanlegur aftur til landsins í
nokkrar vikur í lok sumars til að
ljúka við sýninguna.
Kristnihaldið var síðast sett upp
fyrir um þrjátíu árum í leikstjórn
Sveins Einarssonar og fór Gísli Hall-
dórsson með hlutverk Jóns Prímus-
ar.
Sýning fyrir morgundaginn
Bergur Þór býst við því að áhersl-
ur hans séu aðrar en í sýningu
Sveins.
„Það eru einfaldlega aðrir tímar.
Ég held að Laxness hafi skrifað bók-
ina fyrir morgundaginn. Mig langar
að gera það sama; gera sýningu fyr-
ir morgundaginn."
Það hefur vakið nokkra athygli að
hljómsveitin Quarashi hefur verið
fengin til að sjá um tónlist í sýning-
unni. Bergur segir að þeir séu búnir
’aö semja marga skemmtilega grunna
fyrir sýninguna sem séu mjög i takt
við bókina og anda hennar.
Gott ef fólk er ósammála
„Þegar bókin kom út skildu hana
mjög fáir. Það botnaði enginn í hvað
maðurinn væri að gera. Núna finnst
mér komnar nýjar forsendur þvi að
um það leyti sem Halldór skrifaði
bókina var að verða til ákveðin
stefna í bókmenntum. Síðan var
leikritið sýnt og það skildu allir.
Kristnihaldið er uppáhaldsverk
margra en öðrum finnst þetta svolít-
ið mikið. Maður sér í erlendum rit-
dómum að þeir sem hafa lesið bók-
ina á þýsku og ensku finnst hún
tryllingslega fyndin. Það er einmitt
mín upplifun á bókinni en það eru
ekki allir sammálá mér. Sumum
finnst bókin allt of alvarleg til að
hlæja að. Ég veit ekki hvort það hef-
ur eitthvað með nóbelsgeislabaug-
inn og heilagleika Halldórs Laxness
að gera; hvort fólk taki hann það há-
tíðlega að það sjái ekki að hann er
húmoristi."
En talandi um þennan heilagleika þá er bókaó
að einhverjar óánœgjuraddir rísa í sambandi viö
sýninguna.
„Jú, jú. Það voru líka óánægjuraddir þegar
Laxness var að skrifa. Sumum fannst hann fara
illa með þjóðina sína. Mér skilst að það hafi orö-
ið vinslit hjá honum og Peter Hallberg þegar
Brottförin undirbúin
Bergur Þór er að fara af landi brott til að fá nýja mold í listræna kartöflugaröinn en
kemur aftur til landsins í ágúst til að fytgja verkinu Kristnihald undir Jökli til frumsýn-
ingar. „Égget lagt allt undir í sýningunni. Ég fer af landi brott og ætla ekki að lesa
nein blöö á Netinu. “
Islenskur safi
„Tragíkómík er ekki rétta
orðið yfir verk Halldórs.
Þetta eru alheims bók-
menntir sem hafa allt:
fantasíuna, kaldan raun-
veruleikann, sársaukann og
brjálæðislegan húmor. Og
verkin verða sönn fyrir vik-
ið.“
Er persónusköpun hjá
Halldóri Laxness eitthvaó
frábrugóin persónusköpun
hjá öórum höfundum?
„Já, hann hefur sín sér-
einkenni - annars væri
hann ekki svona mikill höf-
undur. Það eru ekki bara
nöfnin. I persónusköpun
hans er einhver íslenskur
safi.“
Hentar skáldsagan vel fyr-
ir leikhús?
„Kristnihaldið er uppá-
haldsbók Péturs Gunnars-
sonar rithöfundar. Hann
hefur spekúlerað mikið í
bókinni og sagði okkur að
til væri hellingur af upp-
köstum fyrir bókina og Lax-
ness hefði fyrst ætlað að
skrifa leikrit. Hann hefði
síðan gert skáldsögu úr
verkinu. Bókin er í díalóg-
um og inn á milli segir höf-
undurinn frá. Sagan hentar
því mjög vel fyrir leikhús.
Hægt er að líta á náttúrulýs-
ingar og það sem rödd
skáldsins leggur til sem
instrúksjónir og atmósu. Ég
reyni því aö þakka fyrir það
sem bókin gefur og senda
það áfram. Halldór Laxness
deildi þessu með mér og ég
ætla að deila því með fleir-
um.“
Helduróu að þetta verði
sýning sem höfói mjög til
ungs fólks?
„Já, alveg örugglega. Ég
ætla að vona að þetta sé
sýning fyrir alla. Deigið
sem ég er með í kökuna er
örugglega mjög gott fyrir
ungt fólk. Það er bara
spurning hvernig það hef-
ast.“
hann skrifaði þessa bók vegna þess að í henni
hafi hann í fyrsta skipti skrifað illa um íslenska
alþýðu. Þetta er saga sem ég veit ekki hvernig
endaði og hvort hún er sönn.
Ég vona samt að fólk verði ekki sárt. Ég vil
ekki meiða neinn. En það er gott ef fólk er ósam-
mála.“

■
•F
Hentar vel fyrlr leikhús
„Sagan hentar því mjög vel fyrir leikhús. Hægt er aö líta á náttúrulýsingar og þaö sem rödd skáldsins
leggur til sem instrúksjónir og atmósu. Ég reyni því aö þakka fyrir þaö sem bókin gefur og senda þaö
áfram. Halldór Laxness deildi þessu meö mér og ég ætla aö deila því meö fleirum. “
Púlsinn í sólinni
Bergur Þór er að fara af landi brott með fjöl-
skyldu sinni á föstudaginn en nær fyrir brottfór
íjórðu frumsýningu leikritsins Ungir menn á
uppleið í Kaífileikhúsinu sem hann leikstýrði
hjá Stúdentaleikhúsinu og farið hefur sigurfór
um Reykjavík og Vilnius.
Bergur segir að brottfór eftir frumsýningu
Kristnihaldsins hafi ýmsa kosti.
„Ég get lagt allt undir í sýningunni. Ég fer af
landi brott og ætla ekki að lesa nein blöð á Net-
inu,“ segir Bergur hlæjandi. „Ég er að fara með
fjölskylduna mína til Barcelona. Við erum að
stækka við okkur á andlega sviðinu. Lífið er
stutt og heimurinn stór. Konan mín ætlar í
skóla að læra listir en til að byrja með ætla ég
að vakna seint með börnunum, lesa svolítið og
svo ætla ég að fá að vera fluga á vegg í leikhús-
um borgarinnar. Annars er þetta allt opið; við
byrjum á því að finna hvernig púlsinn breytist í
sólinni."
Hvenœr komið þió aftur?
„Ég veit það ekki. Við ætlum að sjá til eftir
árið.“
Er ekki erfitt að yfirgefa leikstjórnarferilinn
hér?
„Nei, ég held að þetta sé akkúrat timinn til að
skipta um umhverfi og anda að sér öðrum guf-
um. Ég útskrifaðist 1995 og þetta hefur verið
mikið moldvörpulif; maður fer inn í leikhúsið í
myrkri og kemur út í myrkri; gruílar í sama
umhverfinu. Ég hef notað þá líkingu að maður
þurfi að skipta um mold í kartöflugarðinum hjá
sér; maður sáir ekki endalaust í sömu moldina.
Eins þarf líka að skipta um útsæði, annars upp-
sker maður vondar kartöflur. Og ég vil bjóða
upp á betri kartöflur."
_________________Menning
Umsjön: Sigtryggur Magnason
Gullpenslar í Berlín
Gullpensillinn,
sýning Listasafns
Reykjavíkur,
verður endurvak-
inn í Berlín dag-
ana fimmta júlí
til 26, ágúst. Safn-
inu var boðið að
setja upp sýningu
í sameiginlegri
funda- og upplýsingamiðstöð norrænu
sendiráðanna í Berlín og var Gullpens-
illinn fyrir valinu. Ástæðan fyrir val-
inu er að safnið vildi sýna þá miklu
grósku sem á sér stað í málaralistinni
meðal núlifandi og -starfandi íslenskra
listamanna. Gullpenslana skipa Birgir
Snæbjörn Birgisson, Eggert Pétursson,
Georg Guðni Hauksson, Hallgrímur
Helgason, Helgi Þorgils Friðjónsson,
Sigurður Árni Sigurðsson, Þorri
Hringsson, Daði Guðbjörnsson, Inga
Þórey Jóhannsdóttir, Jóhann L. Torfa-
son, Jón Bergmann Kjartansson, Krist-
ín Gunnlaugsdóttir, Sigríður Ólafsdótt-
ir og Sigtryggur Bjarni Baldvinssoh.
Hin sjö siðastnefndu verða viöstödd
opnun sýningarinnar í Berlín ásamt Ei-
ríki Þorlákssyni, forstöðumanni Lista-
safns Reykjavíkur.
Gunnar - the hero
Á fostudagskvöld
verður frumfluttur nýr
söngleikur i Sögusetr-
inu á Hvolsvelli. Verk-
ið ber heitið Gunnar á
Hlíðarenda (Gunnar -
the héro) og er býggðúr
á lagaflokki tónskálds-
ins Jóns Laxdals við
samnefndan ljóðabálk
Guðmundar Guö-
mundssonar skólaskálds. Ævi Gunnars
er rakin í tali og tónum allt frá því
hinn íslenski garpur ber „gull og
orðstír úr Austurvegi" þar til fullhug-
inn sem „ungar íslands dætur ennþá
geyma í hjarta sér“ er fallinn í valinn.
Af þessu tilefni verður miðaldaskála
Sögusetursins breytt í sérstæðan leik-
vang þar sem nútímalegri leikhús-
tækni er beitt til að vekja fornar hetjur
Brennu-Njálssögu til nýs lífs.
Svala Arnardóttir hefur borið hitann
og þungan af sviðsetningu söngleiksins
en búninga hannaði Inga Kristín Guð-
laugsdóttir og tónlistarstjórn er í hönd-
um Halldórs Óskarssonar. Níu söngv-
arar koma fram í sýningunni og eru
þeir allir félagar í Karlakór Rangæ-
inga.
Borðhald hefst klukkan sjö á fostu-
daginn en hetjurnar munu stíga fram
úr rökkri fornaldar um klukkan 20.15.
Sverrisdagur
í Hafnarborg
Á laugardaginn verður haldinn
Sverrisdagur í Hafnarfirði þegar Minn-
ingarsjóður um Sverri Magnússon og
Ingibjörgu Sigurjónsdóttur veitir tákn-
ræna viðurkenningu í formi listaverks
fyrir framlag til menningar óg lista í
Hafnarfirði. I þetta sinn er það Tónlist-
arskóli Hafnarfjarðar sem hlýtur viður-
kenningu sjóðsins, myndverk
Messíönu Tómasdóttur, Launhelgir
tónar sellósins. Verkið verður afhjúpað
á laugardaginn klukkan 11.
Við þetta tækifæri gefur menningar-
málanefnd Hafnarfjaröar Tónlistarskól-
anum útilistaverkið Hörpu vindanna
eftir Árdísi Sigmundsdóttur.
Mýrin í
kiljuklúbbinn
Þrjár nýjar bækur
hafa bæst í Kilju-
klúbbinn. Má þar
fyrsta telja bók
Rögnu Sigurðardótt-
ur, Strengir, sem fjall-
ar um Maríu Myrká
og Boga, æskuástina
hennar. Eitt af meist-
araverkum ítalskra
nútimabókmennta, Gullspangagleraug-
un eftir Giorgio Bassani fjallar um ung-
an menntamann af gyðingaættum á
tímum fasismans á fjórða áratug síð-
ustu aldar í smáborg á Ítalíu. Mýrin eft-
ir Arnald Indriðason kemur nú einnig
út i kiljuformi. Hún fjallar um rann-
sóknarlögreglumennina Erlend og Sig-
urð Óla sem fást við flókið og erfitt
verkefni sem leiðir þá inn í liðna tíð
sem geymir skelfilegan glæp og fjöl-
skylduharmleik.