Dagblaðið Vísir - DV - 20.08.2001, Blaðsíða 15

14
MÁNUDAGUR 20. ÁGÚST 2001
MÁNUDAGUR 20. ÁGÚST 2001
27
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoöarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð: ísafoldarprentsmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Menningamótt
Menningarnótt í miöborg Reykjavíkur, í tengslum viö af-
mæli höfuðborgarinnar 18. ágúst, er viðburður sem hefur
fest sig rækilega í sessi. Sú nótt hófst snemma, meðan laug-
ardagurinn var bjartur, og stóð eins og vera ber fram á nýj-
an dag, aðfaranótt sunnudagsins. Borgarbúar og gestir
þeirra, innlendir sem erlendir, nutu þess að enn er sumar
og þótti tilhlýðilegt að gera sér dagamun. Borgarafmælið er
virðulegt tilefni en menningarnótt var nú haldin í sjötta
sinn á 215. afmælisdegi Reykjavíkur.
Fjöldinn naut þeirrar margbreytilegu dagskrár sem boð-
ið var upp á. Nær hundrað félög, fyrirtæki og stofnanir og
um þúsund einstaklingar undirbjuggu menningarveisluna.
Þar gat hver maður fundið eitthvað við sitt hæfi. Tónlistin
var fjölbreytt, listsýningar voru af öllum gerðum, auk þess
sem fjölmargir listamenn unnu að og sýndu listsköpun
sína. Götuleikhús glöddu augað, sem og gjörningar, dans og
opin hús. Borgarskáldin voru á ferli og séð var fyrir þörf-
um barnanna. Stórkostleg flugeldasýning kórónaði síðan
skemmtunina.
Góðir gestir komu í höfuðborgina. Hornfirðingar voru að
þessu sinni sérstakir gestir menningarnætur og kynntu
menningardagskrá heimabyggðar sinnar. Þá voru frændur
okkar Færeyingar aufúsugestir. Þeir sýndu þjóðdansa og
þarlendir handverksmenn voru að störfum. Þess utan voru
sýnd steinþrykksverk færeyskra listamanna, auk lista-
manna annarra norrænna þjóða.
Ágústkvöld og nóttin sem fylgir henta vel til hátíðar
sem þessarar. Menningarnóttin hvetur fólk til þess að
koma saman, skemmta sér og fræðast í senn. Segja má að
sú ágæta nótt sé eins konar uppskeruhátíð. Sumardagar og
-nætur lifa enn en árstíðaskiptin og breytingarnar sem
þeim fylgja eru fram undan. Léttleikinn ríkir en menn vita
af alvöru lífsins og þeirri festu sem fylgir haustkomunni.
Sumarfríum fer að ljúka og skólinn að byrja. Það er því
ástæða til þess að gera sér dagamun, skreppa í bæinn og
hitta fólk. Það eitt að rölta um stræti elsta hluta Reykjavík-
ur er skemmtun út af fyrir sig. Fjölbreyttir menningarvið-
burðirnir eru bónus.
Þótt menningarnótt í Reykjavík hafi aðeins verið haldin
hátíðleg undanfarin sex ár hefur viðburðurinn þegar á sér
svip þjóðhátíðar. Frá upphafi var almenningur tilbúinn til
þess að taka þátt. Undirbúningur var og er góður og lista-
mennirnir leggja sig fram. Götur, listasöfn, margar stofnan-
ir og veitingahús iða af lífi. Listir og menning mæta fólk-
inu. Þótt íslendingar séu almennt ötulir menningarneyt-
endur kynnist fólk mörgu nýju og áhugaverðu, fjölbreytn-
in er slík. Hægt er að velja milli klassískrar tónlistar, djass
og popptónlistar, njóta ýmiss konar leiklistar og listsýning-
arnar eru fleiri en hér er hægt að telja. Allt verður þetta til
þess að fólk vill fá meira að sjá og heyra síðar. Menn læra
að njóta.
Síðast en ekki síst skal getið sögugöngu um elsta hluta
borgarinnar. Þar var fólk frætt um Aðalstræti, Vesturgötu
og Grjótaþorp. Sagt var frá landnámi í Reykjavík, Innrétt-
ingunum og vexti Reykjavíkurbæjar á 18. og 19. öld. Sú
fræðsla ætti raunar ekki að vera aðeins til hátíðarbrigða.
Margir þekkja fróðlegar og skemmtilegar gönguferðir um
íslendingaslóðir í Kaupmannahöfn með vönum leiðsögu-
mönnum. Slíkt ætti ekki síður að vera reglulega í boði í
elsta hluta Reykjavíkur. Sagan er mörgum hugleikin og af-
staða fólks til varðveislu hins gamla hefur gjörbreyst á síð-
ari árum. Um það vitnar meðal annars varðveisla og upp-
bygging Grjótaþorpsins og Bemhöftstorfunnar.
Jónas Haraldsson
ÐV
Skoðun
Guðs lög og manna
Guðmundur G.
Þórarinsson
verkfræöingur
Ég man enn hve undr-
andi ég var þegar haft var
eftir Ólafi Skúlasyni bisk-
upi að sá tími væri liðinn
að guðs lög væru sett ofar
manna lögum. Mér fannst
þá að e.t.v. gætu allir sagt
þetta nema biskup. Reynd-
ar vita menn líklega ekki
hver eru guðs lög, önnur
en þau sem okkur er sagt
að séu guðs lög.
Lagskipt þjóðfélög
En mennimir setja sér ’
lög til þess að hafa skipulag á þjóðfé-
lögum sínum, ákveða leikreglur og
þeir sem brotlegir eru gagnvart þeim
leikreglum verða að sæta ábyrgð. En
er ekki undarlegt hversu þjóðfélög
eru lagskipt. Það sem opinberlega er
jafnvel refsivert vita allir að tíðkast
jafnvel tiltölulega almennt. Lýðræði
þrífst ekki nema til séu stjómmála-
ílokkar. Þeir eru eins konar horn-
steinn eða grundvöllur lýðræðisins.
Þeir eiga að gæta eldsins, halda
kyndlinum á loft og ganga á undan,
setja leikreglumar.
Nýlega var viðtal við einn af
þekktustu lögmönnum
landsins í DV þar sem hann
taldi að nú væri lag til að
koma reglu á fjárreiður
stjómmálaflokkanna, gera
þær opinberar þannig að
ekki þyrfti að efast um að
þar færi allt eftir settum
reglum. En stjórnmálaílokk-
arnir virðast allir sammála
að um þá geti ekki gilt í
þessu efni sömu reglur og
aðra aðila, fyrirtæki og
stofnanir í þjóðfélaginu.
„Leið oss ekki í freistni"
íþróttafélögin eru meðal helstu
uppalenda i okkar þjóðfélagi. Þar
kynnast margir félagsstarfi í fyrsta
sinn, koma ungir inn og mótast þar.
Gárungi einn sagði við mig í hálf-
kæringi að til þess að geta rekið
íþróttafélag þyrfti þrefaldar tekjur,
tvöfalt bókhald og einfaldan endur-
skoðanda. Góður brandari það.
Skyldu íþróttafélögin eiga í svipuð-
um erfiðleikum og stjórnmálaflokk-
arnir með að gera allt opið og að-
gengilegt?
Alþjóðaólympíunefndin hefur átt í
svipuðum erfiðleikum og þeir
Kohl og Chirac.
Kunningi minn einn sagði
við mig hugsi um daginn að
vandfundinn væri sá maður
sem kominn væri á efri ár og
hefði haft einhver umsvif,
sem hefði ekki annaðhvort
unnið einhvem tíma nótu-
laust eða látið vinna fyrir sig
nótulaust. Virðisaukaskattur-
inn væri svo hár að freisting-
in væri of mikil. Það er ekki
tilviljun að kristnir menn
biðja: „Leið oss ekki í
freistni".
Hinn gullni meðalvegur
Líklega er hinn gullni með-
alvegur vandfundinn. „Þeir
sem leggja og varða vegi, vill-
ast oft á næsta degi. Þeir sem
stríði vilja verjast, verða
stundum fyrst að berjast." Oft
hvarflar að mér að prófkjör-
in, sem svo margir dásama
sem hið sanna tæki lýðræðis-
ins, séu afleit og leiði af sér
margvíslegar flækjur. Stjórn-
málamaður sem þarf að sækja
„Lýðrœði þrífst ekki nema til séu stjórn-
málaflokkar. Þeir eru eins konar hornsteinn
eða grundvöllur lýðræðisins. Þeir eiga að
gœta eldsins, halda kyndlinum á loft og
ganga á undan, setja leikreglurnar. “
kjör sitt með prófkjöri
verður að heyja baráttu
við samherja sína, hætta
er því á óvild innan
flokkanna. Hann þarf að
taka á sig kostnaðar-
sama baráttu með dýrri
auglýsingatækni nútím-
ans og er því skuldum
vafinn fram eftir kjör-
tímabili. Hann þarf að
leita fjárstuönings
margra aðila og ganga
fyrir hvers manns dyr og
biðja um stuðning í próf-
kjörinu.
Gamalt máltæki segir:
Hvers greiða þú nýtur,
þess þræll ertu. Fylgifisk-
ar prófkjöranna eru
margir og ekki allir þægi-
legir. Fjölmargar frásagn-
ir eru af þessum málum
frá guðs útvalda land,
Bandaríkjunum. Þegar
kemur að því að setja
leikreglurnar getur þurft
að horfa- til margra átta.
Guðmundur G.
Þórarinsson
Brotamaðurinn þjóðhetja?
Eftirköst Árnamálsins alræmda
hafa orðið sögulegri en menn mun
hafa órað fyrir, og kalla landsmenn þó
ekki allt ömmu sína í spillingarefnum.
Þingmaðurinn varð uppvís að þjófnaði
og grófu skjalafalsi, og þurfti enga
rannsókn til að ganga úr skugga um
það. Hann komst ekki hjá að játa á sig
brotin. Ef um hefði verið að ræða
óbreyttan borgara, hefði honum strax
verið stungið inn og hann ákærður að
undangenginni frekari lögreglurann-
sókn. Hefði hann verið starfsmaður
fyrirtækis, hefði hann umsvifalaust
verið rekinn úr starfi með skít og
skömm.
En þegar um er að ræða alþingis-
mann og þaráofan trúnaðarmann
stærsta stjórnmálaflokksins, horfa
málin dálítið öðruvísi við. Þá er hon-
um ekki einungis heimilað að draga
afsögn sína frammyfir mánaðamót,
svo hann fái tryggt sér full þing-
„Áður en varði var sami maður orð-
inn nokkurskonar þjóðardýrlingur. “
mannslaun ágústmánaðar (sem ekki
eru skorin við nögl), heldur eru hon-
um líka tryggð biðlaun í sex mánuði
Eru það kannski samantekin ráð þing
manna, að ótíndir þjófar og skjalafals
arar úr þeirra hópi skuli vera refsi
lausir og njóta óskertra fríðinda
krafti þess að almenningur hefur eitts
inn kjörið þá til trúnaðarstarfa? Á sið
blindan sér engin takmörk?
Sér er nú hver
ábyrgðartilfinningin!
Allur er þessi málatilbúnaður með
þvilíkum ólíkindum að mann rekur í
rogastans. Kunngert hefur verið að
Ámi Johnsen hafi endurgreitt eitt-
hvað af þeim milljónum sem hann dró
sér, en þar eru langtífrá öll kurl kom-
in til grafar. Reikningar fmnast ekki,
„kostnaður við bygginamefnd Þjóð-
leikhússins aldrei verið færður einsog
vera ber“ að sögn Ríkisendurskoðun-
ar“ og fjöldamargt
annað á huldu einsog
plagsiður er þegar um
er að ræða spillingar-
mál í opinbera geiran-
um. Er þingmaðurinn
kannski refsilaus þeg-
ar hann hefur aö fullu
endurgreitt þýfið?
Ef ég skildi Vilhjálm
Egilsson rétt í Sumar-
spegli útvarpsins á
miðvikudagskvöld, er
óþarft eða ókleift að
fara í saumana á spill-
ingarmálum liðinna
ára, enda kvað hann
víða vera pott brotinn.
Nú væru hinsvegar
komin ný lög sem
„vonandi" mundu ráða
bót á ófremdarástand-
inu. „Ekki setja kíkinn fyrir
augað í hnakkanum," einsog
hann orðaði það með sér-
stæðu myndmáli!
Afskipti ráðherra af mál-
inu segja ömurlega sögu.
Davíð Oddsson slengir því
einsog blautri tusku framaní
lesendur DV í dæmalausu
drottningarviðtali við Kol-
brúnu Bergþórsdóttur, að
sjálfstæðismenn sem lent
hafa í vondum málum hafi
axlað sína ábyrgð, og nefnir
þar til þá Albert Guðmunds-
son, Jón Sólnes og Árna Johnsen.
Ábyrgð Alberts lýsti sér í að stofna
Borgaraflokkinn, Jóns í að bjóða sig
fram norðanlands og falla. Ámi axlaði
enga ábyrð fyrren búið var að stilla
honum uppviö vegg og hann átti ekki
undankomuleið. Sér er nú hver
ábyrgðartilfinningin!
Á hinn bóginn ber Davíð ýmsa póli-
tíska andstæðinga meira eða minna
upplognum sökum, og verður naumast
lægra seilst í lágkúru. Um leið notar
hann tækifærið til að ráðast á frétta-
mann RÚV, Óðin Jónsson, fyrir að
stunda vandaða og óvilhalla frétta-
mennsku, sami Davíð og umgengst
fréttamenn einsog skósveina eða gólf-
þurrkur og setur þá í bann ef þeir
neita að dansa eftir hans pípu.
Rúsínan í pylsuendanum er samt
merglaus tilraun til að létta allri
ábyrgð á Ámamálum af menntamála-
ráðherra með því að spyrja Kolbrúnu:
„Ef þú færir i Hagkaup á vegum DV til
að taka viðtal og styngir einhverju inn
á þig í leiðinni ætti Óli Björn Kárason
þá að segja af sér ritstjórastarfi á DV?
Finnst þér það?“ Og Kolbrún svarar
undirdánug: „Nei, mér finnst það
ekki.“ Þarmeð er öll ráðherraábyrgð
Sigur&ur A.
Magnússon
rithöfundur
rokin útí veður og vind, og
þeir erlendu ráðherrar, sem
sagt hafa af sér störfum fyr-
ir miklu lítlvægari sakir,
stimplaðir pólitískir ein-
feldningar.
Viðbrögð fjölmiðla
Fjölmiðlar hafa brugðist
sérkennilega við Árnamál-
um. Stöðugt ferskar fréttir af
misferlinu reyndust að sjálf-
sögðu hvalreki á gúrkutíð og
voru nánast þurrundnar, en
síðan var einsog blaðinu
væri snúið við. Áðuren varði var sami
maður orðinn nokkurskonar þjóðar-
dýrlingur. Heilu síðurnar voru lagðar
undir þá rokufrétt að Árni mundi
stjóma brekkusöng á þjóðhátíð í Vest-
mannaeyjum og síðan linnti ekki
fréttaflutningi af þessum einstæða við-
burði. Hann var aðalfréttin í hverjum
einasta fréttatíma RÚV á frídegi versl-
unarmanna og dagblöðin slógu frétt-
inni líka upp næstu daga. Ámi birtist
skælbrosaadi á forsíðu „Séð og heyrt“
og gamla gufan helgaði honum sér-
stakan þátt tveimur dögum siðar,
flutti hlustendum ótónvist söngl hans.
Hversvegna var brotamaðurinn all-
tíeinu orðinn þjóðhetja? Þvi er erfitt
að svara. Landsmenn hafa að vísu
einatt verið veikir fyrir fjár-
glæframönnum, en einhverstaðar
hljóta mörkin að liggja. Var þetta
kannski samúð með „ógæfumanni"?
Má vera. Hitt'gæti allteins verið, að
hefði verið kvaddur til fangi af Litla-
Hrauni og látinn syngja í brekkunni,
þá hefðu þjóðhátíðargestir komist í
samúðarstemningu og vísast fagnað
honum með svipuðum hætti og
hvinnska þingmanninum!
Sigurður A. Magnússon
Ummæli
Kosningabragð
„Fyrirhuguð er mikil auglýsingaher-
ferð í flestum fjölmiðlum landsins.
Herferð þessi á að beina athygli al-
mennings að kostum þess að búa á Ak-
ureyri. Herferðin hefur lengi verið í
mótun og er trúlega orðin nokkuð dýr.
Hverjir skyldu borga brúsann? Þá er
það líklega tilviljun ein að henni er
hrundið af stað haustið fyrir kosning-
ar. Eða hvað? 300 manns á ári er
markmið bæjaryfirvalda og sannarlega
verður gott ef það næst. En hvað
skyldi herferð sem þessi kosta og af
hverju var henni ekki hrundið af stað
fyrir ári, en þá var hún kynnt fyrir
fjölmiðlafólki og sagt að hún væri að
mestu tilbúin."
Maddaman, vefrit ungra framsóknarmanna
Það er fullkomnað
í hugann kemur setn-
ing úr bók sem er mörg-
um helg ritning (og þar á
meðal mönnum sem stela
milljónum af almannafé):
„Það er fullkomnað." Vef-
Þjóðviljinn hefur í skrif-
um sinum smám saman verið að færa
kennimark hins illa af morðóðum ein-
ræðisherrum yfir á umhverfisvemdar-
sinna. Hamsleysið gagnvart þeim sem
ekki trúa á endalausan ágang á gæði
jarðar og öryggi markaðshagkerfisins
gagnvart sóun hefur jafnvel náð að yf-
irskyggja andúð Vebbans á Ólafi Ragn-
ari Grímssyni upp á síðkastið og er þá
langt til jafnað.
Vef-Þjóðviljinn vitnar til ástands teg-
unda sem taldar voru í útrýmingar-
hættu af Rachel Carson 1962, eins og
það var árið 1995, til marks um óþarfa
bölsýni hennar. En hvernig ætli ástand
þeirra væri ef enginn hefði vakið at-
hygli á þeirri hættu sem stafaði af
hirðuleysi manna um umhverfi sitt? “
Steinþór Hreiöarsson á Múrnum
Spurt og svaraö
Er eðlilegt að fœra aflaheimildir frá stórum skipum til smábáta?
Adálsteinn Baldursson,
Starfsgreinasambandi íslands
Ekki önnur
úrrœdi núna
„Þessari spurningu er ekki
hægt að svara já eða nei, þetta
er miklu flóknara mál er svo.
Til fjölda ára hafa aðilar í sjáv-
arútvegi tekist hart á um aflaheimildirnar og
ýmis meðöl verið notuð.
Ásakanir um að heimildir hafi verið teknar
frá stærri skipunum og færðar yfir á trillurnar
hafa verið uppi, sem og það að trillukarlar hafi
selt sig út úr kerfmu og komist svo bakdyrameg-
in inn í það aftur.
Ég held að sjávarútvegsráðherra hafi í stöð-
unni núna ekki haft nein önnur úrræði en þau
sem hann greip til.“
Kristján Þór Júlíusson,
bœjarstjóri á Akureyri
Óásœttanlegt að
taka lífsbjörgina
„Ef eigendur þessara skipa
koma sér saman um það, og lög
og reglur heimila, þá er það
eðlilegt. Ég hef hins vegar hald-
ið því fram að það sé óeðlilegt aö færa atvinnu-
réttindi handvirkt frá einum stað til annars eða
milli byggðarlaga. Sem Akureyringur get ég
ekki samþykkt það að vegið sé að atvinnuöryggi
akureyskra sjómanna og fjölskyldna þeirra á
þann hátt. Ég tel óásættanlegt að það sé verið að
færa atvinnuna frá einum stað til annars með
opinberum aðgerðum og taka lífsbjörgina frá
þeim sem hafa afkomu af sjávarútvegi og hafa
lagt í vinnu og fjárskuldbindingar vegna þess“.
Smári Geirsson,
bœjarstjóm Fjaröabyggöar
Afskaplega
eifið leið
„Ég hef ekki sett mig nægjan-
lega vel inn í þessar nýju reglu-
gerðarbreytingar sem ráðherra
hefur boðað til að geta tjáð mig
ítarlega um þær. Þarna er um álitaefni að ræða
og ég skil afskaplega vel andstöðu þeirra sem
hafa aflaheimildirnar fyrir.
Ég hef einnig samúð með smábátaútgerðinni
en sýnist í fljótu bragði að þessi leiö, sem fara á,
sé afskaplega erfið.
Það er alveg ljóst að ef færa á til aflaheimild-
ir, eins og t.d. í ýsu, þá er það tekið einhvers
staðar frá og það má afltaf spyija um réttlætið
sem í þeirri aðgerð er fólgið."

Reinhard Reynisson,
bœjarstjóri á Húsavík
Ekki óeðlilegra
en hitt
„Það er ekki neitt óeölilegra
að færa aflaheimildir frá stór-
um skipum til smábáta en frá
smábátum til stórra skipa eins
og gert hefur verið undanfarin ár en hvort
tveggja hefur verið gert vegna stjórnvaldsað-
gerða þótt menn vilji kalla það eitthvað annað.
Það hefur þá verið gert með frjálsu framsali sem
stjórnvöld hafa óbeint komiö að, að aflaheimild-
ir hafa færst frá smábátunum og smærri útgerð-
unum til stóru samsteypanna."
Hl Mlklar umræöur eru um reglugerðarbreytingar sjávarútvegsráöherra vegna veiöa smábáta - eitt af því sem rætt er um er tilflutnlngur á afiaheimildum frá stærri bátum til smábáta.
Markaðskröfur
hunsaðar
Markaðurinn er skrýtin
skepna sem oft er erfitt að
átta sig á. Samt stjórnar
hann lífi okkar í æ ríkara
mæli og er á góðri leið að
gera pólitíkusa og aðra
skipuleggjendur samfélags-
ins óþarfa. Glöggir menn
telja að við kjósum þegar
valið er og hafnað við
gnægtaborð neysluþjóðfé-
lagsins. Auglýsingastofur
gegna hlutverki gömlu
kosningasmalanna sem
leiða neytendurna í allan “““™
sannleika um hvaða vöru og þjón-
ustu eigi að kjósa til að öðlast öryggi
og lífstilgang. Stjórnmálin bjóða ekki
upp á annað en nokkur sæti á þing-
um og í sveitarstjórnum og verður
sífellt óljósara hvað almenningi kem-
ur við hverjir sitja þar og strita - eða
strita ekki.
En þótt markaðurinn hafi tekið við
stjóminni er samt alltaf verið að gera
tilraunir til að stjórna honum og laga
að þörfum flokka og hagsmunahópa
og stundum aðeins til að þjóna sér-
visku og tískubólum. Borgarstjórn og
skipuleggjendur höfuöborgarinnar og
nágrennis eru þungt haldnir af þeirri
áráttu að þeir eigi að stýra og stjórna
lífsstil komandi kynslóða, ekki síst
þeirra sem búa utan
þeirra lögsagnarumdæm-
is, svo sem í sambandi
við flugsamgöngur.
Hitt er sýnu alvarlegra
að yfirvöldin hafa ekki
minnstu hugmynd um
breyttan lífsstíl þeirra
kynslóða sem lifa og
hrærast í samtímanum.
Dreitbýlisstefna borgar-
stjórnar miðast öll aö því
að reist séu einbýlis- og
raðhúsahverfi á heiðum.
Borgarmyndun er eitur i
þeirra beinum og er allt
sem minnir á borg og
borgarmyndun harðbann-
að í illmúruðum bygg-
ingasamþykktum. Þorp-
ararnir ráða ríkjum.
Markaösfyrirlitning
Fasteignasalar og
byggingafyrirtæki finna
illa fyrir íhaldssömum
hugsunarhætti ráðafólks
hvað varðar eftirspurn
og sölu á nýjum íbúðum.
í Grafarholti, nýjasta
dreifbýlishverfi ráðhúss-
ins, gengur treglega að selja
hús og íbúðir vegna þess að
hverfið er byggt upp sam-
kvæmt hugmyndum um
fjölskyldumynstur fyrri
hluta síðustu aldar.
Sé litið á fasteignaauglýs-
ingar samtímans sker fljótt
í augu hve rándýrar litlar
íbúðir eru. Niðurgrafnir
kjaflarar og krummalegar
risíbúðir með hryllilega
Oddur Ólafsson litlum og ljótum kvistglugg-
skrifar: um eru verðlagðar næstum
.................. eins og íbúðarhæfar hæðir
í eftirsóknarverðum húsum. Gjarn-
an er tekið fram að svona hallæris-
íbúðir séu ekki samþykktar og því
ekki veðhæfar. Samt er eftirspumin
eftir þeim meiri en markaðurinn
ræður við og verðið samkvæmt því.
En lúðarnir i skipulaginu fylgjast
ekkert með breytilegum fjölskyldu-
stærðum og enn síður hverjar eru
kröfur markaðarins. Islendingar
vilja búa veglega tyggja þeir hver
upp í annan og láta byggja stórt og
dreift. Það er sama þótt eftirspumin
sé fyrst og fremst eftir litlum ein-
staklingsíbúðum sem henta samkyn-
hneigðum og fráskildum sem eru
drjúgur hluti þjóðarheildarinnar.
Allar kröfur markaðarins eru huns-
aðar og skipulagt er fyrir fjölskyldur
liðinnar tíðar.
Sérviskan ræður
Hér skal ekki farið út í vangavelt-
ur um hvers vegna fjölskyldumynst-
ur breytist og að sífellt fjölgar þeim
sem kjósa að búa einir og hafa efni á
því. Það er að mestu liðin tíð að ein-
staklingar hími í herbergjum með
aðgangi að klósetti. Forstofuherbergi
eftirstríðsbygginga eru úrelt. Kjall-
ara- og risíbúðir eru lika úreltar og
bannaðar. Engum dettur í hug að
byggja leiguíbúðir og síst af öllu
skipulagsfasistunum sem öllu ráða.
Búsetaruglið er ekki talið með, enda
er botninn í því enn suður í ein-
hverjum Bogarfirðinum.
Það er sama hve markaðurinn
æpir hátt á ódýrar og hentugar smá-
íbúðir. Þeim kröfum er ekki svarað
og byggingafyrirtækjum er meinað að
verða við þeim. Sérvitrir og félags-
lega firrtir arkitektar fá að þjóna
lund sinni þegar þeir búa til dreifbýl-
isþorp sin á afréttum og trippagrund-
um. Álíka firrtir og vanhæfir sveitar-
stjórnarmenn láta skipulagið i hend-
ur bjálfanna sem hvorki þekkja þarf-
ir fólks né taka hið minnsta mark á
augljósum kröfum hins annars alls-
ráðandi markaðar.
Sérvitrir og félagslega firrtir arkitektar fá að þjóna lund sinni
þegar þeir skipuleggja dreifbýlisþorp sín á afréttum og trippa-
grundum. - í Grafarholti.

ir