Dagblaðið Vísir - DV - 31.08.2001, Blaðsíða 2

2
FÖSTUDAGUR 31. ÁGÚST 2001
DV
Fréttir
Tímamótatilraun Kjötmjöls ehf. og samstarfsaðila hafin:
Bílaeldsneyti unn-
ið úr dýrafitu
- reynsluakstur bílaflota á lífdísil fyrirhugaður á næsta ári
Kjötmjölsverksmiöjan viö Selfoss
hefur nú, ásamt Iðntæknistofnun,
hrint af stað vinnu við einstætt til-
raunaverkefni sem felst í að framleiða
lífdísil; dísilolíu sem unnin er úr
dýrafitu, matarolíu og lýsi. Aðrir sam-
starfsaðilar Kjötmjöls ehf. að verkefn-
inu eru Orkustofnun, Mjólkurbú Flóa-
manna, Kaupfélag Ámesinga, Gáma-
þjónustan og Olís. Lífdísil, eða biodies-
el, eins og framleiðslan nefnist erlend-
is, hefur ekki verið framleitt hér á
landi áður og er því um merka tíma-
mótatilraun að ræða. Orkusjóður
hefur styrkt verkefnið um 7,3 miiljónir
króna.
Að sögn Guðmundar Tryggva Ólafs-
sonar, umhverfisfræðings og verkefn-
isstjóra hjá Kjötmjöli, eru verklegar
tilraunir við framleiðslu á eldsneytinu
þegar hafnar. Tilraunimar hafa gengið
eftir áætlun.
„Við erum byijaðir aö hvarfa þá fitu
sem við höfúm haft aðgengi að en þær
tifraunir fara að mestu fram í verk-
smiðju S. Hólm í Njarðvík," sagði Guð-
mundur. „Þetta verkefni miðar að því
að rannsaka hvort mögulegt sé að
framleiða eldsneyti á þennan hátt og
hvort það sé hagkvæmt."
Miöað viö 1200 tonn
Við vinnslu afgangs dýraafurða hjá
Kjötmjöli verða árlega til 1000 tonn af
blandaðri dýrafitu. Þá berast um 200
tonn af blandaðri notaðri matarolíu til
DV-MYND NH
Tilraunin hafin
Tækjabúnaði við tilraunina hefur
verið komið upp. Á myndinni sést
hluti hans.
Sorpu á hverju ári. Einnig berst nokk-
urt magn af úrgangslýsi sem búið er að
vinna eftirsóknarverðar fitusýrar úr.
Þannig er gert ráð fyrir nýtingu um
1200 tonna af hráefni á ári. Brennsla
olíunnar sem eldsneytis á bíla og vélar
þykir ákjósanleg leið til að nýta fituúr-
ganginn og draga um leið úr mengun
vegna útblásturs disilvéla.
„Við eram að vinna úr dýrafitu og
steikingafeiti sem safnað er frá mat-
sölu- og veitingastöðum," sagði Guð-
mundur. „Hins vegar erum við ekki
byrjaðir á tilraunum með lýsið. Tækja-
búnaður, þ.e. skilvindur og hreinsi-
búnaður, er þegar kominn upp en nú
þurfum við að stilla af hversu mikið
þarf að hreinsa, hversu mikið þarf af
iblöndunarefnum og svo framvegis.
Nú erum við að gera tilraunir með að
framleiða efnið sjálft sem nefnist
metylester og er notað á vélamar á
sama hátt og venjuleg disilolía. Ekki
þarf að breyta búnaði bílanna fyrir líf-
disilinn. Tilraunir með notkun elds-
neytisins á bila koma seinna í ferlinu.
Við erum að vonast til að þær tilraun-
ir hefjist formlega í vor.“
Á mjólkurbíla
Verkefnisstjórnin hefur þegar út-
vegað bílaflota til að prófa tilrauna-
eldsneytið á þegar þar að kemur. Um
er að ræða mjólkurbíla frá Mjólkur-
búi Flóamanna, fóðurbila frá Kaupfé-
lagi Ámesinga og sorpsöfnunarbíla
Gámaþjónustunnar.
„Þær niðurstöður sem við munum
fá koma til með að skera úr um hvort
eldsneytið verður blandað með jarð-
efnaeldsneyti, þ.e. dísilolíu. Við mun-
um prófa þetta eldsneyti hreint og
við munum prófa það blandað. Strax
með 20 prósenta blöndun lífdísils í
jarðefnadísil dregur verulega úr
mengun í útblæstri. Með 20 prósenta
blöndun næst töluvert meira en 20
prósenta hreinni útblástur," sagði
Guðmundur.
Lífdísil þykknar fyrr, t.d. í kulda,
heldur en jarðefnadísil. Með 20 pró-
senta blöndun myndu þau áhrif
hverfa að miklu leyti. Fyrstu hag-
kvæmniathuganir benda til að lífdísil
verði fjárhagslega samkeppnishæft
við hefðbundið jarðefnadísil.
Aukin framleiösla erlendis
Lífdísil er stöðugt að ryðja sér til
rúms erlendis. Nú er eldsneyti af
þeirri tegund framleitt á meira en
hundrað stöðum úti í heimi. Sú fram-
leiðsla er að stórum hluta úr jurtaol-
íu, t.d. umframframleiðslu soja-
baunaoliu. Afgreiðslustöðvar eru
reknar bæði í Evrópu og Bandaríkj-
unum.
„Framleiðsla af þessu tagi kæmi
aldrei til með að uppfylla þá þörf sem
er fyrir dísileldsneyti hjá okkur,“ sagði
Guðmundur. „Aðalástæðan er sú að
ekki fellur til nægilegt hráefni. Sem
hugmynd um stærð myndi það magn
sem hér hefur verið nefnt samsvara
ársnotkun eitt þúsund dísilfólksbíla.
En þarna er um sjálfbæran orku-
gjafa að ræða. Þetta er enn frekari
nýting á þeim afurðum sem við erum
að vinna með. Sjálfbæmi landbúnað-
arins er þama að stíga enn eitt skref
fram á við.“ -JSS
Málshöfðun ÖBÍ:
Er skylt að fylgja
samþykkt Alþingis
- segir ráðherra
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra og Jón Steinar Gunnlaugsson
hæstaréttarlögmaður era varkárir í
oröum vegna yfir- j
lýsinga Garðars
Sverrissonar, for- j
manns Öryrkja-
bandalags íslands,
í DV gær. Þar lýsti
Garðar því yfir að
bandalagið undir- í
byggi nýja máls- f
höfðun vegna
meintra vanefna
sem áttu að fylgja
dómi Hæstaréttar
í öryrkjamálinu j
svonefnda. Máls- j
höfðunin verður
að óbreyttu birt á
næstunni.
„Alþingi sam-
þykkti löggjöf i
framhaldi af ör- j
yrkjadómnum og
síðan vann nefnd
frekari tillögur um breytingar á al-
mannatryggingalöggjöfinni. Þær tillög-
ur fólu í sér viðbótarhækkanir á bót-
um sem áttu að nýtast þeim sem verst
era settir. Þetta era þær línur sem ég
vinn eftir og tel mér skylt að gera,“
segir Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra. „Ég hef í sjálfu sér lítið um þess-
ar yfirlýsingar að segja að svo stöddu,
en tek fram að ég vil hafa sem best
samskipti við öryrkja."
„Mér sýnist Garðar Sverrisson þjóna
lund sinni með þvi að eigna mér einum
nefndarálitið um Öryrkjadóminn sem
við fjórir nefhdarmenn áttum sameigin-
lega aðild að,“ sagði Jón Steinar Gunn-
laugsson hrl. „Það er auðvitað ekki
nema sjálfsagt að ÖBÍ eða einstakir
menn innan þess beri undir dómstóla
sjónarmið sin og kröfur sem lúta að því
að á þeim sé brotinn réttur við fram-
kvæmd þeirra laga sem sett vora í fram-
haldi af öryrkjadómnum." -sbs
Jón
Kristjánsson.
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Aðlaóandi auglýsingar
Tökum á sjónvarpsauglýsingum fyrir Akureyrarbæ er nýiokið og er tilgangurinn meö gerð þeirra aö laða fleiri íbúa til
bæjarins. Um er aö ræða hluta afátaki stýrihóps til að fjölga fólki í bænum og hefur framtakið vakið nokkra athygli.
Heimilislausir á höfuðborgarsvæðinu:
Ástandið hefur versnað
„Á þessu ári höfum við haft tilfinn-
ingu fyrir því að heimilislausum sé að
fjölga," sagði Lára Bjömsdóttir, félags-
málastjóri hjá Reykjavikurborg, við DV.
Hinn 1. ágúst sl. var 601 á biðlista eftir
félagslegum íbúðum.
Starfsmenn félagsþjónustunnar tóku
lauslega saman fjölda heimilislausra
um mánaðamótin febrúar/mars sl. Þá
reyndist hann vera um 60 manns.
Starfsmennirnir hafa á tilfinningunni
að ástandið hafi versnað síðan og fleiri
komið til sögunnar.
„Þegar við tókum þetta saman var
það af því að við höfðum áhyggjur,"
sagði Lára. „Starfsfólkið var búið að
segja að leggja
þyrfti fram áætlan-
ir um að leysa
vandann. Úrræði
fyrir marga hverja
úr þessum hópi era
ekki einfóld. Þar
koma inn i áfengi,
geðsjúkdómar og ef
til vill félagsleg
vandamál af ein-
hverjum toga. Að-
standendur era kannski búnir að gefast
upp og þeir sem um ræðir era algjörir
einstæðingar."
Lára sagði að i kjölfar athugunarinn-
ar hefði verið stofnuð nefnd um úrræði
fyrir alit að 15 heimilislausa einstak-
linga. Tillögumar yrðu lagðar fram á
næsta félagsmálaráðsfundi sem haldinn
yrði í næstu viku. Félagsþjónustan
myndi í kjölfarið hefja leit að húsnæði.
Gistiskýlið í Þingholtsstræti hefði verið
orðið teppt af fólki sem væri búið að
vera þar langtímum saman. Skýlið væri
hugsað sem bráðabirgðalausn og yrði
starfsrækt sem slíkt.
í helgarblaði DV á morgun verður
viðtal við Alexander B. Gíslason sem
hyggst stefna borginni fyrir hönd heim-
ilislausra. Hann verður sjálfur á göt-
unni frá og með morgundeginum. -JSS
Mikið fjón vegna vatnsleka
Mikið tjón varð í íbúð við Ægisgötu
um eittleytið í nótt þegar heitt vatn
flæddi úr þvottavélarslöngu. Húseig-
andi hafði rétt bragðið sér frá þegar
slanga í þvottavélinni gaf sig með fyrr-
greindum afleiðingum.
Gengst í ábyrgð
Stjóm Byggða-
stofnunar samþykkti
í gær að gangast í
ábyrgð fyrir afurða-
lánum sláturleyfis-
hafa í bankakerfinu
vegna komandi slát-
urtíðar. Ríkisstjómin
hafði áður lagt stofn-
uninni til 30 milljónir króna til að
leggja í varasjóð á móti ábyrgðinni.
Vextir afúrðalánanna lækka um 4-6%.
Naut réðst á mann
Maður var fluttur slasaður á Heil-
brigðisstofnun ísafjarðar eftir að naut
réðst aftan að honum á bænum Botni í
Súgandafirði. Slysið átti sér stað í gær
og hafði maðurinn verið að búa naut-
gripi til flutnings í sláturhús.
Án réttinda
Samkvæmt eiganda Köfunarskólans
er ekkert eftirlit með kennslu í sport-
köfun og kennarar hafa jafiivel ekki
kennsluréttindi eins og reglur segja til
um. Forstjóri Siglingastofnunar segir
stofnunina munu skoða og auka eftir-
lit með réttindindum áhugaköfúnar-
kennara. - RÚV greindi frá.
Vill skattalækkun
Fjármálaráðuneyt-
ið telur fremur
ástæðu til að óttast
Hf ^ samdrátt í efnahags-
I lífinu en ofþenslu.
ÍH Flest bendi til þess að
M hagvöxtur á yfir-
K- M stanáancli ári verði
minni en síðustu
spár gerðu ráð fyrir og landsfram-
leiðsla dragist saman. Því hljóti megin-
áherslur í hagstjóm að miða að því að
bæta rekstrarskilyrði atvinnulífsins
með lækkun vaxta og skatta. - RÚV
greindi frá.
Fundað með lögreglu
Sólveig Pétursdóttir dómsmálaráð-
herra átti fund í gærmorgun með full-
trúum félags lögreglumanna í Reykja-
vík. Lögreglumenn vildu hitta ráð-
herra vegna fregna af þvi að fækka
þurfi lögreglumönnum í borginni til
áramóta til að embætti lögreglustjóra
verði innan ramma fjárlaga.
Næg löggæsla?
Ásta Möller, þing-
maður Sjálfstæðis-
flokksins í Reykja-
vik, telur ekki nauð-
synlegt að þingmenn
Reykvíkinga hittist
til að ræða fækkun
lögreglumanna í
borginni í haust.
Hún bendir á að hér á landi séu hlut-
fallslega fleiri lögreglumenn á íbúa
heldur en annars staðar á Norðurlönd-
Tölvupóstlestur rannsakaöur
Búið er að kalla hlutaðeigandi aðila
til yfirheyrslu í rannsókn lögreglunn-
ar á meintum lestri starfsmanns Sím-
ans á tölvupósti viðskiptavinar fyrir-
tækisins. Könnuð era brot á fjarskipta-
lögum og hins vegar hvort starfsmaður
Símans hafi verið borinn röngum sök-
um. Ekki er reiknað með niðurstöðu í
málinu strax.
Minni tekjur
Bein og óbein afleiðing gengislækk-
unar íslensku krónunnar orsakaði yfir
100 m.kr. gjaldahækkun á rekstri Sam-
vinnuferða-Landsýnar hf. fyrstu 6
mánuði ársins 2001. Rekstrartekjur fé-
lagsins fyrstu 6 mánuði ársins 2001
námu 769 m.kr. sem er um 29% veltu-
minnkun frá árinu 2000.
-HKr.