Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.2001, Page 13

ÞRIÐJUDAGUR 11. SEPTEMBER 2001
13
DV
Björk, Botnleðja og Quarashi meðal gesta á sinfóníutónleikum:
Nær fjórir tugir tónleika
Þegar blaðamannafundur Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands var aö hefjast í gœr komu tveir menn
út úr skrifstofu Þrastar Ólafssonar framkvœmda-
stjóra, þeir Ásmundur Jónsson og Einar Örn
Benediktsson. Enda kom í Ijós aö forsvarsmenn
Sinfóníuhljómsveitarinnar standa nú í samn-
ingaviðræðum við Björk um að spila meó henni
á tónleikum hér á landi seinni partinn í desem-
ber.
Einn ásteytingarsteinninn í þeim samninga-
viðræðum er væntanlega staðurinn. Björk vill
helst syngja í Hallgrímskirkju en bæði er erfitt
að fá kirkjuna svona rétt fyrir jólin og allur und-
irbúningur yrði geysilega viðamikill og dýr -
það þyrfti að smíða palla inn í kirkjuna og setja
upp flókinn ljósabúnað. Sjálfsagt hefur Björk lít-
inn áhuga á að syngja í Háskólabíói nú þegar
hún leitar að fallegum og stemningsríkum tón-
leikastöðum um allan heim og er kannski óþarfl
að nefna að varla væru þessi vandræði umtals-
verð ef Tónlistarhúsið væri risið.
Saccani kemur ekki
Vetrardagskrá hljómsveitarinnar er í föstum
skorðum, það er að segja hinar hefðbundnu r-að-
ir, sú gula, rauða, græna og bláa. Nýr aðalstjórn-
andi hefur ekki verið ráðinn og tilkynnti Þröst-
ur á fundinum að ekki yrði af boðaðri heimsókn
Ricos Saccani 5. október en þá ætlaði hann að
stýra hljómsveitinni á kveðjutónleikum. í hans
stað það kvöld kemur Oleg Caetani.
Athygli vekur að Alexander Anissimov frá
Minsk í Hvíta-Rússlandi, sem stjórnaði Carmen
í fyrra í stað Saccanis, stýrir hljómsveitinni á
þrennum tónleikum í vetur og Rumon Gamba
DV-MYND GVA
Björk Guömundsdóttir
Syngur hún með Sinfóníuhljómsveit íslands í vetur?
frá Wales og fleiri koma tvisvar en Þröstur varð-
ist allra frétta um hugsanlega ráðningu þeirra
eöa annarra í embætti aðalstjórnanda. Að hans
mati er ekki svo alvarlegt þó að hljómsveitin sé
án aðalstjórnanda eitt ár, en hætt er við stefnu-
leysi ef þau verða fleiri.
Meðal íslenskra tónverka sem frumflutt verða
í vetur eru „Hyr“ eftir Áskel Másson, þáttur úr
þríleik sem saminn er fyrir stóra hljómsveit, og
De amore eftir Finn Torfa Stefánsson, sömuleið-
is þáttur úr stærra verki sem nú er kominn í
tólf verka úrslit í alþjóðlegri tónverkasam-
keppni. Einnig munu hljómsveitirnar Quarashi
og Botnleðja leika eigin tónlist með Sinfóníunni
á spennandi tónleikum í Laugardalshöll 27.
október. Óvenjumargir íslenskir söngvarar og
einleikarar koma fram með hljómsveitinni í vet-
ur og má þar nefna Ásdísi Valdimarsdóttur
víóluleikara, Hönnu Dóru Sturludóttur söng-
konu, Bryndísi Höllu Gylfadóttur sellóleikara,
Guðnýju Guðmundsdóttur fiðluleikara og óperu-
söngvarana Jóhann Friðgeir, Jón Rúnar og Ólaf
Kjartan. Til stórviðburða telst að Vladimir Ash-
kenazy stjórnar frumflutningi hérlendis á
Draumi Gerontius eftir Elgar í apríl og á Lista-
hátíð í vor verður Hollendingurinn fljúgandi eft-
ir Wagner fluttur í samvinnu við Þjóðleikhúsið
og íslensku óperuna.
í haust fer hljómsveitin í ferðalag um Austur-
land og leikur á Vopnafirði, Egilsstöðum, Djúpa-
vogi, í Neskaupstað og á Höfn í Hornafirði. Á
Vopnafirði og Egilsstöðum verða sérstakir
barnatónleikar þar sem Guðni Franzson leikur
og segir Ástarsögu úr fjöllunum eftir Guðrúnu
Helgadóttur og sjálfan sig.
Fyrstu tónleikar vetrarins núna á fimmtu-
dagskvöldið eru eiginlega djasstónleikar eins og
við á eftir vel heppnaða Jazzhátíð Reykjavíkur.
Þar leikur hljómsveitin verk eftir Bernstein,
Stravinskíj, Adams, Gershwin og Ellington und-
ir stjóm Bernharðs Wilkinsonar og einleikari er
Sigurður Ingvi Snorrason klarinettleikari sem
hefur sveifluna í sér!
Tónlist
Kölski í Kirkjuhvoli
Kölski kom við sögu á tónleikum í Kirkjuhvoli í
Garðabæ á laugardaginn var. Þar söng þýska
sópransöngkonan Christiane Oelze um nomasveim
sem „dansar krmgum kölska og kyssir á honum
klærnar", um eldspúandi dreka og draugafans. Lag-
ið er eftir Mendelssohn og ber nafnið Andres Mai-
eniied, eða Annað maíljóð. Það er hratt og fjörlegt
enda um vorið sem nornimar fagna með ægilegri
svallveislu. Á píanóið spilaði hollenski píanósnill-
ingurinn Rudolf Jansen, og gerði það sérlega fim-
lega. Pianóleikurinn í lagi Mendelssohns er ekki
síður krefjandi en rulla söngvarans, en samt var
þar ekki að heyra eina einustu feilnótu.
Þau Oelze og Jansen hófu tónleikana með laginu
Im Freien (Úti við) eftir Schubert. Síðan komu þrjú
önnur lög eftir sama tónskáld, nokkur lög eftir
Mendelssohn og lagaflokkurinn Frauenliebe und
Leben ásamt öðru eftir Schumann. Óhætt er að
segja að söngkonan hafi fangað áheyrendur strax
með fyrstu tónunum, sem voru hrífandi fagrir.
Tæknilega var söngurinn einstakur, Oelze hafði
ekkert fyrir því sem hún var að gera, veiku tónam-
ir voru unaðslega fallega mótaðir og víbratóið var
allan tímann markvisst og flnlegt. Einnig var túlk-
unin einlæg, leikrænir tilburðir eðlilegir og sviðs-
framkoman blátt áfram.
Píanóleikurinn var í fremstu röð, enda er Jan-
sen, sem hefur áður komið fram hér á landi með
söngvaranum Andreas Schmidt, einn fremsti með-
leikari heims. Það sem helst einkennir leik hans er
lipur tækni, afar næm tilfinning fyrir styrkleika-
jafnvægi og tónmótun sem endurspeglar fullkom-
lega það sem söngvarinn er að gera hverju sinni. Á
tónleikunum rann rödd píanósins svo vel saman
við sönginn að maður tók stundum ekkert eftir því.
í stuttu máli voru þessir ljóðatónleikar með þeim
skemmtilegustu sem undirritaður hefur farið á.
Oelze söng sem aukalög tvær aríur úr Brúðkaupi
Figaros eftir Mozart, og þar var túlkunin svo vönd-
uð og lifandi að það er einfaldlega ekki hægt að
gera betur. Oelze er einmitt hvað þekktust fyrir
Mozart-túlkun sína; vonandi fær maður einhvem-
tima að sjá uppfærslu á Mozart-óperu þar sem hún
fer með hlutverk.
Hið eina neikvæða við tónleikana var að þeir
voru ekkert sérstaklega vel sóttir, enda hefðu þeir
mátt vera betur auglýstir. Vonandi verður meiri
umfjöllun næst þegar Oelze kemur fram hér á
landi, fjölmiðlum ber skylda til að láta almenning
vita þegar svo stórkostleg söngkona heldur tón-
leika. Jónas Sen
Margbrotnir minningartónleikar
- Vernharður Linnet sigurvegari djasshátíðarinnar
DVJVIYND EÖJ
Niðurlenski píanóleikarinn Hans Kwakkernaat
Hann fyllti skarð Guðmundar Ingólfssonar.
Það var vel til fundið hjá djasshátíðarmönn-
' um að fá Vernharð Linnet, einn af lykilmönn-
um Jazzvakningar, til að vera stjórnandi og
kynnir á „Jazzvöku", tónleikum í minningu pí-
anóleikarans Guðmundar Ingólfssonar. Oft hef-
ur Vernharður verið skemmtilegur en nú sló
hann öll fyrri met. í kynningum sínum minnti
hann einna helst á predikara í sértrúarsöfnuði.
Hann sagði sögur af Guðmundi vini sínum,
veifaði nýja diskinum (Jazzvaka Guðmundar
og Viðars) og talaði meira að segja af og til við
Guðmund heitinn - svona til að undirstrika
orð sín og fullyrðingar.
Til þess að minnast 10 ára dánardægurs Guð-
mundar Ingólfssonar kallaði Vernharður sam-
an Kvartett Guðmundar, þá Björn Thoroddsen,
gtr, Guðmund St. Steingrímsson, trm, Gunnar
Hrafnsson, bs, og niðurlenska píanóleikarann
Hans Kwakkernaat. Vernharður fann Kwakk-
ernaat á veitingahúsi í Hollandi og fannst til-
valið að fá hann til að koma til íslands og fylla
skarð Guðmundar á minningartónleikunum. Það
var góð ákvörðun, en Venni heldur því fram að
Guðmundur heitinn hafl stjórnað þessu öliu!
Píanóleikur Hans Kwakkemaat á lítið skylt við
píanóleik Guðmundar Ingólfssonar. Djasstúlkun
Guðmundar var innileg og oft og tíðum viðkvæm.
Hann gat líka „gefið í botn“ með lokuðum hljóm-
um í anda Garners og Garlands. Stíil Guðmundar
var persónulegur og mjög breiður, enda hlustaði
hann á margs konar tónlistarmenn sér til ánægju.
Uppáhaldsdjasspíanistar hans voru allt frá Jan Jo-
hanson til Hampton Hawes. Kwakkernaat, aftur á
móti, leikur hreinan stíl sem oftast er kenndur við
Oscar Peterson og lærisveina hans. Þessi munur
var i besta lagi. Það hefði verið meira en lítið vand-
ræðalegt ef Hollendingurinn hefði farið að líkja eft-
ir stilbrögðum Guðmundar.
í næsta kafla tónleikanna söng Kristjana Stef-
ánsdóttir nokkur lög með Guðmundarkvartettin-
um, m.a. „Ó, pabbi minn“ sem Björk (okkar allra)
söng á sínum tíma á „Gling Gló“. Útfærsla Krist-
jönu á laginu var kurteislega slétt og felld, laus við
Bjarkartakta, sem emhver önnur hefði ef til vill
ekki stillt sig um að taka. Kristjana færðist öll i
aukana í næstu lögum sem voru úr bókum hennar
sjálfrar. „Secret Love“ og „Lady be Good“
þrælsvinguðu og kvartettinn sýndi ágæt tilþrif,
ekki síst Björn Thoroddsen og Kwakkernaat.
Birkir Freyr Matthíasson var næstur á svið
með kvartettinum. Hann mætti með flygilhomið
og lék ákaflega fallega. Það heföi varla verið hægt
að sýna Viðari Alfreðssyni meiri virðingu en
Birkir gerði með látlausum og fallegum leik. Ég
er viss um að Viddi hefði kunnað að meta „Völu“
sina ef hann hefði verið á meðal okkar. En Vem-
harður ræddi ekki við Viðar í kynningum sínum
þannig að ég geri ráð fyrir að Viddi hafl verið
með „gig“ annars staðar.
Að lokum bættust í hópinn þrír saxófónleikar-
ar, Jóel Pálsson, tnr, Ólafur Jónsson, tnr, og Sig-
urður Flosason, alto. Þeir léku „Seven Special"
sem Guðmundur samdi þegar hann spilaði í Ósló,
m.a. með tenóristanum fræga, Dexter Gordon.
Ekki var laust við að andrúmsloftið færðist nú í
áttina að „Jazz at the Philharmonic" þar sem tón-
listarmennimir fóru í biðröð fyrir framan hljóð-
nemann til þess að fá að spila sólóar sínar.
Bandarískur tónlistarkennari, einn af átján sem
komu sérstaklega frá Ameríku til að taka þátt í há-
tíðinni í Reykjavík, sagði mér í lokin:
„This made me feel good. Just like ol’times!"
Hann hafði aldrei heyrt minnst á Guðmund Ing-
ólfsson og því síður heyrt Kwakkernaat spila.
Ólafur Stephensen
Jazzhátíö í Reykjavík: „Jazzvaka" laugardaginn 08.09.
01. Björn Thoroddsen, gtr, Birkir Freyr Matthíasson,
flygilhorn, Guömundur Steingrímsson, trm, Gunnar
Hrafnsson, bs, Hans Kwakkernaat, pno, Jóel Pálsson,
tnr, Kristjana Stefánsdóttir, s, Ólafur Jónsson, tnr, Sig-
urður Flosason, alto.
____________Meniiing
Umsjón: Silja Aðaisteinsdóttir
Að fjallabaki
Ragnar Th. Sigurðsson ljósmyndari,
sem lengi starfaði hjá DV, sýnir nú glæsi-
legar landslagsmyndir í Ljósfold, nýrri
ljósmyndadeild í Galleríi Fold við Rauðar-
árstíg. Sýninguna nefnir listamaðurinn
„Að fjallabaki" en myndirnar tók hann í
sumar. Ragnar rekur ljósmyndasafnið
Arctic Images. í því eru meira en 130.000
ljósmyndir sem hann hefur tekið og vart
er til sá staður á landinu sem hann hefur
ekki ljósmyndað á endalausum ferðum
sinum.
„Myndirnar eru teknar meö Mamiya 6,
Mamiya 7 og Hassselblad-myndavélum á
Fuji-filmur,“ segir Ragnar. „Þær eru
skannaðar inn í tölvu og prentaðar út með
leysiprentara á Fuji Archival-ljósmynda-
pappír og framkallaðar á venjulegan hátt.
Myndunum er ekki breytt á neinn hátt
með tölvutækni. Fuji Archival-ljósmynda-
pappír hefur hvað lengsta endingu eða allt
að 100 ár við góð skilyrði, sem er margfalt
á við endingu venjulegs ljósmyndapapp-
írs.“
Ljósmyndun hefur að margra dómi ver-
ið vanmetin listgrein á íslandi. Vissulega
eiga íslendingar marga frábæra ljósmynd-
ara en því miður fáum við alltof sjaldan
að sjá verk þeirra á sýningum og of lítið
er um að söfnin kaupi ljósmyndaverk. Það
er spor í rétta átt að hjá Galleríi Fold skuli
vera komin aðstaða til að sinna þessari
listgrein. Sýning Ragnars veröur opin tfl
16. september.
Gautaborgarmessan
Stóra bókamessan í Gautaborg hefst á
fimmtudaginn og stendur til sunnudags-
kvölds. Helstu þemu í ár eru arkitektúr og
norskar bókmenntir og hafa aldrei verið
jafnmargir norskir rithöfundar saman-
komnir í Svíþjóö og verða þessa daga.
Meðal höfunda sem íslenskir bókamenn
kannast við eru Erlend Loe, Ilerbjorg
Wassmo og Jan Kjaerstad. Herbjorg kom
hingað til lands á sínum tíma til að kynna
þríleik sinn um stúlkuna Þóru sem Hann-
es Sigfússon skáld þýddi. Jan hlaut bók-
menntaverðlaun Norðurlandaráðs í ár fyr-
ir annan glæsilegan þríleik sem enn hefur
ekki verið þýddur og Erlend Loe kom
hingað á bókmenntahátíð í fyrra og las úr
sinni frábæru bók Ofurnæfur sem Þórar-
inn Eldjárn þýddi. Flestir eru höfundarn-
ir frá Svíþjóð en meðal annarra þjóða höf-
unda má nefna Jeanette Winterson,
Kerstin Thorup og Rose-Marie Huuva.
Sérstakt átak verður gert til að laða
unga fólkið að bókamessunni með þem-
anu „Ung dialog" sem stýrt er af ungu
fólki og snýst ekki bara um bækur heldur
tónlist, dans og myndbönd m.a. Svo verð-
ur keppni í hinu vinsæla skáldaglammi
sem við kynntum fyrir lesendum hér á
síðunni í sumar.
Alls verða um 1500
uppákomur á messunni
svo þeim verða ekki
gerð skil í eindálksfrétt
en óhætt að lofa hugsan-
legum þátttakendum
heilmiklu fjöri. Tveir is-
lenskir höfundar verða
á messunni, Guðrún
Helgadóttir og Þorvaldur Þorsteinsson,
sem ræða saman um listina að skrifa
barnabækur kl. 13 á laugardag. Jón Yngvi
Jóhannsson, gagnrýn-
andi DV, verður á opn-
um fundi með félögum
sínum í ritstjóm Nor-
disk litteratur á flmmtu-
daginn kl. 17 þar sem
þau ræða um áhrif ný-
búa á norrænar bók-
menntir.
Nasistar og
Niflungaljóð
Á morgun, kl. 17.15,
Dallapiazza annan fyrirlestur sinn á veg-
um Hugvísindastofnunar í stofu 301 á
Nýja Garði. Hann ber yfirskriftina: „Die
Rezeption des Niebelungenliedes bis zur
Nazizeit. Misslungene Politik mit einem
sperrigen Mythos" og verður haldinn á
þýsku. Til skilningsauka verður blöðum
með megininntaki textans dreift meðal
áheyrenda. Fyrirlesturinn er öllum opinn.
heldur Michael