Alþýðublaðið - 20.03.1969, Blaðsíða 2

2 Alþýðublaðið 20. marz 1969
Alþýðu
Haðið
JWlilJíran
Kri*tj£a Beísl ölataoa (5&.)
BcaedUct Ctöudal
FfétUítJóri;
Bi*orj6n Jóhannsson
AvjlýsinKuUirl:
sirorj6a Arl Stenrjönsroa
l&tsefandl;
Nýja ífeáfnfélagltf
Prent»miOja Al^íðublaísln?.
Raunhæft samstarf
Hálfrár laldar afmælis norrænu félaganna
feefur verið malldega minnzt um öll Norður
lönd. Erþetta hin merkasta hreyfing, stofn-
uð til að efla samúð og vináttu þessara smá
þjóða, sem (hatfa ailt að vinna við aukin
rsamskipti.
Ekki Verður því neitað, lað samökiþti
Noráurlandaþjóða eru um margt svo náin,
sem .una eitt ríki væri að ræða, og er það
til fyrirmyrid/ar á öld, sem þyrfti að geta
(þurrkað út meira <af landamærum en hún
rreiísir. Þó 'geta Norðurlöndin efcki átt sam-
lleið 1 vissum sviðum, til dæmis í utanrfkis-
tmálum. Finnar eru riábúar Rússa og geta
Kiæstum kástað grjóti í Lehingrad. Norð-
rnenn og Danir snúia sér út á vesturhaf og
ísland er m.a. eifn af vamarstöðvum Nýja
lieimsins. Þrátt fyrir þetta (hefur hið nor-
ræna samstarf reynzt mótvægi gegn áhrif-
um stórvelda og varðveitt fyrir sum 'þátt
töfcuríkin meiria rauniverulegt frelsi en þau
kynnu élla að njóta. Þetta er mikilsverð
staðreynd.
Ekfci þýðir að mis'sa sjónar af norrænu
Samstarfi, þótt deilumál rísi millli Norður-
'landa, til dæmis um flugleiðir, eðia þótt ná-
grannakritur sé þar enn til. Skálaræður
am norrænt samstarf gera það að vísu stund
um hvimleiítt í augum almennings, en það
Ibreytir ekki staðreyndum lífsins. Þess eru
fá dæmi í heiminum, að hópur þjóða starfi
isvo vel saman og hafi svo gagnlegt sam-
band sín á milli.
íslendingar hafa mikið til norrænnar
samvinnu að sækja — mikilu meira en
flesta grunar. Þess vegna ber þeim að efla
þetta samstarf og styrkja á allan hátt. Þar
er að f-inna mennilngarlegan félagsSkap, sem
þj óð:h ræður við og hefur aðstöðu til að taka
virkan þátt í. Þar er að finna stórbrotna
tæknilega aðstoð, sem Íslendingar gætu
efcfci metið til f jár, þótt þeir reyndu. Og þar
er að finna ráðholla vini, þegar áhugi stór
vefdlanna á hólmanum 'okkar verður helzt
til mikil'l.
Norðurlandaþjóðirnar eru menntaðar og
víðsýnar og iloka sig ékki ilnni í samfélagi
bræðra sinna. Þær leita eðlilegra tengsla
út á við, og því þrengir norrænt samstarf'
ekki hag íslendinga á nokfcum. hátt. Hins
vegar mundi íslenzka þjóðiln fátækari og
verr á ivegi stödd, ef hún hefði ekki hin
norrænu tengsl.
Dr. Páll
Dr. Pál'l ísólfsson tónskáld hefur fært AI
þingi mikla gjöf, þar sem er handritið af
hátíðarkantötu hans frá 1930. „Alþilngi er
efcki auðugt af listaverfcumi, en irteð þessari
fágætu gjöf befur því toætzt dýrgripur, sem
verulega munar um,“ sagði forseti Samein
aðs þings, Birgir Filnnsson, er hann tók við
handritinu.
Dr. Páll ísólfsson er einn toezti og farsæl
asti listamaður, sem. íslenzfca þjóðin hefur
átt. Auk þess að vera í fremstu röð skapandi
tónsbálda Og orgelsnillingur á heimsmæli
ifcvarða, hefur hann unnið listalífi þjóðar
sinnar með fágætum vel. Þess vegna tekur
þjóðin undir þakfcarorð forseta Sameiínaðs
þlngs.
I
j Kai-Uwe von Hassel:
Stjórnmála
legt neyð-
arúræði?
Von Hassel ásamlt Lyman L. Lemnitzer yfirhersliö fðingja NATO í Evrópu.
' ÞEIR, sem fylgjast með er
lendum viðburðum í blöðum og
iútvarpi, minnast hess eflaust, að
®kki alls fyrir löngu varð uppi
ífóturl og fit á vestur þýzka sam
'ióandsþinginu, sem leiddi til
löess, að þáverandi forseti þings
ins, Eugen Gerstenmeier, lét af
®mbættí þingforseta, en við tók
SG ára gamall samþingmaður
bans, Kai Uwe von Hassel. Ger
stenmeier liafði vakið megna ó
ánægju meðal andstæðinga sinna
rsem flokksbræðra fyrir að hafa
tekið við háum fébótum fyrir
fjártjón, er hann átti að hafa
■orðið fyrir á valdatímum nazista.
'Varð honum því ekki lengur
vært í embætti vegna óvægrar
gagnrýni innan Þingheims sem
utan og neyddist til að segja
af sér áður en kjörtímabil hans
var á enda runnið.
Ófarir fjölskyld-
unnar
Kai Uwe von Hassel er ikom
inn af liðsforingja og prests
ættum og upprunninn í Slés
vík Holstein. Afi hans var hers
liöfðingi í prússn-eska hernum á
sinni tíð( stóð sig með miklum
'ágætum í Iþýzk danska sitriðiníU:
— og var aðlaður fyrir vikið.
Faðir Kai Uwes gerðist einnig
mikill stríðsmaður, fór með hin
ium harðskeyttu ihersveitum 'keis
arans ti'l Austur Afríku, iþar sem
iÞjóðverjasr óttu um þær m.undir
auðugar nýlendur — en iét af
hermennsku fyrir heimstyrjöld
ina fyrri og sneri sér að landbún
aði. Hann keypti plantekru í
Tanganyiku, og þar fæddist son
urinn Kai, Uwe, 21. apríl 1913.
En skjótt dró ský fyrir sól!
iHeimsstyrjöldin fyrri skall á
imeð öllum sínum þönungum; ári
ef tir fæðingu litla soinarins var
faðirinn tekinn höndum og hald
ið í torezkum fangabúðum itil
styirjaldarloka; árið 1918. Þá vaí^
fjölskyldunni vísað úr landi og
eignir hennar í Afrítou gerðar
lupptækar.
„Frystur inni“ í
Afríku
Von Hassel fjölskyldan fcaifn
aði nú í toorginni Glucksburg
í Slésvík og þar og við Iháskól
ann í Kiel hlaut Kai Uwe lundir
íbúningsmenntun sína fyirir anmta
samt líf. Stúdentsprófi hafði
hann lokið í Flensborg lárið 1933.
Faðir hans fór aftur til Afríku
árið 1926 — til að byrja á nýjan
leik sem plantekrueigandi — og
Kai Uwe hafði fullan huga á að
tfara á etftir og feta í fótspor
hans. Hann fór því á fornar slóð
ir árið 1935, nánar ,til tekið til
fæðingarlands síns Tanganyiku,
og tfékks þar við verzlunar
og landbúmaðarstörf tfram að
striðsbyrjun. Arið 1939 „tfrystu“
Bretar hann inni í Arítou, cn
ári síðar var hann sendur til
Þýzkalands í skiptum fyrir
Bretar 'hann inni í Atfríku en
..frystir inni”. Á styrjaldarárun
um gegndi 'hann hlutverki túlks .
og þýðanda í skiptum Þjóðverja
við Afríkulönd. Hann sat um
tíma í fangabúðum Bandamanna
á Norðu.r ítalíu, en losnaði það
an í lok styrjaldarinnar árið 1945
og var sendup um hæl til Þýzka
lands.
Loftfsmieika-
maöur
stjórnmálaima
Kai Uwe von Hassel settist
nú að í Glikkstoiirg og tók að
gefa sig að stjómmálum. Hann
snerist á sveif með Kristilega
lur, sem fyrst hafði séð dagsinS
ljós suður á h'ásiéttum Afríku
og tekið beinan og óbeinan þátt
í tveimur heimstyrjöldum, var
strax líklegur til að láta að sér
kveða og „ná langt“, eins og
það er kallað. Og það gerði
hann líka! Hann fetaði sig upp
maninvirðingastigann, eins og
lotftfimleikamaður eftir rimlum
— frá því að vera bæjarstjórnar
rnaður og borgarstjóri uipp í
tfulltrúa á sambandsþinginu í
Bonn érið 1953, — og nú síðast
tforseta þess og sameiningartákn.
Ráöherratign
Árið 1962 varð Kai Uwe von
Hassel varnarmálaráðíherra Vest
ur Þýzkalands í stjórn Adenau
ers kanzlaria, en er Erhard
stjórnin hrökklaðist fránokkruim
demókrataflökknum, CDU, og árum síðar, lét von Hassel einn
lét sér ekki nægja að ve.ra að ig atf því embætti — og hatfði þá
eins óvirkur áhorfandi. Uwe von sannarlega fengið sig af því full
Hassel ge'kk með odd og egg út saddan. En eftir að stjómar
í stj ómmiálabaráttuna! Þessi samvinna tókst með kristilegum
harðgeri en þó sveigjanlegi mað Framliald á 12. síðil