Dagblaðið Vísir - DV - 12.09.2002, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2002
21
DV
Tilvera

fflM
Ian Holm 71árs
WBf
Breski leikarinn Ian
Holm á afmæli í dag.
Holm, sem hefur verið
aðlaður, á að baki mörg
eftirminnileg hlutverk í
kvikmyndum og hefur
oftar en ekki verið sá
leikari sem athyglin beinist fyrst og
fremst að. Hann hafði að mestu leikið á
sviði þegar hann fékk tilnefningu til
óskarsverðlauna í Chariots of Fire. Hef-
ur hann síðan nánast eingöngu leikið í
kvikmyndum og nú síðast í Lord of the
Rings og From Hell. Holm er þrígiftur
og á fjögur böm. Núverandi eiginkona
hans er leikkonan Penelope Wilton.
Gildir fyrir föstudaginn 13. september
Vatnsberinn (20. ian.-i8. febr.r
■ Best er að tala hreint
út um mál sem angrar
þig. Vinur þinn er
eitthvað afundinn
við þig og þú veist ekki hver
ástæðan er.
Fiskarnlr (19. febr.-20. mars):
Gefðu þér góðan tíma
Itilað íhuga tillögur að
breytingum sem lagðar
hafa verið fram. Best er
að láta sem ekkert sé ef vinur þinn
er ekki eins og hann á að sér.
Hrúturinn (21. mars-19. apríl):
Þú verður í aðal-
Ihlutverki í dag og
nýtur þess að allir
_ hlusta á þig. Þessu
fylgir töluverð ábyrgð en þú
getur alveg tekið hana á þig.
Nautið (20. april-20. maí);
Einhver er að reyna
• að fá þig til að gera
eitthvað sem þú ert
verulega hikandi við.
: bara meiri tíma til að
hugsa þinn gang.
Tvíburarnir (21. maí-21. iúni):
V Hætta er á misklið
X^^milli vina og þú
— X / lendir í hlutverki
sáttasemjara. Þú skalt
athuga að sjaldan veldm- einn
þá tveir deila.
Krabbinn (??. iúní-??. íúií):
Þér hættir til svartsýni
| ef á móti blæs. Gefðu
' einhverjum hlutdeild
í hugsunum þínum
• hagnast á því.
Happatölur þíanr eru 7,18 og 29.
Llónið (23. iúli- 22. áeúst):
, Þú ert í undarlegu
skapi í dag. Trúlega
er best fyrir þig að
halda þig til hlés og
láta aðra um allar meiri háttar
ákvarðanatökur.
Meyjan f23^ágú?t-22. sept.);
Ástvinur þinn veldur
þér vonbrigðmn og þú
^^^lLreynir að komast að
* f þvi hver ástæðan sé.
Það kann að vera að þú takir
hlutina fullnærri þér.
Vogln (23. sept.-23. okt.):
J Þú tekst á við erfitt
Cyy og flókið verkefni og
\ f leysir það með
r f miklum ágætum.
Fyrir það færðu hrós og þetta er
mjög gott fyrir sjálfstraustið.
Snorðdrekinn (24. okt.-2i. nóv.i:
[Þú berð þig saman
við kunningja þina
jjog ert ekki alls kostar
ánægður með
útkoniuna’ Vinur þinn gleður
þig í kvöld.
Bogmaðurinn (22. nóv.-2l. des.):
|Þú færð senda
rsmágjöf og verður
I nýög undrandi á
gefandanum.
Breytingar eru fram undan í
einkalifinu og spennandi timar.
Steingeitin (22. des.-19. ian.):
Þú skalt ekki trassa
skylduverkefni því að
það kemur bara niður
á þér seinna. Ef þú
hefur verið duglegur undanfama
daga getur þú slappað af í kvöld.
Skil ekki af hverju ég er látin tóra
- segir Sólveig Pálsdóttir, 105 ára
„Ég skil ekkert í af hveiju ég er
látin tóra lengur en allir aðrir,“ seg-
ir Sólveig Pálsdóttir og hlær við. Hún
er 105 ára gömul og ein örfárra ís-
lendinga sem lifað hafa tvenn alda-
mót. Hún dvelur á hjúkrunardeild
Skjólgarðs á Höfn en var áður hús-
freyja í Svínafelli í Öræfúm. Þótt
sjón, og þó einkum heyrn, sé farin að
gefa sig þá er heilmikiil töggur í
henni enn. Hún leggur sig til dæmis
aldrei á daginn en pijónar fram á
kvöld. Svo er hún minnug, einkum á
það gamla og því er freistandi að for-
vitnast um hennar löngu lífsgöngu.
„Mér hefur yfirleitt liðið vel,“ segir
hún, jákvæð. í framhaldinu rifjar
hún upp fyrstu árin sín sem flestum
þættu þó fremur raunaleg.
Heimilið leyst upp
„Ég fæddist á Keldunúpi á Síðu
árið 1897 og flutti ung þaðan með fjöl-
skyldu minni að Prestbakkakoti en
þar veiktist faðir minn af
lungnabólgu á miðjum
vetri og dó. Móðir mín
stóð ein uppi með fimm
börn, það yngsta fárra
nátta. Hún varð að
koma okkur í fóstur og
fara sjálf 1 vinnu-
mennsku austur í Ör-
æfi en fékk að hafa
ungbamið hjá sér.
Ég var á níunda
ári og elst í hópn-
um. Mamma
hafði skrifað
systkinum
sínum í
Hreppunum
og spurt
hvort þau
gætu tekið
mig. Eftir að
hún var farin
austur yfir
sand kom
bréf um að
þau treystu
sér ekki til
þess þvi þau
væru að
hætta búskap. Þaö varð því úr að ég
fór líka í Öræfin. Þetta var vorið
1906, einhvern tíma milli heys og
grasa. Það kom Öræfingur út á Síðu
og ætlaði að sækja eldavél. Vélin var
ekki komin frá Vik svo ég var sett á
hestinn og bundin ofan á skinnpjötlu.
Öræfingurinn gekk sjálfur yfir mest-
allan
Skeiðarársand og rak hestana og við
Gígjukvísl v£ir á mörkunum að hann
næði þeim áður en þeir drifu sig f
ána. Ég man ekki til að hann tæki
mig ofan af hestinum allan daginn en
hann fór sjálfur bæði heim aö Svfna-
felli og Sandfelli og fékk sér hress-
ingu. Mér þótti biðin löng eftir að
hitta mömmu mína.“
Atti ekki marga kjóla
Sólveigu var komið fyrir hjá Oddi
Sigurðssyni, ekkjumanni á Hofi, og
tveimur bömum hans og þar var hún
uppvaxtarárin. „Mér leið vel hjá
þessu fólki. Ég man ekki eftir fátækt
og held að alltaf hafi verið til nægur
matur,“ segir hún. Móðir Sólveigar
átti heima í nágrenninu en ekki var
um daglegan samgang að ræða. Hún
gat þó fylgst með dóttur sinni
og þegar Sólveig eignaðist
sitt eigið heimili tók
hún móður sína
til sín.
Sólveig kveðst líka muna vel eftir
annarri ferð yfir Skeiðarársand,
haustið 1922, er hún var á leið f vist
til prestsins í Vík. Þá var Skeiðará
nýbúin að hlaupa og víða voru bleyt-
ur. „Ég var í fylgd með póstinum og
við riðum innan um stóra jaka sem
voru um allan sand,“ rifjar hún upp.
Sólveig giftist Gunnari Jónssyni í
Svínafelli en kveðst ekki hafa þekkt
hann mikið þegar hún flutti til hans.
„Hann var einn af fylgdarmönnum
mínum þegar ég var á heimleið frá
Vík,“ segir hún kankvís. Þau Sólveig
og Gunnar eignuðust 8 börn en það
yngsta dó. Hin lifa öll. „Það var svo
sem engin auðsæld hjá okkur fyrstu
búskaparárin og ég átti ekki marga
kjóla þá en allt bjargaðist," segir Sól-
veig. „Búið var lítið í upphafi en
börnin voru dugleg og keyptu stærri
jörð og þá fór allt að ganga miklu bet-
ur.“ Hún kveðst alltaf hafa haft
meira gaman af útiverkum en inni-
verkum en auðvitað slapp hún ekki
við þau, fremur en aðrar hús-
mæður. Mann sinn missti
hún 1967. Elsti sonurinn
haföi tekið við búinu og nú
eru dóttir hans og tengda-
sonur ábúendur á jörðinni.
Vill nýja húð!
Sólveig reynir að fylgjast
með fréttum þó heymin sé
farin að gefa sig. Henni
finnst gott að kúra fram
eftir á morgnana en
mætir alltaf í hádegis-
mat. Hún er afskap-
lega sátt við lífið og
tilveruna en segist
samt í spaugi ekkert
skilja i honum Guði
- fyrst hann sé að
láta hana lifa svona
lengi af hverju
hann endurnýi þá
ekki húðina á
henni því hún
þurfi svo lítið
til að fá mar-
bletti..-
JI/Gun/ST
Á hundrað og fimm ára afmællnu
„Mér hefur yfirleitt liöiö vel, “ segir Sólveig Pálsdóttir, fyrrum húsfreyja í Svínafelli í Öræfum.
MYND BJORN SIGFINNS
Bíogagnrýni
Háskólabíó/Sambíóin - 24 Hour Party People
Á ystu nöf
Hilmar
Kartsson
skrifar gagnrýni
um kvikmyndir.
Tony Wilson á tónleikum
Tony (Steve Coogan) og Lindsay (Shirley Henderson) á tónleikum hjá Sex
Pistols í Manchester.
Þegar pönkið leysti diskóið af
hólmi varð einhver róttækasta breyt-
ing poppsögunnar, tónlistarlega séð.
Lífsstíllinn breyttist einnig. Þeir ein-
staklingar sem aðhylltust pönkið
þann stutta tíma sem það réð ferð-
inni í poppheiminum lifðu villtu lífi
og aðhylltust meðal annars anark-
isma auk þess sem dópneysla v£ir
gegndarlaus. Það lifðu ekki allir af
þessa byltingu segir sagan okkur, af-
föll á tónlistarmönnum hafa sjálfsagt
aldrei orðið eins mikil á jafn stuttum
tíma. Við verðum vitni af þessum
lífsstíl í magnaðri lýsingu á pönk-
tímabilinu í kvikmynd Michaels
Winterbottoms, 24 Hour Party
People, þar sem hann tekur fyrir
tímabil í Manchester þegar ungur
sjónvarpsmaður, Tony Wilson, varð
fyrir köllun eftir að hafa farið á tón-
leika með Sex Pistols, 4. júní 1976.
Tony Wilson er skrautlegur ná-
ungi, lifir hröðu og villtu lífi, er ein-
lægur aðdáandi þeirra tónlistar sem
hann velur sér að koma á framfæri,
stofnar fyrirtæki án þess að gera
samninga, fyrirtæki sem verður stór-
veldi og kemur á framfæri nokkrum
af þekktustu pönksveitum Breta og
stofnar næturklúbbinn Hacienta,
sem verður sá vinsælasti í Manchest-
er. Klúbburinn er þó alltaf rekinn
með tapi þar sem áfengissala er lítil
sem engin, allir eru í dópinu sem
bannað er að selja. Allan þann tíma
sem Wilson stendur í þessum bransa
er hann einnig með sjónvarpsþátt og
flytur fréttir af „öðruvísi" fólki. Wil-
son fellur i kramið hjá pönkliðinu þó
hann sé yfirleitt með bindi og vilji
líta út sem lærður Cambridge-há-
skólamaður, sem hann og er. Það er
vegna þess að hann er einlægur í því
sem hann er að gera að hann er við-
urkenndur í heimi pönktónlistarinn-
ar þótt hann sé enginn pönkari sjálf-
ur. Peningar skipta hann litlu máli,
hann eyðir þeim um leið og hann fær
þá og er ekkert að stökkva upp á nef
sér þó allar áætlanir fari úrskeiðis.
Þennan skrautlega mann túlkar
Steve Coogan snilldarlega. Hann
sannfærir okkur um að Tony Wilson
hafi verið svona og fær okkur til að
trúa að allt sem við verðum vitni að
í myndinni sé sannleikur. Staðreynd-
in er samt sú að veruleikinn er ýktur
til ná fram sem mestum áhrifum.
Leikstjórinn Michael Winterbottom
er heldur ekkert að leyna því. Hann
fær til að mynda eina persónuna sem
túlkuð er í myndinni til aö koma
fram í eigin persónu og neita því að
hlutirnir hafi verið á þann veg sem
sýnt er í myndinni. Þá segir Tony
Wilson í myndinni að ef velja eigi á
milli sannleikans og þjóðsögunnar
eigi að velja þjóðsöguna. Þar er
stærst sú fullyrðing að Factory
Records gerði aldrei neina samninga.
Wilson hefur sagt að auðvitað hafi
þeir gert samninga, þeir hafi aftur á
móti viljað láta líta út sem þeir gerðu
enga samninga og ýtt undir sögu-
sagnir um að slíkt væri gert.
24 Hour Party People er því blanda
af staðreyndum og þjóðsögum og frá-
bærlega framsett af Michael Winter-
bottom, sem í dag er einn áhugaverð-
asti kvikmyndaleikstjóri Breta. Ég
held að það hafi verið eftir að ég sá
Welcome to Sarajevo að ég fór fyrir
alvöru að fylgjast með Winterbottom,
sem í mörgu minnir mig á landa
hans, Alan Parker, hvað varðar fjöl-
breytni. Og ekki hefur hann valdið
vonbrigðum enn sem komið er. 24
Hour Party People er gott dæmi um
kraftmikinn og hugmyndaríkan stíl
sem einkennir kvikmyndir hans.
Lelkstjóri: Michael Winterbottom. Hand-
rit: Frank Cottrell Boyce. Kvlkmyndataka:
Robby Muller. Aðalhlutverk: Steve Coog-
an, Sean Harris, Shirley Henderson,
Lennie James og Paddy Considane.