Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2003, Side 14

74 MENNINC MIÐVIKUDAGUR 17. SEPTEMBER 2003
Menning
Leikhús ■ Bókmenntir ■ Myndlist ■ Tónlist ■ Dans
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir
Netfang: silja@dv.is
Sími: 550 5807
Gjörningur í Safni
MYNDLIST: Safn, samtímalista-
safn á Laugavegi 37, hefur
starfað síðan í vor og fjöldi
gesta komið í heimsókn. Nú
verður vetrarstarfi hleypt af
stokkunum á morgun með
opnun heimasíðu og gjörningi
um kvöldið.
Fimmtudagskvöldið 18. sept-
ember kl. 20 verður gjörningur
í glugga Safns sem vísar að
Laugaveginum. Þar treður upp
Ásdís Sif Gunnarsdóttir, efni-
legur listamaður sem dvalið
hefur í Bandaríkjunum við list-
nám. Hún nefnir gjörninginn
„Árstíðirnar". Gestum er bent á
að koma tímanlega og klæða
sig eftir veðri þar sem þeir
munu standa á Laugaveginum
til að njóta gjörningsins sem
varir í hálftíma.
Fram undan er m.a. sýning á
nýju verki eftir breska lista-
manninn Adam Barker Mill og
kynning á listamanninum
Hreini Friðfinnssyni. Á nýrri
heimasíðu, www.safn.is, er að
finna frekari upplýsingar. Safn
eropið mið.-fös. kl. 14-18 en
til kl. 17 laug. og sun. Leiðsögn
kl. 14 á laugardögum. Aðgang-
ur að Safni er ókeypis.
Góðirvinir,
gamlar lummur
TÓNLISTARGAGNRÝNI
Ólafur Stephensen
Þegar góðir vinir koma í heimsókn, fólk sem
maður hefur ekki haft tækifæri til að hitta og
rabba við svo árum skiptir, er það oft svo að
manni finnst eins og þessir gömlu vinir hafi
aldrei verið fjarverandi, aldrei farið úr kallfæri, ef
svo mætti segja.
Þannig leið mér og fleiri tónleikagestum á
Borginni á föstudagskvöldið, þegar þeir
Svare, Thoroddsen & Rafnsson léku á tón-
leikum Jazzvakningar fyrir fullu húsi góðs
hóps djassáhugafólks.
Já, Jazzvakning er vöknuð aftur eftir dá-
góðan svefn. f þetta sinn bauð Vakningin upp
á bráðskemmtilega tónleika í tilefni útkomu
nýs geisladisks með danska klarfnettleikar-
anum Jörgen Svare og vinum hans Birni
Thoroddsen, gtr., og Jóni Rafnssyni, bs. Enn
eitt tríóið með Bjössa Thor og Jóni Rafns, en
ekki það sísta.
Undanfarna mánuði hafa Björn & Jón leik-
ið sér í tríóum með dönskum fiðluleikara,
kanadískum trompedeikara og íslenskum
gítarleikara með misjöfnum árangri en samt
hafa þeir alltaf haft eitthvað áhugavert fram
að færa. Þar ber hæst Guitar Islancio sem
hefúr gert víðreist bæði hérlendis og erlendis.
í þetta sinn heitir tríóið Svare-Thoroddsen.
Því miður gleymdu þeir að geta Jóns Rafns-
sonar í heitinu. Það er nú svo að það virðast
ekki allir geta verið hljómsveitarstjórar í
þriggja manna bandi! Aftur á móti fór það
ekki á milli mála, bæði á geisladiskinum og
ekki sfst á tónleikunum á Borginni, að Jón
Rafnsson lék ekki minnsta hlutverkið í sam-
spilinu. Þessi trausti bassaleikari sannaði hér
enn einu sinni hve hreinn og einfaldur bassa-
leikur er mikilsverður í tríóspili.
Það er eins og gamli kreólaand-
inn, sem einkenndi m.a. dePar-
is-bræður fyrir mannsaldri, sé
genginn aftur, en í þetta sinn á
nútímalegan hátt.
Ég á von á því að leikur tríósins komi og
hafi komið allmörgum á óvart. Þarna voru
þeir eins og góðir og gamlir vinir sem maður
hefur ekki hitt í fjöldamörg ár. Tónlist þeirra
er af „gamla skólanum" - með gömlum hús-
göngum eins og Lady Be Good og nýjum
númerum eftir hljómsveitarstjórana í næst-
um því innilega gamaldags útfærslum, að
ógleymdum tangóinum hans Björns sem
gæti verið úr eldgömlu söngleikjabókinni
hans Carls Billich, þó að nýr sé! Það er
einmitt þetta sem á eftir að gera gæfumuninn
fyrir tríóið í framtíðinni.
Tónninn og hljómurinn í þessu nýja tríói er
heitur og innilegur. Þar fer mest fyrir „feitum
GÓÐIR VINIR: Þeir eru „gamaldags" og það gerir gæfumuninn.

tóni" Jörgens Svare, sem sennilega er einn af
fáum núlifandi klarfnettleikurum sem leika
sér að fáguðum blæbrigðum klassískrar
djasstónlistar New Orleans-ættar, ekki ósvip-
að Guðmundi Norðdahl þegar hann var upp
á sitt besta. Það er eins og gamli kreólaand-
inn, sem einkenndi m.a. deParis-bræður fyr-
ir mannsaldri, sé genginn aftur, en í þetta
sinn á nútímalegan hátt. Þetta er ekki síst
áberandi á geisladiski þeirra félaga þar sem
þeir nota upptökutæknina vel og smekklega
til að dekkja hljóminn.
Gítarleikur Björns Thoroddsens er sérstak-
lega áheyrilegur í þessum nýja félagsskap.
Bjöm virðist búinn að ná sér eftir handar-
brotið. Hann finnur sig vel í „mainstream"
djassins og lætur sem hann hafi aldrei heyrt
um „be-bop“ eða þvíumlíkt getið. Stundum
er eins og mýktina vanti í tæknigusurnar hjá
honum, en Björn er löngu búinn að sanna
færni sína á hljóðfærið og þarf því ekki að láta
tæknina stjórna ferðinni.
Tónleikar Jazzvakningarföstudaginn 12.9.2003
á Hótel Borg: Jörgen Svare, klar., Björn Thorodd-
sen, gtr., Jón Rafnsson, bs.
Geisladiskun jazz airs, Svare/Thoroddsen, Oluf-
sen Records (dk) CD5565 og Sonet CD005.
Eldurán reyks
LEIKLISTARG AGN RÝNI
Halla Sverrísdóttir
Jóhanna af örk, mærin frá Orleans, heilög
Jóhanna, eða hvaða nafni sem hún kann að
nefnast, var vissulega merkiskona og það er
ekki í svo lítið ráðist að freista þess að túlka líf
hennar og þá baráttu sem hún háði, innra
sem ytra, á leiksviði. Þetta hefur Ólöf Sverris-
dóttir reynt að gera í lokaverkefni sínu frá
leiklistardeild Háskólans í Exeter, þaðan sem
hún er nýlega komin úr mastersnámi.
Verk Ólafar byggist á hreyfmgum og lfkam-
legri tjáningu fremur en texta, en hefði að
mínu mati styrkst af heldur rismeiri texta en
hún hefur úr að spila hér. Ólöf gengur út frá
því að áhorfandinn hafi ítarlega þekkingu á
efninu fyrir, og það er reyndar ekki ósann-
gjörn krafa; flestir ættu að kannast við helstu
æviatriði frönsku stúlkunnar sem heyrði
englaraddir þar sem hún sat yfir ánum fyrir
tæpum fimm hundruð árum - raddir sem
sögðu henni að skrýðast karlmannsfötum og
leiða heri Frakka til sigurs gegn Englending-
um.
Þungamiðjan í fyrri hluta verksins hverfist
einmitt um upplifun hinnar ungu Jóhönnu af
því þegar englarnir tala til hennar. Þessa
upplifun túlkar Ólöf fyrst og fremst með
hreyfingum, einhvers konar ferli sem í fljótu
bragði mætti einna helst sjá sem þroskaferli
hennar úr stelpukralcka í unga konu. Þannig
þróast hreyfingakerfið úr óskipulegum leik
barnsins og dálítið tilviljanakenndum við-
brögðum við englaröddunum yfír í dans-
hreyfmgar sem minna á hirðdansa frá mið-
öldum. Um leið fer mikill eldur um líkama
Jóhönnu, eldurinn sem titill verksins vísar til.
Eldurinn er kraftur trúarinnar og birtingar-
mynd sjálfs Drottins sem er „eldur án reyks",
eins og hún orðar það sjálf.
Ólöfu tekst einmitt einna best upp þegar
hún sýnir okkur ákafa trúarlega upplifun Jó-
hönnu, sem er bæði andleg og líkamleg í
krafti sínum, og val hennar á tónlist styður
þessa túlkun hennar ágætlega. Lokalausnin
felst í dálítið einfeldningslegri upphafningu,
inngöngu Jóhönnu í ljósið, sem varla getur
skilist öðruvísi en svo að hún hafi hlotið
himnavist að launum fyrir allar þjáningarnar.
Flestir ættu að kannast við
helstu æviatriði frönsku
stúlkunnar sem heyrði
englaraddir þar sem hún sat
yfir ánum fyrir tæpum fimm
hundruð árum - raddir sem
sögðu henni að skrýðast karl-
mannsfötum og leiða heri
Frakka til sigurs gegn
Englendingum.
Leikmyndin er ákaflega einföld og búning-
arnir einnig og svo til nakið svið Tjamarbíós
prýðileg umgjörð um þessa fallegu en dálítið
efnisrýru leiksýningu, sem bætir ekld sérlega
miklu við þær upplýsingar sem leikkonan
ætlast til að áhorfandinn hafi fyrir um Jó-
hönnu. Augljóst er að fyrir Ólöfti hefur Jó-
hanna djúpa persónulega merkingu, en það
heppnast ekki alveg sem skyldi að deila því
með áhorfandanum í hverju sú merking felst.
Furðuleikhúsið sýnir ÍTjarnarbíói: Eldurinn, ein-
þáttungur saminn og fluttur af Ólöfu Sverris-
dóttur.
Ljósahönnun: Móeiður Ingólfsdóttir.
Hreyfingar og leikstjórn: Ólöf Ingólfsdóttir og
Jerri Daboo.