Dagblaðið - 11.09.1975, Blaðsíða 4

4
DagblaftiO. Fimmtudagur 11. september 1975.
r,Lífið í Phnom
Penh að fœrast
í eðlilegt horf"
— segir aðstoðarforsœtisróðherra
stjórnar Rauðu khmeranna í Kambódíu
„Bandariska leyniþjónustan og
stjórn Lon Nols höföu brætt meö
sér leynilega hernaöaráætlun til
aö koma á ringuireiö eftir sigur
Rauöu kmeranna," sagöi J.eng
Sary, aöstoöarforsætisráöherra
hinnar nýju stjórnar Kambódiu, i
viðtaliviö bandariska fréttatima-
ritiö Newsweek I siöustu viku.
Segir aöstoöarforsætisráöherr-
ann, aö áætlun þessi hafi vcrið i
þremur liöum: Aö stofna til vand-
ræöa meðal almennings, tækist
nýju valdhöfunum ekki aö fæöa i-
búa landsins,
aö haida áfram vopnaðri bar-
áttu gegn hinum nýju valdhöfum.
Segir Sary, aö margir stjórnar-
hermannanna, sem veifaö hafi
hvitum fiöggum, hafi i rauninni
aöeins faliö vopn sin og haft uppi
áætlanir um aö gera árásir eftir
aö Rauðu Khmerarnir höföu náö
Phnom Penh á sitt vald,
aö spilla hermönnum nýju
stjórnarinnar og veikja baráttu-
vilja þeirra meö lauslátum kon-
um, áfengi og peningum.
Þaö var fyrir þessar ástæöur,
segir sá kambódiski, aö nýju
valdhafarnir ákváöu aö reka alla
ibúa höfuöborgarinnar út á iands-
byggöina. Einnig var veigamikil
ástæöa, og llklega veigameiri, aö
matur handa ölium 3 milljón ibú-
um borgarinnar var ekki til. Rétt-
JengSary, aöstoöarforsætisráöherra Kambódiu (t.h.): „Ætluöu aö
spilla hermönnum okkar meö lauslátum konum, áfengi og pening-
um.”
ast heföi þvi veriö taliö aö hafa
fólkiö þar sem maturinn var, á
ökrum i sveitum landsins.
Nú munu rúmiega 100.000
manns hafa snúiö aftur til höfuö-
borgarinnar og lif þar er smám
saman aö rakna viö. Matur er nú
til handa öllum, segir aöstoöar-
forsætisráöherrann, en ekki er
þjóöin þó enn aflögufær með mat.
Uppskera viröist þó ætla að vera
góð.
Meirihluti kambódisku þjóöar-
innar er búddískur og er ekki
iaust viö, aö ýmsir hafi haft á-
hyggjur af örlögum búddismans i
iandinu, eftir aö Rauðu khmer-
arnir voru komnir til valda. Aö
sögn aöstoöarforsætisráðherrans
er sá ótti ástæðulaus, stjórnin
viröi rétt allra til trúariökana aö
eigin geöþótta. Aftur á móti veröi
fólk aö' viröa iög rikisins.
Ráöherrann, sem sótti nýlega
fund „utanbandalagsþjóöa” i
Lima i Perú, vildi ekki svara
þeirri spurningu fréttamanns
Newsweek hvort fyrrum forsætis-
ráðherra Lon Nol-stjórnarinnar,
Long Boret, væri lifs eða liðinn.
„Þaö skiptir ekki máli hvort
hann er lifandi eöa dauður,”
sagði ráðherrann, „hann er
fööurlandssvikari og var dæmdur
af fólkinu og þinginu.”
Eitursafn CIA œtlað
erlendum þjéðarleiðtogum?
Var „eitursafn” bandarisku
leyniþjónustunnar CIA ætlaö til
aö myröa erlenda þjóöarleiö-
toga?
Rannsóknarnefnd Bandarikja-
þings, sem rannsakar starfsemi
leyniþjónustunnar undir forystu
Franks Church öldungadeildar-
þingmanns, mun reyna aö grafast
fyrir um hvort svo var. Fyrir
þessum fréttum ber Reuter-
fréttastofan starfsmenn nefnd-
arinnnar.
Richard Helms, fyrrum yfir-
maður CIA, var i gær yfirheyröur
af nefndinni fyrir lokuöum dyr-
um. Hann neitaði að ræöa viö
fréttamenn eftir yfirheyrsluna.
Honum er ætlaö aö mæta aftur til
frekari yfirheyrslna. Sagt er aö
hann hafi komið heldur þurrlegur
á svip út úr fundaherbergi nefnd-
arinnar.
Frank Church sagöi i gær-
kvöldi, aö auk skelfisks- og
kóbraeitursins, sem skýrt var frá
i gær, hefði fundizt mikiö magn af
ýmsum öörum eiturefnum. Opin-
berar yfirheyrslur vegna þessa
máls hefjast i næstu viku. Sagðist
Church vera þeirrar skoðunar, aö
Helms væri „nauösynlegt vitni”
þegar þar aö kæmi.
Þá bað nefnd fulltrúadeildar
starfsemi CIA, dómara aö fyrir-
skipa stjórnvöldum aö leggja
fram skjöl um starfsemi CIA á
ýmsum óróasvæðum nýveriö.
Formaöur nefndarinnar, Otis
Pike, sagði nefndina hafa átt i
miklum erfiðleikum viö aö fá um-
rædd skjöl. Gilti þá einu hvort
leitað heföi veriö til CIA, öryggis-
þjónustu stjórnarinnar eöa Hvita
hússins.
í stefnunni er þess krafizt, aö
lagðar veröi fram skýrslur CIA til
Bandarikjaforseta, sem samdar
voru skömmu fyrir Tet-sóknina i
Vietnam 1968 og striö Araba og
tsraelsmanna 1973 einnig um
Kýpurdeiluna og ástandiö i
Portúgal.
Eftir fréttum aö dæma mætti ætla, aö Arabar geröu ekki annaö en aö
undirbúa striö viö ísraelsmcnn. Til sönnunar þvi, aö svo er ekki, birtist
hér mynd af feguröardrottningu Arabalanda, Serene Mishlawi, 18 ára
gamalli skrifstofustúlku. Hún er palestinsk og var áöur kjörin „Ungfrú
Palestina”.
HJÁLP
Tyrkneska stjórnin bar i gær-
kvöldi formlega til baka þær
fréttir, aö hún kæröi sig ekki um
erlenda hjálp til björgunar-
starfsins i jarðskjálftahéruðun-
um i kringum Lice.
Embættismenn stjórnarinnar
sögöu aö þvert á móti væri öll
hjálp vel þegin. Stangast þetta á
viö fréttir, haföar eftir
diplómötum i Ankara, um að
tyrkneska stjórnin heföi sagt
þeirri brezku, að engin þörf væri
fyrir utanaökomandi aöstoö.
Mesta vandamálið, sögðu
embættismenn, var nú að sjá
fórnarlömbum jarðskjálftánna
fyrir húsaskjóli. Fæðuöflun er
ekki eins aðkallandi.
Þegar hafa rúmlega 2500 tjöld
risið á jarðskjálftasvæðinu.
Ljósavélar sjá Lice fyrir raf-
magni og vatn er flutt inn. Iran
hefur gefið 1000 tjöld og 3000
teppi til hjálparstarfsins en
þessi varningur mun ennþá ó-
kominn i réttar hendur.
Athygli hefur vakið hversu
vel björgunarstarf Tyrkja hefur
gengið og virðist nú útséð um að
til farsótta komi. Vel mun
ganga að ná likum úr rústunum
og er nú talið að 3000 manns hafi
farizt.
Sihanouk kveður Peking
Norodom Sihanouk, þjóöhöföingi Kambódiu, er kominn heim eftir
fimm ára útlegö. Prinsinn veröur opinberlega þjóöhöföingi landsins
en valdalaus. Mest veröur hann á faraldsfæti sem sérlegur sendimaö-
ur lands sins á alþjóöavettvangi. Myndin var tekin, er hann kvaddi
Peking. Myndin barst I morgun.
TYRKIR VILJA
Móöir grætur á rústum heimilis sins I Lice. Litla dóttir hennar veit
ekki, aö hún er oröin fööuriaus.